|
2000
|
|
|
Kutxetan Internet bidezko zerbitzu hauek edukitzen ari diren harrera
|
onaren
adibide dira Bizkaiko kutxak, BBK.es bidez, 100.000 bezero erregistratu zituela 1999an, eta 1.100.000 kontsulta egin zirela bere web orrietan. BBKnet bidez 600.000 operazio egin ziren, Telekutxaren bidez 425.000 eta Cajacash bidez 240.000.
|
|
|
Esaten dau: aleguereizatia dala devocinoiaren, ta vijotz
|
onaren
señalia
|
|
|
Eta harekin batera beste herrialde askotako doinuak. Baina batez ere Irlandakoak, iragan urteko udan pasatutako hilabete inguruak utzi zion zapore
|
onaren
fruitu ziren disko eta zintak. Bai, lurralde hark liluraturik utzi zuen Eider, eta miresmen horren lekuko ziren The Chieftains, De Dannan, Van Morrison, Mary Black, Christy Moore eta Davy Spillane, beste askoren artean.
|
|
|
" Izan ere, nik ere ez diat komunionean sinesten... zeren komunionean sinetsiko banu, antropofagoa bainintzateke", eta, haren jarraikian, nola ikusi baitzuen ez niola hitz hotsez bete hura ulertu, azaldu zidan ezen bai Afrikan, bai Indietan eta bai mundu osoan tribu batzuk zeudela, zeinetan gizonek elkar jaten baitzuten, eta katolikoak ere halakoak zirela, komunione bakoitzean Kristoren gorputza jaten zutelako eta haren odola edaten. Eta oroitzen dut irri egin niola, neure esker
|
onaren
adierazteko: izu eta ikara iragan berriek ez zidaten irri egiteko ahala agortu bederen!
|
|
|
Baina beti ere neurriz. Zeren, hark zioen bezala, bi ziren oratoria eta eskritura
|
onaren
ezaugarriak: neurria eta distira, distira eta neurria.
|
|
|
Eta, bere esker
|
onaren
azaltzeko, manatu zion aitak don Bartolomeri ezen presta zezala meza berezi bat, Te Deum eta guzti, hurrengo iganderako, eta aita Bartolome astelehenean bertan Iruñarat joan eta jesuiten kolejioko koruko dozena bat ikaslerekin eta bertze jesuita batekin itzuli zen astebururako.
|
|
|
Baina, guztien onerako, don Frantzisko aitzinatu zitzaien. Kontua da don Frantziskok sasoin hartan artzain
|
onaren
parabola irakurri zigula, eta manatu zigula ezen parabola hari buruzko komentario edo sermoi labur bat skriba genezala. Eta, sermoi bana skribatzen genuela, irakurri zuen don Frantziskok Mattinena, eta begiak zabaldu zituen; eta irakurri zuen enea, eta are gehiago zabaldu zitzaizkion.
|
|
|
Baina, don Kixote ko apezarekin baino gehiago, Sancho Panzarekin konparatu nahi nizuke don Frantzisko, arestian bezala, eta, horrela, derradan ezen, don Ki xote Mantxa koa ren ezkutariak bezala, gure apezak ere bere astoa zuela, eta, hark bezala ere, bere ateraldi zorrotzak zituela, erran komunez eta errefrauez hornituak eta errekaitatuak; baina, aldiz, frankoago eta eskuzabalago zen eta, zuenarekin kontentatzen zelarik, aitzurraren berdin nahian dabilen jorraia ez bezala, ez zuen beregainezko eta ezinezko insulekin amesten: erran nahi baita ezen gehiago bizi zela eliztarrei beha bere buruari baino, ebanjelioko parabolako artzain
|
onaren
molderat. Eta okasinoa zuenean golos samarra zen arren eta gularat apur bat emana, ez zen Kixoteren ezkutaria bezainbat.
|
|
|
izan ere, Villagrandeko dukeak promes egin dit ezen berak ere ahaleginak eginen dituela ene nahiaren eta ene gutiziaren betetzeko, Espainiako armadari lotuko nauen tratua eta engaiamendua akabatu bezain sarri —eta, pausa luze bat egiten zuela eta irri zabal batek begitartea guztiz hartzen ziola, erran zuen—: Eta orain dator onena, zeren eta, tratuaren sinatzeko eta neure esker
|
onaren
agertzeko, geure etxerat gonbidatu baitut dukea. Eta dukeak baietz, atseginez onartzen zuela ene gonbita.
|
|
|
Eta so egin nion Mignoni behin eta berriz, zeren eta haiek ez baitziren begiari trabarik jartzeko mementuak, eta liluraturik geratu nintzen. Eta, ai, jaun André, nola ez nintzen liluraturik geratuko, bada, baldin, so eta so egiten nion arren, ez menbro itsusirik estalkirik behar zuenik eta ez gorputz zati marketsik bernizadurarik eta apaindurarik behar zuenik ikusi banion, eta baldin ez bazegoen gorputz hartan, ondorez, gaixtoaren utzi beharrik
|
onaren
hartzeko, zeren gorputz hartan guztia baitzen on eta ezin hobe, halako moldez non gutizia gutiziatsu hura errotu baitzitzaidan berriro, gorputz haren zoko moko guztien ezagutzekoa: haren azala eta haren azazkalak, baita ile eta betile bakoitza ere, bat banaka eta bat bederaka, xehero eta beregainki; zeren haren ile bakoitzak urrezko sierpe bat izan behar baitzuen zinez, eta zeren sierpe haiei beha ibil bainintekeen liluraz lilura!
|
|
|
Ez nuen, bertzalde, inolako zalantzarik, kristau
|
onaren
ikasgaiak gupida lekedazu baten itxuran azaleratuko zitzaizkiola, aita amen ezkon porrotaren ondorioz zurztasunaren sareetan trabaturiko gure seme errukarri eta errugabearenganako. Horri guztiari gehituta bere adintsuko haurrez inguraturik egonen zela, neke zen aterpe hoberik bilatzea gure seme betiere bakarregiarendako.
