|
2000
|
|
|
Hala adierazi nizun hasieran. Eta zure orrietan idatzi
|
nuena
ez zen gezurra: ohetik jaiki eta egunean gertatuko zitzaidana ia minutuz minutu ezagutzen nuen.
|
|
|
Edo, ahantzia ote nuen, halaber, osaba Joanikot eta Maddalenen arteko bertze eszena hura, nik hainbatetan idurikatu izan nuena, noiz eta hil aitzin elkarri eskua eman baitzioten, esku emaite soil hartan eta ez ber tze deusetan guztia errana balego bezala...? Eta Elbiraren alde hatsarrean sentitu
|
nuena
ez al zen amorio ezin garbiagoa eta ezin aratzagoa izan, nahiz eta amorio haren lorea ninikoan eta lehen hatsean galdu zen, edo hura ere ahantzia ote nuen orduko...?
|
|
2004
|
|
|
Niri begira zeuden denak. Eta haien begietan ikusi
|
nuena
ez zen gorrotoa, ez beldurra. Ez, oso bestelako sentimendu batek desitxuratzen zituen aurpegi zurbil haiek:
|
|
2006
|
|
|
Benetako miraria. Zutitu zenean egin nuen zalantza, aurrean
|
nuena
ez baitzen ni baino garaiagoa. Nigana hurbildu eta burua estaltzen zion zapia kendu zuen.
|
|
2009
|
|
|
Lurrean esertzeko beharra sentitu nuen; behera egiten zidan tira. Orduan konturatu nintzen sabelean
|
nuena
ez zela harria, burdinazko aingura baizik. Ihesi joaten uzten ez zidan aingura bat nuen sabelean.
|
|
|
Hotzak, nolanahi, on egin zidan, ajearen azken amaraunak deseginez. Gauzak garbiago ikus nitzakeen haizeak kolpatu ahala, nahiz eta ikusten
|
nuena
ez gustatu. Euria, saretuta, kresalarekin nahasten zen.
|
|
2010
|
|
|
ez zen, beraz, ez hain biribila ez hain osoa, ezta hain zuria ere; esan nahi dizudana da Helenari ez niola jokabidea guztiz onartzen, ez une hartan bederen; ordainean, baina, amaganako gorrotoa, bost bat minutu igarota gero, aurrez aurre jarri zitzaidan hura berriro ere? inoiz baino beltzago eta biribilago etorri zitzaidan, nola, baina, amaganako sentimendu aldaketa erabateko hura, egunetik gauera bezalakoa, urtebete baten buruan?, zeren tuberkulosiak jota egon nintzenean beharrezkotzat jotzen
|
nuena
ez bainuen beharrezkotzat jotzen jada?!?; hala, bada, nire nolabaiteko porrotak mintzen ninduen eta minezko malkoak eragiten, maitasunaren zabala, egun batetik bestera hain estu eta hain gabe?!?, nahiz eta ez nuen kanpora alerik ere bota, gorrotoaren indarrak eragotzita;. Ez duzu ezer esan behar?, galdetu zidan amak; bero behar nuen, baina izotzak hartua bezala nengoen, eta begiak iltzatu nizkion; gauza asko nituen esateko, edo gauza bakarra ote nuen, burura behin eta berriro etortzen zitzaidana, harpia bat zela esan nahi bainion, behin, bi aldiz, eta hamaika aldiz??, baina ez nion ezer esan; amak, ordea, ongi ikasia zekarren lezioa, azpilanak ere bere baldintzak zituen, ama bezalako aditu batek ongi ezagutu behar zituenak?, eta teatro kolpe batean esan zidan:
|
|
|
ez zitzaizkidan axola jada; ez zen jantzien astuntasuna bakarrik: haren ezpainak ohi baino zurbilagoak iruditu zitzaizkidan, odola galdu balute bezala; haren hortzek, berriz, hortzetako larumin misteriotsu batek joak ziruditen; haren begi berdeek berdetasuna galdua zuten?; hura ez zen, ez, Helena, nik ezagutu
|
nuena
ez behintzat, errotik kendu baitzion norbaitek arima nik ezagutzen nuenari; non geratzen ziren haren hortzak, behin batean marfilezko dorre txikiak iruditu zitzaizkidanak, bizitzaren sagarrari eusten?; non elgorriagak eta matíaslópezak?; non bainilazko muxuak?; zenbat eta gehiago begiratu, orduan eta ugariagotzen baitzitzaizkidan haren itxurari buruzko xehetasunak, haren itxura desitxuratzen zu... haren begi txiki biziek bizitasuna galdu eta beste begi batzuk ziren, behi begi batzuk, ausaz, miniaturan; aurpegia mehetu eta zorroztu zitzaion, kokots aldea batez ere, heriotzaren zurruntasuna erakusten zuena; maitasun handi baten bila abiatu nintzen, eta aurrez aurre nuen maitasunaren hilotza!
