|
2000
|
|
|
Abertzaletasunaren eta euskaltzaletasunaren demonizazio etengabean dihardute Madrilen, bai komunikabideek bai Espainiako Gobernuak. Demonizazio mediatikoaren aurrean erantzun estrategia bateratu baten beharra eskatzen irakurri
|
nion
lehengoan artikulua Martxelo Otamendi Egunkari a-ko zuzendariari, Historia Akademiaren txostenaren harira. Arrazoi du Otamendik, baina asmatuko ote dugu?
|
|
|
Pornografia omen Itxaso Diazek prestatutako collage batean ikus zitezkeen hainbat argazki! Orain hogei hogeita hamar urteko polemika itxura hartu
|
nion
, baina orain hogei hogeita hamar urte protagonistak ezberdinak izaten ziren. Gogoan dut, esate baterako," El Libro Rojo del Cole" izenekoak sortutako iskanbila, edo Etxarri Aranazko ikasle batek bikote bat ume batek pentsa dezakeen jarrera sexual inozo bat paper baten gainean marraztu zuenekoa.
|
|
2001
|
|
|
P ruden Gartziak erabiltzen dituen argudioak Lur Entziklopedia Tematikoaren Euskal Herria ren Historia lan horri nik neuk egin
|
nion
kritika zabalagoan agertzen ziren batzuen antzekoak dira, hein batean (ikus Uz ta ro 27, 107 orr.). Orrialde beteko artikulua izanik, Pruden Gartziaren arrazoiketa nirea baino erabateko eta zorrotzagoa zen, halakoetan ezin baita ñabardura gehiegi egin, noski; are gutxiago, kontuan hartzen badugu Azkue Bibliotekako buruaren helburua polemikoa zela.
|
|
|
Mutiko baserritar bat bazen bere etxeko kanta paperak sarritan aitatzen zituena. Ekartzeko, bada, haiek esan
|
nion
, Eguberrietakooporretatik itzultzerakoan. Ekarri zizkidan.
|
|
|
nire ezagun batzuei eskatu, alegia. Balendin Enbeita zenari ereXabierretik egin
|
nion
eskutitz bat, bertsoak eskatuz; eta bai berak bidali ere. Gero, udarako oporretan Loiolara joan eta handik saiatzen nintzen.
|
|
|
" Bedeinkatua izan dedilla/ sagardoaren graziya...". Eta handik bi urtera bertso sail horrekin eman
|
nion
nik hasiera Auspoa sailari, lehenengo liburu horriSagardoa ren graziya izenburua erantsita.
|
|
|
Beste batean, Sebastian Salaberria rekin nintzen. Hark bereNe ronek tirako nizkin liburuarekin irabazi zuen Agora saria eta hura jasotzera lagundu
|
nion
. Baina handik irteerakoan, gizaseme batek eraso zidan:
|
|
|
Hori prestatu nahi zutela eta nigana etorri zen horretan zebilen bat, iloben baimena nahi zuela eta. Nik zera esan
|
nion
: " Iloba horiek osabaren bertsoengatik zer esanik izango dute.
|
|
|
Pen samiento intuitivo y discursivo en la poesa popular vasca. Mokoroaren liburuari egin
|
nion
hitzaurrean, berriz, esan modu edo modismoei buruz jardun nintzen. Baina lehen esana:
|
|
|
Era berean, erdal herrietako jende horrengan liburu gairik bazegoela berehalaxe ikusi nuen. Baina euskarazkoekin nahiko lana baneukala eta nire buruari atzeraka tiratzen
|
nion
.
|
|
|
Etxera etorri eta hark kontatutakoak idazten hasi nintzen. Ordura arte nire buruari atzeraka tiratzen nion bezala, handik aurrera aurreraka tira
|
nion
. Aitona hori sarritan bisitatu nuen, eta harenesanekin lau liburu bete nituen:
|
|
|
Han gaia bazegoela berehala ikusi zuen hark. Nikerantzun
|
nion
:
|
|
|
Pedro Berrondo jaunari agertu
|
nion
nire kezka: erdaraz hasi eta jendeak zer iritziko zion.
|
|
|
Jesuita sartu ondoren, 1953 urtean, larunbatez Tolosara joan eta hantxe zen bertso saltzaile bat. Paper bat erosi
|
nion
. Baina ez nuen apuntatu eta orain ez dakit paper hori, nik neronek Tolosan erositako paper hori, zein den.