|
|
|
Ttipik ez bezala, inoiz ez zuen ikasle
|
onaren
taxua hartu. Ezta nahi ere.
|
|
|
Ez oso luzerako hala ere. Euskal Irakaskuntzaren izen
|
onaren
kanpainatxo bat lehenik, historia agintariek nahi bezala ematen ez den aitzakian; matrikulazioan mezu instituzionalik bat ere ez euskarazko ereduen alde, gero. Kontraerasoa diputazioburuak gidatu du.
|
|
|
Baina, liberalismoaren ikuspuntutik, lehenengo eskakizunak, barne murrizketak ezartzera bideratutakoak, alegia, onartezinak dira, dagoeneko ezaguna egiten zaigun argudio liberalean oinarrituta: barne murrizketok gizabanakoaren autodeterminazioa oztopatzen dute, gizabanakoek antzinako autoritateak eta praktikak kolokan jarri ezin dituztelako eta, beraz, beraien bizitza
|
onaren
ikuskera ezin berrikus daitekeelako. Itsu itsuan onartu behar dituzte, beraien zentzu kritikoa alboratuz eta zapalketari bidea zabalik utziz.
|
|
|
Orain arte, talde orohartzaileak kanpoko kulturekiko defentsa neurriak (besteak beste, ekintza positiboaren bidez zuzenduak) hartzeko hautagairik egokienak direla argudiatu dugu. Neurri hauen helburuetariko bat gizabanakoari bizimodu
|
onaren
aukera ahalbidetzea da. Izan ere, jokabide hori hartuz gero, bere nortasuna eraikitzeko ezinbestekoa den kultura babesturik ikusten duen gizabanakoa sendotuagorik sentituko da bere autokonfiantza, autoerrespetu eta autoestimuari dagokienean.
|
|
|
Liberalismo garaikidearen korronte nagusiaren arabera (Rawls edota Dworkin bezalako filosofo politiko eta moralek ordezkatzen duten korrontea, alegia), gizabanakoek beraien bizimodu
|
onaren
ikuspegiaz erabakitzeko askatasuna izan behar dute, kanpotik ezarritako inolako inposaketarik egon behar ez duelarik. Pentsalari hauen ustez, orduan, gizaki baten bizimoduak garapen egokia dauka baldin eta bere baitatik sorturiko baloreen arabera gidatua bada, inoiz ez kanpotik ezarritakoen arabera.
|
|
|
Pentsalari hauen ustez, orduan, gizaki baten bizimoduak garapen egokia dauka baldin eta bere baitatik sorturiko baloreen arabera gidatua bada, inoiz ez kanpotik ezarritakoen arabera. Beste hitzetan esanda, zilegi den bizimodu
|
onaren
ikuskera bakarra nork bere buruari ezarritakoa da, eginkizun horretan gizabanakoaren autonomia eta indibidualtasuna irizpide bakarrak direlarik. Ondorioz, haW Jesus Casquette EHUko Teoria Politikoaren Historia Saileko irakaslea da. rreman ekonomiko, erlijioso, kultural, sexual, eta abarrek ez dituzte gizabanakoak muga jakin batzuen barruan hesitu behar; aitzitik, hauek askeak izan behar dute aipaturiko edozein harreman mota kolokan jartzeko, honek erakargarria izateari uzten dion momentu beretik.
|
|
|
Liberalek" bizimodu edota bizitza
|
onaren
ikuskera" esaten dutenean, gizabanakoek hausnarketa sakon baten ondorioz bizimodu batekin duten konpromisoa adierazi nahi dute. Gure gizarteetan, eguneroko esperientzian bizimodu onen aniztasuna islatzen dituzten honako adibide hauek aipa ditzakegu:
|
|
|
Gure gizarteetan, eguneroko esperientzian bizimodu onen aniztasuna islatzen dituzten honako adibide hauek aipa ditzakegu: kontenplaziozko bizitzan murgilduta dagoen filosofoak bizimodu
|
onaren
ikuskera bat dauka, baina baita ere zerbeza kaxa bat eskura duelarik asteko hainbat egunetan telebista aurrean amaigabeko orduak ematen dituen futbolzale amorratuak; bizimodu on batek irudimen sexual ezberdinen adierazpenak, homosexual izaerakoak barne, errespetatu lituzkeela sostengatzen dute batzuek, beste batzuek, aldiz, bizimodu on bakarra sexuak espezie ugaltzea helburu duena dela sinesten d...
|
|
|
Autodeterminazioak, zentzu honetan, merezi duten eta hutsalak diren bizitzen artean erabakitzeko ahalbidetzen gaitu gizakiok. Kontrako jokabidea hartzea, hau da, bizimodu
|
onaren
ideia zehatz bat bultzatzea eta kanpotik gizabanakoei ezartzea(" ongi komunaren politika" bat bultzatzea, Taylorren —1997— hitzetan), autodeterminazio printzipioaren kontrakoa izango litzateke, inork ez baitaki gizabanakoak berak baino hobeto zer den bere onerako eta zer bere kalterako, zer den baliotsua eta zer garrantzirik gabekoa, zer komeni zaion eta zer ekidin behar duen.
|
|
|
Liberalismoaren bizitza
|
onaren
ikuspegia laburbildu ondoren, honako kezka hauek sortzen zaizkigu: zeinek izan behar du, ikuspuntu normatibo batetik, estatuaren jokabidea gizartean dauden bizitza onaren ikuskeren aniztasunaren aurrean?; bizimodu jakin baten aldeko apustua egin behar du ala denak balio moral berekoak balira bezala tratatu behar ditu?
