2000
|
|
Halako ekintzak senezko ekintzak dei daitezke. —Eta azalpen batek, kasu, esango balu nik edo
|
nire
arbasoek benetan sinesten genituela lurra jotzea ezertan baliagarria zela, hau ameskeria izango litzateke, ezer azaltzen ez duten suposizio funsgabeak baitira. Ekintza eta zigortzeko ekintza baten arteko antzekotasuna da garrantzitsuena, baina ez dago gehiagorik egiaztatzeko, antzekotasun hau izan ezik.
|
|
Halako ekintzak senezko ekintzak dei daitezke. —Eta azalpen batek, kasu, esango balu nik edo
|
nire
arbasoek benetan sinesten genituela lurra jotzea ezertan baliagarria zela, hau ameskeria izango litzateke, ezer azaltzen ez duten suposizio funsgabeak baitira. Ekintza eta zigortzeko ekintza baten arteko antzekotasuna da garrantzitsuena, baina ez dago gehiagorik egiaztatzeko, antzekotasun hau izan ezik.
|
2006
|
|
Rh egatiboa naiz. Ezin ditut
|
nire
arbasoak ukatu beraz. Eta gainera, euskal argentinarra izateaz harro nago.
|
2008
|
|
«Zein Osetiaz ari gara hizketan? Kartliko georgiarra naiz, eta
|
nire
arbaso guztiak Georgiako probintzia honetakoak gara, Osetiakoak. Kosovok zer zerikusi du gurekin?
|
2009
|
|
Diskoko lehen kanta, Nazi de Fresa izenekoa da taldearen printzipio aitortza. Leloak dio," baditut bongiak eta kriston kojoiak,/ ez didazue kenduko maite dudan guztia./ Defendituko dut
|
nire
arbasoen ideia,/ botila beteta dagoen bitartean". Horrek zehatz mehatz definitzen du taldearen ideia.
|
|
otorduak prestatu, etxea garbitu, sexua eskaini eta zernahitarako balio behar zuen haur harengatik 100 dolar eskatu zioten... eta regateatuz 50taraino iritsi. " Denboran atzera eginez,
|
nire
arbasoek esklabotzaren kontrako mitinak kaleetan kaja gainera igota oihukatzen zituztenean, 1850ean, gizonezko osasuntsu batek gaurko 40.000 dolar balio zuen merkatuan". Inbertsioa zen orduan.
|
|
–Azken jauregi mutilak hobeki zerbitzatzen naik hik baino. Nor harrituko, Johañe,
|
nire
arbasoek hireak garaitu bazituzten.
|
2010
|
|
Aurrekoetan bezalako bidaia egin nuen nik, batzuetan zoragarria, besteetan ikaragarria, zeruaren eta infernuaren muga mugatik nindoala sentituz. Batetik
|
nire
arbasoen eta pertsona maiteen laztan eta ferekak sumatzen nituen mila koloretako unibertsoan hegaz, bestetik hamaika suge gaizto eta beldurgarriren mehatxuek larritzen ninduten, baina beti zirkuluaren babesa sentituz.
|
2011
|
|
Esku luzexka eta finak ditut, baina batzuetan zabalak eta pisuak direla sumatzen dut eta gorputzetik alde banatara apartatuta mugitzea gustatu ohi zait, segan edo aizkoran ordu asko jardun ondoren baserritarrek egiten duten moduan. Burua tente dudala ibiltzen naiz, noski, baina inor begira ez dudala seguru dakidanean, mendian esate baterako, pitin bat makurtuta ibiltzeari atsegina hartzen diot, bi belaunaldi lehenago
|
nire
arbasoek egingo zuten eran. Tarteka lurrari atxikirik bizi den baserritar bat atzematen dut neure baitan eta beharbada horrek ematen dio nire izaerari sendotasun moduko hori, batasun bat, lurretik urrunduta bizi diren emakumeei exotikoa eta beharbada erakargarria iruditzen zaiena.
|
|
Kontrabandoan aritua ez baina kontrabandoz aritzeko gogoa banuen aspalditxo. Bidea jorratuz, nire herriko eta
|
nire
arbasoen historiaz aunitz ikasi dut. Jakinduria hau gure seme alabei pasatu nahi diet.
