|
2018
|
|
|
Egunero aldirietako trena hartzen dut lantokira joateko. Gehiengoa emakumeak* gara, langileak,
|
pertsona
arrazializatuak, prekarizatuak, gazteak, zaharrak. Nahiz eta aurpegi gutxi batzuk ezagutu, gainerako guztiak nolabait ere ezezagunak gara.
|
|
2019
|
|
|
Espazio autonomo feministak dira, eta beharrezkoak.Espazio autonomoak zapalketa zehatz bat duen jendeez osatuak daudenak dira. Emakumeenak bezala, izaten ahal dira
|
pertsona
arrazializatuenak, homosexualenak, gazteenak… hainbat dakit! Zergatik espazio autonomo feministak. Ba leku hori behar dugulakoz gure gauzez solastatzeko, seguruak sentitzeko eta erdigunean egoteko.
|
|
2020
|
|
|
Etorkinak eta
|
pertsona
arrazializatuak beti mesfidantzaz hartzen direla salatu du Guerrerok. Koronabirusaren krisiaren harira, txinatarren estigmatizazioaz ohartarazi du.
|
|
|
Mugimendu ekologista intersekzionalismotik eraikitzeko beharra azpimarratzen dabiltza geroz eta gehiago ahots, munduaren Hegotik eta
|
pertsona
arrazializatuen partetik gehien bat. Premia hori frogatzen duen adibide bat besterik ez da Martinika eta Guadalupeko errealitatea.
|
|
2021
|
|
|
Kultura edo azpikultura urbano, transgresore eta artistikotzat hartzen da, jatorrian, behintzat. Mugimendu sozial eta aldarrikatzaile gisa sortu zen, garai horretan AEBetan batez ere
|
pertsona
arrazializatuek sufritzen zuten egoera ekonomiko eta sozial gogorraren erdian. Eta, hain zuzen ere, horri helduz nahi dugu grafitiaren ezaugarri hori eta proposatuko ditugun testuen xede komunikatiboa harremanetan jarri.
|
|
|
Patriarkatua edo kolonialismoa gure gizartearen zutabe dira, eta horrexegatik hain zuzen, erraz bihur daitezke gizartearen sektore baten ezinegona husteko tresna. Indarkeria matxista jasaten duten emakumeak, jipoi homofoboak transfoboak, lesbofoboak eta abar sufritzen dituzten LGTBI kolektiboko kideak, egunero arrazakeria pairatzen duten
|
pertsona
arrazializatuak, beren biktimarioen frustrazioa eta haserrea husteko tresna zilegi bihurtu dira eta gizarte gisa ezin dugu hori onartu.
|
|
2022
|
|
|
Guretzat oso garrantzitsua da aldarrikatzea borroka hau ez dela gure borroka bakarrik. Gu borrokan ari gara herriko transmaribolloen eskubideen defentsan, baina hori bat dator emakumeen eskubideen defentsarekin, langileenarekin,
|
pertsona
arrazializatuenarekin... Gizarte hobe bat eta bizitza bizigarriagoak eraiki nahi ditugun pertsonen eskubideen defentsarekin bat dator.K.A.:
|
|
|
hau da, moda, vogue dantza eta ballroom kulturaren lehiaketa bat, non identitate disidenteak protagonista izan ziren, bazterrak erdigune bihurtuz:
|
pertsona
arrazializatuak, LGTBIQ+ komunitatea, gorputz ez normatiboak.
|
|
|
Cruickshankek salatu du
|
pertsona
arrazializatuen errepresentazioa urria dela, eta «are gehiago» lodiak badira: «Emakumea, beltza eta lodia izatea oso zaila da; ez dut inon ikusi, eta oso urrun ikusten dut, Euskal Herrian eta Euskal Herritik kanpo».
|
|
|
Hasi behar gara onartzen borroka ideologiko batean murgilduta gaudela, eta honetan ere bandoa aukeratu behar dela. Nik argi daukat herri, emakume edo
|
pertsona
arrazializatuen eskubideak defendatzea baztergarria eta bigarren mailakoa dela uste duena, giza eskubideak baztergarriak eta bigarren mailakoak direla defendatzen ari dela. Eta garbi azaldu behar zaio, ezkerrean ez dagoela horretarako lekurik, diskurtso hori Meloniren edo Abascalenaren anaia baita.