|
|
|
Liberalismoaren bizitza onaren ikuspegia laburbildu ondoren, honako kezka hauek sortzen zaizkigu: zeinek izan behar du, ikuspuntu normatibo batetik, estatuaren jokabidea gizartean dauden bizitza
|
onaren
ikuskeren aniztasunaren aurrean?; bizimodu jakin baten aldeko apustua egin behar du ala denak balio moral berekoak balira bezala tratatu behar ditu. Puntu honetan, liberalen arabera, autodeterminazio indibidualaren printzipioak eguneroko eginkizun politikoetan duen ondorioetariko bat zera dela esan daiteke:
|
|
|
Puntu honetan, liberalen arabera, autodeterminazio indibidualaren printzipioak eguneroko eginkizun politikoetan duen ondorioetariko bat zera dela esan daiteke: estatuak neutrala izan behar duela gizabanakoek dituzten bizimodu
|
onaren
ideien aurrean. Kontuan harturik gizarte modernoetan bizimodu onaren ideiak anitzak (eta sarritan elkarren kontrakoak) direla, estatuak hobe luke indibiduoek bultzaturiko egitasmo kultural, erlijioso edota beste mota bateko helburu jakin bati ez laguntzea.
|
|
|
estatuak neutrala izan behar duela gizabanakoek dituzten bizimodu onaren ideien aurrean. Kontuan harturik gizarte modernoetan bizimodu
|
onaren
ideiak anitzak (eta sarritan elkarren kontrakoak) direla, estatuak hobe luke indibiduoek bultzaturiko egitasmo kultural, erlijioso edota beste mota bateko helburu jakin bati ez laguntzea. Bestela, politika" perfekzionista" bat segituko luke, hots, bizimodu onaren ikuskera jakin bat bultzatuko luke eta, hortaz bada, beste bat edo beste batzuk oztopatuko lituzke.
|
|
|
Kontuan harturik gizarte modernoetan bizimodu onaren ideiak anitzak (eta sarritan elkarren kontrakoak) direla, estatuak hobe luke indibiduoek bultzaturiko egitasmo kultural, erlijioso edota beste mota bateko helburu jakin bati ez laguntzea. Bestela, politika" perfekzionista" bat segituko luke, hots, bizimodu
|
onaren
ikuskera jakin bat bultzatuko luke eta, hortaz bada, beste bat edo beste batzuk oztopatuko lituzke. Jokabide hori, helduak, adimentsuak eta balio moral berekoak diren gizakiak ezgauzak balira bezala tratatzea izango litzateke.
|
|
|
Estatuak, bizimodu onei buruzko gizabanakoen ikuskera ezberdinen aurrean, neutrala izan behar duela defendatzeak ez du esan nahi, ordea, bere esparruan bizi diren hiritarren askatasun indibidual, segurtasun fisiko edota ongizateaz arduratu behar ez duenik. Alderantziz, aztergai ditugun liberal hauek, arlo horietan estatuak jarrera aktibo bat hartu behar duela diote2 Horrela bada, estatu liberal batek, neutraltasunaren agindua errespetatzen duen neurrian behintzat, politika antiperfekzionista bat izan behar du gidaritzat, ezin baitu bizimodu
|
onaren
ideia jakin bat edo beste bultzatu. Neutraltasunaren ideiaren arabera orduan, estatuak bere jokabidean ezin du bataren gailentasuna edota gutxiagotasuna aditzera eman bere baliabideak hara zuzenduz, horrela jokatuz gero gizabanakoen bizimodu onaren ikuskeren gain eragina izango bailuke.
|
|
|
Alderantziz, aztergai ditugun liberal hauek, arlo horietan estatuak jarrera aktibo bat hartu behar duela diote2 Horrela bada, estatu liberal batek, neutraltasunaren agindua errespetatzen duen neurrian behintzat, politika antiperfekzionista bat izan behar du gidaritzat, ezin baitu bizimodu onaren ideia jakin bat edo beste bultzatu. Neutraltasunaren ideiaren arabera orduan, estatuak bere jokabidean ezin du bataren gailentasuna edota gutxiagotasuna aditzera eman bere baliabideak hara zuzenduz, horrela jokatuz gero gizabanakoen bizimodu
|
onaren
ikuskeren gain eragina izango bailuke. Halako portaera bat onartezina izango litzateke ikuspuntu liberal batetik, ez bailuke errespetatuko gizakien autodeterminazio ahalmena, nork bere aldetik bizimodu ona aukeratzeko duen gaitasuna, alegia.
|
|
|
Liberalismoaren zenbait irakurketen arabera, goian egindako gizabanakoaren deskribapen ontologikoan akats eta hutsune bat baino gehiago dago. Kritiko hauen arabera (Sandel, 1982; Taylor, 1993, 1997), liberalismoak gizakiak beraien bizimodu
|
onaren
ikuskera eta bizi plangintza osatzeko autoaskiak balira bezala ikusten ditu. Gizakiaren nortasuna, hala nola honi estuki itsatsia dagoen izaera soziala, natura egoera metaforiko, imajinario batetik (Hobbes, Locke) zein" jatorrizko egoera" batetik (Rawls) ex nihi lo sortzen da.
|
|
|
Ikuspegi" atomista" (Taylor, 1997) honen arabera, isolaturik aurkitzen den, hots, aurresoziala den eta lotura komunitariorik ez duen gizabanakoak, giza harremanetan sartu aurretik, nortasun finko eta erabat osatua dauka. ...aitu nahi duen, bere balio eta nahiak zeintzuk diren, bere bizitzan desiragarri eta arbuiagarri diren helburuak —galdera horien guztien erantzuna aldez aurretik ezagutzen du, gainerako gizartekideekin nortasun osatze horretaz" negoziatu" behar ez duelarik3 Liberalismoaren kritiko hauentzat, aldiz, ni a praktika sozial eta kultural jakin batzuetan" uztarturik" dago; bizitza
|
onaren
norabide jakin bat hartzerakoan, gizakiok kokatzen gareneko ingurune soziokulturala ezinbestekoa egiten zaigun datua da, ingurune horrek eskaintzen baitigu, azken finean, bizimodu onen zabalera eta horizontea, hala nola haietariko bakoitza perspektiban jartzeko irizpideak. Hauxe da, funtsean, zenbait autore komunitaristek defendatzen duten" tesi sozialaren" mamia (Taylor, 1997).
