|
2001
|
|
|
irudituko zaio beste bati. M gisako debatea,
|
onenean
ere, ikas prozesuan dago oraindik, eta, beraz, ondugabea dugula esango du norbaitek; beste batek, ordea, SH tankerako debatearidagokionez, iritsi nahi ditugun emaitzen mailara heldua dela botako du. Gaitzaketa akatsak batean eta bestean ditugu, seguruenik.
|
|
|
Frantziatik etortzen den oihal saltzaileari erosi dizkio telak, eta dendaren atze aldeko gelan eduki ditu emazte eta lau alabak, bost hilabetez, umearentzat faldoi josten eta brodatzen, beste zereginik gabe. Eta hori guztia gutxi balitz bezala, duela hiru hilabete hartu zuen gela hiriko klinikarik
|
onenean
ere, aitona Domingok garaiz nahi izaten baititu eduki gauzak prest, pronto eta puntu puntuan.
|
|
|
Ezin izan daiteke, ordea, oraingoz, ikas eta irakasbide nagusi. Nahitaezko genuke horretarako ikasle irakaslerik gehienak euskaldun euskaldunduak izan litezen, ez
|
onenean
ere euskalduntzen ari direnak.
|
|
|
Erakutsia zuen, besteak beste, bere Artearen bitartez, ezina egin zitekeela eta, aurrerago joaz, egiaztatzen saiatua zen euskarak ez ziola hitz kontuan inolako zorrik inongo erdarari, latin eta gaztelaniari lehen lehenik. Egia da bestea baino ezinagoa zela azkeneko ezin hau eta, horrexegatik beragatik, ez zuela erdizka baizik egin,
|
onenean
ere. Dena den, zerbait erakutsi zuen behintzat:
|
|
|
Hau egia delarik, ordea, eta egia delako hain justu, Â sortzen zaigu ezin askatuzko korapiloa. Han hemengo ezin konta ahala zirenok suntsitu ziren, desagertu, eta ez dute aspaldian indarrik; balio, historiagileentzat balio dute eta,
|
onenean
ere, testu argitaratzaileentzat gainera. Gureak, berriz, zutik gelditu ziren XVIII. mendea arte eta, izatekotan ere, sendotu egin ziren, argaldu beharrean.
|
|
|
Gure arteko aberatsok, holakoak ere ba omen ditugu eta? ondasunak ugaritzeko baitaude gehienbat; bakanka baizik ez,
|
onenean
ere, barreiatzeko".
|
|
|
Guztiok baikara, ez Aresti eta Bilbotarrak bakarrik, erdal euskaldunak,
|
onenean
ere, euskal erdaldunak ez bagara. Bina arima ditugu gehienek, Oteitzak ederki esan zuen bezala (Quousque tandem, 123), honek ere arrazoizko gauzak esaten baititu aldizka.
|
|
2002
|
|
|
Film bat jarrita badu eta hiru hilabete baino gehiago badarama, ez espero izan miraririk; seguru asko argazkiak hondatuta egongo dira, edo kasurik
|
onenean
ere koloreak aldatu egingo ziren.
|
|
|
Ezin esan daiteke, ordea, oraingoz, ikas eta irakas-bide nagusi. Nahi ta ezkogenuke hortarako ikasle irakaslerik gehienak euskaldun euskaldunduak izan litezen, ez
|
onenean
ere euskalduntzen ari direnak» (JAKIN, 1977, 1 zkia, 32 or.).
|
|
|
Merkatuak estatuaren eremuan funtzionatzen zuen garaia joan da; orain estatuak daude merkatu zabalen eremuen menpe, estatuak eurak dira merkatu globalaren arabera funtzionatzera kondenaturik daudenak. Kasurik
|
onenean
ere(!), estatua monokulturala denean, elebakarra denean?, kulturtasun monolitiko hori bera ere arriskuan egon daiteke, merkatu globalizatuaren beraren eraginagatik. Globalizazioak aztura kultural berriak dakartza, eta komunikazioa ulertzeko modu berriak inposatzen ditu.
|
|
|
Eta ipintzen dugu pieza bat hemen, pieza bat han, batzuetan zuzen, baina baita oker ere beste batzuetan, argazkiari ez dagozkion piezak jartzen ditugulako, edo dagozkionak ere leku desegokietan jartzen ditugulako. Eta ohartzen gara, finean, nola amodioaren puzzlean,
|
onenean
ere, beti dauden pieza batzuk faltan eta beste batzuk soberan, eta argazkia osaezina dela, ondorioz. Eta joko hura egunez egun jokatzea, orduan, malda gorako ekintza bihur dakiguke, ezintasunaren mugetaraino eraman gaitzakeena, non desesperazioa, etsipena edo, are okerrago dena, asperkeria amoranteen inguruan hegaldatzen diren, adur txarreko hegaztiak balira bezala, puzzlea noiznahi hankaz gora jartzeko asmotan.
|
|
|
Onik
|
onenean
ere, horien aurreko jokamoldeak ganora eta funts gabekoak. Badirudi jakintsu handi mandi etabu ru iritzi batzuen eskuetan dagoela euskalgintzaren geroa, etorkizuna eurena eta ez besteena baita haien ustez, oraindik ere ez dakigula nork (herriak/ agintariek/ eu ren harrokeriak?) deitu dituen halako ospe handiko zeregin potolo eta astunak burutzera.
|
|
2003
|
|
|
hortik ibili behar dutenek eta herriko askok biziki eskertuko dute. Badakigu gure orografia nolakoa den, eta ulergarria da hemen edozein errepidek, kasurik
|
onenean
ere, aurreko egoeran aldaketa nabarmenak eragitea. Hain zuzen, horrexegatik saiatu genuke gauzak txukun egiten.
|
|
2004
|
|
|
Eta erantzunen artean, bat behintzat, honakoa da: euskararen ofizialkidetasunak, kasurik
|
onenean
ere, izaera subjektiboari darion legetasuna du. Demagun, bada, hezkuntzaren esparrura jo dugula froga enpirikoen bila, hau izan daitekeelako legeria linguistikoaren aplikaziorik oparoena euskalduntze politikaz ari garen bezainbatean.