|
|
|
Une hartan, izan ere, Helenari niòn maitasunaren isuria ez zen karta irakurri aurrekoa: ...dea guztiz onartzen, ez une hartan bederen; ordainean, baina, amaganako gorrotoa —bost bat minutu igarota gero, aurrez aurre jarri zitzaidan hura berriro ere— inoiz baino beltzago eta biribilago etorri zitzaidan —nola, baina, amaganako sentimendu aldaketa erabateko hura, egunetik gauera bezalakoa, urtebete baten buruan?, zeren tuberkulosiak jota egon nintzenean beharrezkotzat jotzen
|
nuena
ez bainuen beharrezkotzat jotzen jada...! —; hala, bada, nire nolabaiteko porrotak mintzen ninduen eta minezko malkoak eragiten —maitasunaren zabala, egun batetik bestera hain estu eta hain gabe...! —, nahiz eta ez nuen kanpora alerik ere bota, gorrotoaren indarrak eragotzita;" Ez duzu ezer esan behar?" galdetu zidan amak; bero behar nuen, baina izotzak hartua bezala neng... " Badakit argibideak nahi dituzula, baina horretarako etorri da Helena, berarekin hitz egin nahi baduzu..."; larritu nintzen eta burua nahastu zitzaidan orduan...; amari begiratu eta ezpainetan irri garailea igarri nionean, ordea —ez nion amari dohaineko garaipenik eman nahi, ez horixe! —, erreakzionatu egin nuen:
|
|
|
hain zapuztuta, non arestian galdutako hoztasuna berreskuratu bainuen handik segundo gutxira, baita lasaitasun hala moduzko bat ere, aldi berean;" Esaiozu, Helena, karta idazten lagundu dizugula, bai, baina zu zeu zarela kartan idatzitakoaren erantzule bakarra!", agindu zion amak; eta Helena hizketan hasi zen... bi edo hiru aldiz hasi zen, baina haren hitzak —" Hobeto da horrela, Gabino", errepikatu zidan zazpi zortzi bider— ez zitzaizkidan axola jada; ez zen jantzien astuntasuna bakarrik: haren ezpainak ohi baino zurbilagoak iruditu zitzaizkidan, odola galdu balute bezala; haren hortzek, berriz, hortzetako larumin misteriotsu batek joak ziruditen; haren begi berdeek berdetasuna galdua zuten...; hura ez zen, ez, Helena, nik ezagutu
|
nuena
ez behintzat, errotik kendu baitzion norbaitek arima nik ezagutzen nuenari; non geratzen ziren haren hortzak, behin batean marfilezko dorre txikiak iruditu zitzaizkidanak, bizitzaren sagarrari eusten?; non elgorriagak eta matíaslópezak?; non bainilazko muxuak?; zenbat eta gehiago begiratu, orduan eta ugariagotzen baitzitzaizkidan haren itxurari buruzko xehetasunak, haren itxura desitxuratzen zu... haren begi txiki biziek bizitasuna galdu eta beste begi batzuk ziren, behi begi batzuk, ausaz, miniaturan; aurpegia mehetu eta zorroztu zitzaion, kokots aldea batez ere, heriotzaren zurruntasuna erakusten zuena; maitasun handi baten bila abiatu nintzen, eta aurrez aurre nuen maitasunaren hilotza!