|
|
|
Merkatua bera, eta ez estatua, gizarte batean estimatuak diren bizimoduak mantentzeaz arduratuko da (1971: 331) 5 Komunitaristek, hala nola perfekzionistak diren liberalek (Raz, Kymlicka), aitzitik, bizimodu
|
onaren
horizonteak ematen dizkigun ingurune kulturala babestu beharreko ondarea dela argudiatzen dute, gizabanakoa benetan autodetermina dadin nahi badugu, behintzat. Xede hori abiapuntutzat hartuta, estatuak esku hartu luke gizabanako guztien autodeterminazioa praktikan bermatzeko, eta ez soilik dagoeneko merkatu soziokulturalaren aldetik babesturik dagoen talde kulturaletako kideena.
|
|
|
Ab intestato oinordetzan, alboko senideen ordezkapen eskubidea, apartera eramanez gero, zentzu
|
onaren
aurkakoa da. Ezezagunei egiten zaie deia, hurbilenen kalterako; eskuzabaltasunen harremanak maitasuna dakartenak baino harantzago eramaten ditu; norbanakoen izateari buruz amaigabeko auziak luzatzen ditu eta ondasun zatiketen banaketa negargarriak eragin; bide beretik ere, justizia, onura eta arrazoi asmoei ere irain egiten die horrek.
|
|
|
Panpina bada, baztertu egiten dugu sufrimendua, minduta ezin baitugu irudikatu. Izakiak geratzen zaizkigu, eta hauekin imajinazioa sen
|
onaren
eta esperientziaren arabera aplikatzen dugu.
|
|
|
Adibidez, ‘objektu batek termometro bat ez badu ukitzen, orduan elefanteak arrosak dira’ baldintzazkoa egiazkoa litzateke. Jakina, interpretazioa zentzugabea deritzogu sen
|
onaren
eta zientziaren ikuspegitik, baina hura eusten duen eskema logikoa ez. Horregatik, bada, formalizazio mota hau, laguntza baino gehiago, zama bihurtzen da zientziarentzat.
|
|
|
Horretarako bere egitaraua hurrengoa da: etika zoriontasunaren praktika da eta ez
|
onaren
, betebeharraren edo justiziaren teoria. Etika ez da kontzeptu edo hitz baten teoria.
|
|
|
Oxfordeko etxean. Udan, Moore eta" sen
|
onaren
" auziari buruz idatzi zuen (Uber Gewiheit, 65 paragrafoak). Irailean Skjoldenera azken bidaia Ben Richardsekin.
|
|
2001
|
|
|
Hala ere, beste bat zen beraiek hizpide zuten auzia: " Alderantziz esanda, denak
|
onaren
eta obearen billa gabiltzala. Ori dugu denek motorra:
|
|
|
Abiadura Handiko Trenaren (AHT) proiektuaren karietara hain zuzen ere:" Premisa batetik abiatu behar dugu. Inoiz, Abiadura Handiko trenbide sarea egingo da, beti ere, berori egiteko eskakizunaren enfasiaren, justifikazioaren eta aprobetxamendu
|
onaren
ziurtapenaren arabera. Edozein modutan ere, adierazitako trenbide sarearen trazaketa berria izango da".
|
|
|
Bai Juan Sebastian Elkanorena baita Julen Gerrerorena ere. ikusten ditugun liburukoteak ez dira idazlearen etorri
|
onaren
emaitza hutsa, noski. Ezta Mundo Conocido argitaletxekoak ere.
|
|
|
Jostailu
|
onaren
lau bereizgarriak
|
|
|
Konpainiak ehun mila pezetako borondatezko konpentsazioa besterik ez zuen eskaini (borondate
|
onaren
adierazpen gisa eskaintzen dena, baina legeak derrigortu gabea).
|
|
|
Printzipio horren arabera, batez ere hedabideek eta zineak transmititu dituzten pauten arabera pertsonak ontzat katalogatzen ikasi dugu, horietan aurrez ezarrita izaten baitira filmeko pertsonaia
|
onaren
eta txarraren aurpegiak.
|
|
|
lehenengo egunetan hamaikaetengailu, pedal, palanka eta erdiko gauza biribil horien artean esertzeko lekurikaurkitu ezinean gabiltzan arren, hilabete eskas baten buruan gai gara edozeinerrepidetatik lasai gidatzeko, eta aldi berean zigarroa piztu, kaseteri buelta eman, eta baita aurreko, dortoka? horri ikasi berri dugun Kamioilari
|
onaren
irainenhiztegia, a, tik, z, ra errezitatzeko ere. Behin mugimenduak mekanizatu ostean, ustez talentu handiko bakan batzuen eskura soilik zegoen jarduera hura, mundukogauzarik arruntena eta errazena bihurtuko zaigu.
|
|
|
Azpimarragarrienetako bat atzo izan zen Vilanova i la Geltrun, non Itsas Zerbitzuko patruila batek 4.200 kilo ibilgetu baitzituen lupiak eta arrain haztegi bateko urraburuak elikatzeko. Abeltzainen eta kaltetutako autonomia erkidegoen artean ondoezik ez sortzeko borondate
|
onaren
adierazpentzat jotzen den horretan, Santiago López Valdivielso Guardia Zibilaren zuzendariak azpimarratu zuen Behi Eritasun Espongiformearen (BSE) aurkako plana betetzeko egin diren 3.000 ikuskapen baino gehiago abeltzaintzako ustiategietan ez ezik, hiltegietan, fabriketan eta haragi industrietan ere egin direla. Operazioaren aurretiazko emaitza kezkagarriak ikusita, 2.000 irregulartasun atzeman ziren eta zazpi atxilotu hilabete eskasean, Guardia Zibilak zaintza lanak luzatzeko agindu zuen, hasiera batean abenduaren 31n amaitu behar zirenak.