|
|
|
Frankismopetik Parisera joan nintzelarik, duela urteasko, ez dakit zeini irakurri
|
nion
(agian Duverger i) demokrazian ez dagoela etsairik, aurkariak baizik. Beti gogoan dut orain ia 30 urte irakurria.
|
|
2002
|
|
|
Euskal Unibertsitatea sortzeko inoiz aipatu den asmobideraga rri (nire ustez) bakarra Joxerra Etxebarriari entzun
|
nion
, duela zenbait urte, hitzaldi batean. Esaten zigun orduan bidea ikastetxe berri bat sortzea zela, txikia hasieran, poliki poliki garatuko zena.
|
|
2003
|
|
|
Misteriora bidaia baten historia bat. Jaiotzeak heriotza zor duela, anaia zaharragoari entzun
|
nion
behin, gaztetxo: orduan inpresio egin zidan esaldiak.
|
|
|
Dudarik gabe, esan
|
nion
nire buruari, Durangoko Azoka Euskal Herriko panorama kulturalaren ardatz nagusietako bat da. Sortze lan asko eta asko argitaratzen dira azokaren bezperan, jakinik gainera berehala datozela Eguberriak, eta saltzeko aukerak ezin direla alferrik galdu.
|
|
2004
|
|
|
Izan zuen harrera paregabea ikusiz, 1971n beste bilduma bati heldu
|
nion
," Gauza harrigarriak" hain zuzen, Valentziako Gaisa argitaletxearen bidez kaleratutakoa. Liburu eder eta mardulak ziren, marrazki eta argazki askorekin hornituak.
|
|
|
Oso oso lanpetuta egonda ere, inoiz ere ez
|
nion
entzun ere egin lan bat berari ezezkoa ematen. Oriotar kasta gogorrekoa zen gero!
|
|
|
Xalbador Garmendiak handi bat egin zuen behin, jarraian azalduko dudana. Izan ere, Maulen irakaskuntzan aritzen zela eta, hara abiatu eta Jarrai antzerki taldearentzat Albert Camusen Gizon zuzenak izenburutuko zuena euskaratzeko eskatu
|
nion
, eta berak serio serio baietz erantzun!
|
|
|
El Salvadorko komandante horri galdetu
|
nion
: ‘Zer moduz dago hemen emakumearen egoera? ’, eta berak erantzun zidan:
|
|
2005
|
|
|
Baserri ba tera zihoala gogoratzen naiz, hori bai. Euskara ikasten ari zela esan zidan eta ene buruari galdetu
|
nion
nola arraio ote zitekeen izan, euskara hain ondo eta bizi hitz egiteaz gain, dozena bat hizkuntza ezagutzen zituen gizona, baserri su kaldeetan sartuta ibiltzea. Atsotitzen lan eskergak ekarrizuen erantzuna, urte dezente beranduago.
|
|
|
Oroitzen naiz zelan mintzatu nintzen neure lagun maite batekin, Jesus Mari Ansolarekin. Geureartean berbetan euskaraz egin behar genuela esan
|
nion
. Ohiturari buelta ematea zail da, baina handik aurrera beti horrela egin genuen.
|
|
|
Mutiko hark, ordea, erdaraz nahi zuen, euskaraz oso ederki jakinagatik. " Non bizi gara?", galdetu
|
nion
nik orduan. Mutikoaren gurasoak haserreturik Loiolako gure erretorearengana joan ziren eta nire kontra salaketa egin zioten, nik haurrak Jaunartzea euskaraz egitera behartzen nituela eta.
|
|
|
Anton Hilckman aleman hizkuntzalariak artikulu bat idatzi zuen, euskara goratuz. Nik euskaratu eta Jokin Zaitegiri bidali
|
nion
Guatemalara. Horrela hasi nintzen artikuluak idazten.
|
|
|
Euskarari
|
nion
maitasunak eraginda idatzi nituen horiek guztiak. Iruditzen zitzaidan horixe nuela gure hizkuntzaren alde egiteko aukerarik behinena.
|
|
|
Kataluniarra zen, jatorra oso, baina gure probl emak ez zituen ulertzen. Jendea animatuz joateko egin nuela hori, esan
|
nion
. Eta halaxe hasi ginen, eta gaur arte.
