|
2004
|
|
|
Gure nahimena, gure askatasuna, orduan, gure arrazoimena baino harago joan daiteke, arrazoimenean sartzen ez dena burura dezake eta gure askatasun mugagabeaz baliatuz bururatutakoa egia dela sinetsi. Errua emango da zerbait nahikoa argitasunez agertu gabe,
|
nire
askatasunaz baliatuz, nire iritzia ematera ausartzen naizenean, irizpen bat ematen dudanean. Nolabait esateagatik, barrutik ateratzen ez bazait joera garbi bat esaten didana zein den egia, edo baita, nahikoa argitasunez agertuta ere, erabakitzen badut, nire askatasun osoaz baliatuz, aurkakoa baieztatzea.
|
|
|
Errua emango da zerbait nahikoa argitasunez agertu gabe, nire askatasunaz baliatuz, nire iritzia ematera ausartzen naizenean, irizpen bat ematen dudanean. Nolabait esateagatik, barrutik ateratzen ez bazait joera garbi bat esaten didana zein den egia, edo baita, nahikoa argitasunez agertuta ere, erabakitzen badut,
|
nire
askatasun osoaz baliatuz, aurkakoa baieztatzea. Errurako bidea, orduan, ez da etzango sentimenen eta errealitate fisikoaren arteko ez egokitzean, baizik eta arrazoimenaren eta nahimenaren jarduera elkarren artean egokitzen ez direnean.
|
|
2011
|
|
|
Alabaina bereizkuntzak ez dauka zerikusirik ziurtasun graduarekin, hautemateko moduarekin baizik. Neure buruaren existentzia, nire nitasuna,
|
nire
askatasuna, nire erantzukizun morala, etab., ziurtasunik absolutuenarekin hautematen eta pentsatzen ditut, ez dago ezer ziurragorik ni neu banaizena, edo libre naizena baino. Jainkoaren existentzia ere, esango digu Kantek, ziurtasun oso osoarekin pentsatu ahal dugu, baina ezagutu ezin dugu egin.
|
|
2017
|
|
|
Sartrek azaltzen duenez, egoera dialektiko hori soilik gaindi daiteke bere baitarakoaren transzendentziaren bidez, alegia, nire posibleetara eta
|
nire
askatasunera jauzi eginez. Nire burua Bestearentzako objektu den subjektu bezala transzenditzen badut eta, beraz, nire izatearen osotasunez, Bestearen transzendentzia ukatu barik baliogabekotzat jotzen badut, bestetasuna nire izatearen parte egiten dut.
|
|
|
Munduko osotasun hori da, bere determinazio bikoitz eta alderantzikatuan ez dago ate atzeko espektakulurik ikusgai jeloskor nagoelako ez bada, baina nire jeloskortasuna ez da, hain zuzen ere, ate atzean espektakulu bat ikusgai dagoen gertakari objektibo hutsa besteriksituazio izendatuko duguna. Situazio horrek nire faktikotasuna eta
|
nire
askatasuna islatzen dizkit batera: inguratzen nauen munduko egitura objektibo jakin baten haritik, situazioak nire askatasuna igortzen dit libreki betetzeko jarduerak bezala.
|
|
|
Situazio horrek nire faktikotasuna eta nire askatasuna islatzen dizkit batera: inguratzen nauen munduko egitura objektibo jakin baten haritik, situazioak
|
nire
askatasuna igortzen dit libreki betetzeko jarduerak bezala. Hor ez dago inongo eragozpenik, nire askatasunak nire posibleak hortzikatzen baititu eta, ildo beretik, munduko potentzialtasunak eurak bakarrik agertzen eta proposatzen baitira.