|
|
|
Bide hori ez da batere erraza izan jokalari gehienentzat. Migratzaileak dira,
|
pertsona
arrazializatuak, eta bertze herritarren aurreiritziak, arrazakeria eta klasismoa sufritu dituzte zenbaitetan. Ikusezinak izan dira.
|
|
|
Modu horretan, protokoloak hiru helburu nagusi ditu: " Jendartean gaiaren inguruko kontzientzia landu eta erasoen kontra egitea guztien ardura eta konpromisoa dela ulertaraztea; hainbat neurri zehatz martxan jartzea, eraso baten aurrean, ikuspegi transfeministarekin erantzun ahal izateko eta Emakumeak*, gorputz disidenteak zein
|
pertsona
arrazializatuak jaietan subjektu aktibo bilakatu eta autodefentsa transfeministaren aldarria zabaltzea".
|
|
|
Euskarak eta euskal kulturak zentraltasuna hartu zuen ezkerreko mugimendu abertzale horietan (gogoan izan behar da ETAk fronte kulturala ere bazuela). Garai hartan
|
pertsona
arrazializatuak bazeuden Euskal Herrian (besteak beste, ijitoak), baina beltz komunitate sendorik ez zen artean, eta beraz, belztasunaren ingurukoak, arrazakeriaren inguruko ekarpenak ez ziren txertatu euskal imajinarioak, errealitateak edo diskurtsoak aztertzean, edo kritikoki interpretatzean. Alegia, Frantz Fanonek proposaturiko belztasun horrekin euskal analogia bat sortu zuten, eta ez zen eztabaidara eraman euskal herritar arrazializatuen egoera.
|
|
|
Jendea, kalean bere hitzorduaren zain zegoen. Han ginenetatik% 90a baino gehiago
|
pertsona
arrazializatuak ziren. Burura etorri zitzaidan lehenengo galdera hauxe izan zen:
|
|
|
“Joe! Non sartzen dira hauek guztiak? ”, pentsatuz nire inguruan eta egunerokoan
|
pertsona
arrazializatuekin apenas dudala harremanik. Baina galderak honako hau izan behar zuen:
|
|
|
Desplazamendu horrek ekar dezake jarrera eta begirada aldaketa bat: hainbeste hitz egiteari utzi eta entzuketa aktiboari lotu, interpelazioetan arreta berezia jarri, geuk sorturiko min eta haserreei bide eman, espazio ez mistoak errespetatu, ez erabili
|
pertsona
arrazializatuak kuotak betetzeko edo bakar bakarrik arrazakeriaz aritzeko, geure bidaia politikak birpentsatu… Ekar ditzake ekintza aktiboagoak ere: pertsona migratzaileak gure etxeetan erroldatu, kontratazioak egin, paperak lortzeko ezkontza zibilak antolatu… Zalantzek eta segurtasun faltek zeharkatzen gaituzte, deseroso sentiarazi:
|
|
2023
|
|
|
2023ko martxoan Sos Arrazakeriak egindako elkarretaratzea Bilbon," miaketak, polizia sarekada arrazistak, San Frantzisko auzoaren militarizazioa, botere abusua eta migratzaile,
|
pertsona
arrazializatu eta ijitoen kriminalizazioa Ertzaintzaren eta Udaltzaingoaren eskutik" salatzeko. Ecuador Etxea.
|
|
|
Trans
|
pertsona
arrazializatuek, trans pertsona arrazializatuentzat sortutako dantza da vogue a. Interneten bideoak ikusita horren berri izan zuen Anouar Merabetek (Martil, Maroko, 1991), eta Euskal Herrian komunitaterik ez zegoenez, Parisera joan zen ikastera.
|
|
|
Trans pertsona arrazializatuek, trans
|
pertsona
arrazializatuentzat sortutako dantza da vogue a. Interneten bideoak ikusita horren berri izan zuen Anouar Merabetek (Martil, Maroko, 1991), eta Euskal Herrian komunitaterik ez zegoenez, Parisera joan zen ikastera.