|
|
|
Adrian Zelaia oso aditua zen Bizkaiko Foruaren kontuetan. Zeberioko semea izan arren, ez
|
nion
sekula hiztxo bat ere euskaraz entzun. Maria Angeles Larrea, berriz, Historian zen irakasle.
|
|
|
Patxi Goenagak, Euskaltzaindiko idazkariak, eskaini egin zidan ohorezko euskaltzain izatea. Ezetz esan
|
nion
. Gero izan dira beste batzuk ere, Txillardegi kasu, uko egin diotenak titulu horri.
|
|
|
Teologo bat zeukan berarekin, laguntzaile, esaten zuen guztia apuntatzen zuena. Behin arrangura egin
|
nion
, neure gelan nengoenean traba egiten zidala bere laguntzailearekin izaten zuen berbeta hark. Besterik gabe aldatu egin zuen gela, gela hartan urte askoan egon arren.
|
|
|
Hindi praktikatzera joan nintzen. Aurretik Deustuko Unibertsitatean gogor ekina
|
nion
hindi hizkuntzari. Egonaldi bikainak izan ziren.
|
|
|
Nire aurrean emakume bat katuarekin zihoan. Argazkia ateratzeko baimena eskatu
|
nion
. Baietz.
|
|
|
Guztiok larrugo rri, ur berobe roan arbasta batzuk sartu eta arbasta horiekin zipli eta zapla, gorputza astintzen zuten nire lagunek. Nik zartako bat eman
|
nion
neure sorbaldari eta min handia. Neure baitan esan nuen," Hau ez duk hiretzako, motel", eta atseginezizerditu nintzen, baina arbasta zoko batean utziz.
|
|
|
Ez naiz oroitzen zein ibai zen, Wjatka edo. " Bai, galubuxka" (usoino), esan
|
nion
.
|
|
|
Igerian, oso ederki zekien. Esan
|
nion
: " Taniuxka, ezin dut iraun hotzarekin".
|
|
|
" Father, give me the blessing"," Aita, emaidazu benedikazioa". Gustura eman
|
nion
.
|
|
|
Behin, Alemanian, Dusseldorf ondoko parrokia batean, hilabetea eman nuen jatorduak bakarrik egiten. Egonaldia bukatu eta itzulinguruka ibili gabe garbi esan
|
nion
hango parrokoari, ni ez nindoala gehiago hara. Umetatik familia handian ohituta nengoen eta gero, nobiziatutik aurrera ere bai, talde handian ginen beti.
|
|
|
Gure jostundegi denda, beheko solairuan, San Bartolome kalean zegoen eta logelak lehenengo pisuan. Askotan amari esaten
|
nion
ez nengoela oso ondo eta ohera nindoala. Gainerako neba arrebak jostundegian lanean ari ziren bitartean, ni ohera, ihesi, komikiak irakurtzera.
|
|
|
Elebe rri mota hori ongi ezagutzen nuenez gero, eta jendeak gustura irakurriko zituela gogoan harturik, idazteari ekin
|
nion
. Eta izan duten arrakasta ikusita, nahiko ondo asmatu nuela uste dut.
|
|
|
Eta biharamunean pentsatzen hasten zara zer nahiago duzun, Alkain bat edo Landa bat. Klaudio Landa" ETBko animalia telebisiboa" zela entzun
|
nion
behin Amatiñori. Eta horrelako piztiak ez ditugu maite, argi dago.
|
|
|
Ogi xigortuaren koloreko triangelua estanpatu
|
nion
telebistaren erruz.
|
|
|
Ni euskal idazlea naiz dirua irabaztea, edo diru asko irabaztea, behintzat, ez delako inoiz lehentasuna izan nire bizitzan. Idazteko denbora sakratutzat sentitzen nuen bakoitzean gero eta gehiago kostatzen zitzaidan denbora hori beste norbaitentzako lana egiten sakrifikatzea, eta inork ezer segururik eskaintzen ez zidan bide bati ekin
|
nion
.
|
|
2006
|
|
|
Teologoek eta direlakoek botazioak egin zituzten eta neu aukeratu ninduten kronikagile, bigarren urtean egonda! Eta, orduan, nire buruari esan
|
nion
: " Oraintxe aprobetxatuko diagu nire kronika hau!".