|
2012
|
|
Egaeus dut bataio izena; abizena ez dut aipatuko. Alabaina, ez dago eskualde honetan
|
nire
arbasoen oinetxe ilun grisa baino dorre ohoragarriagorik. Ameslarien arrazakoa dela esan izan dute gure leinuaz; eta xehetasun harrigarri askotan, familiaren etxearen nolakotasunean, egongela nagusiko freskoetan, logeletako tapizetan, armategiko pilare batzuen zizel lanetan, eta, batez ere, antzinako margolanen galerian, liburutegiaren estiloan eta, azkenik, liburutegi horretako edukien bitxikerian, bada uste hori frogatzen duen nahiko lekukotasun.
|
|
Nire kasuan ez, ez daukat euskal arbasorik eta ikasten dut gustatzen zaidalako, zeren eta
|
nire
arbasoak Italiatik eta Espainiatik datoz, eta orduan?
|
|
Udazkena aurreratu egin da. Eguna argitu baino lehen jaiki eta paseatzera irteten naiz, hainbat belaunalditan
|
nire
arbasoenak izan ziren eta orain beste batzuek lantzen dituzten lursail hauetan barrena. Ez noa esatera damututa nagoenik, baina inoiz ziztada txiki bat bezala sentitzen dut bihotzean.
|
|
Ez naiz botilaren etsaia; bizi naizen bakardade basati honetan huraxe dut adiskide gogokoena; lasaitu egiten nau, emakume batek egin lezakeen bezalaxe. Aspaldidanik,
|
nire
arbasoak eta arbasoen arbasoak borgoinar nekazariak izan dira, otordu bakoitzean lasai asko litro bat ardo beltz edaten zuten horietakoak; horregatik burua beti hotz mantentzen dut. Gau hartan, ordea, ez nengoen ni neure ohiko tenplean.
|
2013
|
|
Aita Santua leku guztietan dago eta ni Aita Santu ohia naiz [Barre]. Gatzagan bizi izan naiz betidanik, baita
|
nire
arbasoak ere. Orokorrean, jende guztiarekin nahiko ondo konpontzen naizelako izango da.
|
2014
|
|
itauna, nondik nator? bihurtzen da; zein etxetakoa naiz, zeintzuk
|
nire
arbasoak? 2105 Unibertsaltasun ertarotarra deboilatu da, jaikieran ari diren nazioetatik bakoitza bere identitatea bilatzen hisiatzen da. Auzoekin lehian hisiatu ere, horrela norbere esentziaren bilaketa(, recherche sur l, essence?) 2106 aldi berean maiorazko edo lehentasunaren norgehiagoka bilakatu baita2107 Armetan jokatzen ari dena, ideietan jokatzen da orobat2108 Du Bellay, Céneau, Picard de Toutryrekin hanpatu den, mistika nazionalean?
|
|
Ez, hileta mota bat aukeratu banu hileta bikingo antzinako bat nahi dut,
|
nire
arbasoena bezalakoa.
|
2015
|
|
Gizarte mailan igotzeko bidetzat zeukaten nire gurasoek eskola, munduko guraso guztiek bezala. Nire lehengusu guztiak, bai aitaren aldetik bai amarenetik, ni baino gazteagoak ziren eta, hortaz, ondotik beste asko etorri baziren ere, neu nintzen,
|
nire
arbasoen kate luzean, batxilergo osoa ikasi behar zuen lehena, neu izango nintzen, okerrik ezean, unibertsitatea ezagutzen estreinakoa. Oroimenak eman ahala, baserritarrak besterik ez zeuden gure familian; aitaren aita, nire aitona Joxemari, ikazkin ibili zen gaztetan, mendian txondorra eginez, filmeko Tasio bezala; ezkondu eta gero, baserriko irabazi ziztrina osatzeko edo, fabrikan hasi zen, Beasaingo Bernedon; mandoak baino lan gehiago egiten omen zuen, baina hala ere barre egiten zioten bere lankideek, erdaraz egiten zuelako, eta hortik jarri zioten ezizena ere,. El Ruso?; ez dut uste boltxevikeen berri zekienik, gizajoak.
|
|
–Nik, mailua jaistean, neure sinadura uzten dinat. Bazekinat biharamunean alu bat etorri eta
|
nire
arbaso guztiak gogoratuko dituela negar artean: –Zergatik egin didate hau?
|
|
Hemen halako arraza anabasa egonik, ikusi litzateke zenbat beltz dauden arraza nahasketarik gabe. Begira,
|
nire
arbaso batzuk Nigeriatik etorri ziren, beste batzuk Txinatik, eta nire amona Kanariar Uharteetakoa zen?.
