|
2007
|
|
|
Horrek datuen fidagarritasunean hutsune bat sortzen du, izan ere, inkesta horietan pertsonen benetako eginkizuna ez da jasotzen baizik eta pertsona horiek beraien eginkizunei buruz duten iritzia. Alegia, gure kasuan ez da jasotzen pertsonaren euskararen erabilera errealaren kopurua baizik eta
|
pertsona
horrek bere euskararen erabilerari buruz duen iritzia.
|
|
2009
|
|
|
Galdetegi honi erantzuten ari dira lankideak ezagutzen duten hizkuntza bakoitzerako, eta sistemak automatikoki jartzen dio dagokion kodea aitortutako gaitasunari. Hortik aurrera nahikoa da alderatzea gaitasun horiek lanpostuaren eskakizunarekin jakiteko ea
|
pertsona
horrek baduen hizkuntzaren batean defizitik (lauki gorria) ala ez (lauki berdea).
|
|
2010
|
|
|
Izan ere, gaur egun ia leitzar guztiak (haurrak eta adinekoren bat salbu) erdaldunak dira. Beraz, esaten ari garena ez da
|
pertsona
horrek erdaraz (gaztelaniaz) dakiela. Esaten ari garena da ez dakiela euskaraz, eta hori informazio errelebantea da.
|
|
|
Identifikatzen laguntzen du, bilaketan herritarren %90 kanpoan uzten duelako; baina bestelako informazio bat ere ematen duela esanen nuke:
|
pertsona
horri zerbait falta zaio, zehazki, herritar gehienon ezaugarri oso propioa den zerbait. Gabezia horrek ez du pertsona horren eguneroko bizitza tragedia bihurtzen, baina" erdalduna" izatea marka nabaria da Leitzan, euskararen bizitasunaren seinale gure ustez.
|
|
|
pertsona horri zerbait falta zaio, zehazki, herritar gehienon ezaugarri oso propioa den zerbait. Gabezia horrek ez du
|
pertsona
horren eguneroko bizitza tragedia bihurtzen, baina" erdalduna" izatea marka nabaria da Leitzan, euskararen bizitasunaren seinale gure ustez. Errelebantea da datua, herriko eguneroko bizitzan euskara ere errelebantea delako; denok gaztelaniaz jakin arren, eta denok erdaldunak izan arren, euskaraz ez dakitenek multzo edo talde bat osatzen dutelako, sozialki hautematen dena eta ez jakite horren ondorioak nolabait nozitzen dituena.
|
|
|
Izan ere, gaur egun ia leitzar guztiak (haurrak eta adinekoren bat salbu) erdaldunak dira. Beraz, esaten ari garena ez da
|
pertsona
horrek erdaraz (gaztelaniaz) dakiela. Esaten ari garena da ez dakiela euskaraz.
|
|
|
Bai prezio batzuekin zein besteekin, guk uste dugu kontsumitzaileak bi hizkuntzetako produktuen konbinazio bat aukeratuko duela, beraz, ez dela muturreko soluzioetara iritsiko. Egia da hizkuntza gutxituko kontsumitzaileak eduki ditzakeen indiferentzi kurbek hizkuntza gutxitu horretako produktuen aldeko alborapena eduki dezaketela,
|
pertsona
horri gehiago gustatzen bazaizkio hizkuntza gutxitua erabiltzen duten ondasunak, 2 irudikoen antzera. Horregatik hizkuntza nagusian kontsumitzeari uzten dion kopurua, hizkuntza gutxituan gehitzen duen kontsumoa baino txikiagoa da.
|
|
2014
|
|
|
Bata eta bestearen artean alde nabarmenak daude, baina ikus daiteke murgilketak bere eragina duela eta denbora tarte batean balio positiboak sortzen dituela. Bestalde, ikastetxetik kanpoko munduak eta inguruan duen gizarteak etorkina izateari utzi nahi dion
|
pertsona
horri balio positiboak eta eskuragarritasuna eman lizkioke.
|
|
|
Aukera anitz, honetan hainbat dira eragiten duten faktoreak, ala nola: gizarte jatorria, genero eraikuntza,
|
pertsona
horrek eskuragarri duen kapital kultural, sozial eta ekonomikoa, inguruan izan ditzakeen jendarte taldeak, berdinen artean dituzten harremanak...
|
|
|
Baina kasu gehientsuenetan, euskaraz harremantzen diren kideez hitz egiterakoan, pertsona bera behin eta berriz errepikatzen dela konturatu naiz. Eta
|
pertsona
horrek euskara erabiltzearen aldeko hautua eginda daukala aitortu.
|
|
|
— Beste pertsona batek esandakoa gaira ekartzeko. Betiere
|
pertsona
horren (bera izanda ere) paperean jarririk.
|
|
2015
|
|
|
Beraien ustez, oso garrantzitsua da aldez aurretik edo momentuan bertan jakitea
|
pertsona
hori euskalduna dela, kartelen bidez egiten den moduan. Horretaz gain, eskoletan gehiago sartu litzateke.