|
|
|
Zarautza ailegatu trenean, geltokitik etxera joan, eta ordubete baino lehen txikitako lagunak neuzkan ondoan, Joxe Antonio Azpeitia, Joseba Gereka... Bastarrikak fraidetza utzi zuenean, berriz, aholku horixe eman
|
nion
: " Irten hadi etxetik, ez hadi han sartuta egon!".
|
|
|
Aitona hil zenean han izan genuen notarioa eta atentzioa eman
|
nion
, nonbait. Hura etorri berria zen Zarautza.
|
|
|
Bizikletaren tinbrea hartu eta riiin, riiin!, riiin, riiin! jotzen
|
nion
, esanez: " Hik hau ikasi.
|
|
|
Benito Lertxundiren lehenengo diskoan ere parte hartu nuen. Musikarekin laguntzeko eskatu zidan eta egin
|
nion
. Baina abisua ere eman nion:
|
|
|
Musikarekin laguntzeko eskatu zidan eta egin nion. Baina abisua ere eman
|
nion
: " Hau benetako musikariek grabatuko dutenez, nik haiei pista batzuk eman besterik ez diat egingo, beraiek orkestratu behar ditek nik egindako oinarri hau".
|
|
|
" Gitarra baxuari honela egiteko esango zioat, besteari hala...". Lertxundiren diskoa Bartzelonan egin zen, nik kantuen melodia jarri
|
nion
, besterik ez, eta hango musikariek, nire apuntetxoak hartu, oso pobreak, eta grabatu. Alde ederreko diskoak grabatu ditu Benitok harrezkero!
|
|
|
Neu nintzen zuzendaria ikuskaritzaren aurrean, ikastola artean ilegala zenean. Legeztatu zenean, fuera!, esan
|
nion
neure buruari. Eta Andu izendatu zuten zuzendari.
|
|
|
Tristea izan zen. Nik eskua eman
|
nion
zuzendari izandakoari, eta lagunak gaur arte! Ez zen beste motiborik izan, eta banuen ustea...
|
|
|
A ze animoa eman zidan lanean hasteko! Baina ikastaroa oso ondo joan zen, jendea oso gustura gelditu zen, eta astea amaitu genuenean, gizon hari esan
|
nion
: " Todos los vascos son mejores que yo", eta besarkada bat eman zidan.
|
|
|
Zuen umea taldez aldatzea ere, beharbada ez da egokiena’ Horrela ari ginen eta, orduan, umeak amari: ‘Ama, eta noiz egin behar dut jolas? ’ Hori aditu eta berehala esan
|
nion
amari: ‘Barkatu, ez ezazu ekarri.
|
|
|
Liburu bat ere egin berri dut, oraindik ez da argitaratu. Kontxiri eman
|
nion
azter zezan, ez du denborarik izan oraindik eta, nik, bitarte horretan, beste bat ere idatzi dut!
|
|
|
Berak kontatzen zuen, behin ausartu omen zen gazteen herriko koroan," Mi, do, sol!", haiek zuzentzen, eta" Hi, Joxantonio, ixo!", esan omen niola. Berak kontatzen zuen, nola ez
|
nion
kantatzen utzi! " Hi ixo, e!".
|
|
|
Hiru bider lau erritmoa da jotarena, eta nik, beste kortse batean sartu nuen erritmo guztia: lau bider lau jarri
|
nion
. Ondoren konturatu nintzen.
|
|
|
Niri umeen hezkuntza zegokidan. Joaten nintzen gobernura, bilerara, eta neure buruari esaten
|
nion
: " Hots egin zidatek eta etorri nauk, eta pedagogo bezala hitz egin diat, ezta?".
|
|
|
Ikastaroz ikastaro ibili nintzen garai horretan konturatu nintzen eskuineko eskuan zerbait nuela. Ezin
|
nion
etxeko giltzari buelta eman atea irekitzeko, baso bat edo eskura ematen zidaten eta sarritan erori egiten zitzaidan... Indarra eta sentsibilitatea galtzen ari nintzen.
|
|
|
Gorputz guztia, burua ezik, hondarrez estali eta eguzkia irGaixotasuna bere abisuak ematen ari zen, baina nik ez
|
nion
kasurik egiten. Segi eta segi lanean, horixe egiten nuen nik ten eta ordu erdi bat bertan egon behar nuen.
|
|
|
Garai hartakoak dira Xixupika 2 liburua eta sei diskoak. Gaixotasuna bere abisuak ematen ari zen, baina ez
|
nion
kasurik egiten. Segi eta segi lanean, horixe egiten nuen nik.
