|
2000
|
|
|
Datiboa (sing.)
|
oni
/ arionei/ orrei/ arei (pl.)
|
|
|
leguizalasailzabalandi
|
oni
darraicozangauza guztiacIcas III, (148).
|
|
|
Aipatu gizontxoen propaganda zitala dala bide askatasun ederrean erne anaitasun ori ondatu nai izan digute, eta beren xedea iristeko gure aldizkariaren eriotza ere bide makurrenez iritxi nahi izan dute. Gure zuzendari maiteak zer esanik aski izango ditu, nunbait, gai
|
oni
buruz.10
|
|
2001
|
|
|
Dagoeneko gazteak pozik dira, beraiekin ez zihoala kontua pentsatuz. Ez dute arrazoirik izango, ordea, zeren" izango dira gazteak ere, garrantzirik emango ez diotenak geroako fenomeno ikaragarri
|
oni
". Oso gaizki egina, hain zuzen ere, tutik ulertzen ez zutela baino erakusteko gai ez zirelako.
|
|
|
«Gauza jakiña da, Jesuita erneniar ura, bere baitan mistiko aundi izan zana; Euskalerriko jendeentzat sermolari bikaña izan zana; idazle aberats ta bero sutsua izan zana. Azkeneko alderdi
|
oni
elduko diot nik gaur; eta alderdi ontan, aren idazlan ugarietan ogeitatik bat dan puntu bati: EUSKERAREN BERRI ONAK deritzan liburu bitxi bati alegia».
|
|
|
Urte eta erdikoa izanik, berriz," abilidade eta maiña piska bat artzen asi zaigu aurra" eta" zuloan sartzeko txotxak, giltzaz irekitzen diren kutxatilak: ari eta
|
oni
gauzak lotzeko eta eransteko garaia etorri zaio. Kamioi aundi bat ere egoki etor lekioke.
|
|
|
Zuloak nola tapatu zituen, nola eginahalak egin zituen tapatzeko, ezaguna da. Aurkitzen ez dugunean(
|
oni
nola deritza, galderak erantzunik ez zuenean, ezin izan zezakeenean horrelakorik gurean sekula usatu ez zelako), asma dezagun gupidarik gabe.
|
|
2002
|
|
|
Beharrezkoa du atzeratuak ere lana osatzeko. Danok eldu behar diogu orpo orpotik arazo
|
oni
. Ez diogu uzkur egin behar.
|
|
|
Orain arte, esnea eskas baitzegoen, arrapazka ibilli dira esnea biltzen, batak besteari bezeroak kentzen. Zenbait baserritar, gaur
|
oni
eta bihar hari esnea saltzen aritu da, batak baiño besteak erreal bat gehiago pagatzen ziolata.
|
|
|
" Baiña eldu da berriro gure artean agertu behar duzun garaia, ta gizaldi
|
oni
seiñale berri premiatsu ta ukaeziña eman bear diozuna. Zuk dakusazu, Jesu, gure gabezia; zuk dakusazu gure txirotasunaren andia; ezin duzu aintzat ez artu gure bearrizanaren luzapide eziña, gure larritasunaren egia ta gogortasuna, gure landerreria, gure etsipena:
|
|
|
Oartu orain ene eretxi
|
oni
, ta ia zer deritxazun. " Gure euzkel idazlanetan niñuan ementxe, dagonilaren 31" gnz. geruago ta erderasunda andijago darabilgu.
|
|
|
Gau
|
oni
, J. I. ekingo dautsagu.
|
|
|
Arlo
|
oni
ekingo dautsagu, eta orretarako batu egin biar geyago.
|
|
|
Horraitino, geroetan, Unamunok eta Lauaxetak berak ere, gar horren erreusaina erionean izan eben. Eta azkenik, gloriya hildakoen eguzkiya baldin bada eguzki horren distirak beioakoz lekeitiar olerkari txeratsu
|
oni
ere.
|
|
|
ABAROA JAUNA. Lekeitiar jatorrenetariko bat genduan, Abaroa" tar Paskal jauna. ¡ Amaika mesede egin eutson gure uri maite
|
oni
! 1825" gn. urtian jayo eta 1890" gn. il zan.