|
|
|
Baina, jakina, halako planteamenduak ideologia inplizituak ez ekiditeaz gain (hala erakusten du XIX. mendeko historialari positibisten kasuak: beren neutraltasun asmo idealistak gorabehera ezin izan baitzuten ideologiaz blaitzea saihestu),
|
onenean
ere erudiziozko lan monumentalak emango lituzke, inondik ere hezkuntza ertainetan ezin irakatsizkoak. Gaia mugatu beharra derrigorra da, eta mugaketa egiteko balio batzuen arabera egin da ezinbestean.
|
|
2005
|
|
|
Ez dut uste ordu honetan bulegoan egongo denik. Eta kasurik
|
onenean
ere zer egin dezake berak. Ez dakit, orain jende gutxirekin fidatzen naiz...
|
|
|
Kontakizun honekin, nik ez dut Musilen asmo bera, ez baitut idaztearen bidez atzeman nahi bizitza; aski dut zertxobait ulertzearekin, nire izen ezkutua gordetzen duten oroitzapenen kode gordea zertxobait askatzearekin. Idazketaren bidez atzeman nahi dugunean bizitza, iragan bihurtua, itzal batzuk besterik ez dugu eskuratzen, gutxi gorabeherako argazki lausoak
|
onenean
ere.
|
|
|
Ona da norbait mirestea. Pertsonaia ospetsuak miresten ditugu,
|
onenean
ere gizadiari mesede handiren bat egin diotenak, eta okerrenean, berriz, beren ergelkeria besteren lelokeria pizteko erabiltzen dutenak, lelokeria hori giza arimaren bazterrik ezustekoenetik agertzen baita. Pertsonaiak mirestea baino, nahiz gizon edo emakume handiak izan eta berebizikoren bat egin, hobe deritzot gertuko pertsonak miresteari, bizitza eta arima nirekin partekatzen dutenak alegia; miretsi, esate baterako, Anaren langiletasuna eta irmotasuna, Joxe Mariren kemena, aitak amari eta niri zigun maitasun isila, zenbat eskertu nion plazako besarkada estu hura, hainbeste denbora haren gorputzean ezkutaturik egon eta gero!?, amaren bizi gogoa, Albertoren bihotza eta gaztetasuna, azkenean hura ere miresten hasia nintzen?, Marisaren eztitasuna, Idoiaren maitasun betea, Adelaren gizatasuna eta amatasun beroa.
|
|
|
Gure asmoa izan da Aristotelesi goraipamenik handiena egitea, baina askatasun osoarekin. Onik
|
onenean
ere, Aristotelesek berak askatasun hori erakutsi zien bere maisuei, egiarekiko zuen maitasuna horren bultzagarria izanik.
|
|
2006
|
|
|
El catalán ha podido y puede recibir voces latinas, castellanas o francesas, catalanizándolas, porque es lengua latina; pero el vascuence, si las recibe, degenera en jerga" 302 Euskara, latinari eskerrak behiala" kristautu" ahal izan zen, baina orain modernotu ez. Nola beste bideak ere –kontzeptuak bere baitatik sortzeak–, aparte euskarak horretarako ez omen duela aski kulturarik303,
|
onenean
ere zapo euskara batera bakarrik eramaten duen304, euskarak ez du inolako irtenbiderik modernitatera.
|
|
|
Leku natural eta ederrak edonorentzat eta noiznahi hortxe natural eta eder daudelako dira natural eta eder. Niri, bestela, ezin zait leku bat natural eta eder iruditu; oroitzapen onen gordeleku edo tomate eta piper goxoen sorleku izan daiteke, asko jota,
|
onenean
ere.
|
|
|
Justizia,
|
onenean
ere, bi injustizia edo gehiagoren arteko hautua izaten da.
|
|
|
Bere sentikortasunik ezaren kausaz lotsaraino larriturik, ezer sentitu orduko –harrituta, miretsita, sinetsi ezinda–, berehala sentimendu horren idatzizko lekukotasuna ematera jotzen duen pertsona bihozgabea da,
|
onenean
ere, poeta.
|
|
|
...nituen, esaterako produkzio bitartekoen jabetza langileriaren eskuetara pasatu behar da, orain ezinezkoa da horrelako kontsignarik, teknologia, teknologia, errepikatzen zuen Armanik, teknologia da langileen eskuetara pasatu zena, menderatu zena, baina nondik dator teknologia, nork kontrolatzen du teknologia, pentsa une batez –eta garbi gera bedi, arren, hipotesi zoro bat baizik ez dela–,
|
onenean
ere, IBM edo dena delakoa armaz hartzen dugula, eta bertan dauden handi mandi guztiak akabatzen ditugula, gero nork jarriko zuen ordenagailua martxan, nork jakingo zuen zer tekla sakatu behar zen, zuk, Goio? –eta Goiok ez zuen buruaz ezetz esateko lanik ere hartzen, garbi bai garbi baitzen galdera erretorikoa zela–, prestakuntza, prestakuntza, prestakuntza da beharrezkoa alternatiba bat eratzen dugun bitartean, eratuko dugun egunerako, kostako da baina, hori ez dago ukatzerik, errealitatea konplexua eta aldakorra delako, horrexegatik beragatik hain zuzen, eta gero fabrikako lankideen eta sekzioko sugegorrien komentarioak, begira urliaren semea, lau urte baizik ez ditik eta lehengoan, nagusi izatean zer izan nahi duen galdetu eta ez al zian erantzun, ba, Hipertrolako ingeniari aurrez jubilatua soldataren ehuneko laurogeita hamarrarekin, Hi per tro la ko in ge nia ri au rrez ju bi la tua sol da ta ren ehu ne-ko la ro ta ha ma rra re kin, dena braust, baina silabak ongi markatuz eta silaba bakar batean zalantzarik edo tostorrik egin gabe, hori ez duk galduko, bizi bizi zetorrek, edo sandiaren aita hil berriarena, aita ona izan zuan, eta norbaitek inozoki galdetu, zer, seme alabekin mintzatzen zuan, seme alaben edukazioaz arduratzen zuan, kariñosoa zuan, edo zer, eta erantzuna labana kolpe bat bezala, ez, motel, ez, azkar hil zuan eta diru pixka bat utzi zian, dena zetorren ondo egun kloniko horiek iragateko, katean tapizeria