|
|
«Etorkizuneko bandera da, zuztarrak gero hurbil horretan ditu errotuak, eta ez auskaloko aspaldian. Ez da
|
nire
arbasoen bandera nire seme alabena baizik. Batez ere gertatzen ari direnak, gertatzear daudenak dira esteladaren haizea».
|
2016
|
|
Maiz gertatu zait jendeak galdetu, nik erantzun eta, gero, ezezagun bat nirea gezurtatzen hastea. Ni zer naizen nire gogoaren ondorio zuzena da, ez historiarena, ez
|
nire
arbasoen sorlekuarena, ezta nire hizkuntzarena ere. Historia, nire abizenak edo nire gurasoen aukera linguistikoa bat etortzeak, nire kasuan, ez dit arrazoia ematen ez kentzen.
|
|
Inor ez da inor baino gehiago, baina ezta gutxiago ere, eta hori oso inportantea da.Irakurri dizugu ez zarela abertzale sentitzen, emakume euskaldun vasca eta munduko herritarra baizik. Azalduko zenuke hori. Ni hemengoa naiz, hemen jaiotakoa naiz,
|
nire
arbasoak hemengoak dira, nik maite dut lurra, nire herria. Horregatik, euskalduna naiz.
|
|
(Kendu nahi ere ez, beharbada...). Miletan esana dut: kitxua ez da nire hizkuntza; ez da
|
nire
arbasoan hizkuntza, baina... nire semeen arbasoen hizkuntza da, ama aldetik, eta hortik dut nik hizkuntza hau" heredatua": nire ondorengoek jarauntsia didate.Eta, argi eta garbi, kitxua biziko bada, hain gaizki ulertutako" errespetuak" galdu behar ditu.Ondo izan eta..." Miazka ezazue elkar.
|
|
Udal motako jabetza aldiz, berezkoa eta absolutua da, eta betidaniko bertan egotea du oinarri ideologiko eta zuzenbidezkoa. Lur hau udal lurra da, betidanik hemen bizi izan diren
|
nire
arbasoengandik jaso nuelako. Honen jabetza ez dut eskuratu, beraz, Erregeak laga didalako.
|
|
Honen jabetza ez dut eskuratu, beraz, Erregeak laga didalako. Berez da nirea, betidanik
|
nire
arbasoena izan delako.
|
|
Egia izan liteke euskaldunek beren hizkuntza daukatela, ez diot ezer konprenitu hitzen bat harrapatzen saiatzen naizen arren. Nik ez ote dakidan kantari, kantatzeko
|
nire
arbasoen kantu zaharren bat. Erraza da ez entzuna egitea kaputxa jantzia daukadanean.
|
|
Lo egiten genuen Ameztoiko pentzean ezartzen genuen kanpin denda batean. Geroztik jakin dut eremu hori,
|
nire
arbasoek erosi zutela Lizaratzuko jauregiko jaberi 1469an, Nafarroako erresuma bizi zelarik oraino.
|
|
Bego
|
nire
arbasoen hizkuntza hau nire ondorengoen bihotzean ainguratua
|
|
Duela 150 urte, lur hau
|
nire
arbasoena zen.
|
|
Baina edonork ateak irekitzen badizkit berdin zait zuk edo zuk
|
nire
arbasoengatik zin egiten dut ez dudala inor hilko.
|
2017
|
|
Antza, XIII. mendean izurrite bortitza izan zen Flandrian eta hona etorri ziren bizitzera
|
nire
arbasoak, gaitzetatik ihes egiteko. Oker ez bagaude, flandriar horien hizkuntzaren ahaide bat darabilgu.
|
|
Orkestra zuzendariarentzat kointzidentzia bitxia izan da arbasoen herrira itzultzea. " Modu bitxi batean unibertsoak hariak mugitu ditu eta hona ekarri nau,
|
nire
arbasoen tokira", esan du.
|
2018
|
|
Amama, birramama eta herenamamen bizitzak imajinatzen nituenean, ez nuen errebeldia izpirik susmatzen. Aurreiritzi hori apurtu izana ere izan daiteke nire abizen guztiak,
|
nire
arbaso guztiak, aldarrikatzeko arrazoi eder bat.