|
|
|
Askatasunak! Berandu bederen begiratu zidan erbail
|
oni
; bizarra iñoiz baiño urdiñago mozten nun garaian. Begiratu zidan bai, ta azkenean etorri ere zitzaidan Galatee k utzi ta Amarili k artu nindunez gero.
|
|
|
–¡ Zer arraixo abill i neri ura loitutzen sasikumiori! orrua, aiñ zuzen, zatar arek
|
oni
, artzekuak asmatzen.
|
|
|
Eldu zanean guerraco unea, eguin zuen gauza bera, ta egun baten oquer eguin naiz, ez arian, edo igareraci gabe urrutitu cituen mutilcho zaldunac errico ateetatic, ta eraman ere bai etsayen escuetara, ta Camilo Soldaduen Burua cegoan toquira. Gaiztaqueria andi
|
oni
lagundu cien itz gaiztoagoac. Nic cion, ecarri ditut Faleriocoac Erromarren escupera, beren Nagusien semechoac onera ecarri ditudan orduan, atseguin emango zuelaco ustean.
|
|
2003
|
|
|
baserritarra bezela kaletarra, kontuan artu bearko ditu. Kalte egingo lioke, beraz, gure erriaren jai
|
oni
, basarritarren tankera itxiegian jarraituko ba lu.
|
|
|
Emensse esan nai dizuet gauza bat pecatuzat iduqui ez dezazuten, pecatu eztana. Ascoc uste dute pecatu dala esatea, sinista  tzea, edo uste izatea, daudela sorguinac; au edo beste eguin dutela,
|
oni
edo besteari gaitz eguin dioela; au ezta pecatu: daquigu sorguiñac arquitu litezquiala, edo guizon ta emacume galdu ta ichu asco demonioarequin pactoa eguiñic, sorguin eguin dirala.
|
|
2004
|
|
|
El Cristo de Veldzc/ ue:): antz.erkia sortu (Fedra) cta clcberriak piazaratu{ La Uf?
|
oni
' a dei cristianismo. Niebla, El sentiiniento trdgico de ia vida, ctab.).
|
|
|
Teoria bat egin diteke orri buruz, au bai; eta teoria ori, noski, arrien erortzearen legeakin bat ez ba dator, teoria txarra dateke, eta ez duke ezertarako ere balio. Arriak erortzen ikusi bear da, eta
|
oni
lotu.
|
|
|
Asmatzea beti da arriskuko gauza, eta bear ez danean ez da egin bear. Gero ekingo diot
|
oni
sakonkiago.
|
|
|
Aldegin bear diogu joera kaltegarri
|
oni
. Gauzatu arte, proietuak eta asmoak ez dira ezer.
|
|
|
Erabakizkoa izan diteke
|
oni
guziari buruz Euskaltzaindiaren betekizuna. Bere bi adarrak odol berriz indarturik, abiadura ederra artu dezake, ta bi lan goragarri egin ditzazke:
|
|
2007
|
|
|
Irakurleak zenbat izango ditugun jakin nai zenuke. Bai nekeza galdera
|
oni
erantzutea! Zenbatera iritxiko ote gera?
|
|
|
Ez bide dugu mundu nazkagarrian" nahastu" ta" zikindu" nai. Eta erejia deritzat
|
oni
ere.
|
|
|
Eta,
|
oni
elduta, zer egin dezakezuten galdetzen didazu. Ez da errexa erantzuten.
|
|
|
Nun? Erantzun zaidazu
|
oni
guziari buruz, eta nere iritzia emango dizut. Baña, orain, ori jakin gabe, ezin dezaket egoki erantzun.
|
|
|
Bai, ain zorrotza izan ere! Basarri Jaunak(
|
oni
zuzendu zion erantzuna egunerokoan argitara zezala eskatuz), osorik bere egunerokora ezin bial zezakean erakoa. Zoritxarrez, ez det Orixe’ren au irakurtzerik izan, baiña Basarri berak A. Villasanteri idatzi zionez, etzan ain egokia.
