|
2007
|
|
|
Zer esan nahi da azken batean? Curriculumetan hizkuntza zer den ondo definitzen saiatzen garen modura, geure hizkuntza
|
nola
egotea nahi dugun ere zehazten saiatu dugula. Honek inplikazio argia dakar, hizkuntzaren pedagogia ez ezik, normalizazioaren ingurukoak ere landu beharra dagoela, eta horretarako seguruenik laguntza du HEAk.
|
|
2009
|
|
|
Lehenengo azterbidea (1) deskriptiboa da. Une eta leku jakin batean gauzak
|
nola
dauden azaltzen duen informazioa jasotzen du azterbide honek, bere lau gelaxkatan (1A, 1B, 1C eta 1D): 1A gelaxkak leku eta une jakin bateko erabilera kontuak bilduko ditu, 1B gelaxkak une eta leku jakin bateko hiztunen gaitasun kontuak, 1C gelaxkak hiztun horien hizkeraren ezaugarriak (konkretuago, hortik eratortzen diren ondorio soziohistorikoak) eta 1D gelaxkak une eta leku horretan indarrean dauden hizkuntzei eta hiztunei buruzko iritziak, jarrerak eta jokabideak.
|
|
|
Adibidez, elebitasunaren eta elebiduntasunaren inguruan ukipen egoera orekatuak izan zitezkeela, elebitasun gehigarriak, elebiduntasun lasaiak, eta abar. Gurean, EAEan behintzat, euskara ere hizkuntza ofiziala dela lortu denean, eta horrela elebitasuna ere (instituzionala, soziala eta, horren ondoren, elebiduntasun indibiduala ere) posible zela lortzea uste genuenean, zer ari zaigu gertatzen?,
|
nola
gaude?, noranzko bidean sartuta gaude?, nori dagokio gehienbat?,...
|
|
2010
|
|
|
1981eKo errolda: euSKara BideguruTzean erregimen politikoa aldatzean eta demokrazia iristean, ezinbestekoa zen jakitea non eta
|
nola
zegoen euskara, hegoalde osoan. atzerapen handiz bazen ere, nahitaezkoa zen jakitea zer bitarteko zeuden hain beharrezkoa zen RLS prozesuari ekiteko. hortaz, 1981ean, demokrazian egindako lehen biztanleria erroldarekin batera, eta eusko Jaurlaritzaren eskariz, lehen aldiz ikertu zen euskararen ezagutza, eaeko hiru lurraldeetan. nafarroan ez zen ikertu 1986ko biztanleria erroldara arte. izan ere, ...
|
|
2012
|
|
|
Baina
|
nola
daude debako taldeak jardueraren transmisioari dagokionez. Bada, eskolak antolatu izan dituzte, horretarako, kultur talde gehientsuenek. eskolek erreleborako aukerak irekitzen dituzte, dudarik gabe, baina ez dute %100ean hala gertatuko denik bermatzen.
|
|
|
Bi hizkuntzetan jarduten duten gainerako kultur adierazpideetan, ordea, salbuespenak salbuespen, gaztelania bihurtu da hegemoniko: erdaraz egiten da normalean eta, euskara, politikoki zuzena den neurrian erabiltzen da (kartelak egiterakoan, liburuak plazaratzerakoan, programazioan...). hori da debako talde gehienen kasua. produktuei edo kalerako elementuei dagokienez, adibidez, atentzioa deitzen digu, asko,
|
nola
dagoen errotuta oraindik, euskararekin konprometitua dagoen jendearen aldetik ere, hizkuntzen oreka zaindu eta gauza guztiak elebietan egin beharraren diskurtsoa. egoera desorekatua den neurrian, ordea, bi hizkuntzekin berdin jokatzeak desoreka hori beNekane Goikoetxea, Amaia Zinkunegi – Euskal Kulturaren tokia hizkuntz politiketan: Debako kultur bizitzaren azterketa tikotzea dakar.
|
|
|
Atentzioa deitzen digu, asko,
|
nola
dagoen errotuta oraindik, euskararekin konprometitua dagoen jendearen aldetik ere, hizkuntzen oreka zaindu eta gauza guztiak elebietan egin beharraren diskurtsoa.
|
|
2016
|
|
|
Joera dago oso ezkorra izateko. Joera horri aurre egiteko, 80 hamarkadan euskaldunon pareko egoera demolinguistikoan zeuden (edota gu baino indartsuago ziren) Europako hiztun elkarte batzuk gaur egun
|
nola
dauden aztertzea lagungarri ona izaten da.
|
|
|
Joera dago oso ezkorra izateko. Joera horri aurre egiteko, 80 hamarkadan euskaldunon pareko egoera demolinguistikoan zeuden (edota gu baino indartsuago ziren) Europako hiztun elkarte batzuk gaur egun
|
nola
dauden aztertzea lagungarri ona izaten da. Merezi du, alegia, hiztun herri horiekin (Gales, Okzitania, Bretainia, Irlanda...) konparazio zehatzak egitea.
|
|
2017
|
|
|
Lan honen bitartez,
|
nola
geunden eta nola gauden azaltzen saiatu gara. Horretarako, 1980 urteetako hizkuntza normalizazioaren diskurtsoa bere testuinguruan landu dugu.