jarri berriari errepasoa egiten, jostura bat tokiz kanpo han eta olio orban bat hemen, jardunaldi bakoitzean horrenbeste kotxe eta azkar ibili beharra orain gaueko txandan zebilen taldeak ehuneko hamarra ateratzen zielako produkzioan, Goiok ez zuen ulertzen, zertarako hainbeste presa gero handik sei hilabetera, merkatuaren egoera zela-eta, produkzioa mantsotu behar bazen eta fabrika hainbeste egunetan ixten bazuten, fabrika itxita zegoeneko egun libreak egun poltsarako, martxa hartan jubilazio egunean bi lan urteko zorra edukiko zuen enpresarekin, Armani, esplikatuzak hau, bizitza guztia lanean eta orain hauek zatozek dirua zor diedala, potroak, gero, bai, bazakiat denbora aldakorrak direla, baina ez nian uste sekula hainbeste aldatuko zirenik, lan egiteagatik ordaindu beharra, gaur jan ditudan lentejak datorren hilean pagatuko ditiat, zorretan jan ditiat, potroak gero, eta egunak joan egunak etorri, denak igual igualak, elkarrengandik bereizezinak, lenteja platerkadako bi ale bezainbeste, sikiera produkzio bitartekoak aitzurra eta pala ez diat esango baina hondeamakina eta barrenoa balira, horiek egitate kontrolagarriak zituan, ukigarriak, hurbilak, fisikoak, nire kapazitateentzako dimentsio ulergarrikoak, humanoak, baina orain dena egon zagok, baina sekula egon gabe, deabru ikusezin batek mugitzen ditik hariak hiperespazioko tokiren batetik, nonbait, mutilak, izorratu gaitiztek, esan ohi zuen Goiok, gaur egun dena duk birtuala, nire buruko soila izan ezik, igual, ez zaitez horregatik kezkatu, esaten zuen Armanik, ilea ugaritzeko genea aurkitu ditek saguetan, eta produktu bat atera ditek, funtzionatzen omen dik, baina ez hadi kezkatu, orain serio esaten diat, eta batez ere, ez hadi kexatu, sekula ez gaituk gaur den egunean bezala bizi, begiratu hire inguruan, Goio, noiz eduki ditiztek langileek horrelako kotxeak, noiz bidali ditiztek seme alabak unibertsitatera, noiz eduki ditek bigarren etxebizitza, noiz jokatu burtsan, noiz inbertitu, Armanik hori esaten zuenean Goiori bihotza jausten zitzaion lurrera, iruditzen zitzaiolako bere semeak arrazoi zeukala, bere semeak ezertarako balio ez zuen zahar bat zela uste zuelako, izan ere, pentsatzen zuen Goiok, ez nauk aita ona izan, azkar hil, auskalo, baina dirurik utziko ez dudalakoa segurua duk, nik ez zakiat burtsan jokatzen, orduan irri egiten zioten, ez dakiala burtsan jokatzen?, hori erraza duk, motel, ea:
|
|
2007
|
|
|
Horren ondoren izaten dira komeriak. Aipatutako prozesua burutu orduko, eta
|
onenean
ere, ikertzaileek 30 urteak gainditu dituzte, baina ez dute inongo egonkortasunik. " Hurrengo urratsa ez dago definitua", azaldu du Lander Intxaustik.
|
|
|
Egoera ez da txarra, baina beste instrumentu batzuekin konparatuz gero, ez dago
|
onenean
ere. Jende gutxi dago txistu munduan.
|
|
|
Eta, otoi, ez hezkuntza munduko hizkuntza eredurik aipatu konpartitzekontu hori zuritu nahirik. Onik
|
onenean
ere, hor ez baitago euskal identitatea osatzen duen elementu instrumental bat besterik sarrienik, euskarak atzerritar hizkuntzaren trataera jasotzen ez duenean. Ulertzekoa da adin arazoak eta tartean daudenean euskara ikasteko muga gaindiezinak egotea.
|
|
2008
|
|
|
–Baskoak omen garen hiritargo osoari dagokion nazioa eraikitzeari emango zaio lehentasuna,
|
onenean
ere, eta euskaldunok eskema horretan beti aterako gara gutxiengo baztertu eta galtzaile?.
|
|
|
Mario Cipollini eta Alessandro Petacchi ere gazteak izan ziren, baina, euren
|
onenean
ere, taldearen laguntza behar zuten gero esprintaren oihan basati horretan sartzeko. Taldekideek huts egiten bazuten, Cipollinik eta Petacchik nekez irabaziko zuten etapa bat.
|
|
|
Bertan," euskara nagusi izango den lurgunea ezinbestekoa" dela aldarrikatu zuten Uemakoek, Udalerri Euskaldunen Udal Elkartekoek. " Gaur egun, udalerri euskaldunetan beraietan euskarak,
|
onenean
ere erdarekin konpartitu behar ditu eguneroko esparru formalak eta ez formalak. Euskarak, ordea, biziko bada, nagusi izango den lurgunea behar du, erdarek bezala.
|
|
|
Egia eta gezurra, gauza izugarriak direlakoan, ez dira,
|
onenean
ere, gauza hutsak baizik.
|
|
|
Juizioko haginik ez dakit daukadan, baina errealismokoa uste dut ari zaidala ateratzen, eta orain, zerbait izate aldera, hipokrata naizela deklaratzen dut eta hipokraziaren aldekoa, hau da, boterea bai baina ahal den gutxiena, gero eta gutxiago, eta pixka hura ere ezjakinen eskuetan eta hola. Hipokrata izan gintezke,
|
onenean
ere. Beste guztia hipokrita izatea da.
|
|
2009
|
|
|
|
onenean
ere.
|
|
|
Bestea joera espiritualista zen: apaizak ez du apaiza baino izan behar, munduan ez du zertan sartu(
|
onenean
ere lan horiek laikoei dagozkie). Inkarnazionistak mundua askatu nahi du, espiritualistak bere burua mundutik askatu.
|
|
|
Zer zebilen, izan ere, bere deabruzko seme hura alaba gaztearen gainean jarrera hartan? Reginak bazekien, bai, burutik pasatzen ari zitzaiona ezinezkoa zela, baina,
|
onenean
ere, eszena ekibokoa zen hura, beste zerbait ere, berak buruan zeukana, adibidez, pentsatzera eraman baitzezakeen edonor; haiek ez ziren, edonola ere, neska mutilen ibilerak, ezta hurrik eman ere!