|
|
|
Nire ustez, ain egoki ta jatorki sortu ditzazkegunak oso gutxi dira. Terminologia au dena euskeratik sortzen badugu, iztegi berri
|
oni
bizitza ematen urteak joango zaizkigu, eta au iristen dugunerako, euskera gajoaren illetak kantatu bearrean gatzaizkizu. Gaiñera, gure izkuntzan kultura iztegi berri bat, beste izkuntza kulturadunengandik bereizitutako bat, sortzen badugu, gure jende ikasiak ez du iñoiz terminologia berria ikasiko.
|
|
2008
|
|
|
frutaau> (41v). Absolutiborako dugun au> formaz gainera (a), beste kasuetan
|
oni
, > onen,
|
|
|
Lehen graduaren forma deklinatuak onerroaz eraikiak dira: erg. onek, > dat.
|
oni
, > gen. onen, > soz. onegaz, > instr. onezaz, > mot. onegati, > ines. onetan, > adl. onetara, > abl. onetarik:
|
|
|
Orain iruren bat urte Dechepare ereslariak gure izkera maitagarri
|
oni
, irribarrea ezpanetan ebala, zirautsan:
|
|
|
«Euskaltzainburu jaunak esan digu: Komandante militar jaunarengana joan dala, eskaturik
|
oni
Ekin eta beste orrialdedun euskaldunai jarri dien eragozpena kentzeko. Alegiñak egin dituela, esan digu, ta bere egikizunaren laguntzaille bezela Euskaltzaindia ipiñi duela»513 Ikusten denez Azkuek bere eta Akademiaren autoritatea baliatu nahi izan zuen euskararen aldeko neurriak lortzeko.
|
|
|
Labur laburt, so esango dodaz Izkelzaingo
|
oni
legokiozan arazoak. Uri andietako euskaldun motzen seme alabentzako ikasguak eta azguak (colegios) baserriren batzuetan sortzea; euskal et, sirakasleak (institutrices) eratzea; euskerazko ikasgu asko sagar urtetako arnariak [frutuak] baizen ugari nunnai zabaltzea; erdaleskoletan gure izkereari lekut, so on bat egitea268.
|
|
|
onelako yai ederrak egun emen ta biar an erriari erakustea egoki izanarren, eztira bide auek aski gure izkera urtetsu ta auldu
|
oni
bear duen indarra emateko. Gizonak:
|
|
|
eskaturik, Euskalerriko Ikastetxeetan, euskeraz izan dedila ikasleen jakinbide aurrerapena»309 Gestio horiek gidatzen, antza, euskaltzainburua zebilen, zeren hilabete batzuk geroago Akademiako aktetan irakurtzen denez: «Azkue jaunak esan digu Madrid, ko Ministro de Instrucción deitzen dan agintariarekin itz egin duela;
|
oni
aitortu dio zein egoki litzaken euskeraz erakustea mutiko euskaldunai beren lenbiziko ikasbideak. Ministroak entzun zion bañan geroztikako erantzunik ez degu izan»310 Edozein kasutan, batzar berean «Ikastetxeratako bear diran euskal liburutxoak batean biltzea, ta zer utsunetan ote gauden gai ontan jakitea oso on litzateke [ela]» erabaki zen, auzi hori ikertzea Intzagarai, Muxika eta Lekuonari aginduz311 Izatez hile gutxi geroagoko beste batzar batean «Azkue jaunak esan digu Bilbo, ko irakasle emakumeai galde egin bear zaiela, zer liburu bear dituzten beren Ikastetxetarako»312 Aldaketa politikoen gertutasunak suspertzen zituen segurki ekimen hauek guztiak, eta ildo berean, urte hartako Eusko Ikaskuntzaren Bergarako kongresuan ere irakaskuntza elebiduna hizpide izan zen.
|
|
|
Berrogei lekaime euskaldun dauden komentu batean, Burgosko erdaldun naiz Bilbo aldeko euskaldun motzen bat datorrelako, beste guztiak euskera ezpailekiten bizi bear? Bidezko deritzayo
|
oni
–Euskalduna eztanik gure artera baldin badator, ikasi dezala gure mintzoa, gure izkera.