|
|
|
Kontsumitzaileen eskubideak babesteko, bai osasunerako eta segurtasunerako eskubideetan, bai haien interes ekonomikoetan, bitarteko eraginkorrak behar dira, joko etikoaren arauak betetzen ez dituztenak merkatutik berehala baztertzeko. Etika, enpresa estrategia gisa, erantzukizunaren eta lan
|
onaren
prebentzio sistema gisa irekitzen da.
|
|
|
Zure semeari edo alabari nutrizio
|
onaren
oinarriak irakasten denbora eman arren, ziur gaude gure garaiko jaki tipiko batzuk izango dituztela: hanburgesak, patata frijituak, irabiatuak, oilasko frijitua, txakurtxo beroak, pizza… fast food establezimenduetako elikagaiak.
|
|
|
Gainera, komeni da etxeko giroa hezetzea, “etxean jartzen diren tresna gehienek ez baitute laguntzen hezetasun maila egokia mantentzen”. Zentzuak agindutako neurri horiek, klimatizazio
|
onaren
ondorio terapeutiko onuragarriez arriskurik gabe gozatzeko aukera emango dutenak. “Beroak erasotzen duenean Ramóneko medikuak aitortzen duenez girotze onak murriztu egiten ditu buruko minen, zirkulazio arazoen, zorabioen eta giro itogarriari laguntzen dion gainbeheraren eragina”.
|
|
|
Honi eskerrak ikasiko du zenbaitek, nik uste, bestetan gauza ongi jakin dena: faksimileak, nahiz berez eta bere arloan probetxugarriak izan, ez direla sekula izan ez izango edizio kritiko
|
onaren
ordain zuzen.
|
|
|
Kultura horren modelazioan, jakina, ideologia horren ezagumenduan, paper berezia jokatzen dute kazetari" ospetsuenek", staffa osatzen dutenek, eta horiek, beren gizarte eta ekonomia mailagatik, beren bizimodu eta beren talde balioengatik, politiko profesionalak kokatzen diren gizarte geruzan egokitzen dira gaiz eta gogoz. Gainera, erredakzio barneko promozioa guztiz lotua dago profesional
|
onaren
ezaugarri horiekin. Hedabide gehienetan nagusi da egun profesional koalifikatuenaren interbentzio eta diskurtsoen bidez sorturiko" iritzi giroa".
|
|
|
Hori da gizakiaren handitasuna, izen asko jaso izan duena, duintasuna adibidez: maitagogo (maitamendun, ezagumendun eta hautamendun) izan eta ondorioz beragan edukitzea
|
onaren
, egiaren, ederraren neurria. Hau da, bere gogoa izatea zerbait on, eder edo egia egiten duena maitatzean.
|
|
|
Nekez aurkituko luke lege unibertsal bat, uharte desertuan galdutako gizaki bakarrak apainketan jardun behar duela aginduko duena. Baina gogoan edukiz gizakia beti eta nonahi dela
|
onaren
, ederraren eta egiaren maitari, guretzat funtsezko erantzuna ‘bai’ da, ‘egingo luke apainketan’ Norbera eta inguruko gauzak edertzeko lanak eta epai estetiko eta bestelako guztiak, ederra eder denez maitatzearen ondorio direlako. Eta gizakia, nonahi eta beti, maitari delako.
|
|
|
egarri denari baso bat ur ematea, ez dela ona bakarrik, baita ere ederra eta egia. Bestalde, nork du
|
onaren
, ederraren eta egiaren argipen osoa, guztiz osatua85. Nork baietsi ona ez dela ederra eta egia; ederra ez dela ona eta egia; egia ez dela ona eta ederra?
|
|
|
Kontzientziaren esanera egon behar dugula esatea, egia honen aitormen argia da: gure barrengo barrenean gogoko zaiguna —bazaigu— egia, ona, ederra dela,
|
onaren
maitale garela, onaren bila dihardugula.
|
|
|
Kontzientziaren esanera egon behar dugula esatea, egia honen aitormen argia da: gure barrengo barrenean gogoko zaiguna —bazaigu— egia, ona, ederra dela, onaren maitale garela,
|
onaren
bila dihardugula.
|
|
|
Baina biok, zu eta ni, gara bakoitza bere ezagutza objektiboaren egiaren neurri eta epaile. Eta ondorio honek berdin balio du egiaren, ederraren eta
|
onaren
ezagutzari buruz. Batetik ezagutza objektiboa dago.
|
|
|
Hala edo hola izanik ere animalien gurariei buruz eta bestelako fenomenoetan, gizakiaren kasuan gizakiaren maitemina, gizakia den sena da
|
onaren
, egiaren, ederraren adierazle bakarra. Bere gogoko baldin bada, nahigarria edo guragarria ez bada ere, ona da, maitagarria da; bere gogoko ez bada ez da maitagarria, guragarria edo erakargarria izan arren askotan.
|
|
|
Nire gogoeta, hitz, egite eta ez egite guztien epailea ez dela lege bat, nahi besteko unibertsala izango bada ere; unean uneko egiaren,
|
onaren
eta ederraren maitasun zehatza, pertsonala baizik. Maitatuz aritzea, maitatuz maitaleago burutzea, hori dela gizakiaren eginkizuna, une orotan bete beharrekoa.
|
|
|
Baina judeo kristauak ginen oinarrian, eta ardia gure eskualdeetan sakratua zen: fededun bakoitza marrakari bakun gisa kontsideratzen zen, artaldeak fedea bermatzen zuela, artzain
|
onaren
zuzendaritzapean, gure borroka guztien egituren piramideak irudikatuz. Bibliako Abraham patriarkak, Isaak bere semearen partez, mendi gain hartan altxatu aldarean, Jahveri eskaini zion erreformako ahariaren sakrifizioaren historia errepikatzen zen, Marilyn, Dolly edo Itziarren itxurarekin.