|
|
|
Domingok bazekien nola zegoen Ada eta bazekien, halaber, minutuetako bizitza geratzen zitzaiola,
|
onenean
ere; baldintza haietan, baina, nola edo hala ezkutatu behar zion arrebari berak jada bazekiena:
|
|
|
Zientzialariek ohartarazi dute uren goraldiak munduko populazioaren %10i eragingo diola, kasurik
|
onenean
ere.
|
|
|
“Satelite eta lurtar berrienen behaketek erakusten dute itsasoaren maila urtean hiru milimetro igotzen dela, XX. mendeko batezbestekoa baino askoz handiagoa”, esan zuen Churchek. Danimarkako hiriburuan bildutako zientzialariek ohartarazi dute berotegi efektua eragiten duten gasen emisioak azkar eta nabarmen murrizten ez badira, itsas mailaren goraldiak, kasurik
|
onenean
ere, munduko populazioaren %10i eragingo diola. Izan ere, aurreikuspen baikorrenaren arabera, 2100 urterako uraren igoera ez litzateke 50 zentimetro baino txikiagoa izango.
|
|
|
Baina ez da edozer ordaindu behar txandakatze aldera. Eta, oraingo honetan, hainbeste eskatzen da, non ezin den ordaindu, salgaia hondatua baitago, eta okerrerako baita, edo,
|
onenean
ere, ezertarako ez.
|
|
|
Antzina, anatomiaren ezagutza gabezia zela eta, medikuntza higiene eta dietaren inguruan oinarritzen zen. Sendatze teknikarik ia ez zegoen,
|
onenean
ere mina arindu zitekeen soilik. Baliabide eskas horiekin lan egin behar izan zuen Hipokratesek kristo aurreko V. mendean, gaur egunera arte, geroztik zertxobait eraldatu bada ere, zin hipokratikoa utziz.
|
|
|
Gutxienez 2011ra arte iraunen duen krisi gordin betean, nola da posible nafar guztiak gehiago hipotekatzea milaka eta milaka milioi euro gastatuz Aralar eta Andia mendiak zeharkatuko dituen trenbide berria egiten. Kasurik
|
onenean
ere ekarriko duen ingurumen hondamendiarekin. Iruña eta Gasteiz Altsasun barna lotzen duen trenbide erdi berria eta ongi egindako korridorea badago.
|
|
|
Fusioaren eraginez Bizkaiak BBKren kontrola galtzeko beldurra ere badu. . Kasurik
|
onenean
ere, euskal gizartearen zerbitzura dagoen bankua izateari utziko dio, eta merkatu ikuspegi merkantilista hutsa edukitzera pasatuko da?. Ibercaja, Cajastur eta La Caixa izan daitezke CCMren balizko beste erosleak.
|
|
|
Domingok bazekien nola zegoen Ada eta bazekien, halaber, minutuetako bizitza geratzen zitzaiola,
|
onenean
ere; baldintza haietan, baina, nola edo hala ezkutatu behar zion arrebari berak jada bazekiena:
|
|
|
Zer zebilen, izan ere, bere deabruzko seme hura alaba gaztearen gainean jarrera hartan? Reginak bazekien, bai, burutik pasatzen ari zitzaiona ezinezkoa zela, baina,
|
onenean
ere, eszena ekibokoa zen hura, beste zerbait ere –berak buruan zeukana, adibidez– pentsatzera eraman baitzezakeen edonor; haiek ez ziren, edonola ere, neska mutilen ibilerak, ezta hurrik eman ere! Zer esango zuen arrotz mihi gaizto batek, adibide bat ipintzeagatik, neska mutilak era hartan ikusi balitu?
|
|
|
" Neure burua galdurik ikusi nuen;
|
onenean
ere, birigarro edo txantxangorri itxuran askatuko ninduen. Eta madarikatu nuen leize hartara sartu nintzen ordua.
|
|
|
Nekez bultza daiteke gaztelaniak baino askozaz ere gehiago euskarak (irauteko tokia aurkituko badu) behar duen hizkuntza pluraltasuna, gaztelania edo frantsesa hizkuntza arrotzak direla esaten badugu eta Euskal Herrian mendez mende herritarren borondatearen kontra inposatutakoak direla uste badugu. Baina hizkuntza pluraltasuna eta elkarbizitza ez dira indartzen, ezta ere, euskarari gibela bihurtuz,
|
onenean
ere, aurkako jarrera esplizitu bidez ez denean, alegia?, euskara museo batean babestu daitekeen moduko ondare arkeologiko bat bailitzan onartuz, hazkuntza eta biziraupena berma diezazkiokeen bitarteko bakarra, erabilera, alegia, bultzatzeari uko eginez edo trabak jarriz.
|
|
|
Edo okerrago oraindik: izatekotan, Euskal Herri elebakarrik izatekotan alegia, erdal elebakarra izango da,
|
onenean
ere, euskarak modu agonikoan iraungo duen Euskal Herria.
|
|
|
Neurrikoak ez diren aurrerapauso ahaleginak belarrien eta bihotzen berogarri izan daitezke, baina ziur hutsalak direla praktikan. Euskararen errealitate soziala eta Euskadiren anizkoiztasun soziolinguistikoa kontuan hartuta, nekez joan liteke urrutirago; eta ahalmen ekonomiko handiena duten enpresa eta establezimenduetan aurrerapausorik eman gabe hizkuntza betebeharrak merkataritza guztira aldi berean hedatzea
|
onenean
ere Power Point bat koadro ikusgarriz betetzeko baliagarria izan daiteke, baina hizkuntza errealitatetik kanpo legokeenez, segur luke porrota halako gehiegikeriak.
|
|
|
Bilakaera gorabeheratsua da kontsumoarena, baina kasu askotan ez dute lortzen jaitsi gabe mantentzea ere. Euskal irakurle potentzialak asko gehitu dira urteotan irakaskuntza eta euskaltegiei esker (euskaltegietan, urtero ari dira ia berrogei mila ikasle euskara ikasten eta lantzen), baina harrobiak,
|
onenean
ere, harrobi izaten jarraitzen duela uste dugu, euskarazko hedabideen kontsumitzaile izateko jauzia egin gabe, alegia.