|
|
|
Gure euskera zar
|
oni
, aintzinako izkera guziai bezela, umetsua izateak beronen bizitzea erruz erkintzen dio. Bakarra izan balitz, euskaldun geienok ezkenduke adiskide artean erderara yo bear izango.
|
|
|
Yaunak Euskalerriaren erdi erdian Gipuzkoa ta izkelki guzien muñtzat berarena yarri duenez geroztik, Gipuzkoak ar beza, beste Aldundiak baino ere gogozago, izkera batu
|
oni
bizibidea emateko ardura ta arloa417.
|
|
|
Eztakit, ordea, noizarte iraungo didan sendotasun onek. Otsailaren erditik asi ta udaguenilerarte (agosturarte), lanari ekinen ekinez, Yakintza
|
oni
amaia eman nai nioke.
|
|
2009
|
|
|
EUSKAL ESNALEA euskaldunekiko auzitara ez dator. Ez gatoz nasketa billa, ez gatoz ukabil makilka iñori ekitera; ez gatoz euskaldun ari, edo euzkotar
|
oni
, eragozpen sarerik jartzera, ez gatoz au t, ura maseatzeko asmotan. Jakiña da Euzkadi Euskalerriaren (bat eta beste berdin zaizkigu) aldeko guziyok ez degula neurri batez neurtuko guziya; bañan?
|
|
|
Graziak ipinideutsaguz santabedeinkate
|
oni
|
|
|
Edta [sic] zuek, Lendakari yaunak, ain goitik atera dan nai bikain ori ikusiaz, pozez beterik nigana yo duzute. Nik berriz, mintzalari motela ziñez izan da ere, uka ezin, nere errikideen eskari garbi
|
oni
bayetz esan bearr naita ez. Bizpiru itz baño askoz geyago, eztira izango noski, aunitz dira ta zoritxarrez euskera ulerrtzen eztutenak.
|
|
|
EUSKAL ESNALEA euskaldunekiko auzitara ez dator. Ez gatoz nasketa billa, ez gatoz ukabil makilka iñori ekitera; ez gatoz euskaldun ari, edo euzkotar
|
oni
, eragozpen sarerik jartzera, ez gatoz au t’ura maseatzeko asmotan. Jakiña da Euzkadi Euskalerriaren (bat eta beste berdin zaizkigu) aldeko guziyok ez degula neurri batez neurtuko guziya; bañan... au onela dalako, ¿ asi al gintezke erdaldun ta erdalzaleai geren umekeriz atsegiñik betienak eman nairik bezela?
|
|
2010
|
|
|
Aurrena beguiratu bear degu, ceñ miragarria dan zazpi Sacramentu oec ipintzean, Jesusec aguertu digun ontasun, eta amorioa. Urrena, nola erazun diogun ontasun, eta amorio
|
oni
. Enzun arretaz.
|
|
|
[III 19] Lenengo aguinte
|
oni
guc ongi eranzuteco gauza bearra da bigarren lecuan Jaunagan uste, edo esperanza izatea, Jesusen eriotza bitarteco dala... (B 11)
|
|
|
[IV 16] Noizbait, noizbait asitzera noa, nere Cristauac, aspaldi nai izan dedan lanean, edo Cristau aciai dotrina azaltzen, eta adirazten. [...] Cristau aciai arguitasun au ematea, eta Ceruraco bidean arretarequin ibiltzeco esnatzea da Eliz Ama Santac animen arzayai escatzen dien gauza bat (a); eta ona cergatic sall
|
oni
equitera noan. Ez naiz dotrinaco gauzac uquitzearequin contentatuco, baicic aditzera emango ditut gañera Jauna amatzeco, eta servitzeco ditugun bide, edo motivo andietatic cembait.
|
|
|
[IV 21] Asi nintzan azqueneco Eracusaldian ezconzaco Sacramentuen gañean itz eguiten. Aditu cenduan orduan, nere Cristaua, Sacramentu
|
oni
dagozcan cembait berri. Aditu cenduan gañera[...] Aurrena ecusico degu, cer doai[...] (A 568)
|
|
|
[IV 40] Ongui nai ta amorio
|
oni
beguiratzen bazaio, erraz ezagutzen dira ezconduen eguin bideac, eta au izango da gaurco itz aldiaren gaya. (A 568)
|
|
|
[IV 64] Ezpadezu oraindic ongui ecusten, ta aditzen, atoz nerequin gauz
|
oni
beste alde batetic beguiratzera. Gure siniste onac eracusten digun eguia da, edo izango cerala betico zori onecoa Ceruan, edo betico zori gaiztocoa infernuan.