|
|
|
Kantatzen ikasi nahi dute eta, kantuan, dantza eta gimnasia sartzen dira. Nire buruari galdetu
|
nion
: " Umeekin hainbeste landu ditut arlo horiek eta, hauekin ere egingo ote nuke?".
|
|
|
" Umeekin hainbeste landu ditut arlo horiek eta, hauekin ere egingo ote nuke?". Horixe da nire buruari egin
|
nion
galdera. Erantzuna ere laster nuen prest nire kolkoan:
|
|
|
Etengabe ari da sortzen, presa ere badu, denbora falta du barruan duen dena kanporatzeko. Lehengo batean esan
|
nion
: " Lehen bai, iristen nintzen zuk egindakoak txukun jartzera, baina gaur egun ez.
|
|
|
Gero, Forura joan nintzenean, konturatu nintzen bazela liburu bat osoa. Ordurako ondo idazten nuen, eta eskatu egin
|
nion
literatura maisuari. Nonbait, baten batek esan zion literatura maisuari kontuz ibiltzeko liburu hura niri utzita.
|
|
|
Eta puta hitza, bada, deigarri egin zitzaidan. Esan
|
nion
maisuari eta... akabo liburua! Desagertu egin zen.
|
|
2007
|
|
|
Ez dakit jakingo duzun —edo obekiago esateko ba dakit jakingo ez duzuna—: orain bi aste edo, askorentzat birao eziñentzuna dan itztxo bat idatzi
|
nion
bateri: " orixekeria" erabat eta bein betiko suntsitu egin bear dala, nere ustez, esan nion.
|
|
|
orain bi aste edo, askorentzat birao eziñentzuna dan itztxo bat idatzi nion bateri: " orixekeria" erabat eta bein betiko suntsitu egin bear dala, nere ustez, esan
|
nion
. Bueno, gauza asko esan dezaizkizuket gai onetzaz[...].
|
|
|
Euskaltzale gazteari sostean argia egin zaio buruan, garbi ala mordoilo ez dela hobespen literario edo linguistikoen gorabehera, baina euskararen hil ala bizikoa. Eta nik uste, sentsazio hau Intxausti baitan piztarazi duena, Txillardegiren erasoa Bastarrikari izan da —euskararen hilketari horko erreferentziak errepikatzen dira Josebaren artikuluan— Bere" konbertsio" antzeko honen eta heriotza angustiaren interpretazio hau agertu
|
nion
batean, Josebak anekdota bat kontatu zidan: nola behin Forun —hamabost hamasei urte izango zuen, latinitate ikasketak amaitzen—, paseatzeko orduan, Aita Inspektoreak bota omen zion:
|
|
|
Gehienak bezala, ni neu Orixezalea nintzen, poetarena baino gehiago prosistarena, h. d., batez ere Meza Bezperetako itzultzaile kreatiboarena. Ez dakit, zer idatziko
|
nion
, Intxaustik gutun luzean honela erantzun zidan, besteak beste:
|
|
|
Joan dan igandean izan zan emen eta Azurmendi’ri gaizki artu nuen berea galdetu zion; geroxeago baita neuri ere asarraturik nengoen. Nik ezetz erantzun
|
nion
eta berarekin itz egin nai nuela (berak ere beste ainbeste zion berean), ba nuela bat etorriko giñanaren itxaropena ta..., baiña etzuen astirik izan. Ala zion bere eskutitzean, beste gauza askoren artean:
|
|
|
Yakin’en gauza asko zituala ezin ikusiak. Oni erantzunez, eskutitz labur ta xamur bigun bat egin
|
nion
, entzuteko prest geundela beti esanaz. Baiña konturatu gabeko pekatu astun bat egin nuan, asieran onela nion:
|
|
|
Oni erantzunez, eskutitz labur ta xamur bigun bat egin nion, entzuteko prest geundela beti esanaz. Baiña konturatu gabeko pekatu astun bat egin nuan, asieran onela
|
nion
: " Andre errespetagarria:
|
|
2008
|
|
|
Liburua tarteko egonda ere, orrialde hauei esker uste dut aldizkariko irakurleari eman
|
nion
hitza betetzen dudala. Sakondu nahi duenak jo dezala liburura.