|
|
|
Arrazoi absolutuz beteta egon ohi dira beti muturrak; horregatik da zaila ezer partekaturik eraikitzea muturren artean, muturrek
|
onenean
ere elkar deuseztatu egiten dutelako. Horregatik, gauza gehienetan bezala, hizkuntza kontuetan ere, moderazioak eta erdibideak ematen duten zabaltasunean bakarrik eraiki daiteke elkarbizitza, alde batera utzita mutur batekoen maximalismoak bezala beste muturrekoen minimalismoak ere.
|
|
|
Erdaldun huts izaten jarraitu nahi duten herritar heldu erdaldunei ez bekie ukatu euskarari eta gure hizkuntza dibertsitateari eta euskaraz diharduten munduei bizkar emanda bizitzen jarraitzeko aukera pertsonala, hori bada euren gogoa. Baina adieraz dezagun garbi aukera hori kaltegarria dela gure gizarte pluralaren kohesio sozialerako eta hizkuntza integraziorako,
|
onenean
ere koexistentzia soila bermatzen duelako, baina errespetuan eta elkarren ezagutzan oinarrituriko bizikidetza harmonikoari ateak ixten dizkiolako.
|
|
|
Egoera hura neurri handi batean iraultzea lortu da azken hamarraldiotan. Baina, nolanahi ere, bistakoa dirudi gaur egun etxetik euskaraz dakitenetatik gero eta gehiago direla, hainbat arrazoi tarteko, beren ama hizkuntza edo lehen hizkuntza euskara izan arren, berau esparru ez formaletan pixkanaka bigarren hizkuntza bihurtzen dutenak edo,
|
onenean
ere, gaztelaniaren parean jartzen dutenak. Honek guztionek, etorkizuneko perspektiban, berebiziko garrantzia du hain zuzen ere gazteei dagokienez, eta arreta berezia eskatzen duen kontua da, ezbairik gabe.
|
|
|
Bistan da prestigio sozialik gabeko hizkuntza zela euskara, herri aginteek eta elite kultural eta ekonomikoek aintzakotzat hartzen ez zuten hizkuntza,
|
onenean
ere etxeko hizkuntza izatera mugatzen zutena, eta, bereziki hainbat legeren bidez eta debeku bortitzen indarrez, hezkuntzatik kanpora espresuki jaurtikitako hizkuntza. Jakina da herritarrek utzi egiten diotela prestigio sozialik gabeko hizkuntza belaunez belaun transmititzeari, hiztunek gero eta proportzio altuagoan bizkarra ematen baitiote estimu gutxitan duten hizkuntzari.
|
|
|
Izendatzen ditugunak esnarazten saiatzea da idaztea, manifestatzeko duten erresistentzia gainditzea. Baina artistek,
|
onenean
ere, oso bakanetan asmatzen dute kutxa trinkoaren konbinazioa.
|
|
|
2 Zientzia errealitatearen izaera zalantzari lekurik utzi gabe aurkitzen duen jardueratzat jotzen duen ikusmoldean oinarrituta, herritarrak Z&Tren inguruko prozesu deliberatzaileetatik baztertzen dituzten estilo politikoak (bai zientziarenak berarenak, bai estatuenak) sustatu eta legitimatu dira, zeinak,
|
onenean
ere, ezagutza adituan oinarritzen baitira. Forma politiko horri teknokrazia edo zientizismoa deitu izan zaio.
|
|
2010
|
|
|
Ahal den mundurik
|
onenean
ere, izango da" gaizkilerik" premiagatik miseriak eraginda, neurrigabeko anbizioagatik lapur esku leunak, ezjakintasun edo itsukeriagatik, beldurragatik, nortasun patologiengatik eta beste hainbat arrazoirengatik. Horientzako irtenbide lehena eta ia bakarra espetxea ote da?
|
|
|
" ez inposatu, ez eragotzi" printzipioak berma dezake hizkuntza aukeratzeko askatasuna. kontua horixe baita: ...herri agintari batzuek aldarrikatu dute iragan urteetan euskararen inposizioa gertatu dela administrazioan, adibidez, hizkuntza eskakizunen sistema dagoelako. osakidetzako zerbitzuei buruz ari zirela kontuan hartuta, agian gogorarazi genieke erakunde horretan ez dela %16ra iristen hizkuntza eskakizuna derrigorrezko izaeraz duten lanpostuen kopurua; halaber, herri agintari horiei gogorarazi genieke
|
onenean
ere paradoxikoa dela halako inposizio mamurik plazaratzea, non eta ez epaile edo fiskal izateko, zinegotzi edo alkate izateko, legebiltzarkide edo diputatu nagusi izateko, sailburu izateko ez legebiltzarreko presidente izateko ez lehendakari izateko derrigorrezkoa ez denean euskaraz jakitea. hizkuntza politikan, politika publikoaren edozein alorretan bezala, bada zer zuzendua, zer hobetua. ez zai... zer egin dezaket nik euskararen alde?
|
|
|
Franco hil zenetik, hogeita hamar urte igarota, eta hogei urteko hizkuntz politikaren bueltan, eaen, hau da, nafarroarekin eta iparraldearekin erkatuz euskararen aldeko politikarik onena burutu den eremuan, ibarretxe Jaurlaritzak argitaratutako liburuxkan" hizkuntza politika aurrera begira" hizkuntza politikarako Sailburuordetzaren egitasmoan, honako hauek irakur daitezke: ...dintzatan, gure hizkuntzaren normalkuntza osoa lortzeko, besteren artean, estatu politika eta estatu hizkuntz ofizialen estatusa behar dira. espainiako eta Frantziako estatuen ideologia hedatzaileek eta euskal herriko laguntzaileek, ordea, erreparazio historikoa baztertuz eta europako estatu hizkuntzen berdintasunezko ofizialtasuna ukatuz, euskal herri euskalduna berregitea eragozten dute. kasurik
|
onenean
ere, egungo euskararen hizkuntz politiken adostasuna ez da normalizatzailea, asimilatzailea baizik; eta euskarazko hizkuntz komunitatea berrosatzeko eta bere garapen iraunkorra bermatzeko betoa ezkutatzen du. horrek arriskuan jartzen ditu euskararen osasun betea bere lurralde historikoan eta hizkuntz aniztasunaren osotasuna munduan.
