|
2000
|
|
|
Erran zitekeen giroa gaiztotua zela haien artean: Ximurrak besotik kontu nahi izan zion
|
nire
andreari, baina Kristinak hastandu zuen, nirekin hainbertzetan erabilitako keinu bortitz berdinarekin. Atariko pasabidean barna galdu nituen begitik, zapore mikatz eztia gelditzen zitzaidala ezpainetan:
|
|
|
Begiak, sabaitik,
|
nire
andrearen bisaiara ekarri nituen. Bere koleraren muinera hurbiltzen ari zen.
|
|
|
Ondikotz,
|
nire
andreak ez barneratu nahi herri jakintzaren arrazoi ez beti argietan, eta munduko gizonik bitxiena nintzelako leloa errepikatzeari lotzen zitzaion. Bitxikeria bat gehiago, pairaezin bilakatzen omen ninduen bitxikeri meta gogorrean.
|
|
|
Galderak ditxolari segitzeko parada ematen zidan, topaketa gaizto bat eta pisu larrien munduko txapeldunarekin, baina
|
nire
andrearen begitarte larrituak garbi adierazten zidan ez zuela zapart egin gabe jasanen. Irribarre ergela utzi eta irmotasun bortxatu batez apaindu nituen hitzak.
|
|
|
Jakanarrua eskutik zintzilik, bere kamiseta beso gabetik galtzarbeko bizarrak eta rock talde niretako ezezagun baten irudi koloreanitzak marru egiten zieten inguruko eliztarrei. " Konpainia ona", berriz,
|
nire
andrea zen. Ez nuen zertaz harritu Kristina Ximurraren izeba Milagrosen hilarietan egoteagatik.
|
|
|
—Ikusi norekin topatu naizen —haren hatz luzeak
|
nire
andrea destatu zuen— Elkar ezagutzen duzue, ezta?
|
|
|
Nire zango luzatuen orpotik bertze hainbateko tartea gelditzen zen ohatze muturreraino. Gain zabal eta beratz horretan,
|
nire
andrearen eta Ximurraren arteko zilipurdiak imajinatu nituen. Haurdun gelditu aitzineko denboretan —aldian aldiko" taldeak" trabarik jartzen ez bazion, bederen— Kristinak, zenbaitetan, lehoi emearen plantak ateratzen zituen ohean.
|
|
|
Kristina lehenbizi, nik lagunduta, eta ni gero, haren ondoan, belaunak halabeharrez tolestuta. Hilkutxa berean larruz larru
|
nire
andrearen urrina arnasten ari nintzela, biziak espero gabeko bihurguneak dituela gogoratu zitzaidan. Adore emateko hitzen baten xerka abiatu nintzaion, baina haren eskua estutu baizik ez nuen egin.
|
|
|
Galdera horixe zebilkidan gogoan, abuztuko larunbat horretan, erredakziotik bere etxeko telefonoa markatu nuenean. Asteazkenean, izeba Milagrosen hileta elizkizunen ondoko kafetegian,
|
nire
andrearen ahotik ateratako" Fernando, bagoaz?" horrek oihartzun durunditsua utzia zidan belarri barnean.
|
|
|
Kristinaren aginduak —gonbidapenez mozorrotzen ere ez zen nekatu! —, nahi gabean, hondar egunetako ene ezbaietariko bat argitu zidan:
|
nire
andreak bere horretan utzia behar zuen etxeko zerraila zaharra. Bertze ondoriorik ez zen ateratzen ahal, etxeak hutsik egon behar bazuen —ortziralean ateratzekoa zela erran zidan; arratsaldeko lanaldia bukatutakoan, zehatz mehatz— eta nik harainoko sarbidea izan.
|
|
|
Lehenbiziko hirurek, berriz, labur bezain zehatz ematen zuten nire erresuminaren berri. Gaueko hamaikak laurden guti ziren eta
|
nire
andrea itzuli gabea zen oraino bere semeaz arduratzera. Sarrerako hitzez duda nuen, hala ere; gogorxkoak, akaso.
|
|
|
Ez saiatu haren bila joaten, lo baitago", mezu bera, lehenbiziko galderaz eta hondarreko jakingarriaz arinduta. Giltzak ezin erabili —belarri barnean txistu egiten zidaten oraino egunbete lehenago
|
nire
andreak ate horretaz haraindi erran itsuskeria guztiek—, papera ate azpiko zirritutik bulkatu nuen etxe barnera.