|
|
Nik baditut ametsak neure burua Mundu Sortuberri hartako oihanetan zehar ikusten dudanak; baina ez dut neure burua ikusten benetan, nire partetxo bat baizik ez den beste bat baino, aita eta aitona bezalaxe, hauek hura bezain urrunak ez baditut ere. Nire baitako beste ni hura asaba bat da, nire jatorriko enbor zuzenean
|
nire
arbasoen arbaso, bera ere bere garaia baino askoz lehenago behatzak sortu eta zuhaitzetara igo zen beste leinu baten oinordekoa den bezala.
|
|
|
nire
arbaso eta ondorengoak bezala
|
2019
|
|
–Elias hori, mailaz maila gora zihoana, esan zuen?,
|
nire
arbasoetako bat izango zuan, sobra ere, baina Isaak Abarbanelen lau liburuak ez dituk iritsi nire eskuetara; hiru mende luzetan, azkenerako galdu egingo zituan; ezin jakin zein arbasok eramango zizkion bahi hartzaileren bati; izan ere, guzti guztiak izan zituan jende apala; bakar batek ere ez zian lortu ganorazko ezer. Beharbada denbora gehiegi galdu zitean asmatu ezinik zergatik ez zen ezertxo ere iritsi beren eskuetara Meislen ondasun haietatik.
|
|
–Ba, Johannes Zischkak hilzorian zegoela Pribislauko kanpamenduan, ekin zion Peter Zarubak?, seguru asko gogoratuko duzu, bere kapitain guztiei dei egin zien. Gero,
|
nire
arbaso bati, Lischek Zaruba von Zdar i, eskatu zion joateko bere aldamenera, eta esan zion: –Bai, zu zara Zaruba, zu zara Lischek, ibileragatik ezagutzen zaitut?.
|
|
Euskara nire identitatearen zati garrantzitsua da azpimarratu du Zubillagak, euskal herritarra izateko eta sentitzeko tresna inportantea. Eta hizkuntza zaintzea
|
nire
arbasoen legatua ondratzeko modu bat da.
|
|
ez ditugu heredatzen ezaugarri fisikoak eta psikikoak bakarrik, gugan txertatuak geratzen dira gurasoen mamuak ere, eta haiek ere beren arbasoen mamuak zamatzen dituzte, eta horrela batek daki zenbat belaunalditara egin genukeen atzera, zenbat oinaze zaharretara. Auskalo
|
nire
arbasoetako zenbatek zauritu duten beren burua gauza zorrotzen batekin, auskalo zenbat bihotz odoltsu egon daitezkeen familia bakar batean.
|
|
—Gauzak horrela, eta
|
nire
arbaso guztien omenez, konfederatuen himnoa nirekin kantatzera gonbidatzen zaituztet.
|
|
—Eskerrik asko
|
nire
arbasoei egin diezuen omenaldiagatik. Ku Klux Klan ekoek diploma bat bidaliko dizuete.
|
|
Egun batean galdetu edo, hobeto esateko, adierazi zenidan
|
nire
arbasoen hizkuntzan maite zaitut nola esaten zen jakin nahi zenuela. Zorionez jakinaren gainean harrapatu ninduzun; gurasoek mila aldiz gogorarazi didate.
|
|
Inguruko mendiek gamelu erraldoien konkorrak ematen zuten lanbroaren azpian. Egunen batean, nork daki, Guangxi urrun hartara itzuliko naiz beharbada zure Suzhou horretatik mila kilometro inguru, hurbildu nahiko bazenu; lehen ez bezala, gero eta jakin min handiagoa sumatzen dut
|
nire
arbasoen kulturari buruz.
|
|
|
nire
arbasoez,
|
2020
|
|
Baina, ametsak amets bizi naizen mundu honetan ez naiz sekula libre izango, Ez behintzat edonork, edonoiz, ezustean eta ia beti zuzengabe salatu, atxilotu eta kondenaturik izateko beldurretik, hau da,
|
nire
arbasoengandik oinordetutako kulpa baztergabekotik, gu jaio eta atoan errudun bilakatzen gaituena enda madarikatu baten odola eramateagatik. Badakit nik hamaika zentzuzko lagunekin batera, konbertituenganako herrak eta etengabeko eraso zein salaketek ez dutela buru buztanik, zoramendu guzti honen atzean oso bestelako asmo susmagarri batzuk direla, besteak beste kristau zaharren gogoa merkataritzan zein administrazioan lehiakide izan ohi dituzten konbertituak halako azpijoko maltzurrez baztertzeko asmoz.