|
|
|
Euskara molde hori gutxietsi eta ez ikusiarena egitea ez da bidea. Ia huts hutsik eskola giroan erabiliko litzatekeen eta
|
onenean
ere eskola bidez L2 gisa transmitituko genukeen euskara ederraren miresmenetan ito nahi ez badugu, Joan Argenter ek (2000: 111) katalanari begira iradokia duen gisa, atentzio handiagoa zor diogu euskañol modu horri.
|
|
|
–A ereduak ez du ezertarako balio? sloganak egiarenerdia adierazten du,
|
onenean
ere. Ez da egia L2 (euskara, katalana, alemana, ingelesaedo nahi dena) ezin ikasi litekeenik asignatura moduan, halako neurri batean.
|
|
|
lege horren erabilgarritasuna ez da berak helburu zehatz batera jotzea, ezpada gainerako gauza guztiak antolatzea, bitarteko egokiak erabiliz, euren helburuak bete ditzaten. Onik
|
onenean
ere, legea bera ezin da helburu zehatz baterako eman, Jainkoa baita, azken finean, gauza guztien azken xedea. Bukatzeko, Jainkoaren legeak edo betiko legeak lehenengo lege mota osatzen duela eta, beste zatiketa bat egin daiteke, betiko legea eta aldi baterako legea bereizteko.
|
|
|
Bide beretik, Alfontso Castrokoak idatzi zuen De lege poenali, eta Jean Dridoensek, aipamenak ez luzatzearren, bere De libertate christiana lanean lege mota desberdinak xehe xehe azaldu zituen. Onik
|
onenean
ere, teologoen irizpide erkidea da legea bera, hala horren izaera orokorraren aldetik, nola bere modu zehatzen esparrutik, teologiaren eremuan kokatzen dena.
|
|
|
Idatzia eta irakurria, bistan da. Onik
|
onenean
ere, hemen legeaz ari bagara bere esangurarik zabalenean, etimologia hori legearen motetatik edozeini aplikatzeko, komeni da legendi horrek bere barruan hartzea barne irakurketa edo gogoeta, Alexander Alensisek azaldu zuen moduan. Izatez, San Paulok dio lege naturala bihotzetan idatzia dela; era berean, espirituak ahal eta behar du horietan irakurri, alegia, legearen gainean gogoetatu eta hausnartu, gure jokamoldeen gida izan dadin, Salmoen arabera:
|
|
|
Legea, onik
|
onenean
ere, botere publikoaren emaitza da, jurisdikzio ahalarena, hain zuzen ere, erkidego orotan dagoen goi boterearen seinale baita:
|
|
2011
|
|
|
Esate baterako, hainbat elkartetan jendea bazkidetzeko edo biltzeko dauden zailtasunak, edota parte hartze eskasa dela-eta elkarteetan entzuten diren kexuak. Bestalde, herriko euskaldunen portzentaia txikia da elkarteko bazkide; kasurik
|
onenean
ere (Arrasate) ez da lortu herriko euskaldunen% 7a baino gehiago izatea.
|
|
|
(?) Ahuldutako hizkuntza indarberritzeko saio askok, gehienek seguruenik, ezin dezakete horrelakorik esan, ordea: aurrera baino gehiago atzera egin dute saio horiek edota,
|
onenean
ere, ikusteko dago zer ondorio aterako den azkenik. Porrot (partez edo osoz porrot) egin duten indarberritze saioez beterik daude mundu bazter guztiak.
|
|
|
Hona Umberto Ecoren iritzia poligloten Europa begiz jotzerakoan: . Poligloten Europa ez da hizkuntza asko erraz hitz egiten dituen hiztunek osatzen dutena, baizik eta
|
onenean
ere, bakoitzak bere hizkuntza hitz eginda elkar ulertzen dutenena, nahiz eta bestearen hizkuntza ondo hitz egiteko gai ez izan?. –Mundu poliglota ingelesaren diktadurari ihes egiteko?, Argia,.
|
|
|
Atxilotu eta gero epaiketa izango zenuke. Eta
|
onenean
ere, nahi gabeko homizidioa leporatuko lizueke, baina zuloan amaituko zenuke.
|
|
|
Jakitun gara enpresa hau ez dela zati baterakoa. Imajina dezakegun egoeretatik
|
onenean
ere oraindik egongo zer konpondu. Ez garelako ari hizkuntza bakar baten egoeraz.
|
|
|
Anplifikadore horren errendimendua oso txikia denez, Q2 transistoreak, kasurik
|
onenean
ere, kargak xahutzen duen potentziaren hirukoitza xahutu behar du, baita korronte zuzeneko osagaiaren potentzia osoa ere, sarreran seinalerik aplikatzen ez denean.
|
|
|
Dena dela, azpimarratu beharra dago garai hartako (70) irrati «euskaldun» (Siadeco, 1977: 140) haietan, egoerarik
|
onenean
ere, euskararenpresentziak programazioaren erdia baino ez zuela betetzen. Gauzak horrela, hasitakobideari jarraipena emanez, 1977tik aurrera demokraziak ekarritako askatasun ufadarieutsi eta ikus entzunezko komunikabideak sortzeko abaguneari probetxu atera beharzitzaiolako ideia zabaldu zen euskal gizartean.
|
|
|
Ez da gauza bera hanka sartzea edo eskua sartzea; hanka, norberak ateratzen du. Eskua,
|
onenean
ere, besteek kentzen dizute.
|
|
|
Zilegi bekit anekdota pertsonal bat gehitzea: ...ura, espainolen Historia liburuetako cabecilla rifeño gaiztoa zena Marokoko liburuetan lider nacionalista marroqui omen zela entzun baikenuen; atsegina izan da niretzat berarengan sakontzea eta, Sarriren kontakizunaren bidez, Marokoko monarkiarekin edota nazionalismo arabiar klasikoarekin izan zituen enkontruez eta desenkontruez jabetzea, pertsonaia izen interesgarriagoa baita, zinez, eta kasurik
|
onenean
ere oso azaletik hitz egiten da beretaz Espainian (eta orain arte tutik ez Euskal Herrian). Badirudi Marokon ere ikuspegi partziala ematen dutela, eta ez da arraroa, irakurle bipila berehala konturatuko den bezala.