|
|
|
Orain gure semea, jogurt bat hartuta, bere lehengusu baten ohatzean omen zetzan galtzontziloa eta kamiseta jantzita, lo seko. Noskixeago ere, Marixak, deitu, ni jakinaren gainean jartzeko baizik ez omen zuen deitzen, eta ez konturik eskatzeko, ongi baitzekien, ederki jakin ere, nik ez nuela eskurik egoera malerus horretan —bai," malerus" erran zuen—,
|
nire
andre ohiak baizik, ematxar alaena, senar gaixoa — bai," gaixoa" erran zuen— aski ez, eta semea ere abandonatzeko birikak zituena.
|
|
|
Zailagoa izan zen haurtzaina horretaratzea. Bikini gorrian eder eta mutur beltzean zatar, Maite,
|
nire
andrearen lehengusina gaztea, ez bide zen fido, zinema estakuru, bere begirapean utzitako haurra bahitu eta Ameriketaratuko ez ote nion. Filme sobera ikusia bera.
|
|
|
Ximurraren sarrera begi bistakoa Kristinaren bizian. Zibilizatua naiz, alabaina —horren berri emana naiz—, eta doilorregia iduritu zitzaidan semearen xalotasunaz profitatzea
|
nire
andrearen ohean usmaka aritzeko.
|
|
2001
|
|
|
Horixe zioat nik zor potro ustel horri. Steve lardaskan hasi baino lehenago ere
|
nire
andrearen eta bion artean ez zegoan hipokrisiarik besterik. Stevek aitzakia egokia eman zidaan dibortzioa eskatzeko.
|
|
2004
|
|
|
Ni beti joan naiz gida batekin, txofer batekin eta
|
nire
andrearekin. Babestuta, badaezpada ere.
|
|
|
Hala ere, nik beti ongi igaro dut kirol hori egiten. Oroitzen naiz behin Bartzelonan,
|
nire
andrearekin etxera joan, eta nola esan zidan: " Nik ez dut ulertzen!
|
|
2006
|
|
|
Izan ere, hain zen tipikoa eta aurrez antzemateko modukoa! Ni ez naiz horrelako saltsetan oso ibilia baina, diskoteka batean tipo heldu bat emakume bati hurbiltzen zaionean ligatzeko asmo ezkutu nahiz agerikoarekin, lehenengo koparekin huntaz eta hartaz jardungo du, atsegin eta gisako azaldu nahian; bigarren kopa hartzeaz batera hasiko zaizu zu bai neska jatorra, eta polita; hirugarren koparekin bat iristen da"
|
nire
andreak ez nau ulertzen" zorionekoa: eta hortik aurrera, imajinatu nahi dituzun guztiak.
|
|
|
Badira batzuk, barruko patiorik ez badute, bainugelan bertan alderik alde zabalduko dutenak, edo sukaldean bestela, bertako epeltasunean azkarrago lehortzeko; inola ere ez kalean, jendearen bistan. ...i diskretuak, euskaldunon bataz besteko neurrian behintzat, eta, nola leiho guztiek kalera jotzen duten, bada, esekitokiaren atzeko aldean ipini ohi ditugu barruko arropak, maindire eta alkandoraz inguratuta; ez dut esango ezkutatuta jartzen ditugunik, ez baitaukagu zer ezkutaturik, baina ez dago herri osoari kontatzen ibili beharrik ere zer koloretakoak diren nire galtzontziloak, zer modelotakoak
|
nire
andrearen kuleroak.
|
|
|
Izan ere, gure koadrila ez zen, ezta gutxiago ere, gutarren koadrila bakarra herrian, baina koadrilakoak ziren puntaren puntan zebiltzanak: Gaizka, gure atariko lehenengo pisuan bizi dena eta lagun artean (errealitatetik askorik urrundu gabe)" Sheriffa" deitzen duguna; eta Aloña, gaur
|
nire
andrea dena.
|
|
|
" Banoa etxetik, ez da posible, baina nahi nuke etortzea erabakitzen dudanean etxeko atea zabalik egotea!". Oso ondo portatu da
|
nire
andrea. Tributu handiak pagatu dizkiot nik gaixotasunari.
|
|
2009
|
|
|
–Beldurrak egon ninduan bolada batez, lasai hitz egiten zidan, lapa zoparen errezeta azaltzen ari balitzait bezala?, baina herri guztiak zekian
|
nire
andrearen eta beste haren artekoa. Laga egin ninduela eta elkarrekin Parisera alde egin zutela zabaldu zuan berehala.
