|
2000
|
|
|
" A", esan zuen Xanek; enplegatua begira gelditu zitzaion; agian espero zuen beste informazioren bat nahi izango zuela, agian zain zegoen, Xan aldendu zedin, potajea lasai jaten segitzeko; Xanek ordea, ez zuen besterik esan; ahoa ere apenas ireki zezakeen, hotzak hormatuta zegoen; ez zuen baina, arrazoi berberagatik, berehalaxe handik aldentzekorik egin; zain zegoen, enplegatuak beste zerbait esango ote zion; edo, agian, jateko zerbait ez bazen, kobertizoan babes pixka bat eskaini ziezaion; enplegatuak baina, berak ere ez zuen ezer esaten; hartaz: "
|
on
egin dizula", esan zuen Xanek eta, trenbidea kruzatuz, errepide zuriari jarraitu zion. Errebuelta handi bat egin eta gero, auzo txiki batera heldu zen.
|
|
2001
|
|
|
Argi zirrintako suzko pindarrak iragartzen zituen ilunpe zohardian, orkatz haragi xingola idorrak martzilikatuz, Perfekto Atolek peyotl ura edan zuela gogoratu nintzen. Momadayren liburuko perpausak buru zokoan dailu erabiltzeak eta mantra lanzinanteen gisa errepikatzeak
|
on
egin zidan. Autoaren ondoan lur hasean jarririk, ardi marraka ahula hautematen nuen:
|
|
|
– Beheko tabernan itxaroidak. Beharbada trago batek
|
on
egingo zidak. Jantzi eta hamar minuturen bueltan bertan izango nauk –ia entzungaitza zen ahots meheaz mintzo zen.
|
|
2005
|
|
|
– Lasai, amañi, hain bakartia eta bakartua ematen duzu. Zerbait berok
|
on
egingo dizu...
|
|
|
Hoberik ez da! Baina tira, oizu kikera eta
|
on
egin dagizula!
|
|
|
Kandela lodi bat pizturik gurutze beltzaren oinean. Lepoan jarri zion apezak eskua, eta
|
on
egin zion berotasunak, eztitu egin zion hesteetako oinazea, baina besterik ikusi gabe munstro haietan aita ez zegoela esatera deliberatu zenean Jainkoaren ministroak bultzada txipi bat eman zion aitzina, atzaparra zepo lepoan, hildakoen aurpegiak bertatik bertara ikustera zeraman. Bai, bai, mantek balazoak estaltzen ditiztek.
|
|
|
Askoz gehiago luzatu gabe abiatu ginen gure burdina puska hondatu hartara, buruaz korazta eginda, haizean bide urratzeko. Afariak
|
on
egin zidan, gazte hark ez zuen zerikusirik gure ontzietan zebiltzan eskifaiekin, denok gara hobeak lehorrean, baina zerikusirik ez. Hondoratze handi bateko naufrago bakarra, halako zerbait, niri isilekoak esaten.
|
|
2007
|
|
|
Baina, esaten ari nintzaizun bezala, ikusi nuenean gizona hain behera etorrita, halako aho beltzak irentsita, pentsatu nuen neuri ere ez zidala kalterik egingo hari
|
on
egiten saiatzeak. Batzuetan zorigaitzak bakarrik baitaki ekartzen zoriona, eta halaxe hartu nuen erabakia:
|
|
|
Sua erabiltzen zuen, pintatu taulen koloreak sepiarazteko, eta emazteak margo antropomorfikoetarako. Hiriarten enigmatik limits batez urruntzeak
|
on
zegidan eta barne monologoa harilkatzen segitu nuen: Yves Klein, artista askoren antzera eroa zen, bere arteaz baino ez zen bizi eta tindatzeko baliatzen zituen ekai kimikoek kiskailirik hil zela ikasi genuen.
|
|
|
Bitartean, aizkora txiki bat hartuta, egurra egin du gauerako. Izerdia botatzeak
|
on
egiten dio.
|
|
|
– Eta
|
on
egin zizun?
