|
2000
|
|
|
Zuloaren erdia hondarrez estali zutenean bakarrik lortu
|
nuen
zulotik irtetea.
|
|
|
Ongi gogoratzen naiz neurekin eraman nuela mezetara, patrikan gordeta. Apaiza sermoian ari zen, eta nik patrikan sartzen nuen eskua, eta hatza pasatzen
|
nuen
zulotik zulora, abesti bat eta bestea jotzen ari banintz bezala. Elizakoak ziren gehienak, eta Meza Nagusiko abestiekin batera mugitzen ziren nire hatzak ahoko soinuaren zuloetan.
|
|
2005
|
|
|
Ala istorioan izenik ere ez duen malapartatu edo koitaduren bat? Liburua kutxara itzuli, prismatiko hautsiak hartu, eta begiratu egin
|
nuen
zuloetatik; linternaren argiarekin, kaleidoskopioaren antzeko zerbait osatu zen beste aldean. Orain pentsatzen dut zenbat bider begiratu dudan bizitzaren prismatiko hautsietatik, denborari eta patu itsuari so, neure buruari ziria sartuz, kaleidoskopio batean bezala zati koloredunak ikusten nituelako.
|
|
|
Abante egin
|
nuen
zulo hartarik, tabako kez betea neukan galdara eta hotzaren masaileko bana behar nuen. Inor ez, etxeetako argiek hotzago bihurtzen zuten karrika.
|
|
2008
|
|
|
Argiak amildegira begira geratu zirenean, pentsatu
|
nuen
zulo beltzak irentsiko gintuela, seguru nengoen ez ginela onik irtengo hartatik, nik ez diot beldurrik heriotzari, ez diot sekula izan, baina nola nahiko nuen ba modu hartan hiltzea?, eta Tomasen ondoan, gutxiago, nik ez dakit berorrek zer nolako inportantzia ematen dien halako kontuei, baina ardura handia du nor noren ondoan dagoen hilobietan, niri ez zaizkit kanposantuak gustatzen, ahal bada na...
|
|
2010
|
|
|
Hitzaurrean esaten nuen erbeste urteetako EAJk eman bertsio ofizial garbiaren ondoan bazela beste bat, kritikoa; baina bigarrena finkatzeko dokumentu idatziak ez zirela ezagunak, edo oso gutxi, eta nik bildu elementu gehienak ahozkotestigantzak zirela; beraz, argi aitortzen
|
nuen
zuloak eta hutsak izanen zirela, nahizeta niri egiatiak iruditzen zitzaizkidan gauzak aipatu.
|
|
|
" Iruaingo hau orain dela ehun urte baino gehiago egin omen zitean, don Carlos erregearen gerra hartan". Begi zabalik nengoen, gutxiena espero
|
nuen
zulo hura han egotea, nik lo egiten nuen gelan. " Ikusten duk estalki hau?
|
|
2012
|
|
|
Premia hori betetzeko, gauza garrantzitsu bat behar nuen; izan ere, munduko lanbide guztien artean, beste ezertarako baino gutxiago nengoen prestatua harri xehatzaile izateko, eta gainera ez nuen tresnarik lan horri ekiteko. Egun bat baino gehiago eman nuen harri handi baten bila, barrua zulatuz mortairua egiteko, baina harkaitz gogorrekoak izan ezik, ez nuen bat ere aurkitu, eta han ezin
|
nuen
zuloa egin edo harria ebaki. Bestalde, uharteko harriek ez zuten gogortasun nahikorik eta erraz birrintzen ziren, hareharriak baitziren denak, eta ezin zuten mortairu esku sendo baten pisua jasan, edo hondarrez bete gabe alea xehatu.
|
|
|
Lehenengo hazia ez zela erne ikusita, erraz ulertu nuen lehorteagatik izan zela, eta beste saio bat egiteko lur zati heze baten bila hasi nintzen. Nire itzalpe berriaren ondoko lur zati batean egin
|
nuen
zuloa, eta geratzen zitzaidan hazia otsailean erein nuen, udaberriko ekinokzioa baino pixka bat lehenago. Hazi hori berriz oso erraz erne eta hazi zen, ura hartzeko martxoko eta apirileko hilabete euritsuak izan baitzituen, eta uzta bikaina eman zuen.