|
|
|
[IV 81] Noizbait, noizbait asitzera noa, nere Cristauac, aspaldi nai izan dedan lanean, edo Cristau aciai dotrina azaltzen, eta adirazten. [...] Cristau aciai arguitasun au ematea, eta Ceruraco bidean arretarequin ibiltzeco esnatzea da Eliz Ama Santac animen arzayai escatzen dien gauza bat (a); eta ona cergatic sall
|
oni
equitera noan. Ez naiz dotrinaco gauzac uquitzearequin contentatuco, baicic aditzera emango ditut gañera Jauna amatzeco, eta servitzeco ditugun bide, edo motivo andietatic cembait.
|
|
|
[IV 83]... ceren Luteroc beste heregia ascoren artean eracutsi zuan bat gai
|
oni
dagocana, esaten zuala (A), edoceñec, naiz guizonac, naiz emacumeac, duala confesioac aditzeco escua (B) (B 343)
|
|
|
[IV 88]... ceren Luteroc beste heregia ascoren artean eracutsi zuan bat gai
|
oni
dagocana, esaten zuala, edoceñec, naiz guizonac, naiz emacumeac, duala confesioac aditzeco escua. (B 343)
|
|
|
[IV 101] Becatarien artean asco dira Confesioac berritzeco premia estuan vici diranac, baña lan
|
oni
equiteco biotzic ez duenac. Nor> ntzat>.
|
|
|
[IV 116] Luteroc beste heregia ascoren artean eracutsi zuan bat gai
|
oni
dagocana, esaten zuala, edoceñec, naiz guizonac, naiz emacumeac, duala confesioac aditzeco escua. (B 343)
|
|
|
[IV 130] Arritzen da S. Agustin, Jesusen guganaco onguinai geyegui
|
oni
beguiraturic, eta dio: «Izanic gure Jaungoicoa Gucialdun, edo Omnipotentea, ecin gueyago eman cezaquean:
|
|
|
[IV 172] Becatarien artean asco dira Confesioac berritzeko premia estuan vici diranac, baña lan
|
oni
equiteco biotzic ez duenac. Nor> > becatu> guciaz? > Ezta> ori> nire> buruarentzat> eguindaco> lana.
|
|
|
[IV 176] Becatarien artean asco dira Confesioac berritzeco premia estuan vici diranac, baña lan
|
oni
equiteco biotzic ez duenac. Nor>.
|
|
|
helduak gehienetan jatorrizko hotsa ahoskatzen du: illargi, zurrunbillo, illuntzean, ollasko (eta oyasko), kutxillo, mantekill, txonkatill, apellidu, mutill ok/
|
oni
, bokailloa. Gazteak, aldiz, ia inoiz ez:
|
|
|
Gazteak, aldiz, ia inoiz ez: iyargi, oyasko, biyutxik, koskiya, mutiyok/
|
oni
, bokadiyoa eta, behin, illeta.
|
|
|
berriemaile helduak bi adibidetan mantentzen du jatorrizko hots hori, beraz, Tolosakoak baino askoz gutxiagotan: illargi eta mutill
|
oni
, baina oyasko, kutxiyo, mantekiya, koskiyak. Gazteak, aldiz, ez du adibide bakar batean ere ll ahoskatzen:
|
|
|
Or izantzan gerra emengokin konparatzeko batez uen izan, emen jendekgorriak ikusteizkik mutil, emengorri ori trintsera batkenduko bazaye akutxilo sartu bearra zeok, akaso aitukok iñoi galdetzen baiyok ze mendi dan au, Olibar esateziek gu orain garen
|
oni
, emen gorri ok tankekin ta guzti preparatzeituk, ik etzekit jakingo deken nolako tankek dauzken, aurreko baten ataken beak asi ituan aurrea naiyean tanke ta guzi, lau kenduzizkioau, bat serbizioa iteko balio dula arrapatuzioau, ta beste iru berriz kiskalita utzizkiu gasolina botellakin eta eskuko bonbakin, baño tanke ruso oik aundik dituk, kañoi bat eta bi ametralladoria emateizkie ta lau bat l...