|
|
2010
|
|
|
Eskuinekotik ez zitzaidan ia airerik sartzen. Ez nuen inorekin kontsultatu beharrik, argi zegoen operazioak
|
on
egingo zidala, egin egingo nuela esango nion hamabost egunen buruan deitzen zidanean.
|
|
|
– Literatura irakurtzeak
|
on
egiten din, Lorea. Pertsiako alfonbrapeetako kakautsa aurkitzen ikasi dun.
|
|
|
– Tira, ezin haiz egunero odol berotuta bizi. Hator gurera afaltzera,
|
on
egingo dik-eta lagunarteak.
|
|
|
Umetan, adin batekoak eta bestekoak olgetan, haserretu eta errietan, hartu baino ez nuen egiten, ez nintzen ukabilak luzatze zalea. Etxeratzean, ubelik antzemanez gero, merezi zuenari txalokoak
|
on
egiten ziola ziostan amak, muturrekoak zirela mugarri garbienak harroputzentzat. Nolanahi ere, ez naiz behin ere gure alabei eperdikorik emateko gauza izan.
|
|
2011
|
|
|
– Hausnartzeak
|
on
egin lezake.
|
|
2012
|
|
|
Ilseren lasaitasunak
|
on
zegidan. Bakarrik jardutea erabakia zuen.
|
|
|
Deitu egiok eta hitz egin ezak berarekin. Lagun onak zineten, eta nik uste
|
on
egingo diola beste norbaitekin hitz egiteak. Nik ere deitzen zioat noizean behin, baina niri jada ez zidak jaramonik egiten.
|
|
|
Hainbeste isiltasun orduren ostean eta elkar apenas entzuten dugulako oso nekeza den arren
|
on
egiten digu hizketaldiak.
|
|
2013
|
|
|
Patua zer den! Batzuetan kalte egin nahian
|
on
egitera hel daiteke. Gure kasuan atxiloketa eta kartzela ekidinarazi zituen.
|
|
2014
|
|
|
Let it be diskoa bilatu zuen aldameneko aulkian, irrati kasetearen aldamenean. Kasetearen B aldea ipini zuen, han baitzegoen Let it be eta bazekien kantaren arintasunak
|
on
egingo ziola. The long and winding road entzutean, sudurretik sakon hartu zuen arnasa, musikan kontzentratu zen, baina kanta bukatutakoan oxigenorik gabeko burbuila infernuzkoan segitzen zuen gatibu.
|
|
|
Leihora hurbildu zen, errezelak baztertu zituen baina ez lehen bezain nabarmen, apur bat, adar batzuk ikusteko beste, zeru zati bat. Kanpoko argiak lasaitu egin zizkion begiak, barruko argiarekin alderatuta askozaz apalagoa,
|
on
egin zion, estartak gogoratu zituen. Leihoak hotza gogorarazi zion, jaka hartu zuen, jantzi.
|
|
|
Apurka jan zituen zati batzuk. Gose larririk ere ez, zorabioagatik jan zuen gehiago, makalaldiagatik, pentsatu zuelako
|
on
egingo ziola. Tripak ez zion gehiegi ere onartu.
|
|
|
Bidea ez zen luzea izan, oso laburra beharbada, besterik iruditu zitzaion Ireneri. Eskertu egin zuen autotik irten zirenean, haizeak
|
on
egin zion, ez gehiegi ere. Bide estu batetik eraman zuten, behera begira Irene...
|
|
2015
|
|
|
Bizitza bakarra zuelako, horrenbeste urtean lozorroan egon ostean, ernai sentitzen zelako. Erreskaterik gabeko bahiketa izango zen, haren hitzetan mundutarron mesederako sekuestroa, bahituari berari ere
|
on
egingo ziona, gau batez baino ez bada ere, ospetsu orok merezi baitu bahitua izatea benetan munduak zenbat estimatzen duen jabetu dadin.
|
|
2016
|
|
|
erresuminak,
|
on
egiteko
|
|
|
– Guri
|
on
eginen digunak ez dizu zuri kalterik ekarriko.