|
|
|
Agindua nuen hamaka bat jartzeko, zetazko sokaz lau ertzetan goiari lotua; hala, batzuetan eskatzen nuen bezala, morroiren batek zaldi gainean bere aurrean eramatean, astinduak leuntzeko, eta sarritan loak hartzen ninduen hamakan bidean gindoazela. Gelatxoaren sabaian, ez hamaka erdiaren pare parean, agindua nion arotzari zulo karratu bat egiteko hogeita hamar zentimetroko zabalerakoa, bero egiten zuenean airea sar zedin lo nengoen bitartean; neuk nahi nuenean ixten
|
nuen
zuloa, artekan atzera eta aurrera ibiltzen zen ohol baten bidez.
|
|
|
Bihotz taupadak biziagotu egin zitzaizkidan, eta eskuak dardara batean nituela heldu nion gerritik. Belarria indar guztiz jarri
|
nuen
zuloaren ertzean ahotsak nola jarraitzen zuen hobeto entzuteko:
|
|
2013
|
|
|
Burua goititu nuen, norbaiten eskuak tiratuta bezala. Ez
|
nuen
zulo horretan nire erresumaren izena aditzeko usterik.
|
|
|
Ikara bat sumatu nuen neure baitan: preso guztiak pasatuak baldin baziren jadanik nire ziegatik, eta bigarren txandan hasiak baziren, zenbat denbora
|
nuen
zulo hartatik atera gabe?
|
|
2014
|
|
|
Albora utzi
|
nuen
zulo zabal artifizial bat, norbaitek maldan egiten jardun zuena, ez dakit zein helbururekin, hori asmatzea ezinezko gertatu baitzitzaidan. Zernahi zela ere, ez zen harrobi bat, ez hondardi bat.
|
|
|
Maindireak sagar gezak ematen zituen etxeko sagastiaren hasieran zabaldu genituenean, izebak esan zuen eguzkiak on egiten ziela maindireei, hark osatzen zuela garbiketa, hark zuritzen zituela benetan maindireak. Irudikatu nuen gure etxeko patioa, maindireak han zabaltzen genituelako eta ikusi
|
nuen
zulo horretan ez zegoela sekula santan eguzkirik.
|
|
2015
|
|
|
Zulo bat egin nuen elurrean, harrizko horma baten ondoan, nolabaiteko babesean lo egin ahal izateko. Maisuaren denda zabaldu
|
nuen
zuloan. Generamatzan arropa guztiak jantzita eta tapaki ugariren azpian prestatu ginen lotarako.
|
|
|
Aurpegia zaflatzen hasi nintzaion. Tiraka atera
|
nuen
zulotik eta, berokia indarrean askatuta, belarria erantsi nion haren bularrari. Hasieran zaldiaren irrintziak eta haizearen ulua besterik ez nuen entzun.
|
|
|
Ezetz, hain sinpleki, ez zeukala lanik. . Bankuarekin egin berria
|
nuen
zuloa; Luis Rafael, Ernesto, Carlos Joaquin eta Arquimedes eta Aquiles bikiak; Managuako etxea, hangoengan utzitako ilusioak eta itxaropenak arrapaladan zerrendatu zizkidan buruak. Eta mundua gainera erori zitzaidan?.
|
|
|
Atzera eragin nion gurpil aulkiari, baina horma ikusezin batekin egin zuen talka. Atera egin behar
|
nuen
zulo itogarri hartatik. Nola edo hala.
|
|
|
Saiatu nintzen, nire emaztea hil ondoren, baina jendea hain atsekabeturik dago ezen sentitu
|
nuen
zulo beltz batera nindoala, badakizu.
|
|
2016
|
|
|
—Ezin
|
nuen
zuloko beroarekin burutu eta kanpora atera naiz zigarro bat erretzera esan zion neskak. Telefonoz haragi errea eskatu zion berbera zen, prentsak Jon eta Jone bezala bataiaturiko bikotearen burua.