|
|
|
Hurrena, niri lurretik altxatzen lagundu eta beste gela batera eraman ninduen. Tisiko itxurako tipo hark ondo asko bete zuen polizia
|
onaren
papera. Azken buruan beti zalantza geratzen zaizu, hori dena ez ote den aldez aurretik adostutako gidoi mingots baten errepika bat gehiago besterik.
|
|
2002
|
|
|
TATen ustez joera hau oso normala da. Polizi
|
onaren
rola jokatzen duenak, epailearen aurrean zer esan behar duen azaltzen dio hitzez hitz atxilotuari. Gainontzekoan, libre geratuz gero, berriz etorriko dela mehatxatuz agurtzen dute.
|
|
|
Zuk badakizu non dagoen. Eta non dagoen jakitea da bista
|
onaren
sekreturik handiena.
|
|
|
1951n Asteasun jaio zen Joseba Irazu Garmendiak, ezizenez Bernardo Atxaga denak, bide luzea du, dudarik gabe, 1971tik gaurdaino literaturan egindakoa. Bera dugu euskal egile sarituen eta itzuliena, eta Atxagak gurean nahiz Euskal Herritik kanpo erdietsitako harrera
|
onaren
erakusgarri dira atzerriko adituen laudorioak8 Zientzia Ekonomikoetan lizentziatura eskuratu ondoren, 1981etik 1984ra bitartean Filosofia ikasketak egitera joan zen Bartzelonako Unibertsitate Zentralera. Hasieran ekonomista, euskara irakasle, liburu saltzaile, inprimategiko langile, irratiko gidoilari... aritu zen, harik eta 1980an literaturan buru belarri jardutea erabaki zuen arte.
|
|
|
Liburu honen lehenengo kapituluan Erzensbergerrek esandakoak gogora ekarri ditugunean adierazi bezala, beldur gara zientziaren teorian P. Feyerabendek behiala defendatutako" denak balio du" aldarria hertsiegi ez ote den jarraitu gaur egun, eta literatura
|
onaren
eta txarraren arteko mugak ez ote diren errazegi deuseztatu. Merkatuaren legeetara errenditzeak sorkuntza literarioari kalitate irizpideak leuntzea erakarri badio, genero guztien artean komertzialena denari, eleberriari, ondorio kezkagarriak ekarri dizkio.
|
|
|
Honetaz gain, dudarik ez dago eleberri mota honek gurean arrakasta handia lortu duela eta 110 Streeteko geltokia (I. Zabaleta) edo Alaba (G. Garate) liburuen berrargitalpenak ditugu, besteak beste, irakurleen artean polizi eleberriak izandako harrera
|
onaren
adibide.
|
|
|
Izakiaren izaeraz gogoeta egin nahi duten letra etzanez idatzitako lerrokada ugariek gehiegi mantsotzen dute eleberriaren erritmoa. Hala ere, gure ustez Beñaten bizi bidai honen osagaiak (intriga, sexua, filosofia...) daude testuak izan duen harrera
|
onaren
oinarrian.
|
|
|
Polizi, umore, amodio edo zientzia fikziozko eleberrietan, irakurlea entretenitu egin nahi da, istorio bat kontatuz, haren ardura eta atentzioa bereganatu. Uste dut beharrezkoa litzakeela gurean eleberrigintza mota horiek azken hamarkadetan izan duten igoera aztertzea eta irakurleen artean izan duten harrera
|
onaren
berri ere ematea.
|
|
|
Baiña gure esker ona bego, euskal nekazale joandakoen izen
|
onaren
ganean, sari erakusle dan koroe antzera.
|
|
|
Auts egunian be. Ta gixontasun ori geuk geurez baldin galtzen ba" dogu ¿ norengana juango gara, gero, ixen
|
onaren
eske?
|
|
|
Urtea joan eta urtea etorri, eguzki izpien eragin kaltegarrien berri gogorazten digute garai hauetan urtero dermatologoek: erredurak, garaiz aurretik larruazala zahartzea, melanomak...; baina kolore
|
onaren
moda errotuegi dago gure artean.
|
|
|
Esperantistek beti bilatu izan dute alternatiba komunikatibo bat hegemonia linguistiko ekonomikoetatik at. Gaur egun, oso minorizatua da nazioarteko harremanetarako hizkuntza neutroaren aldeko apustu hori. Balizko kulturarteko hizkuntza neutroak argia ikusi eta arrakasta izan dezake bakar bakarrik nazioarteko borondate politiko
|
onaren
ekintza zuzenaren bidetik, hipotetikoegia eta kandidoegia gaur egun.
|
|
|
Aipatutako hiru ertz horietako azkena erlijioa da. Esan ohi da erlijioa bizitzaren eta heriotzaren definizio absolutuez arduratzen dela,
|
onaren
eta txarraren arteko mugaz, bizitzaren moraltasunaz eta zentzuaz. Baina erlijioa ez da bat bakarra munduan:
|
|
|
Azken finean, talde baten herentzia kolektiboa da kultura, hots, bizitza eta bizimoduak konfiguratzen dituzten ideien eta portaeren multzoa. Ikuspuntu horretatik begiratuta, kultura zerbait normatibo da,
|
onaren
eta txarraren arteko muga ezartzen duena, gure eta besteen arteko distantzia ezartzen duena. Baina, kultura, gainera, etengabe negoziatzen ari den zerbait da:
|
|
|
Publizitatearen erabiltzaileak biltzen dituen elkarte bat dago Espainian (Komunikazio Erabiltzaileen Elkartea). Publizitatearen" jokabide
|
onaren
" kodea Ikus: Komunikazio Erabiltzaileen Elkartea Ikus:
|
|
|
Haragien proteinen digestioa errazten duten azido mineralak. Kontuan hartzekoa Pertsona bakoitza mundu bat da, eta adina, sexua edo dieta bezalako faktoreek ardo
|
onaren
kopa baten onura kalte nabarmena izan dezakete. Kontsumoa kontraindikatzen duen faktorerik ez badago ere, janariak ez du egunean bi edalontzi baino gehiago hartu behar, eta jatorduetan beti.