|
|
|
–Zure jaun Nafarroari ez dio onik egiten Alençonen itzalak, hark, hasperenak hasperenei?. Inork bere seme birigarro horrek zer joko darabilen aditzera emanez gero, dudarik ez izan
|
nire
andre Katalina prest legokeela eskuzabal izateko. Hagitz eskuzabala, gero.
|
|
|
–Galdegin zure behoka espainolari. Beharbada nik baino gehiago daki
|
nire
andreaz.
|
|
|
Zigortu zenuke zure ezkutari hori... Nahiz eta hori
|
nire
andreak eginen duen lehenago.
|
|
|
–Joanes Mailu zure menekoak ahantzia utzi zuen Saint Germainen. Normandiara abiatu denez errebelak borrokatzera,
|
nire
andreari iruditu zaio inoren eskuetan ez dela egonen zureetan baino hobeki.
|
|
|
–Arma horiek zuri ailegarazteko baimenik ez du oraingoz eman nahi
|
nire
andreak.
|
|
2010
|
|
|
badirudi, aurrenik, amari, bazkalondoko ohiko eserialdian lotan zegoen bitartean, Jesusen Bihotzaren zurezko irudia agertu zitzaiola ametsetan, garai batean eskuan mapamundi bat zuena, baina eskurik eta mapamundirik gabe geratu zena, eta amari halaxe hitz egin ziola: . Nola nahi duzu, bada,
|
nire
Andre Maria zuri agertzea, Regina, ni hain gaizki tratatu baninduzun, etxeko trastelekura kondenatuta??; badirudi, hurrenik, ama, une hartan egongelan bakarrik zegoena, izeba Ernestinak lagun zituen bere aita espiritualaren bi arrebak, Magdalena eta Alejandrina, izeba baino hamar bat urte gazteagoak zirenak, eta hauek etxera gonbidatzen zuten noizean behin, egun hartan ere bai?, nora ezean bezala...
|
|
|
badirudi, aurrenik, amari, bazkalondoko ohiko eserialdian lotan zegoen bitartean, Jesusen Bihotzaren zurezko irudia agertu zitzaiola ametsetan, garai batean eskuan mapamundi bat zuena, baina eskurik eta mapamundirik gabe geratu zena, eta amari halaxe hitz egin ziola: " Nola nahi duzu, bada,
|
nire
Andre Maria zuri agertzea, Regina, ni hain gaizki tratatu baninduzun, etxeko trastelekura kondenatuta?"; badirudi, hurrenik, ama, une hartan egongelan bakarrik zegoena —izeba Ernestinak lagun zituen bere aita espiritualaren bi arrebak, Magdalena eta Alejandrina, izeba baino hamar bat urte gazteagoak zirenak, eta hauek etxera gonbidatzen zuten noizean behin, egun hartan ere bai—, no...
|
|
2011
|
|
|
Itxura ona zeukan. Joan den astean,
|
nire
andreak opilak egin zizkion, korrika batean.
|
|
|
Ez zekik ezer, ez dik ezer ikusten"; baina halere iruditzen zitzaion entzuten zegoela negar hura, dei hura: " Louise...
|
nire
andrea, neure neurea...".
|
|
2012
|
|
|
«Itxoin dezagun hemen, esan zidan?. Ikusiko duzu, bost minutu baino lehenago
|
nire
andreak argia piztuko du.» Hantxe gelditu ginen auto barruan geldirik etxeari begira, ilunpean. Halako batean, handik bi edo hiru minutura, argia ikusi genuen leiho batean.
|
|
|
–Zer esan nahi duzu horrekin? Nola ausartzen zara zeure burua
|
nire
andrearekin konparatzen?
|
|
|
– Hala behar du –aurreratu da Zuriarrain– Gogoratzen dut oraindik gazteak ginenean nola ibiltzen ginen
|
nire
andrea eta biok zuen aita eta amarekin. Haiek bai garaiak.
|
|
2013
|
|
|
Hiltzen utzi behar zintugun harresien zolan. Zortea duzu,
|
nire
andre Margarita hain eskuzabala izanik.
|
|
2015
|
|
|
ANDRES. (erreguka) Faborez eskatzen dizuet: ez esan ezer
|
nire
andreari?
|
|
|
ANDRES. Lanean nengoan, esan zian
|
nire
andreak.