|
|
2012
|
|
|
Eremu informalari buruzko azken bost urteetako datuak, zehazki, ez dira lasai egotekoak. Datu horien arabera, eremu horietan,
|
onenean
ere, geldituta legoke euskararen berreskuratze prozesua, eta beherako joera apala hasita txarrenean.
|
|
|
Tira! Agian ez da sistemaekonomikoaren hondamena gertatuko sistemaren beraren birsortzeko mekanismoeiesker, baina argi dagoena da igarobidea ez dela lasaia eta traumarik gabea izanen.Haustura handi bat egongo dela kasurik
|
onenean
ere, eta gatazkak eta sufrimenduakareagotuko dira, bereziki betiko galtzaileentzat. Euren burua optimistatzat dutenbatzuk ere, goraki eta oihuz diote gure oraingo sistema energetikoa eraldatu behardela, errotik eta oraintxe bertan hasita (Roberts, 2010).
|
|
2013
|
|
|
Hala ere, iruditzen zait heldu garen estazioa ez dagoela oso gaizki, 60 hamarkadako egoerari erreparatzen badiogu. Rikardo Arregiren ametsik
|
onenean
ere ez zen agertuko gaur egun ikus entzunezkoen arloan daukaguna. Izan ere, Kulturaren Euskal Behatokiaren arabera (2012: 42), da euskal kultura industriako arlorik indartsuena eta errentagarriena.
|
|
|
Adarra jotzen du idazleak? Egoerarik
|
onenean
ere eszenatokitik at geratzeko aukera ematen digu-eta! Ikusle hutsak izan gaitezke-eta!
|
|
2014
|
|
|
Eta hemen ere erantzun garbirik ez, baina orain arte arrakasta eman dioten faktore guztiak hor daude. Krisia geratzeko etorri da eta kasurik
|
onenean
ere ez da lehengo maila ekonomikorik berreskuratuko. Horrez gain, indar politikoa orain antolatuago dago eta jauzirako prest.
|
|
|
Ez naiz honetaz mintzatzen lehena, ez dizut erbi bat altxarazi. Estatistikak hartzen baldin badituzu,
|
onenean
ere txekeatutako gaixo batek biziraun dezan bi edo hiru urte gehiagoz, 60 ingururi eragin diezu inpotentzia edo inkontinentzia, 200 batek jasan dituzte biopsiak, pixeko infekzioak behin eta berriro…
|
|
|
Zentzurik ez zuen esaldi ulertezin eta amaitu gabe bat, ziurrenik. Ez zegoen bere onetik kanpo, baina ez zegoen bere
|
onenean
ere. Mutiletako batek pikutara joateko bidea erakutsi zion.
|
|
|
Hala ere, iruditzen zait heldu garen estazioa ez dagoela oso gaizki, 60 hamarkadako egoerari erreparatzen badiogu. Rikardo Arregiren ametsik
|
onenean
ere ez zen agertuko gaur egun ikus entzunezkoen arloan daukaguna. Izan ere, Kulturaren Euskal Behatokiaren arabera (2012: 42), da euskal kultura industriako arlorik indartsuena eta errentagarriena.
|
|
2015
|
|
|
Ez garela, izan nahi duguna (baina ez garen horrek ere egiten gaitu, gure porrotek adina gure ametsek!). Egia baita, globalizazio eta unibertsaltasun diskurtso gehienak espainolismoaren tranpak baizik ez direla,
|
onenean
ere anbiguoak. Baina gutxienez anbiguoak badirela, zer demonio, eta hori ez dela beti txarra, mozorro eta ilusio batzuk erantzi eta, ispiluan geure burua biluzik ikusteko.
|
|
|
Atxiloketa torturaren sinonimotzat har daitekeela sinesteko bezainbat kasu ezagutu izan ditut. Eta tortura ez bada, kasurik
|
onenean
ere, astindu beldurgarriak. Min fisikoari diodan terrorearekin?
|
|
|
Senar emazteek eraberritze lanak luze joko zuela aurreikusi zuten, sei hilabete baino gehiago
|
onenean
ere. Beraz, artelanak eta salbatuko zituzten altzariak biltegi batean babestu ondoren, etxez aldatzeko asmoa agertu zuten.
|
|
|
Egon ere, hortxe dago auzi honen gakoa: Sanchez Carrionek iradoki bezala, ibilbide oso hori osatzera jo ezean, hizkuntza gutxituaren kanpo funtzioetatik sartzen hasiko litzateke hizkuntza inbaditzailea, harik eta barne funtzioak ordezkatu arte, elebitasuna, jada esana dugun moduan, ez baita egoera finkoa, hizkuntza biren arteko ordezkatze prozesuaren fase jakina baizik (eta,
|
onenean
ere, ordezkatze prozesua eskema diglosiko batekin apur bat galgatzea lortuz gero, eskema horretan hizkuntza bat beti izango da ezinbesteko hizkuntza, bestea hizkuntza baztergarria izatera kondenaturik egongo den bitartean). 184
|
|
|
Hala ere, iruditzen zait heldu garen estazioa ez dagoela oso gaizki, 60 hamarkadako egoerari erreparatzen badiogu. Rikardo Arregiren ametsik
|
onenean
ere ez zen agertuko gaur egun ikus entzunezkoen arloan daukaguna. Izan ere, Kulturaren Euskal Behatokiaren arabera (2012: 42), ikus entzunezkoena da euskal kultura industriako arlorik indartsuena eta errentagarriena.
|
|
|
Teoriaz TTIPen helburua da zuzeneko inbertsioa erraztea eta beharrezkoak ez diren burokraziaren oztopoak kentzea, Atlantikoaren bi aldeetako enpresak merkatuetan sar daitezen.Dauden aztarnek –negoziazioetan nolabait parte hartzen ari diren enpresetatik eta industrietatik etorriak adierazten dute muga zergak ez direnen gainean ari direla negoziatzen eta bi alderdietako arauak bat egitea nahi dutela, merkatuen arauak desagerrarazteko, jabego intelektualaren eskubideek monopolioak sustatzeko eta eskubideak eta estandarrak murrizteko. Balizko onura ekonomikoek ez dute inolako oinarririk; eta
|
onenean
ere, gizarte osoarentzat marjinalak izango lirateke, hau da, akordioaren defendatzaileek kontatzen dutena egia balitz ere. Areago, akordioaren helburuek, batetik, borroka luze demokratikoetan lortutako eskubide garrantzitsuak; eta bestetik, EBko, AEBetako eta mundu osoko herritarren interes sozialak mehatxatzen dituzte; horrez gain, akordioak handinahikeria geopolitikoa adierazten du garatzeko bidean dauden talde politikoen eta ekonomikoen aurrean, BRICSen eragin gorakorraren aurrean; eta merkataritza eta inbertsioak arautzeko erreferentzia global berria eratzeko asmoa dauka.