|
|
|
Lanean ari den bitartean, zahartzaroa “iritsiko den” zerbait bezala ikusten du norbanakoak, baina erretiroaren unean etorkizun hori itzulerarik gabeko bat bateko orainaldi bihurtzen da. “Erretiratua” edo “pentsioduna” bezalako hitzek “heriotza zibilaren” estigma moduko bat eragiten diote, eta horren kontra ez du balio egoera
|
onaren
ebidentziak. Enpresa interesa Erretiro adina, ordea, ez dago beheraldiaren adinarekin lotuta.
|
|
|
Bilgarria ez zegoen babestuta Urdaiazpikoen kasuan, ez zen onartu lehia desleialeko egintza gisa, markaren erregistroan ez baitzen bildukina haren ikur bereizgarri gisa aipatu eta, beraz, ez baitzegoen demandatzailearen aldeko eskubide esklusiborik. Era berean, ez zen frogatu “antzekotasuna” fede
|
onaren
kontrakoa zenik, eta egokia zenik kontsumitzaileek prestazioari dagokionez elkartzea sortzeko edo besteen izen ona edo ahalegina behar ez bezala aprobetxatzeko. Bi produktuen aurkezpenean antzekotasunik bereizgarriena urdaiazpikoaren muturra paperarekin biltzea izan zen.
|
|
|
Ez bakarrik ateroma plakak eratzea eragozten duelako, baizik eta lehendik daudenak hondatzen dituelako. Kardiologo ospetsua ziur dago medikazioa, gainera, modu errazean eman ahal izango dela, pilulak hartzearen bidez. Hala ere, Valentín Fusterrek prebentzioaren alorrean «ahalegin bat egin» beharra defendatu zuen, elikadura
|
onaren
balioa eta tabako industriaren aurkako borroka mantentzeko beharra nabarmendu zituena. «Hiperlipidemia (odoleko gantz gehiegi), diabetesa eta zigarroa» dira, esan bezala, gaixotasun kardiobaskularrak eragiten dituen ardatzak.
|
|
|
Aitzitik, odolaren kontsumoa handitu egiten da: organo transplante gehiago egiten dira (odol
|
onaren
%5 eta %8 bitartean kontsumitzen dute), ospitale publikoek lan gehiago egiten dute itxaron zerrendak murrizteko eta biztanleriaren zahartzea eskaera handitzen laguntzen da.24 orduro 4.300 transfusio egiten dira. Horiei esker, 55 pertsonak bizitzen jarrai dezakete eta 270 gehiago berreskuratzen dute osasuna.
|
|
|
Araudi horrek ezin du, inola ere, arau diskriminatzailerik izan jaiotza, arraza, sexua, erlijioa, iritzia edo beste inguruabar pertsonal edo sozial bat dela-eta. Hala ere, turismo establezimenduen jabeek beren establezimenduetan pertsonak onartzea ukatu edo mugatu ahal izango dute, edo pertsona horiek establezimenduetatik kanporatu ahal izango dituzte, baita, beharrezkoa izanez gero, agintari eskudunaren laguntzarekin ere, “barne araudia, gizarte bizikidetza
|
onaren
arau logikoak edo kasuan kasuko zerbitzu edo jarduerarekin zerikusirik ez duen beste helburu baterako instalazioak erabili nahi dituzten pertsonak”. Bibliografía Autonomia Erkidegoaren 6/ 2001 Legea.
|
|
|
Egoera horren aurrean, ikuskatzaileek aldaketa teknologikoen eraginkortasuna egiaztatzeko behar beste baliabide tekniko ez izatea da ohikoena. Gainera, ikuskatze lana bakarka egiten da, eta, beraz, eraginkortasuna pertsona bakar baten borondate
|
onaren
arabera egiaztatzen da. Horren ondorioz, eta saltzen duen elikagaiaren segurtasunean ekoizleak duen azken erantzukizuna onartuz, kontsumitzaileek gutxieneko higiene baldintza batzuen egiaztatzaile gisa jardun lukete, eta segurtasun irizpide batzuk benetan betetzen dituzten produktuak hautatu.
|
|
|
Tutoretza hori eskolan osatu behar da. Ez da ahaztu behar elikadura egokia dela helduaroko osasun
|
onaren
oinarria. Eta hona hemen bigarren kezka:
|
|
|
Haurren diziplina da heziketa
|
onaren
oinarria eta haur guztiak pertsona gisa garatzeko oinarria. Horixe da mundu osoko pediatrek eta espezialistek aldeztutako ideia.
|
|
|
Horregatik, komeni da aldian behin leuntzea. Leuntzeko makina aukeratzea, zuzen erabiltzea eta leuntzeko teknika dira lan
|
onaren
gakoak.
|
|
|
Hipotesia Ontzia erdigunetik abiatu zen, eta bertan, isurketen ondoren ontziak garraiatzen zituen 73.000 tona hidrokarburoetatik 6.000 biltegi daude. Arsenio Fernández de Mesak, Gobernuak Galizian duen ordezkariak, dioenez, “kubero
|
onaren
begiz” kalkula daiteke hondoratzeak 3.000 eta 4.000 tona fuel arteko ihesa eragin zuela. Ontzi bat ur azpian desagertu dela ziurtatu ondoren, hainbat adituk hipotesiak plazaratu zituzten, ontziaren tangetan gordetako fuel olioarekin zer gertatuko den jakiteko.
|
|
|
Zuretzat aspergarriak, horregatik, non eta ez duzun jakin minik edo gramatika goserik oroz gain. Zoritxarrez, hori ez baita batere osasun
|
onaren
seinale, gramatiken kontuaz ari naiz, gauzak hala dira oraingoz. Baina egia da ere orain jendea aukerak egiteko orduan zuhurragoa dela, eta zorrotzagoa.