|
|
2011
|
|
|
Eta «Euzko Gogoa»k gertari ezoitu onek eman dion barne poza ezin du lakaripean estali. Beraz poz betea Donostiako anai berri
|
oni
erakutsi nai diogu (Euzko Gogoa, 1955: 33) [beltzak gureak dira].
|
|
|
Urte onuratsu eta luzeak opa deutsaguz, mundu guztiko izkuntzalarien eta euskaltzale askoren artean irakurriko dan Urteroko aldizkari barri
|
oni
(Altzola, 1967a: 119) [beltzak gureak dira].
|
|
|
Nire ustez, ain egoki ta jatorki sortu ditzazkegunak oso gutxi dira. Terminologia au dena euskeratik sortzen badugu, iztegi berri
|
oni
bizitza ematen urteak joango zaizkigu, eta aur iristen dugunerako, euskera gajoaren illetak kantatu bearrean gatzaizkizu. Gaiñera, gure izkuntza kultura iztegi berri bat, beste izkuntza kulturadunengandik bereizitutako bat, sortzen badugu, gure jende ikasiak ez du iñoiz terminologia berria ikasiko.
|
|
|
nai. Eta erejia deritzat
|
oni
ere.
|
|
|
80), eta bigarrena, aldizkariaren hizkuntzari buruzko galdera galdetegiko arrakastatsuena izan zela. Kepa Enbeitaren hitzetan, «93 dira galdera
|
oni
erantzun diotenak, denak izan dute zer esana. Luze erantzun du jendeak.
|
|
2012
|
|
|
Zer ete dogu olerkia? [...] Gai
|
oni
begira, Platon eta Aristotele, k be ba ebazan euren kezkak eta zalantzak. Eta orrela geroko gizaldiak zear.
|
|
2013
|
|
|
Neri iruditzen zait bi gizon ok euskelzain egin ba dituzte, eralguntza
|
oni
abertzaletasun usaia kentze arren izango zala eta bide batez euskerarentzat erreztasun eta laguntasun geio arkitzen ote duten. Ala izan dedilla.?
|
|
2014
|
|
|
«Guk jakintsuok mirakuilu bat onartuko badugu, egin dedilla mirakuilu hori emen, Parisen, Jakintsuen akademia baten erdian, eta jakintsu oiek nai duten beste aldiz berritu dedilla, gai, era!»... (Badirudi Jainkoak desafio
|
oni
erantzun nai izan diola, eta ala prantatu die Lourdes).
|
|
|
Gauz ontarako laja beltza edo zuriya izatiari. Utzi alde batera erriko alkateren arteko sesiyo t, istillubak aztu gorrotubak, ta ordez gogoan eduki, oraiñ, oraiñ bezela, premi t, estuasun ontan, Euskaldun utsek gerala, Gobiernuak ala billatuko gaitubela, eta
|
oni
ayazi ere bai, Madrida «comisionatubak» bezela juan diran Diputatubak, gu danen ordez, ta gu danen izenian uan dirala, «derechoz» guria dana eskatzera, ta guk danok bear deguna ekartzea. Utsi arudik gabe, Gobiernuak nai dabena esan dezan, ta bitartean guk emendik lenbailen bialdu ditzagun, iru provintzi abetako Euskaldun on guztiyen izenak edo firmak Gobiernuak ikusi dezaten provintziyak Irurak bat dirala, ta danak bat, Euskalduna.
|
|
|
Erabakizkoa izan diteke
|
oni
guziari buruz Euskaltzaindiaren betekizuna. Bere bi adarrak odol berriz indarturik, abiadura ederra artu dezake, ta bi lan goragarri egin ditzazke:
|
|
2015
|
|
|
Lazarragak erabili zuen: donzella
|
oni
ez emun, jauna, ni erayteco armaric, dontzeila honi ez eman, jauna, ni eraiteko armarik?.