|
|
|
Alboan neukanak, ahapetik, tontopalo hark gure kirioak ateratzeko egiten zuela hori komentatu zidan, beteranoren bat zela gu oilotu guran. Nik lehen aldia nuen hegan eta ezin nasaitu,
|
on
egin zidan ernegatzaile baten ahotsa entzuteak gure buru makurtuek sortzen zuten giro baltza apurtzen. Horixe belarrira esateko nengoela bonba itzel batek errementau zuen, itzulika hasi ziren Hercules C lau helizeak eta dardaran ipini ziren lama errematxatu haiek denak.
|
|
2017
|
|
|
Axiri, aldiz, Kennethen aitortzak
|
on
egin zion, zituen irudipenak uxarazi zizkion-eta.
|
|
|
Gustatu egiten zitzaidan bere prestutasuna, batzuetan pentsatzen nuen niregatik baino jendearengatik egiten zuenagatik nengoela berarekin. Amari ez zitzaion inoiz gustatu, ezagutu zuen egunean, naufrago bat zirudiela esan zidan, “Arropa zahar eta ilaje horiekin”, baina bera konturatu ez arren
|
on
egiten zion harekin egoteak, beste inorekin baino gehiago baretzen zen bere amorrua. Maratza izan arren nortasun handikoa, plazer hartzen nuen amari niri buruzko gauza txarren bat esaten zionean adibidez, narrats hutsa nintzela etxean edo ezin zuela nirekin kontatu inora garaiz eta txukun ailegatzeko, baita nik emandako iritzi baten kontra altxatzen zenean ere.
|
|
|
Ondoren ohetik jaikitzeko indarra. Ixabelek dutxatzera behartzen zuen odol zirkulazioari
|
on
egiten ziola argudiatuz, eta Ramon dutxatik ateratzen zenerako Ixabel oihala zabalduta egoten zen. Tarteka bere buruarekin hunkitzen zen halako gauzak egiteko gai zelako, ez zuen berehala usteko, baina Ramon zainduz bere burua maitatzen ikasten zuen.
|
|
2018
|
|
|
Gustura. Torreviejako klimak
|
on
egingo zidak”.
|
|
2019
|
|
|
Honi buruz ari direnean, ni ere sartzen al naute emakumeen zakuan? Ez dakit bereizketa horiek zenbateraino
|
on
egiten dioten mugimenduari, egoerari eta bertsogintzari berari. Unai Agirrek finalean sartzeko zer meritu egin dituen esan beharrean, mugatzen gara esatera ez dela bigarren emakumea sartu.
|
|
|
Idazteak
|
on
egiten dio. Baina ondorengo prozesuak ez gehiegi.
|
|
|
Ez nintzela kikilduko”. Eta
|
on
egin dio “ereindako uzta jasotzeko ausardia eduki izanak”. Ahalduntzearen parte izan da, pertsonala eta kolektiboa:
|
|
|
Ordainduta, noski. Baina nire katuari
|
on
egiten dionak neuri ere egiten dit.
|
|
|
Halaxe nabil,
|
on
egiten ez didana neure bizitzatik errotik ateratzen, aitortu diot lagunari. Besotik heldu nau.
|
|
|
Ohar batzuk ere idatzi nituen koadernoan:
|
on
egiten dit aire zabalean pentsatzeak. Davek kabinako aginte taula erakutsi eta esan zidan, keinu eginda:
|
|
|
Atseden apur bat behar dute beraz azken egunei aurre egiteko, gogoz aritzeko azken bi egunetan. Semeak partidua jokatu du, kanpoan; ordubeteko autobusa zeukan,
|
on
egin dio. Unibertsitateko apunteetan ere asko aurreratu du, goizean batez ere, eta iluntzera nekatuta heldu da baina gustura.
|
|
2020
|
|
|
Ispiluari begiratu nion berriz, eta eder ikusi nuen neure burua, biziberriturik, senarrarekin bizi izandako ekaitzaren ondoko bareak
|
on
eginda, harrezkeroko patxadak eta soseguak kemenberritu egin banindute bezala. Aste horretan bertan erositako bularretako berria jantzi nuen, eta atzera begiratu nuenean ohe gainean han ikusi nuen soineko loreduna, azkenean nork estreinatuko zuen zain balego bezala.