|
|
2003
|
|
|
Radio Euskadik nahi beste esatari, tertuliakide e.a. aurkitzen ahal ditu, bai Euskal Herrian bai Galizian, Katalunian, Espainian eta Latinoamerikan. Herrialde horietako jendea noiznahi aritzen da hizketan Radio Euskadin, eta bistan da, oso ongi hitz egiten dute gaztelaniaz, beren (eta gure, ze erremedio!) hizkuntza komunitateak duen osasun
|
onaren
ondorio.
|
|
|
Ardo
|
onaren
zaleak hauxe du paradisua.
|
|
|
Ez ahantzi literatura
|
onaren
eginkizuna dibertitzea dela.
|
|
|
Horietako batzuek irakurri bakarrik egiten dute, beste zenbaiti zinea gustatzen zaie; honek hiria nahiago du, hark baserriko bizitza; abstemio batzuk, ardo
|
onaren
lagun, besteak; egunekoak eta gauekoak; bidaiariak eta egoiliarrak; inspirazioaren zain bizi direnak eta haren bila lanean doazenak...
|
|
|
Literatura
|
onaren
xedea, dibertitzea
|
|
|
Gustu
|
onaren
seinale
|
|
|
Atzean gelditu dira kultura antzinakoenek erritu erlijiosoetan erabilitako landare aromatiko eta erretxinen garaiak, bai eta ere Eguzki Erregeren gorteko Paris dotoreak perfumea gustu
|
onaren
seinale bilakatu zituen egunak.
|
|
|
Gure aitzinekoak gehiegi fidatu ziren, beharbada, Lege Zaharrari eta Jainko
|
onaren
–esku eskuinari!
|
|
|
Nahiz aipatzen ditugun bospasei hizkuntza horietarik landa, beste anitz gelditu diren berri
|
onaren
hedapenerako erabili gabe.
|
|
|
Populu arrotzen deia entzutearekin, eztabaida franko sortu zen bai unibertsitateetan, Salamancan, Valladoliden edo Coimbran, bai erregeen gorteetan, bai Erromako kargudunen biltzarretan. Azkenean, ordea, Erromatik, Lisboatik, Cadizetik, Londresetik edo Parisetik bidali berri
|
onaren
mezularien hizkuntz politika aitzineko bidetik joanen da, latinarekin batean, eta gero haren orde, latinetik sortu hizkuntzen eta bereziki gaztelaniaren, portugesaren, ingelesaren eta frantsesaren faboretan eta lekuko hizkuntzen kaltetan.
|
|
|
Justizia Auzitegiak 2003ko maiatzaren bigarren hamabostaldian emandako ebazpenen arabera, bi produktuak birrintzea, xerratan ebakitzea eta jatorrian bertan ontziratzea bezalako ekintzak produktu horien berezko ezaugarrien zati dira, JDB batek babestuta. Hori dela eta, merkataritza jarduera bati barrutia ezartzen zaio, eta, DOP duten produktuak, hala nola," grana padano gazta" eta" Parmako urdaiazpikoa", ospe
|
onaren
eta onarpenaren babespean jardunez, jatorrizko lekutik kanpo birrindu, moztu eta ontziratzen dira. EBren ebazpenak jatorrizko deiturei eta haien ezaugarriei ematen die lehentasuna geroko manipulazioen aurrean.
|
|
|
Era berean, negoziatzen ari dira Frantzian diharduten telefonia mugikorreko konpainia nagusiek Orange, SFR eta Bouyguak antenen potentzia mugatzeko, Erradiazio Ez Ionizatzaileen aurkako Babeserako Nazioarteko Batzordeak ezarritako arauei egokitzeko. Operadore horiek, gainera, “jokabide
|
onaren
gutun” bat sinatzea aurreikusi dute. Horren bidez, konpromisoa hartuko dute herritarrei antenen ezarpenen berri emateko eta antenen eremu irrati elektrikoa sistematikoki neurtzeko.
|
|
|
Etxera heltzean, neskak segidan Sevim 1 deitu zuen berri
|
onaren
erraiteko. Azken honek abisatu zuen egunkarian irakurri zuenaren arabera, anitz turkiar gazte Alemaniarat itzultzea entseatzen zela; eta kontsuletxearen aintzinean lerrokatuak zirela baimen baten lortzeko gogoarekin.
|
|
|
" Kendu gura baleutsu ceurea dan etsea, soloa, basterra, basoa, orretaraco escubide bagaric, orduan, bestelan ecin badozu galerazo, aucia emon cinaio" (Zabala, B: 213). Norbere izen
|
onaren
kontrako iseka arinen kasuan, ordea, ez du epaiketara joateak merezi:
|
|
|
Antzinako Grezia eta Erromako zenbait tradizio izan ziren (estoikoak, pitagorikoak, neoplatonikoak...; gero, korronte gnostikoa eta manikeismoa) haragia eta espirituaren arteko bereizketa eta kontrajartzea egituratzen joan zirenak. Baina kristautasuna izan zen haragiaren arbuioaren dotrina biribildu zuena, batez ere XII XV. mende bitarteko sumagile kristauen bidez. Trentoren ondorengo pastoralak argi eta garbi erakutsi zuen haragiak ekarri zuela giza ustelkeria, eta kristau
|
onaren
helburua norbere irrikak mendean hartu eta makurtzea izan behar zuela. Jatorrizko bekatuan erori aurretik, Â paradisuan, espiritua haragiaren gainetik zegoen eta, hargatik, ez zen han ez min ez heriotzarik.
|
|
|
constancia guichicuac gauza onian: eguiten iaten
|
onaren
ezagupera guichicuac, eta eguin iaten edo eguin iatela uste dauben injuriagaz aztu ezinic vizi dirianac: precio edo estimacino gueiaguan daucainac Devocinua Obligacinua baño, izanic leenago Obligacinua Devocinua baño:
|