|
|
|
Lan honen bitartez, nola geunden eta
|
nola
gauden azaltzen saiatu gara. Horretarako, 1980 urteetako hizkuntza normalizazioaren diskurtsoa bere testuinguruan landu dugu.
|
|
2018
|
|
|
Baina
|
nola
dago euskara elkargune eta elkarte horietan. Nola jokatzen dute euskaldunek horietan?
|
|
|
...eko lotura aspaldikoa dela eta badituela (oraindik ere) bereizgarri nabarmenak, ia bakar egiten dutenak; gero, euskararen azken 50 urteotako ibilbidea egin dugu, ikusi dugu nola agertu zen ezkututik plazara, eta nabarmendu ditugu ibilbideko mugarri nagusiak, gune hegemonikoek eta motorrek zenbateko garrantzia izan zuten biziberritzeko prozesuan; horren ondoren, 2017ra etorri gara, eta aztertu dugu
|
nola
dagoen euskara Zumaian eta bereziki talde eta elkarteetan, hainbat begiradatatik eta iritzitatik, eta ikusi dugu osasuntsu dagoela eta indartzen ari dela, baina oraindik badagoela zer egina eta zeri heldua etorkizunean.
|
|
2022
|
|
|
Esparru sozioekonomikoan euskara eta euskaldunak
|
nola
gauden deskribatzeko eta ulertzeko, baliagarriak izango zaizkigu euskararen egoera orokorra irudikatzeko zenbait lagunek (batez ere Jon Sarasuak eta Kike Amonarrizek) erabili izan dituzten irudiak: zer begirekin so egin, botila ikus daiteke erdi hutsa edo erdi betea1, ez dakigu husten edo betetzen ari den, baina garrantzitsua da, baita ere, erreparatzea botilaren gerriari (estua edo lodia den), eta botilak zuloak dauzka, gainera, eta ez dakigu non; Arantzazutik Aizkorrira joan nahi dugu (Hermosilla, 2018), eta Urbian gaude, ibilbidearen erdian, behe lainoaren azpian, gorako bidea ezin aurkiturik; bide luze eta oparo bat egin ondoren, bidegurutze batean gaude (Amonarriz, 2019), eta hor gaude zalantzan, orain zer bide hartuko; bidea egin dugu, bai, baina biribilgune batean sartuta gaude, bueltaka eta irteera egokia zein den asmatu ezinik...
|
|
2023
|
|
|
Hari horretatik tiraka estaturik gabeko nazioetan hizkuntzaren gaia
|
nola
dagoen aztertzen da ikasleekin (Kurdistan, Katalunya, Amazigh, Tibet, Baviera). Era berean, estatua garai berankorrean lortu duten nazioen hizkuntz egoerarekin erka dezatela eskatzen zaie ikasleei (Estonia, Lituania, Hego Sudan, Ekialde Timor, Kosovo).
|
|
|
Norberaren zientziatik abiatuta, hizkuntza
|
nola
dagoen aztertu da, hizkuntzaren egoera espiritualaren diagnostikoa egin da. (...) diagnostiko prozesu askoz ere konplexuagoaren parte da azterketa hau, eta estatistika datuez gain, adinekoak eta thë´ walawe´sx (jakile espiritualak) hartu ditu ardatz, zeinek hizkuntzaren diagnosi espiritualari eskaini dioten beren jakituria;(...) Era berean, lurraldean barrena egindako ibilbideetan burututako behaketetan oinarritu da diagnostiko orokorra, horietan bizipenek erakutsi baitziguten hizkuntza nola dagoen familietan, eskoletan eta lan komunitarioan.
|
|
|
Norberaren zientziatik abiatuta, hizkuntza nola dagoen aztertu da, hizkuntzaren egoera espiritualaren diagnostikoa egin da. ...prozesu askoz ere konplexuagoaren parte da azterketa hau, eta estatistika datuez gain, adinekoak eta thë´ walawe´sx (jakile espiritualak) hartu ditu ardatz, zeinek hizkuntzaren diagnosi espiritualari eskaini dioten beren jakituria;(...) Era berean, lurraldean barrena egindako ibilbideetan burututako behaketetan oinarritu da diagnostiko orokorra, horietan bizipenek erakutsi baitziguten hizkuntza
|
nola
dagoen familietan, eskoletan eta lan komunitarioan. Nasa yuwe hizkuntzaren sustatzaileen eta komunitatearen arteko interakzioaren bidez, hurbilketa kualitatiboagoan ere ikusi da hizkuntza nola dagoen.
|
|
|
(...) diagnostiko prozesu askoz ere konplexuagoaren parte da azterketa hau, eta estatistika datuez gain, adinekoak eta thë´ walawe´sx (jakile espiritualak) hartu ditu ardatz, zeinek hizkuntzaren diagnosi espiritualari eskaini dioten beren jakituria;(...) Era berean, lurraldean barrena egindako ibilbideetan burututako behaketetan oinarritu da diagnostiko orokorra, horietan bizipenek erakutsi baitziguten hizkuntza nola dagoen familietan, eskoletan eta lan komunitarioan. Nasa yuwe hizkuntzaren sustatzaileen eta komunitatearen arteko interakzioaren bidez, hurbilketa kualitatiboagoan ere ikusi da hizkuntza
|
nola
dagoen. (Bodnar eta González 2014, 4)
|