|
|
|
Che Guevara izango nintzateke orduan? ” dio Chusok. Tipo hau yoga dago, baina
|
on
egiten dit, batez ere bera delako jasaten nauen azkena, edo bakarra.
|
|
|
Ikusteari utzi diot baina entzun zaitzaket. Zure negarrak
|
on
egiten dit, zure mina pozez entzuten dute nire belarriek. Zure malkoek dute ase nire egarria.
|
|
|
PATXI: Freskatu batek
|
on
egingo digu, konforme?
|
|
2021
|
|
|
Hori egin dut, ezta? Baina ez da hain erraza jakitea
|
on
egingo didan, edo kalte. (Lizun, barrezka) Gaizki.
|
|
|
Beti dabil bakarrik izkinan eserita, denari begira. Esan gabe doa, literatura sari batek
|
on
egingo lioke, bulkada txikia da, baina gugana erakartzeko pauso handia.
|
|
|
Hemen dena lasai dago, eguzkia amultsu, haizea arin eta Ansoteko ordokiko txori hiritarrak kantari. Zeltiar aireak
|
on
egiten dizula dirudi, eder ederra zara...
|
|
|
Andregaiak, espero nuen, nire itzulera igurikatuko zuen gure Maubeceko apartamentuan, eta afera arras argitu baiko, Atharratze gaineko Erratzü etxaldera zuzenduko ginen, sekula gehiago menditik ez jaisteko. Landetako Eskualde Parkearen muinean,
|
on
egin zidan Zuberoako bazter mineralak irudikatzeak Kemenez hantu nintzen, akuilu zizta mental horren ondorioz. Zanpa zanpa iritsi nintzen ibaiaren hegira eta, handik gutxira, mapan ikusia nuen putzu hartara.
|
|
|
Diru aldetik, bankeroarekin ikusi zenuke, gastu handiak egiteko xedea baldin baduzu. Aireak
|
on
eginen dizu, atera zaitez eta zoaz ibiltzera, itsas bazterrera adibidez. Zure gaurko erran zaharra, arabiarra da:
|
|
|
Zintzur sokak inarrosiz marmartu nuen hitz bakoitzak
|
on
egin zidan. Ariestarrok anitzetan zortea alde geneukan.
|
|
|
Xabi, zerbait larri agitu baldin bada,
|
on
eginen dizu libratzeak...
|
|
|
Etorri gurekin, Laura...
|
on
eginen dizu zertxobait jateak. Ez gara gaiztoak.
|
|
|
Polizia ofizialaren esku utziko genituen buruan gaitza, gaizkia eta mina eragitea baizik ez zuten pertsonaia zital hauek. Maddiren zorte bera dastatzeak
|
on
eginen zien, ikusiko zuten orduan zer zen lau metro karratuko espazio hertsi eta biluzi batean jardutea. Jose asaldatu zitzaidan, ene gogoetaren ildoa asmatu bailuen:
|
|
|
Baina batek jarraitzea erabakitzen badu, erabakitzen badu familiaren baitan aitonaren iragana ezezaguna edo isildua izan arren berak jakin nahi duela, eta gero kontatu nahi duela, uste duelako kontatzeak
|
on
egingo diola berari eta bere familiari ere bai, ikusten du 1938ko apirilaren 30ean premiazko epaiketa sumarisimoa hasi zutela Iruñean Ramon Prieto Alvarez Altsasuko bizilagunaren kontra, “matxinada militarra” leporatuta. Prieto honi egotzi zitzaion 1934ko gertakari iraultzaileetan oso parte hartze aktiboa eduki izana, eta 1936an Errepublikaren alde armak hartu eta borrokatu izana.