|
|
|
ANDRES.. Ez esan ezer
|
nire
andreari, faborez.
|
|
|
" Bertsoak jarriko dizkizute", esaten zioten gurasoek nabarmen janzten zen seme edo alabari. " Jarri egizkiozu bertsoak
|
nire
andreari, mozkorra da eta", esaten zion senar zapuztuak bertsolariari. Batzuetan, ez zen enkargu beharrik izaten, eta bertsolariak bere gogoz egiten zuen lana, bertso-paperak ugari saltzeko, seguru asko.
|
|
2016
|
|
|
—Nuria, esaten duk hik, Nuria mardultxo hori. Ba ez dakik zer ondo etorri zaion bere konpainia
|
nire
andreari. Eta ez sukaldean ondo lan egiten duelako eta berarentzat edo Dororentzat laguntza aparta delako, baita dauzkan belarriengatik ere.
|
|
|
Amonak, gainera, diskutitu egiten ziok, zeren Danuta oso enteratuta zegok, eta hortxe ibiltzen dituk biak Rosa Luxemburgo gora eta Rosa Luxemburgo behera. Benetan,
|
nire
andreak gehiegi hitz egiten dik komunismoaz, baina ez duk bere kulpa. Badakik ttikitan Leninen obrak egosten ari ziren ontzi batera erori zela.
|
|
|
Eta Guiomar kopeta zimurtuta, bera den mutil zoriontsuarekin, eta hori ere seinale txarra. Eta
|
nire
andrea aurpegi alaiarekin, eta seinale hori, ba ez dugu esango txarra denik, baina arraroa behintzat bai. Eta hemen galdera bat, zer gertatuko da hotel honetan?
|
|
|
Eta gaur ere horretan ari ginen. Eta orduan azaldu da
|
nire
andrea, leninista sutsu bat ia denok dakizuen bezala, eta adulterotzat tratatu nau aurreneko hitzetik. Gehiago ematen zuen Bibliako andretto bat Leninen alaba baino.
|
|
|
Strike Eta orduan erantzuten dio, esaten dio" Ipurdia falta zaio" eta Ben zaharrak esaten dio" Hori esan nion
|
nire
andreari eta pikutara bidali ninduen".
|
|
2017
|
|
|
Harek, Mur etxean lanean ebilen katalan bategaz ikasi eban eta enpresa hori Tarragonan beste lantegi bat montatzen ari zan jer tseak egiteko. Fernandok
|
nire
andreari galdetu eutsan, ea nik zer egiteko asmoa neukan. Nire erantzuna argia izan zan.
|
|
|
" Irudiaren gorazarrearen eta selfiearen aroko gizarte nartzisistaren egotismorako jite saihestezinaren keriak barruraino dauzkagu etxean sartuta". Edo oso antzeko zerbait,
|
nire
andreak abilezia hori baitu, keinu bakar batez asko esatekoa.
|
|
|
Alabarekin hitz egin dugu, edo, hobeto esanda, nik hitz egin dut, ni naizenez, gauzak behar denean ez egiteagatik, egungo egoeraren balizko erantzulea,
|
nire
andreak oraintxe bertan azpimarratu duen bezala, bere eskuineko eskuko hatz erakuslearekin nigana seinalatuz. Zeren eta baztertuta baitago ispiluak bat batean kentzearena:
|
|
|
– Badut laguntzailea, ordea, esan nion?,
|
nire
andrea. Nire ordez lan egin ahal izateko laguntzaile izendatu nuen.
|
|
|
Baina, ze arraio, ezkontzeko edo, ez al gaude elkarri hitz emanda? Ez al gaude
|
nire
andrearekikoak konpondu eta nik hildako bi makarra horien arrastorik gelditzen ez dela segurtatu bezain laster konforme. Bai, ezta?
|
|
|
Bizilagun gehiago irten dira leihoetara, denak ari zaizkit keinuka eta garrasika, baina ni nirera, nire azal beltzaranduari begiratzen diot harro, bilo horixkek sakonune bat uzten dute hazten diren azal zatian, eta arreta galtzen ez badut nire gorputz barneko hotsak entzun ditzaket. Nire mutiko gorputza maite dut baina ezin dut
|
nire
andre nekatua jasan. Bakarren batek nire amaren izena oihukatu du, inork bere izenik zekienik ere, leihotik leihora.