|
|
2011
|
|
|
Atzo, kafea hartu eta irtetera nindoalarik, esatekotan egon nintzaion artxibozainari arrazoi zuela bere errezeloan, eta lapitzez idatzitako historia horietako bat aurkitu uste nuela neuk ere nire ikerketan. Izan ere, falta den orriaren aurrekoan, eta ondoko beste hiruretan ere, ageri baita Balerdi bat, nik bilatzen
|
nuena
ez baldin bada ere: Balerdi kapitainaren sinadura dator orri horietako heriotza zigorretan, osabarena.
|
|
|
Ez nuke jakingo nola egin begi horiek guztiek gureetan agertzen den kezka uler dezaten medioek tortura hitza ezabatzen badute, etiketaz beterik, fotografian agertzen dena fotografiatu dutenetik hain urrun baldin badago. Baina Mikel ikustean sentitzen
|
nuena
ez zen hori. Amorrua sentitzen nuen, mila norabidetan hedatzen dena, baita niganantz ere.
|
|
|
Hobe ez galdetzea. Eta nik gehien gehien faltan sumatzen
|
nuena
ez zen libertatea, emazte Karmenen irria, eskuak, goxotasuna, inteligentzia baizik. Txorakeria dirudi, baina Karmen gabe ez dakit bizitzen.
|
|
|
Une hartan sentitu
|
nuena
ez dago hitzez aditzera ematerik. Naufrago baten desolamendua sentitu nuen bihotzean, ahoan mingostasun ikaragarri bat, eta hutsaltasun kosmiko bat ere bai nire izate osoan?
|
|
2015
|
|
|
Mihiari kosk egin behar izan nion benetan pentsatzen
|
nuena
ez errateko.
|
|
|
Toki askotan irakurria dut Eskolapioena ordena euskaltzalea zela, Bilboko Eskolapioetatik atera zirela hainbat euskaltzale eta ETAko militante, Justo Mokoroa bezalako euskalari handiak ere eskolapioak zirela; Kike Amonarrizek ere (tolosarra, ni baino hiru urte zaharragoa, bera ere Eskolapioetan ikasia) kontatu izan dizkit horrelako zenbait abentura, hala nola Kokok disko debekatuen entzunaldiak antolatu ohi zituela larunbatetan bere gelan, ikasle abertzale hautatu batzuk bertara eramanda, eta frankismoaren azken aldian hala ezagutu zituela berak Labegerie, Imanolen kantu debekatuak, Burgosko epaiketaren grabazioak... Hala ere, nik ezagutu
|
nuena
ez zen horrelakoa izan: Lasalleko azken urteetako giro erdaldun baina euskaltzalearen ostean, giro erdaldun hutsa aurkitu nuen Tolosan:
|
|
2016
|
|
|
Eta krudela ere bai, akaso. Haatik, zurekin nengoen bakoitzean bere gordinean ikusten
|
nuena
ez zen edozeinek ulertzeko moduko jarrera, eta hori ni ere, zu eta jende gehiena bezala, drogazalea naizela: izugarrizko apeta diet biltzeko tabakoari, ardo beltzari, janari txinatarrari, kebabei, txikitako risketoei, loezinari, ezinezkoen atzetik ibiltzeari, urrun daudenen mira izateari, inora ez doazen eztabaidei eta antzeko bizioei.
|
|
|
Baina horixe nahi al nuen benetan? Nahi
|
nuena
ez al zen izango Finzi Continitarren etxera ere azaltzeko eskubidea ahalik eta gehien luzatzea. Kontua da martxo erditsuan (bien bitartean, Micòli lizentziatura tesia aprobatu ziotelako albistea iritsi zen:
|
|
2017
|
|
|
Karreran, Oierrek aise hartzen zituen zirikadak. Parean
|
nuena
ez zegoen txantxetarako. Dagoeneko banekien pazientzia handia nuela hurrengo minutuetan.
|
|
|
Eta Ingurumen Departamentuak azterlan bat egin zezan. . Beharbada neure begiz ikusi
|
nuena
ez da bakarra. Beharbada populazio egonkor bat dago gure Pirinio puskan, eta inor ez da orain arte ohartu?.
|
|
|
Eta niri «oooo» edo «aaa» bat ateratzen zitzaidan noizean behin. Baina sentitzen
|
nuena
ez zen mina.
|