|
|
|
|
on
egin dit zuen mahai bueltak iluntzean
|
|
2022
|
|
|
Gure herri eta hirietako txoko ezberdinetan euskara hizpide dugun bakoitzean, zenbait diskurtso barneratuak ditugu eta beste zenbaitek zeharka baino ez bada, zapalkuntzen mailakatze bat egitera eramaten gaituzte. Hizkuntzaren aferan, euskal emakumeoi* badagokigu ere autokritika egitea noski, baina oinarri bat argi izanik, euskaraz bizitzeko eskubidea ukatzen zaigu, euskara ikasi eta erabili ahal izatea pribilegioa eta kapritxoa direla irudikatzeko sistema oso bat diseinatu dute eta noski horrek Espainiako zein Frantziako estatuetako hegemoniei
|
on
egiten die.
|
|
|
Cambrilsen aste bat, edo Ezkarain, iaz bezala, apartamentuan, janaria norberak erosi eta kozinatzeko aukerarekin, bufetak eta jatetxeak ahaztuta, senarraren eta alaba txikiaren mizkinkeriak ez duelako askorako tarterik uzten makarroiez edo arrautza frijituez haratago. Telebistari begira afaltzen dute oporretan ere, terrazako atetik eltxoak eta haize epela sartzen diren bitartean, bere amari hainbeste
|
on
egiten zion Castañaresko haize siku huraxe bera itzultzen da firin faran, nahiz eta gutxiegitan eraman izan zuten hara. Lur gorri eta lauak epairik gabe onartzen zuen emakumea, hustutako itsaso batek bezain zabal. Amari begitartea lasaitzen zitzaion bertaratu orduko.
|
|
|
1 Berma daitezkeen zirkuitu estralurtarrak: Aurretik nahiko ondo azaldu dugun hobekuntza, sektoreari
|
on
egingo liokeena.
|
|
|
VLADIMIR: Tira,
|
on
egingo ziguk.
|
|
2023
|
|
|
Zuhaitzen adarretara igotzen urteak eman dituen animalia dirudi. Zaharraren eskuetako zainak ukitu ditu lipar batez eta
|
on
egin dio. Eguerdian itzuliko da mutikoa eskolatik.
|
|
|
Paper zuria eta boligrafo urdina kokatu ditut hulezko mahai zapiaren gainean, ezagutzen duzu, gereziondo loreduna. Sukaldeko atea itxi dut korridorearen sakona ezkutatzeko, han datza; gero leihoa eta errezelak ireki ditut, diotenez argiak eta haize freskoak
|
on
egiten dute, ez dakit jasango dudan autoen zarata. Aulkian jarri eta eraztuna biraka ibili dut zerbaitek adoretu nauen arte, suma dezakezu zer den, zuk bai, badakit.
|
|
|
zure munduan existitzen ez den zerbait ezin duzu gozatu, baina existitzen den momentutik aukera berri bat zabaltzen zaizu. Bestalde, antzerkia nondik enfokatzen duzun, alde handia ezartzen du, aukeratzen den metodoa norberaren kontua da, baina funtsean, antzerkiaren gauzarik ederrenetako bat jendeari
|
on
egiten diola da. Hain da handia eta zabala!
|
|
|
Egun on eta
|
on
dagizula diosal egin zidan, ingelesez. Barkatu molestatzen badizut.
|
|
|
Ematen du ez dela ezertaz jabetzen, baina jabetu egiten da, eta konpainiak
|
on
egiten dio.
|
|
|
Gauza asko dago egiteke, baina euskarazko teatroak itsasargi bat edukitzeak, bere asmatze eta akats guztiekin,
|
on
egiten dio gure ofizioari. Euskal Herriko Antzerkizale Elkartea antzerkigintzaren erreferentzia bat izan litzateke.
|
|
|
Leioan egoteak Artedramari
|
on
egin zion. Egonkortasun bat eman zigun.
|
|
|
Bat gehiago, baina ez edonolakoa! Kulturaren eta diziplina artistikoen lanketak eta ezagutzak
|
on
egiten baitio hezkuntzari eta, oro har, gizarteari. Nire kasuan, ordea, nahiz eta ordu curricularren barruan sartu, nire klaseak ez ditut alor pedagogikotik lantzen.
|
|
|
Horretarako, ariketa konkretuak egin daitezke, eta kontzientziazio lana ezinbestekoa da. Fisikoki entrenamendu sakonak egiteak ere
|
on
egiten du.
|