|
|
Hiriko bizimodua ez zait batere atsegin, beti ez dakit nik zeren errudun edo begiratzen didate nire auzokokoek. Ez litzaidake inporta hiritik alde egitea lurretik bizi izateko esan ohi zien bere adiskide bakanei, dena itxura besterik ez bazen ere Mariari eraikiko diot jauregi ikaragarri eder bat hegoaldeko hiri batean, baliteke Tabornigan bertan,
|
nire
arbasoen sorterrian. Eta hala eta guztiz ere ez baldin bazaio laket eskaintzen diodan bizimodu berria, nahiago baldin badu bere bizi osoko hiri alu horretan geratu bere haurtzaroko auzoko handiustekoekiko harremanetan, hor konpon, ustel dadila bere kastako larru sendoen simaurrean nik behinik behin ospa egingo dut aukera izan orduko.
|
|
Zalantzarik gabe, Alijostes ez zen jatorri euskaldunekoa, eta lehen begiratuan, esan zitekeen arabiar traza zuela. Nongoak ote ziren
|
nire
arbasoak?
|
|
Tematuta, autoa hartu eta Ogeta herrira joan nintzen Lejoste izeneko leku hura ikustera, eta bai, herriko elizaren atzealdean zegoen lursail bat zen. Beraz, litekeena zen
|
nire
arbasoen etxea garai batean barruti hartan egotea, baina ziur ezin nuen jakin, ustea besterik ez, eta horrela gelditu zen.
|
|
Isileko lurperatze bikoitzetik eta bost hamarkada geroago, txapela gorrien familia mamuek oraindik astintzen dituzte epika herrikoien eta heroikoen gurtzaileen bihotzak. Nik ere bilatu ditut behin edo behin
|
nire
arbasoen aurpegiak argazki sepia haietan, aingeru sarraskitzaileen ikastun haiengan. Laborari gazteak, lañoak, erdi analfabetoak, fanatismoraino manipulagarriak.
|
2021
|
|
Eta halaxe nago hemen, Poloniako, Galiziako eta Austria Hungariako inperioko
|
nire
arbasoetako batzuek gutxienez bi mendean zehar elikatu eta aipaturiko amets bateko irudi bat banintz bezala. Eta, hemen, zalantzarik gabe bat egiten dut Israelgo estatuak (eta neure lehengusu lehengusinek) totalitarismo tragiko batez samintzen dituen horien bidezko kausarekin eta minarekin.
|
|
Sastarretan usteltzea zen zuentzat gorde zuten patua, guztiz baztergarriak zinetelakoan. Zorionez, ez zuten lortu, hemen zaudete zuek, bizirik, eta hemen nago ni,
|
nire
arbasoek egindako okerrengatik zuei ordaina emateko prest. Iritsi da ordua apurtu zen katea berriz osatzeko eta iraganean zeneukaten duintasuna emateko.
|
|
Zurezko ate sendora heldu nintzen; atean zeuden iltze karratu haiek mila urte zeramatzaten han,
|
nire
arbasoen auzokideren batek iltzatuko zituen.
|
2022
|
|
Gogoarazi behar ditut ere
|
nire
arbaso agotak, mendeetan euskal jendartetik baztertuak eta bizkitartean euskal kultura helarazi dutenak gutaraino. Bereziki gogoan ditut nire burasoak, euskararen atxikimendu azkarra erakutsi zutelako ingurumen frantsestu batean.
|
|
Bizitza osoa eman dut hemen. Gainera,
|
nire
arbasoak artzainak izan dira beti, bai gurasoak, bai eta aitona amonak ere. Antzinatik datorkidan zerbait da.
|
|
Nire barnean sartu, hala zatitxo bat nola oso osorik, eta izateari uzten diot. Hibernazio halako bat da, behin behineko ez izate  bat, defentsazkoa,
|
nire
arbaso maiteengandik berreskuratu âeta hobetuâ nuen baliabide bat. Gero, oparoaldietan, neure ahotik irteten naizenean, Jainko ezezagunen bati eskerrak ematen dizkiot, eta jabetzen naiz existitzen ziren gauza asko eta asko betiko desagertu direla.
|
2023
|
|
Ez dinagu ahaztuko sekula jentilen eskuzabaltasuna. Orain, neuk ere opari bat egin nahi ninake,
|
nire
arbasoek egin ohi zuten moduan.
|