|
|
|
Elkarrizketatuei euskararekin lotutako pasarteen inguruan egin zaizkie galderak, eta horri gaztelerazko" suceso vital" deritzo, hots, gizabanakoaren bizitzan gertatzen den egoera edo momentu garrantzitsuak, gerora
|
pertsona
horren aldaketa ebolutiboan eragina izango duena (Salvador, Beñat Garaio –" Ez dago sinesterik zenbat kanbiatu den": Gasteizen garaitik hona, euskarak izan duen euskararen bilakaeraren inguruko testigantzak s.d.).
|
|
|
aurreiritziak), berarenganako emozio negatiboak sortzen bazaizkit (afektiboa: beldurra, haserrea, nazka), eta berarekin ez egoteko eta ez hitz egiteko joera badut (konatiboa),
|
pertsona
horrenganako jarrera txarra dudala esan nezake. Horrela portaera atzeman genezake" (Zupiria, 2008:
|
|
|
2 atala: Hizkuntza horretan
|
pertsona
horrek duen ekoizpen maila neurtzeko froga
|
|
|
Gizarte sareak hizkuntzaren egoeran duen eragina ondorioztatzeko,
|
pertsona
horren harremanak aztertu genituzke, beheko irudietan bezalaxe.
|
|
|
12 Esaterako, hiztuna nor den
|
pertsona
horri galdetuz ebazten dute bi eskalek, eta erantzun hori, jakina, subjektiboa da.
|
|
2016
|
|
|
Honen guztiaren haritik ohar bat, pertsona baten gorputz disposizioak aldatzea joko sozialetan
|
pertsona
horrek dituen balio, ahalmen eta identitatea (nor den joko hartan) aldatzea da.Habitusa praktiketan norbera den edo izan daitekeen gaitasunak dira, nork bere" hizkuntzatik" kanpo bere burua galtzen du (eta ez soilik kognitiboki..). Habitusa, gogoan izan, norbera izateaz gain, norberaren balioa (kapitala) ere izan daiteke...
|
|
2017
|
|
|
Pertsona batek transmisio zuzena eduki arren hizkuntza batean euskaran demagunhiztun honek izango dituen gogo nahiak hizkuntza horrekiko hizkuntza hori erabiltzea adibideztransmisioak ez du zuzenean ziurtatzen. Gogo nahi hauek
|
pertsona
horrek dituen gizarte harremanek baldintzatzen dituzte bere lagunak zeintzuk diren adibidez. Beraz, hizkuntzaren ezagutza hutsak transmisio bidez jasotzen denakhiztunaren gogo nahien mende aurkitzen dira eta hauek bizitzan zehar dituen sozializazioen mende.2
|
|
|
Lau: ...asko egindakoak · nerabeak ginenean eta mutil horiekin gaztelaniaz hitz egiten dut · baina tira · hori · agian gaur egun gehiago ikusten ditut arteeskolako lagunak eta ez · besteekin zeren lanean ere badabiltza eta nahiz orduan · eta lagun neskekin katalanez hitz egiten dut eta katalanez egiten dugu edo agian batzuetan norbait badator eta hitz egiten badugu · nik gaztelaniaz hitz egiten dut
|
pertsona
horrekin(...)
|
|
|
...nuen Bigarren Hezkuntzako lehen urtean egon nintzenean eta irakasleak izan ziren gehien bat nire baitan gogoa piztu zutenak (G16, 97). laginean badira, baita ere, Gaeltacht eremuan ingelesez hitz egiten hazi ziren zenbait lagun. k1 (32 urte, gizonezkoa) ingelesez hitz egiten hazi zen Gaeltacht eremu batean eta herriko lehen hezkuntzako eskolaren bitartez lortu zuen irlanderaz moldatzeko gaitasuna.
|
pertsona
horrek ere aipatzen du irakasle oso jantzi eta konprometituak izan zituela:
|
|
|
...tagoa bihurtu nintzen eta abar eta globalizazioaren eta horrelako gauzen kontrako nolabait// eta horren ondorioz hizkuntza garrantzitsua zela jabetu nintzen eta identitatearekin lotura zuela (G23, 60). n4 (34 urte, gizonezkoa) ipar irlandakoa da eta uste du lotura handia dagoela irlanderaren eta bere identitatearen artean. laburpen honek iradoki du identitateak bultzatu zuela hizkuntzaz aldatzera,
|
pertsona
horrek uste baitzuen irlandera bere izatasunaren funtsezko parte bat zela:
|
|
|
...identitatea Euskal Herrian euskal gizartean identitate kontua korapilotsua da, berezko talde etnokulturala eta estatuen artean dagoen identitate gatazkagatik, batik bat (zapata, 2007). identitate etnokulturalak pertsona edo giza talde batek komunean dituzten ezaugarri kulturaletan jartzen du fokua. identitate etnolinguistikoaz ari garenean, ordea, hizkuntza lehenetsi nahi dugu, izan ere, talde edo
|
pertsona
horrek hizkuntza batekin (edo gehiagorekin) lortzen duelako bere identitate etnikoa eta kulturala. gai honen inguruan euskal gizartearen berezitasunak argitzeko, ondorengo ataletan azken hamarkadetan estatu nazioari, hizkuntza nortasunari, hizkuntza komunitateari eta euskararen inguruko diskurtsoei buruz egindako erreferentziak jaso dira.