|
|
|
“Gertutik zaintzen dituzte; lapurreta egozten diete, alarmak jo gabe edo kamerak begiratu gabe; eta Poliziari deitzen diote”. Ijitoek sufritzen dituzte gisa horretako erasoak gehienbat, baina afrikar jatorrikoei eta
|
pertsona
arrazializatuei ere “jazartzen” zaizkiela salatu du Navarretek. “Ikertu litzateke ezaugarri jakin batzuk dituztenei segika ibiltzeko agindurik ote duten dendetan”.
|
|
|
Beste talde batzuk ere badaude, baina ikusezinagoak dira:
|
pertsona
arrazializatuak, dibertsitate funtzionala dutenak... Baita LGTBI kolektiboko kideak ere, ez dutenean heteroarauarekin bat egiten, esaterako.
|
|
|
Arrazakeriaren aurkako kontzientzia zabaltzeaz gain, beharrezkotzat jo du mekanismo legalak izatea, baita
|
pertsona
arrazializatuak babestu eta diskriminazioa prebenitzeko tresnak ere. Hain justu, Nafarroako Gobernuaren kontseiluak arrazismoaren eta xenofobiaren aurkako foru lege proiektua onartu zuen urtarrilean; orain parlamentuan aurkeztuko dute, legealdia amaitu bitartean onartu dadin.
|
|
|
«Zertarako nahi du pertsona batek euskara baldin eta lana lortzea badu lehentasun?», onartu du Jusuek, askotan kalteberak direla gogoratuta. «Gazteon artean asko dugu egiteko ghettoen aurka; gurekin hasita, zubiak eraikitzeko, eta harremanak eraikitzeko
|
pertsona
arrazializatuekin, haiek ikus dezaten euskara harrera hizkuntza bat dela». Ezpondak uste du badela non ikasia.
|
|
|
Euskal Herrian bizi diren
|
pertsona
arrazializatuek Harrera Sareari helarazi dizkiote erregularki beraien testigantzak: «Esaten digute Euskal Herriko zenbait lekutan bizi izan direla, baina arrazializatuak izateagatik Irunen askoz kontrol gehiago jasan behar izan dituztela beste leku batzuetan baino.
|
|
|
Behin eta berriz errepikatzen da istorio hori higiezinen enpresetan edota jabe partikularrekin. Egoera hori bizi dute gaur egun etorkinek zein Euskal Herrian jaiotako
|
pertsona
arrazializatu askok. Kasu horietan gertatzen den arrazagatiko diskriminazioaz aritu ziren joan den ostegunean Donostiako Aquariumean, Ausartak, etxebizitza alokatzeko irizpide arrazisten aurka jardunaldietan.
|
|
|
Asanbladan talde ez mistoa garen arren, guretzat garrantzitsua da identitatearen kontzeptua gainditzea eta ulertzea ez dela ezinbestekoa identitatean soilik oinarritutako aliantzak ehuntzea. Izan ere, badira kapitalaren agenteak diren LGTB pertsonak edota
|
pertsona
arrazializatuak. Obama presidente egin zutenean arrazakeria amaitu ez zen bezala, guri ez zaigu interesatzen trans polizia bat existitzea, edota trans bisexual ministro bat egotea.
|
|
|
Mendeko errealitateak zein dira, baina? Emakumeak edo emakume gisa irakurritako edota sozializatutako pertsonak;
|
pertsona
arrazializatuak; komunitate kolonizatuak; gizarte klase prekarizatuak; hizkuntza eta kultura minorizatuak, gorputz eta desio ez normatibodun pertsonak... Luzatu zerrenda, jarri izena, aitortu zilegitasuna.
|
|
|
Kontratu soziala etengabe berriztu izan da historian zehar, eta, hura bidezkoa izateko, beldurren desoreka hori gainditzea beharrezkoa litzateke, eta ez soilik sexu genero terminoetan. Izan ere, emakumea LGTBI eta
|
pertsona
arrazializatuak bezala biolentzia eragiteko gaitasunaz desjabetua izan da, eta naturaz ahula dela sinetsarazi. Emakumearen desjabetze hori derrigorrezko heterosexualitatean, maitasun erromantikoan eta edertasun kanonetan gauzatzen eta naturalizatzen dela azaldu zen, indartsua eta biolentoa izateko aukera bakarra gizonari emanez (Esteban, 2011).
|