|
2014
|
|
|
1933 urteko urriaren 14an jaio zen Gabriel Aresti, Abandon, Ba rroeta Aldamar kaleko 2 zenbakian, 6 solairu txapitulan; ibai
|
on
doko etxea da berau, parean portuko Aduana zaharraren egoitza duena; ibaiaren bestaldean, berriz, Bilboko udaletxea du parez pare; Gabino Aresti aita,, euskaldun> galdua? > semearen hitzetan
|
|
|
Hasieran taldeen arteko funtsezko desadostasunagatik, eta
|
on
doren gerraosteko errepresioagatik, kontua da euskararen ara zoa hainbeste urtetan egon zela praktikan ukitzeke.
|
|
|
Baina edonola ere, itxuraz sinesgabe gogorra zen hura oso ondo konpontzen zen elizgizon euskaltzaleekin, eta ez zituen haien me rezimenduak ezkutatzen. Vatikanoko Bigarren Kontzilioaren
|
on
doren, 60ko hamarkadan Bilboko sant Antongo parrokian, don Klaudio Gallastegik igandeetan euskaraz lehenbiziko mezak jarri zituenean, normalean hantxe aurki zitekeen G. Aresti ere, A. iri goien eta Gereñotar anaiekin batera, besteak beste, euskal giroa egiteko. Frantziskotarrak biziki estimatzen zituen, Luis Villasante, imanol Berriatua, Bitoriano Gandiaga, Mikel Azurmendi, Joseba intxausti, Joan torrealdai, Paulo Agirrebaltzategi eta Jakin tal
|
|
|
frankismoaren garaian emana, oso mesedegarria gertatu zen hizkuntzarentzat, eta Biblia osoa euskara estandarrera itzultzea ekarri zuen. Halere, hasierako neurri esperantzagarri haien
|
on
dotik, eta euskararen geroagoko ofizialtasun politiko eta admi nistratiboa gorabehera, Elizak euskararen lehenagoko erabilera dialektalari eusten segitu du, eliztarren alfabetizaziorako tresna egokia izan zitekeenaz baliatu gabe.
|
|
2022
|
|
|
Gaston V.a, Leonorren semea, ondo ko erregea izan beharra, 1469an zendu zen, bere aitaita eta aita amak baino le hen. Horren semea, beraz Leonorren arraseme Frantzisko Febo, Leonorren
|
on
dotik errege izan zen 1479an, hamabi urteetan, eta 1483an zendu zen, beraz hamaseietan. 1467an sortu zen Foixko konderrian, gaur Ariègeko de partamenduan dagoen Mazères herrian.
|
|
|
" Aragoiko" titulu horrek ez gaitu engainatu behar. Joanen aita, Fernando Tras tamarakoa, Gaztelako erregearen bigarren semea, Aragoiko errege izen datu zuten hango Gorteek 1412an, beren subiranoa haurrik gabe zendu
|
on
do ren. Fernando I.a hori hil zen 1416an eta segida hartu zion Alfontso seme ge hienak, beraz Joanen anaia handiak.
|
|
|
1427ko abuztuaren 27an Nafarroako prima izendatua" bere aldian" tronura igaiteko, Gaston Foixkoa Bearnoko bizkondearekin ezkondua 1442an, Leo norrek Nafarroako erregina izan behar zukeen Zuria II.a ahizpa zendu
|
on
doren (1464), baina 15 urtez haiduru egon behar izan zuen, aita hil arte.
|
|
|
Joana, Henrike II.a Albretekoaren eta Margaritaren haur bakarra, aitaren
|
on
dotik Nafarroako erregina eta Bearnoko andere subirano sartu zen. Gor putzez ahula izanagatik, gogo bihotzez indartsua zela erakutsi zuen bor txazko ez kontza bati ezetz erranez finki aldare aurrean, 13 urte zituela, 1541ean, eta jite gogor hori agertu zuen du bizitza osoan, bereziki erlijioan eta politikan, biak bat eginez ordu hartan ohi zen bezala.
|
|
2023
|
|
|
1520ko urriaren 26an Akisgran herrian, enperadorearen koroa, Karlomagnoren koroa jarri zioten buruan. Lurrean luzatu eta gero, Karlomagnoren aulkian eseri
|
on
doren kristautasunaren enperadore izendatu zuten. Ardura handia zen, aita santuarekin batera kristautasunaren defentsa egin behar zuen, eta katolizismoa ho besten ibili behar zuen hain zabala zen bere inperioan.
|
|
|
Katalina Nafarroakoa() Joan Albretekoarekin() ezkondu ondoren Orthezen 1484an, bereziki Nafarroaren kontrako erasoaren
|
on
dotik, Pirinioetako iparraldean jasotako ondasunak gordetzeko, eta galdu takoak berreskuratzeko esperantza atxiki nahi bazuten, behar beharrezkoa zuten Fran tziako erregearekin harreman onak edukitzea. Luis XI.arekin alegia.
|
|
|
Eria, pertsonaia nagusia, arima gaizki duena horrenbeste bekaturen
|
on
doren, bere andreak sekulako tresnak erabiltzen dituena, eraginik gabeko erre medioak, zientziarekin ezer ikustekorik ez dutenak. Hauek sineskeriak baizik ez dira, baina andrearen sinesmenetan sartzen dira, honek debozioak praktikatzen baititu, Elizak erraten duena jarraitzen du.
|