|
|
|
Honelaxe titulatzen dut sarrera eta bertan kontatzen nola hasi nintzen, zergatik heldu
|
nion
lan horri azterketa soziologiko baterako liburuen informazioa falta zitzaidalako. Nola jarraitu nuen 80ko hamarkadan kexu eta kexu Eusko Jaurlaritzari deika, berak har zezan.
|
|
|
" joe, etxeko salan nagoela ematen du. Ez dut idazlea ematen!", esan
|
nion
pisu kideari. " Eta eskerrak!", erantzun zidan porroari kalada bat ematen zion bitartean.
|
|
|
Hitzen udalekuak sortu behar genituzke. Xabi Payari entzun
|
nion
duela gutxi: " euskara bultzatu nahi baduzu, aipatu behar duzun azken hitza euskara da".
|
|
|
Ez da ona gastroenteritisarekin zaudenean haragia jatea. Ezin izan
|
nion
tentazioari eutsi, baina. Suero laranjaz betetako botila aurrean nuela irakurri nuen Eider Rodriguezen Haragia.
|
|
|
Artikulu hasieran aipatu dugun Lovelock datorkit akordura. Duela urte eta erdi inguru irakurri
|
nion
elkarrizketa batean dagoeneko beranduegi dela zioen zientzialari horrek, prozesua aurreratuegi dagoela eta ez dugula berau gerarazterik lortuko. Saiatu beharra dago, hala ere.
|
|
|
Berri ona filma —izen hori du La buena nueva ren euskarazko bertsioak— ikusi berria nuen, eta minbera nintzen, nonbait. Helena Tabernari elkarrizketa egin
|
nion
egunean, mikrofonoa itxita aipatu nion ez nekiela oso ondo filma nola baloratu. Hurbil egin zitzaidala, oso, baina hori erraza zela, istorioa oso ondo ezagutzen nuelako, eta ingurua ere etxeko egiten zitzaidalako.
|
|
|
Berri ona filma —izen hori du La buena nueva ren euskarazko bertsioak— ikusi berria nuen, eta minbera nintzen, nonbait. Helena Tabernari elkarrizketa egin nion egunean, mikrofonoa itxita aipatu
|
nion
ez nekiela oso ondo filma nola baloratu. Hurbil egin zitzaidala, oso, baina hori erraza zela, istorioa oso ondo ezagutzen nuelako, eta ingurua ere etxeko egiten zitzaidalako.
|
|
|
Ezin arrotz sentitu Beriain, Aralar, Urbasa, tren geltokia, elizako bankuetan belauniko ageri ziren aurpegiak, Marino Aierraren pertsonaia. Baina hurbiltasun hori filma bera epaitzeko langa emozional handi samarra zela aitortu
|
nion
.
|
|
|
Ez
|
nion
esan eszenak, behin baino gehiagotan, aldez aurretik iragarrita iruditu zitzaizkidala, alegia kontakizun osoan zehar ustekabe gutxi topatu nituela; ez nion esan pertsonaiaren bat edo beste kitsch samarra egin zitzaidala, eta istorioa bera, laua. Ikuslearen interpretaziorako leku gutxi utzi zuela.
|
|
|
Ez nion esan eszenak, behin baino gehiagotan, aldez aurretik iragarrita iruditu zitzaizkidala, alegia kontakizun osoan zehar ustekabe gutxi topatu nituela; ez
|
nion
esan pertsonaiaren bat edo beste kitsch samarra egin zitzaidala, eta istorioa bera, laua. Ikuslearen interpretaziorako leku gutxi utzi zuela.
|
|
|
Mezua argiegia zela, zuzendariak eskutik heldu eta berak nahi zuen malkarretik eraman bagintu bezala. Ez
|
nion
esan historia liburuetatik isuritako filma zela pentsatu nuela, eta dokumentazio lan zorrotzaren ondorioz, eta, seguru asko, aspaldian idatzitako gidoi bati fidel fidel izan nahiagatik, emozioa lausotuta begitandu zitzaidala. Historiak istorioa jan zuela.
|
|
|
Ez
|
nion
esan, ikusi nuen unean ez nuelako horrela sentitu. Fusilatutakoen hilobiaren aurrean apaiz gazteak emandako mezaren irudia, atzean emakume saldoa, ederregia zen.