|
|
|
inguratzen nauen munduko egitura objektibo jakin baten haritik, situazioak nire askatasuna igortzen dit libreki betetzeko jarduerak bezala. Hor ez dago inongo eragozpenik,
|
nire
askatasunak nire posibleak hortzikatzen baititu eta, ildo beretik, munduko potentzialtasunak eurak bakarrik agertzen eta proposatzen baitira. Hortaz, ezin dut nire burua benetan definitu situazioan izaten bezala:
|
|
|
Hitz batean esateko, bi jarrera autentiko daude: lehenengoan, Bestea hartzen dut ni objektutasunera natorreneko subjektutzat eta hori lotsa da; bigarrenean, nire burua hartzen dut Bestea Bestetasunera datorreneko proiektu libretzat eta hori buru estimua da, edo
|
nire
askatasunaren baieztapena Beste objektuaren aurrean. Baina harrotasuna, eta hantustea, orekarik gabeko eta asmo txarreko sentimendua da:
|
|
|
Kontzientzia askatasun kontzientzia da: " Horrek esan nahi du ezin zaiola
|
nire
askatasunari bera ez beste mugarik bilatu edo, nahiago bada, gu ez garela aske izateari uzteko aske". 57
|
|
|
Eta ezaugarri berri horiek ez datoz bakarrik nik Bestea ezagutu ezin dudalako; etorri ere badatoz, batez ere, Bestea libre delako; edo, zehatzago esateko eta terminoak inbertituz, Bestearen askatasuna agertzen zait berarentzat naizen izatearen indeterminazio larriaren bitartez. Horrela, izate hori ez da nire posiblea, ez dago betiro
|
nire
askatasunaren menpe. Alderantziz, izate hori nire askatasunaren muga da, ‘atzealdea’, ‘karten atzealdea’ esaten den zentzuan; emana zait gainean daramadan zama bat balitz bezala, bera ezagutzeko beragana inoiz ere ezin biraturik, eta ezin sentiturik ere bere pisua.
|
|
|
Horrela, izate hori ez da nire posiblea, ez dago betiro nire askatasunaren menpe. Alderantziz, izate hori
|
nire
askatasunaren muga da, ‘atzealdea’, ‘karten atzealdea’ esaten den zentzuan; emana zait gainean daramadan zama bat balitz bezala, bera ezagutzeko beragana inoiz ere ezin biraturik, eta ezin sentiturik ere bere pisua. Nire itzalarekin konparatu balitz, itzal horrek materia mugikor eta aldakor batean proiektatuko litzatekeena behar luke, non inongo erreferentzia taulak lituzkeen kalkulatu mugimendu horietatik sortutako deformazioak.
|
|
|
Nire jatorrizko jauzia Bestearen existentzia da; eta lotsa, harrotasuna bezalaxe, nire burua izaeratzat hartzea da, nahiz eta izaera horrek ihes egiten didan eta berez ezagutezina den niretzat. Zehazki esateko, kontua ez da
|
nire
askatasuna galtzen sentitzen dudala gauza bilakatzeko, baina hor dago, nire bizipenezko askatasunetik at, Bestearentzat naizen izate horren tasun emana bezala.
|
|
|
Hala diostazu, sinetsi nahi zaitut; posible da, noski, zuk hori egitea". Dialogo horren zentzuak berak inplikatzen du Bestea jatorriz
|
nire
askatasunaren aurrean kokatua dagoela, indeterminaziozko propietate baten aurrean bezala, eta nire posibleen aurrean nire probableak balira bezala. Izan ere, funtsean harago sentitzen naiz, Bestearentzat, eta nire izatearen mamu tankerak nire baitan bertan ziztatzen nau, ezen, lotsaz, amorruaz eta beldurraz, horrelakotzat hartzen baitut etengabe nire burua.
|
|
|
horrelako espresioek ‘ezagutu’ eremura ginderamatzakete berriro, eta hori printzipioz jokoz kanpo geratu da. Baina, gainera, nire kabuz burutzen dudan askatasun bizipen konkretu oro
|
nire
askatasunaren bizipena da, kontzientziaren jabetze konkretu oro nire kontzientzia (ren) kontzientzia da; ‘kontzientzia’ adigaiak berak nire kontzientzia posibleetara igorri besterik ez du egiten. Izan ere, hitzaurrean11 ezarri dugun bezala, askatasunaren eta kontzientziaren existentzia aurretik doa eta baldintzatzen du bere esentzia; eta, ondorioz, esentzia horiek nire kontzientziaren eta nire askatasunaren adibide konkretuak besterik ezin dituzte barne hartu.
|
|
|
Baina, gainera, nire kabuz burutzen dudan askatasun bizipen konkretu oro nire askatasunaren bizipena da, kontzientziaren jabetze konkretu oro nire kontzientzia (ren) kontzientzia da; ‘kontzientzia’ adigaiak berak nire kontzientzia posibleetara igorri besterik ez du egiten. Izan ere, hitzaurrean11 ezarri dugun bezala, askatasunaren eta kontzientziaren existentzia aurretik doa eta baldintzatzen du bere esentzia; eta, ondorioz, esentzia horiek nire kontzientziaren eta
|
nire
askatasunaren adibide konkretuak besterik ezin dituzte barne hartu. Hirugarrenik, Bestearen kontzientzia eta askatasuna ezin daitezke izan nire irudikapenen batasunerako balio duten kategoriak.
|