|
|
2018
|
|
|
Akaso. Eta hori ia ziur nagoela berak hobeto ulertuko lukeela
|
nire
andreak baino, gure alaba neska irekia baita, modernoa, zorrotza; feminista, baina, esango nuke, ez prostituzioaren edo pornoaren kontra dauden horietakoa.
|
|
|
–Irudiaren gorazarrearen eta selfiearen aroko gizarte nartzisistaren egotismorako jite saihestezinaren keriak barruraino dauzkagu etxean sartuta?. Edo oso antzeko zerbait,
|
nire
andreak abilezia hori baitu, keinu bakar batez asko esatekoa.
|
|
|
Alabarekin hitz egin dugu, edo, hobeto esanda, nik hitz egin dut, ni naizenez, gauzak behar denean ez egiteagatik, egungo egoeraren balizko erantzulea,
|
nire
andreak oraintxe bertan azpimarratu duen bezala, bere eskuineko eskuko hatz erakuslearekin nigana seinalatuz. Zeren eta baztertuta baitago ispiluak bat batean kentzearena:
|
|
2019
|
|
|
Ez genuen liskar soil bat eduki, zorion itsuaren hegal pean bildurik egon ginen zoroki. Iragan astean ehortzi nuen minbiziak eraman
|
nire
andre kuttuna. Ezin dut gehiago...
|
|
|
Ez diot traiziorik egingo
|
nire
andreari.
|
|
2020
|
|
|
Zutitu eta hankak banatu ondoren,
|
nire
andreari begiratu nion, eskuak zabalik. " Zergatik?" galdetu nahi nion, baina ez zitzaidan soinurik irten eztarritik.
|
|
|
Gelditu arren ez zen jiratu, eta oraindik esku artean helduta zeukan Aintzaneren burua. Esku bat haren lepoan jarrita,
|
nire
andrea itotzen ari zela zirudien. Aurpegia urdintzen hasita zeukan Aintzanek, ezpainak batez ere.
|
|
2021
|
|
|
Horrelaxe nire gogoeta, hitz eta egintzek izan behar dute (Duvoisin); Halakoxe salda ederra egin zen! Baina
|
nire
andreak ez zuen tanta bat ere hartu (Barriola); Bai errege hura halaxe holaxekoa zen; hargatik, gizon serioek zen bezala atxikiko zuten (M. Elizanburu).
|
|
|
Han bizi zen katalan baten bidez hasi ginen harremanetan. Orain hila da katalan hura… Hark esan zien
|
nire
andreari eta, nitaz ari zela: " Honek gaztelania pixka bat badaki.
|
|
|
Ginea Bissautik etorri da, eta portugesaren antzeko espainola edo badaki". " Ederki, norbaitekin hitz egiteko besterik ez bada ere!", esan omen zuten
|
nire
andreak eta. Eta horrela hasi ginen harremanetan.
|
|
|
Traktore istripu hori izan nebanean, bedar zereginetan andrazko eta gizonezko danok ibilten ginan. Egun haretan, Maite
|
nire
andrea eta beste hiru arreba be soloan egozan. Ikusten eben nire ezbeharra gertatzera joiala, eta Maitek kontetan dau zelan, ikusi ez guran, bere koinateari besarkatuta egon zan.
|
|
|
Gero, handik urteetara, ospitalean egon zanean be, komediak izaten ebazan jatekoagaz. Maite
|
nire
andreari, bisitetan joaten jakonean, esaten eutsan: Hor morraltxo horretan, gatz apur bet ekarri zeinke, ba, zuk.
|
|
|
Maria Antonia Fernandez de Garaialde Arregik bazekien urteak nenbilela libreta horren atzetik. Bazekien, bere alabari,
|
nire
andreari, askotan aipatu niolako.
|
|
2022
|
|
|
Tira,
|
nire
andrea da, baina hartaz libratzeko lehenengo aukera ikusten dudanean, fuera.
|
|
|
Mozkor mozkor eginda azaltzen zitzaidan lantokira. " Hau
|
nire
andrea da!". Ez geneukan lotura legalik, baina jarraitu egiten zuen, ekin eta ekin.
|
|
|
Beharbada, mendeku hartu nahiko zuen, beharbada pentsatuko zuen: " Horrela behintzat ziur egongo naiz, hau ez dela ibiliko
|
nire
andrearen atzetik, ni kanpoan naizen bitartean". Litekeena da...
|
|
2023
|
|
|
Eta
|
nire
andrearen aldizkariak.
|