|
|
2018
|
|
|
Etengabe galdetzen diogu geure buruari: halako ekintza bat
|
pertsona
horrek egin duenean, zergatik egin du. Asmo onez ala txarrez egin du?
|
|
|
hasieran oharrak euskara hutsean bidaltzen zituzten, baina gaztelaniazkoak eskatu zituzten batzuek; kontrakoa ere bai, ordea: ...elaniaz egiteko," denok dakigulako eta ulertzen dugulako", eta erabaki behar izan zuten hala egin edo ez (eta ezetz erabaki zuten); hitzaldia antolatzerakoan, eztabaida izan zuten talde batean, batek zioelako jende gehiagorengana iristeko komeni zela gaztelaniaz egitea; batzar batean, batzarkide batek gaztelaniaz ere egiteko eskatu zuen, baina aho batez erabaki zuten euskaraz egitea, eta
|
pertsona
horri itzulpena egitea (harrezkero, ez da bueltatu bileretara). Gorabehera horien ondorioz, hizkuntza irizpide eta konpromiso batzuk hartu dituzte elkarteek.
|
|
|
Izan ere, euskaldun zahar kategoria esentzialista da, kategoria honek" ama hizkuntza" 8 kontzeptuaren inguruan eraikitako ideologia baitu oinarri: etxean ikasitako hizkuntzak erabat eta bizitza guztirako baldintzatuko du
|
pertsona
horren hiztun ibilbidea, eta ez du beste hizkuntzarik bere lehen hizkuntza bezain ongi menperatuko zein eroso erabiliko (Amorrortu et al., 2017). Alta," lehen hizkuntza edo lehen hizkuntza izateak ez dakar per se mintzaira hori hiztunaren bizitzan nagusia izatea, ez ohikoena edo usuena, ez eta maiteena edo nahiena ere" (Kasares, 2014:
|
|
2019
|
|
|
Gehienak" erdi eta erdi euskaraz/ erdaraz egiten dut" aukeran kokatzen dira (%43, 6), eta beste %17, 2k dio gutxitan edo inoiz ez duela euskaraz egiten. Alderantzizko norabidean, erronkaren hartzaile den talde edo
|
pertsona
horrek euskaraz mintzatzeko joera gutxiago duela ikusten dugu: %22, 6k egiten du" beti edo gehienetan euskaraz" erronkalariarekin, %46, 1ek" erdi eta erdi", eta ia laurdenak (%24, 4)" gutxitan edo inoiz ez du euskaraz egiten".
|
|
2021
|
|
|
Europan hizkuntza gutxituen alde lan egiten duten hamarnaka eragile biltzen ditu, eta, beraz, ondoriozta liteke milioika herritarren eskubideak babesten dituen erakundea dela. kundea goi mailako arduradun batek ordezkatzea (lehendakaria edo lehendakariordea). Lehendakariorde bakarra izendatuz gero,
|
pertsona
horrek eta lehendakariak ordezkatu lukete erakundea ekitaldi guztietan. Hartara, lehendakariorde asko izendatzea erabaki zen ordezkaritzaren zama partekatzeko, eta, aldi berean, ELENek forotetara kargu nagusietako bat duen ordezkaria bidaltzen duela segurtatzeko.
|
|
2023
|
|
|
pertsonen zein hizkuntzen arteko botere harremanak hortxe daude. Erdara nagusi den talde elebidun batean euskarari eustea ez da erraza eta, besteak beste,
|
pertsona
horrekiko distantzia hartzen duten taldekideak ere egongo dira (eta halakoak kudeatzen ere ikasi du eusle izatea erabaki duenak). Gainera, gauzak ez dira zuriak ala beltzak, euskara ala erdara:
|
|
|
Pertsonen zein hizkuntzen arteko botere harremanak hortxe daude. Erdara nagusi den talde elebidun batean euskarari eustea ez da erraza eta, besteak beste,
|
pertsona
horrekiko distantzia hartzen duten taldekideak ere egongo dira.
|
|
|
Eta, hori dela eta, gure elkartearen inguruan betidanik ibilitako pertsona batekin berba egitea erabaki genuen ea berak zer uste zuen honen inguruan, ea berak indarra eta gogoa zuen prozesutik tira egiteko. Esan eta egin, eta, gainera,
|
pertsona
horrek baiezkoa eman zuen eta hilabete luzeetako gogoeta prozesuan murgildu ginen.
|