|
|
2016
|
|
|
Irratian ere ageri oi dira bertsolariak eta irrati batzutan dexente gaiñera. Ala ere, aitortu bearra dago irratiak leendik ere tarte ederrak eskaini izan dizkiola norbaitek “euskaldunon kirol nazionala” deitu zion
|
oni
. Esan bear, beraz, garai onak bizitzen ari dela bertsolaritza.
|
|
|
Ezin, Atentziyo egikiyon arrazoi
|
oni
!
|
|
|
" Erleak talde aundietan egoten ditun, eta gauza guztiak beti era onez egiten dizkiten. Talde bakoitzak bere ontzi edo bizitegi berezia din, eta
|
oni
eultza esaten zayon. Auetako bakoitzak iru erle mota ditun:
|
|
|
" Loretegi berri
|
oni
usain ederra dario. Izanak eztu izena gezurtatzen.
|
|
|
Tolosako eleiz eta ikasetxetan arkitu nituban nere arima eta gorputzeko premiyen estalgarriyak. Tolosarretako bat naizelarik beraz ni, eta onura asko nere jayoterritik artuba,
|
oni
lagundu bearrean bai nago egiñala guziyan".
|
|
|
Ez det uste zoroa naizenik, eta gaixtoa ez det izan nai. Nik euskerea maite det, euskalduna naiz eta; nik seaskatik oiñarte ezpañetan darabilten ele kutun
|
oni
edozer zor diot".
|
|
|
" Uts gutxi aurki lekioke ikasbide
|
oni
[...] Ori orrela izanik, aitor dezagun maiz gelditu izan direla besteren gidari dabiltzan euskaltzaleak eta euskalariak bide ertzeko loreei edo sasiei begira, eduki bear luketen jo-mugaz gogoratzeke. Gramatikazaleen geiegikeriak aski ote dira, ordea, gramatikaren laguntza gutxiesteko eta arbuiatzeko?".
|
|
|
Basc: Nic al
|
oni
mun. Al on utsa!
|
|
|
Guere euscaldunac ere leen becein burumotzac izango dirade, cerren eztuten ona ezagutzeco beguiric, eta berorren zorroztasuna, eta ciadea icusteco, miraritzeco eta chalotzeco ezagueraric. Ezta ordea cer ansi, jardun beguio aitzinat ere lan
|
oni
, gai gustiac prestaturic dauden ezquero. Oraindiñoco nequeac ezteve izan neurriric, baiña aurreracoac chit errazac dira, iragoen aldean.
|
|
2017
|
|
|
Ori egia da, eta bai ere Trousseauk esaten zuna erari geiegi artzalleagatik:" ardoan bizi dana urean iltzen da" Bere urean onek esan nai zun, bere gorputza ureztatua, edo, jakintsuak esaten duten bezela, hidropesikin (goloa diote
|
oni
, baño ez neretzat).
|
|
2018
|
|
|
1866 garrengo urtean lagundu nion Principe Jaun
|
oni
berari, Aezkoa, Salazar, Ronkal, eta Nafarroko beste ibar askotara, aetako euskara ikastera: an egin ziran lan aundiak; geroztik publikatuak izandu dira batzuek bere kostura.
|
|
|
Ala oek egin bear zituztenakin, nola paraje aetako beste askorekin egin giñuzen ezageraen medioz, izandu nintzan dembora askoren buruan oen eta Principe jaunaren bitartekoa, izandu ziran duda guziak erabakitzeko, guziai eskribatuaz. Urte onetan eskribatu nuan Dotriña Tolosan, ango izkeran, eta urte onetan bertan juan nintzan Nafarrora, Basaburua chikiko ibarrera, eta ikasi nuan zortzi erri aetako izkera Principe jaunak esanta,
|
oni
jakinerazteko muga artan zuten diferenzia Gipuzkoako euskarak eta Nafarroakoak; eta lan onezaz gañera biraldu nizkion erri batzuetan arkitu nituan Dotriñak".