|
|
2017
|
|
|
Meza ematen ari ziren bitartean, saihetsetik begiratzen
|
nuen
zulora. Urtetan zabalik egon zen, baina zaborra erortzen zen zulotik behera.
|
|
2019
|
|
|
Hil zenean ez niola sekula kontatuko konturatu, eta zulo sakona ireki zitzaidan bularrean. Nekez itxiko
|
nuen
zuloa.
|
|
|
–Hara, Joxe, hau ez duk nik egin
|
nuen
zulo bakarra. Baserri aldean, ferratokiaren azpian, beste zulo bat egin nian, hau baino txikiagoa, zerbait gordetzeko aproposa?
|
|
2020
|
|
|
Hori ikusi nuenean, jaitsi nintzen behera ziztu batean, ostiko bat eman nion txakurrari, atera
|
nuen
zulotik, lurra pixka bat garbitu eskuekin eta jan egin nuen txorizo muturra. Bai gustura jan nuela!
|
|
|
Egun batean kanpoan nengoen, paseatzen eta katutxo bat ikusi
|
nuen
zulo batean harrapatuta.
|
|
2021
|
|
|
Nork daki? Agian, ez
|
nuen
zulorik nahi! Eta orain, beste baten baimena behar dut bi zulo ziztrin egiteko?
|
|
|
Fantasmatzen
|
nuen
zuloa nahi nuen ikertu nik. Euskalduna nintzen, alaina.
|
|
2022
|
|
|
Besoa sartu nuen ezin nuen gehiago sartu hasieran eta alde batera eta bestera mugitu nuen estasian. Beste panel bat askatu nuen, eta burua sartu
|
nuen
zuloan, eta garrasi egin nuen iluntasunean: " Heltzen ari naiz, lortuko dut," eta nire ahotsak pasabide amaigabeetan durundi egin zuen.
|
|
|
" Baina espazioaren zentzua berreskuratu nuen, eta gizonak ezin du atsedenik hartu horren ondoren. Erabaki
|
nuen
zulora joatea eta hoditik igotzea. Eta horrela entrenatu nituen besoak.
|
|
|
Artale batzuk hartu nituen eta zulo txiki bat zuten gehienek, eta neure langelara ekarri nituen. Lupa baten azpian jarri eta ikusi
|
nuen
zulo horietan bazirela arrautzak errunda. Epelean izan nuen lagina aste batzuetan eta ikusi nuen nola arrautzetik harrak sortzen ziren, harretik pupak eta pupatik gurgurioa, bere sei hankekin.
|
|
|
Begiak neskatoari emanda, ez
|
nuen
zuloa ikusi. Baina, bat batean, nire oinek hutsa besterik ez zuten aurkitu.
|
|
|
Eta kea eztarritik barrena sartu bezain laster sentitu
|
nuen
zuloa lausotzen. Terrazako besaulkian etzan nintzen, eta irratia piztu nuen, salaren barnealdean.
|
|
2023
|
|
|
Berreskuratu nahiko bagenu, haraino joan genuke eta oraindik bertan jarrai dezan otoi egin. Suitzar laban batekin eta eskuekin egin
|
nuen
zuloa, ez zen sakonegia.
|
|
|
–Jesusek eskatu zidan. Etxolan zerbait sartu behar zutela, ez zuen nahi inork ikustea, horregatik ireki
|
nuen
zuloa, berak zerbait barrura sartzeko kameretan agertu gabe. Egun batzuk pasatu eta ixteko eskatu zidan.
|
|
|
Eta, hurrengo egunetan, odolustuko nintzela uste nuen, foi horrÃvel, berehala gorritzen nituen as toalhas, sabeleko eta bizkarreko min jasanezinek eta sukarrak jota nengoen, eta nire aluari kiratsa zerion, eta bitartean txulo nazkarria oihuka, ea noiz hasi behar nuen berriz txorta lanean. Eta nik ospa, ihes, hegan egin nahi
|
nuen
zulo hartatik, mas não podia.
|
|
|
Zenbat buelta ematen dituen munduak. Nork esango zidan hainbeste gorrotatzen
|
nuen
zulo likitseko galbidean aurkituko nuela neure salbamena.
|