|
|
|
Alde batetik, euskarazko egunkaria seriotan hartzen delako lehen aldiz; alegia, euskarazko egunkaria ez da izango beste enpresa baten interesen menpe egongo den atala, autonomoa izango da, eta ez da egongo ez alderdi politikoen azpian ezta erdarazko beste medioen azpian ere. Beste eredu guztietan, kasurik
|
onenean
ere, euskarazko egunkaria beti bigarren egunkaria izango da. Saio horien guztien azpian dagoen ideia hauxe da:
|
|
2016
|
|
|
Ondoko egunetan etxeko bi emakumeek bainugelako intimitatean trukatu ohi dituzten sekretuen berri jarraitzen saiatu nintzen, zerbait gehiago jakitera iritsiko nintzelakoan, baina kasurik
|
onenean
ere, atea zirriztuarekin uzten zutenean alegia, bainuontziko ur txorrotak edo dutxarenak edo ileko lehorgailuak egiten zidaten enbarazu, eta entzuten nituen elkarrizketak funtsik gabeak izaten ziren beste batzuetan. Ez dut esan nahi horrekin aspergarriak zirenik.
|
|
|
Fikziozko bortxatzaile beltzaren irudia ezinbestekoa izan zen esklabotzaren osteko arrazakeria taxutzeko; hortaz, sexu erasotzaile ohikoenak gizon beltzak direla adieraztea arduragabekeria bat da,
|
onenean
ere. Okerrenean, beltz guztien aurkako eraso bat da; izan ere, bortxatzailearen mitoak eskutik dakar putaren mitoa.
|
|
|
Eugene Genovesek argudio nagusi
|
onenean
ere zalantzazko bat dakar Roll, Jordan, Roll liburuan (hots, beltzek onartu egiten zutela esklabotzaren paternalismoa), eta, hala ere, esklaboen etxeko bizitzari ere erreparatzen dio, eta, iruzkin laburrra izanagatik, zorrotz eta sakon dihardu:
|
|
|
Ez asmatu aitzakia merkeak, Ninia. Zure egunik
|
onenean
ere nahikoa lan izaten duzu batetik hamarrera kontatzen.
|
|
|
Genero beltza ezin dela osotasunean besarkatu, sailkatu edo definitu uste izateak ez du esan nahi, ordea, genero beltzaz hitz egin edo idatzi ezin denik. Gertatzen dena da hala uste duenak badakiela, kasurik
|
onenean
ere, egin dezakeena hurbilpen pertsonal bat izatetik ez dela pasatuko.
|
|
2017
|
|
|
Asko esan da instituzioek eta formazio politikoek prozesuan egin dezaketenaz, baita sarri euren arteko disfuntzioaz ere, baina gutxiago gizarte zibilaren protagonismoaz, oso argi baitago aurreko biek bakarrik ezin dutela, kasurik
|
onenean
ere, gehiengo sozialak behar dituzten aldaketak gauzatu eta modu iraunkorrean bermatu, ohiko lau urteko politika alditik harago. Bestera esanda, gizarte politikoak kudeatu luke gizarte sozialak sendotutako prozesua.
|
|
|
Ikastolako edo ereduko zenbat ikasle ez ote ditugu entzun euskaraz hemen, Espainian edo hemen, Frantzian? 243 Horrixe esaten diogu guk, besteak beste, euskalduntasun etnokulturala. Euskara bere bakardade etniko gorrian galduta dago gure hezkuntza sistemaren bertsiorik
|
onenean
ere: ereduan, alegia.
|
|
|
Aspertzen denean, denak akabatu egiten ditu eta beste gerra batera... Baina hori,
|
onenean
ere, idazleak zer egin duen, genuke (autorearen psikologia edo umorea); ez, obran bertan zer egiaz, gertatzen den, eta zer dagoen (autoreak ipinita noski).
|
|
2018
|
|
|
Ciudadanosek, esaterako, enplegatu publikoaren espainiar estatutua aldatu nahi du, han esaten baita bi hizkuntza diren erkidegoetan hainbat lanpostutan erkidegoko hizkuntza horren ezagutza derrigorrezkoa edo ezinbestekoa izango dela. Ciudadanosek euskararen, galegoaren, katalanaren ezagutza zenbaitetan derrigorrezkoa izatea kendu nahi luke, estatuaren legetik kendu!, hizkuntza horien ezagutza zenbait kasutan
|
onenean
ere merezimenduzko gisa baloratua izan dadin. Hori inkonstituzionala da, ordea!
|
|
|
Egoera anisotropikoan, ostera, estatistikoki itxaro daitekeena gainditu daitekeela onartzen badugu ere, elebidunek hizkuntza gutxituaren erabilera muturrera eramaten badute ere, ezin desager dezakete hiztun elebakarren hizkuntza nagusiaren erabilera. Hau da, hiztun elebakarren multzorik dagoen bitartean, oso txikia izanagatik, hizkuntza gutxituaren erabilera, batez beste, esandako muga hartaraino irits daiteke, kasurik
|
onenean
ere.
|
|
|
gure porrotek adina gure ametsek!). Egia baita globalizazio eta unibertsaltasun diskurtso gehienak espainolismoaren tranpak baizik ez direla,
|
onenean
ere anbiguoak. Baina gutxienez anbiguoak badirela, zer demonio, eta hori ez dela beti txarra, mozorro eta ilusio batzuk erantzi eta ispiluan geure burua biluzik ikusteko.
|
|
|
Zoritxarrez, liburuak ezin dira maileguan hartu eta etxera eraman, pelikularen batean ikusi izan duen bezala, liburutegian bertan kontsultatzeko baitira bakarrik. Beraz,
|
onenean
ere gainetik irakurtzeko aukera baino ez du izango.
|