|
|
2019
|
|
|
Etxaide jaunak bere idazkiaren bukaeran diñona kontuan artuta, eragingo deutsat Euskaltzaindiari agiri bat egin dagion bere damutasuna agertuaz ta auŕerantzean olakorik geiago gertatuko eztala itza emanaz. Eta ia onenbestegaz gauzak aztuten direan eta asunto gogaikaŕi
|
oni
luŕa emoten yakon betiko.840
|
|
|
P de Lazarragak: one (c/ ç),
|
oni
, onegaz, onega (i/ y) ti, onetan...; baina, absolutiboan, au.
|
|
|
91 Ezin da ahaztu atal honetan nola jokatzen zuten Larramendik (berdin onec, onen,
|
oni
, oyec... zein hori, hura, harc, horiec, horiei...) eta h zaleagoa zen Mendiburuk (hau, hura, hoec..., baina, aldi berean, oec, orietatic...).
|
|
2020
|
|
|
Diteke, eta galdetzen da. Zergatik oparitu bear zaizkion ideal
|
oni
ainbeste neke. Izan ere, batek baiño geiagok atera dit zerako au:
|
|
2021
|
|
|
¡ Bai biotz ikuitzailea! [...] Anai oleskariak, gogoan izan ta jarraitu bide
|
oni
.
|
|
|
Ogei ta bat urteko gazte auxe dezute igandean bertsolari guduan lenengo saria irabazi zuana. Gazte apal da zintzo bezin lagun maitea degun
|
oni
bijoakio guk gure biotz txoko txokotik bialtzen diogun zorion agurra[...] Aberri aldez lan egiteko jaioa aiz, Iñaki, ta jarrai zintzo orain arteko bideari." (Argia, 1935/I/22, Eizmendi’tar Iñaki," Basarri")
|
|
|
Txirrita bertsolarien erori aldian, antzu aldian, guzien eusle, buru, biotz, maixu izan baita. Bertsolari guziak aitortzen diote maixutasun au[...] Ta orain[...] izlariak zeruetaraino jaso, lasterkari pizkorrenak saritu ta ukabilkariak aberasten diran egunetan, ¿ ez ote zan legezkoa gure izakera, oiturak, gure izkuntzan goratu ta abesten Laburdi, Gipuzko ta Naparroan saiatu dan
|
oni
gorasarrea eskeintzea egoki? (El Día, 1936/III/24," Txirritari bertsolari bikaiñaren omenez")
|
|
|
Uztapideren ondoeza. Baiña
|
oni
zaion maitasuna agertzeko egokiera izan zuen jendeak: Zenbat txalo Uztapideri!
|
|
|
Sagu bi zelai baten/ Egozan gauzak esaten,/ Bata zan basokua,/ Bestia etxekua./ Dirautsa ak
|
oni
; Gurozu neugaz etorri?/ Bai ordu onian/ Adiskide usainian./ Baña emen kanpuetan/ Zelai basuetan/ Zer dogu guk janto?/ Ezdeustazu emongo (…)
|
|
|
Euskal Erriko alde onetara etorri zan ezkerotik, bere gorputzari atseden bat ez deutsa emon. Io ona eta io orra, etxe batetik urten eta bestean sartu, batari on bat egin eta besteari obeak esan, or baselizatxo bat ipiñi eta emen lanerako lagun barri bat billatu,
|
oni
erakutsi eta ari burubide gaiztoak kendu, aserreak baketu, argalak indartu, gaixoari sendagarri onak emon eta biotzetan asi onak bota. Ez eukan edozelango buruaustea!
|
|
|
Entzuin, Riktrudis esan eutsan andre Luziak, bere alabearen lusintxa
|
oni
iaramonik egin barik parkatuko deustan lengoan gogortxu egin neualako, ezta. Neuk bere ona izan nai dot, eu legez eta aita legez.
|
|
|
Adalbaldok, Riktrudisen aotik berba onek entzutean, lenengoan baiño biziago, zakonango eta maitaroago begiratu eutsan neskatilleari; eta
|
oni
prankotarraren begiradea ikusi ebanean, larrosa gorrien ederrak urten eutsen matrailla gaiñetara.
|
|
|
Itxi daiogun gauza
|
oni
bakean, eta esan eidan gudarako bide onen iatorria zelan iakin donan.
|