|
|
|
Filma ikusi gabeko kritikak ziren ia denak, estreinaldiaren aurrean botatako erantzun lotsabakoak. Eta behin baino gehiagotan asaldatu nauen galdera egin
|
nion
nire buruari: egia ote da 36ko gerra gai higatua, aspergarria, astuna dela?
|
|
2009
|
|
|
Nolanahi ere, beste gai bati (hau bai gai oparoa!) heldu nahi
|
nion
, edizio elektronikoari eta liburu elektronikoari. Argitu nahi nuen ez direla gauza bera bata eta bestea, eta gai horien inguruan munduan zehar egiten diren gogoeta eta azterketei errepaso txiki bat egin nahi nien.
|
|
|
Ze, ohitu al haiz? galdetu
|
nion
. Ez pentsa, gauzak asko aldatu dituk hemen, eta dena txarrerako.
|
|
|
Aritz Gorrotxategiri irakurri
|
nion
egunkarian Axola ez duenean nobela berriari buruz, protagonista nagusia emakumea izatea erabaki zuela senarra galtzean ia heldulekurik gabe geldituko zen pertsonaia sentibera behar zuelako, momentu hauskorra bakarrik bizitzen ari dena. Horregatik sortu zuen Irene pertsonaia.
|
|
|
Euskal ekoizpenaren kasuan peajea ez den beste finantziazio motaren bat imajinatzea zaila gertatzen zait. Editore ez euskaldun bati irakurri
|
nion
desiratzen legokeela bera liburua doan oparitzeko kontsumitzaileari, baldin eta kostuak norbaitek ordainduko balizkio.
|
|
|
Besterendu ezin diren eskubide moralak ere arriskutan omen daude sistema horretan. Horren alde egonik bere obra copyleften utzi zuen bati irakurtzen
|
nion
aurrekoan, nola halako batean aurkitu zuen bere obra testuinguru desegoki batean eta bere harridurarako autorearen aitorpenik gabe. Horra arriskua, arriskuetako bat.
|
|
|
Zifra handi horien azpian ezkutatzen diren hizkitxoek zer diote?, galdetzen
|
nion
neure buruari. Horretan niharduela, Jose Antonio Vazquez-en artikulu batekin egin dut topo:
|
|
|
" Zergatik biblioteka hau hemen, Deustuan badago-eta beste bat?". Erantzun
|
nion
:
|
|
|
Ni apaiz gaztea nintzen, eta hartzen nituen gutunak jesuita arduradunek zabaldu egiten zituzten. Esan
|
nion
arduradunari: " Niri inork ez dizkit zabaltzen gutunak".
|
|
|
Aspalditxo itzuli nuen horri buruzko haren kontakizun asaldagarri bat (Wittgenstein-en iloba eleberrian izkiriaturik utzi zuena...) eta ezin izan
|
nion
barreari eutsi, euskaldun guztion ezinbesteko patua den betiereko itzulpenean niharduen bitartean. Bernharden irakurketetan sakondu ahala, ordea, sariari zion herra hura anekdota hutsa ez zela ohartzen hasi nintzen (Julius Campe, Grillparzer edota Austriako Literatur Sari Nazionala eskuratu zituelarik, antzeko jarrera erakutsi zuen beti...).
|
|
2010
|
|
|
Garrasi egin nahi nuen batzuetan. Gauetan lo orduko unean, aita semeek etxe bateko sotoan aurkitu zituzten" jakiak" ezagutu ostean ezin izan
|
nion
liburuari eutsi. Ito egin ninduen irakurketak, eta amaieran, segundo batez, bihotza gelditu zitzaidala esan nezake okertuko ez naizen beldurrez.
|
|
|
Sarri berba egiten dugu gustatzen zaizkigunez. The Road irakurri ostean afari batean mahairatu
|
nion
McCarthyrena. Hainbeste gauza esan ostean erosi egin zuen eta baita Pragarako bidaia batean irakurri ere.
|
|
|
Saiatu nintzen konbentzitzen, biziki saiatu ere. Hitzezko eraikina egin
|
nion
barruan sorrarazi zidana esplikatuz, itogura hura deskribatuz. Baina berak tapakia eta sua baino ez zituen ikusten.
|
|
|
Kontzientzia kargua eman zidan, baina ezinezkoa egin zitzaidan. Edozelan ere libertatea eman
|
nion
euskarazko liburuari. Irudikatu nahi izan nuen liburua ukituko zuten hurrengo eskuak zelakoak izango ziren.
|