|
2022
|
|
|
" Larra txarra da", dio herriesae ra batek. Eta beste batek," denborak erakutsiko du elurra mendian", esan gura da, denborak erakutsiko duela, hiztunek aditz berri horri abegi
|
ona
egiten dioten ala ez. Geldi dagoen ura, zingera bihurtzen da, eta ibili dabilen ura da edaten duguna.
|
|
|
" Sagarrondoai xerto
|
ona
eman diogu", jaso zuen Mariano Izetak Baztango hiz keratik. Eta Axularrek aspaldi beste hau utzi zigun idatzirik:
|
|
|
Bestetik, esangura desberdinak biltzen ditu arnasa hartu lokuzio honek. Ez bakarrik haize
|
ona
edo haize freskoa hartzen dugula esateko. Baita lasaitu edo trankildu esateko ere:
|
|
|
Adu eta patu hitzek ere jokoa eskaintzen dute esparru semantiko horretan, edo hurbilean. Adu txarra izaten da gehienetan, baina adu
|
ona
, edo patu ona ere ezagunak dira. Eta egoera bati buruz dihardugunean, esan daiteke adu txarrekoa, adu onekoa izan daitekeen bezalaxe.
|
|
|
Adu eta patu hitzek ere jokoa eskaintzen dute esparru semantiko horretan, edo hurbilean. Adu txarra izaten da gehienetan, baina adu ona, edo patu
|
ona
ere ezagunak dira. Eta egoera bati buruz dihardugunean, esan daiteke adu txarrekoa, adu onekoa izan daitekeen bezalaxe.
|
|
|
Pertsona gazteengatik ere esan ohi da, halakoa mentu onekoa dela; izaera onekoa, portakizun onekoa, pertsona modu
|
ona
. Azken batean, gurasoengandik mentu ona jaso duela adierazten da irudi bidez. Zuberoako errefrau zahar batek dioen bezala:
|
|
|
Pertsona gazteengatik ere esan ohi da, halakoa mentu onekoa dela; izaera onekoa, portakizun onekoa, pertsona modu ona. Azken batean, gurasoengandik mentu
|
ona
jaso duela adierazten da irudi bidez. Zuberoako errefrau zahar batek dioen bezala: " Har hezak aihen onetik lantharea eta ama onetik emaztea".
|
|
|
Kontua da, gaur egun, ahoz darabilgun estiloari gehiago erreparatzen hasita gaudela, bal io handiagoa ematen, hori ere euskararen harrobitzat hartuta gaudelako. Joe ra hau albiste
|
ona
da neure ustez, zeren azken batean ezpainetan darabilguna da bizi dugun hizkuntza, eta berdin dio euskara, gaztelania edo galego hiz kuntza izan.
|
|
|
Esanguraz gardena elizburu delakoa, lau silabako hitza. Hautu
|
ona
genuke hau, agian, hutse tik berririk asmatzen ibili behar gabe. Eredu honen araberakoa du gu euskaltzainburu izena ere.
|
|
|
Azkuek Baztanen beste adiera batez jaso zuen, esaldi honekin batera: " Nahi duzun bezin gizon
|
ona
da; bainan tanta laket duelakotz menosten da: ajea du edane ra".
|
|
|
Bergaran adibide hau jaso zuen M. Elexpuruk: " Azenaixia oso
|
ona
ei da bistarako". Baina seinalagarri dira beste izendapen batzuk ere.
|
|
|
Baina gogora dezagun, neologismo hau hiztegigileek sortua edo dela, eta ez hain aspaldi; orain dela mende eta erdi inguru, eta Iparraldean, hain zuzen. Aranatarrek abegi
|
ona
egin zioten eta harrezkero idazleren batzuek ere bai.
|
|
|
·" Nevera". Edari janariak eguzki galdatan gehiegi berotu ez daitezen,
|
ona
izaten da hozkailutxoa eramatea ere, eta eluredo izotz harri batzuk barruan, denak hotzetan edo freskotan iraun dezan.
|
|
|
Euskaraz dugun estiloa, batez ere hi tzez ari garenean, labur eta zuzen esatekoa da, formalismo edo TASUN gehie gi gabe. Euskararen iraungarrirako sendabide
|
ona
, neure ustez.
|
|
|
Euskadi Irratiak batzuetan darabilen balioetsi ere zuzen eraikia dago, hautetsi, opetsi eta halakoen bidetik, nahiz gizartean ez duen oraindik guztizko harrerarik irabazi. Baina aukera
|
ona
izan daiteke.
|
|
|
Esker
|
ona
agertu nahi diot EUSKADI IRRATIKO Faktoria magazinari eta be re lantal deari, eurek eskaini ez balidate ziri hauek proposatu eta irratiz lantzeko aukera, liburu hau ez baitzen erneko. Maite Artola eta Iñaki Guridi, bata lehenengo eta bigarrena hurrengo, izan ditut goiz saio horren gidari eta sol as kide, eta Jo ne Larrañaga harreman kide.
|
|
|
Maite Artola eta Iñaki Guridi, bata lehenengo eta bigarrena hurrengo, izan ditut goiz saio horren gidari eta sol as kide, eta Jo ne Larrañaga harreman kide. Bihoakie guztiei neure esker
|
ona
.
|
|
|
Berban berban esaten da gaur egun sartaldean, eguraldiaren eremuan, batetik: denpora
|
ona
, denpora ederra...; bestetik, denpora txarra, denpora eskasa, denpora lo rrina...; eta berdin: denpora hotza, denpora sargoria, denpora beroa, etab.
|
|
|
Oñatiko esaera bat idoro dut Arantzazu inguruko lexikoa biltzen duen monografia batean, emakumeek esaten ei zutena lehenago: " Denbora
|
ona
, Faktoriako geziak [2019 urteko testu bilduma] 4 bera fraka ta bera gona –andren esaera zaharra–" (Kandido Izagirre, El voca bulario vasco de Aránzazu Oñate...).
|
|
|
Sartaldean sarri entzuten da aroa: aro
|
ona
, aro txarra, aro eskasa... Erdial dean, gipuzkera eremuan, giroa.
|
|
|
Oro har, euskararen gramatika, lexikografia, herri literatura, testu literario zahar eta modernoen edizioak eta euskararen estilo
|
ona
kazetaritzan izan dira arduraz eta gogoz landu dituen lan ildo nagusiak. Hainbat argitalpen ditugu horren lekuko.
|