|
2000
|
|
|
Jaiki
|
naiteke
–
|
|
|
Nik ere zeure alboan igaro nahi nuke gaurko eguna. Patxiri ohar bat utziko diot eta, ongi iruditzen bazaizu, taldekoekin zortzietan dugun hitzordura joan baino ordubete lehenago gera
|
naiteke
.
|
|
2001
|
|
|
Ni behintzat ezin
|
naiteke
zalantzan has Europari buruz, nire sustrai guztiak Europan baititut. Europaren kultura, berak sortutako nahiz besterengandik hartutako gaiez oratua?
|
|
|
Irakurleak gure europartasunari buruzko hausnarketa bat baino gehiago aurkituko du liburu honetan: " Ni behintzat ezin
|
naiteke
zalantzan has Europari buruz, nire sustrai guztiak Europan baititut. Europaren kultura âberak sortutako nahiz besterengandik hartutako gaiez oratuaâ gu guztiona da, nirea ez ezik, nahi badugu eta ez badugu".
|
|
|
8 Ezin
|
naiteke
gaingiroki baizik garai hartako euskal literaturaz mintza. Ez da komeni ere.
|
|
|
Argi ez dagoena non eta noiznahi saiatuko naiz garbitzen. Ez naiz karismaduna, eta oker egon
|
naiteke
. Deus agintzeko, ez dut ez eskurik, ez gogorik ere.
|
|
|
Norabide berri honi Federiko Krutwig sartuz geroztik ekin zion, sarrera hau Azkuek, Nazario Oleaga jaunak eta bestek babesten edo behintzat onartzen zutelarik, orain norbaitek ahaztu nahi omen duen arren. Askatasun osoaz mintza
|
naiteke
honetaz, garai hartan ez bainuen Euskaltzaindiarekin batere zerikusirik, eta Krutwigen jarraitzaileekin ere ez; haietako batzuek maiteago dute gaur isiltasuna argibideak ematen jardutea baino. Baina, orduan berarekiko jarrera kritiko samarra izateko nuen kariaz, eta era berean, arrazoi gabe segur aski, Zaitegi eta Euzko Gogoarekiko, ez dit barrenak uzten ustea gordean edukitzen:
|
|
2002
|
|
|
Ez dakit zer duten hitzok, baina aztoratu egin naute. Nekez kontzentra
|
naiteke
aitaren hitzetan. Ez dira  hogeita lau ordu hilketa gertatu dela, eta urtebete pasatu dela iruditzen zait.
|
|
2003
|
|
|
Iruditu, iruditzen zait labanaren gaixoa (neure gaixoa) beste batzuena ere badela. Oker egon
|
naiteke
nire ustetan, baina uste horixe dut. Kontraesanak eusten nau eta eusten gaitu bizirik.
|
|
2005
|
|
|
–Pasa
|
naiteke
––aurreratu zen Adela, etxekotasunez, nik erantzun zain egon gabe.
|
|
2006
|
|
|
–Komunera joan
|
naiteke
–
|
|
|
Urrezko proportzioa duen laukizuzena da ganbarako  leihoa. Hantxe egon
|
naiteke
ni, leihoaren beste aldean. Hori balitz benetan nire leihoaren beste aldea, bi aukera izango nituzke:
|
|
|
Berarentzat gustatzen zitzaiola etxea esan zigun Gorkak leiho honetara hurbiltzerakoan, etxea salgai jartzeko ikuskatzera etorri zenean. Maitek eta beharrean Gorkak erosiko balu etxea, berarekin gera
|
naiteke
. Ez nintzateke etxez aldatuko, gizona da aldatuko nukeena.
|
|
|
Pasa
|
naiteke
–
|
|
2007
|
|
|
Ez dut horregatik etsiko. Eguraldi ona egiten du, eta berdin paseatzera joan
|
naiteke
.
|
|
2008
|
|
|
–Bere gelan egon
|
naiteke
, noski, baina gonbidatu bat bezala sentitzen naiz beti.
|
|
|
Hobeki, inorendako ere ez naiz Andres, ni Barrutia naiz. Beharbada zure gurasoendako izan
|
naiteke
Andres, baina ez beste inorendako ere.
|
|
|
[Alde eta kontra III.] Ni neure bizitzaren kontra nago (zer esanik ez, bizimoduaren), baina, eginahalak eginda ere, ezin jar
|
naiteke
biziaren kontra. Nere kontra karrera ez da horrenbesteraino iristen.
|
|
2009
|
|
|
Gaizki ari zara ni errefusatzen, benetan, Elinor. Lagun fidela izan
|
naiteke
, baina baita etsai gogorra ere. Ahul eta pobrea naiz gaur egun, baina ez zaitez fida.
|
|
|
Emakume gogorra zara, ausarta, eta, haatik, beldurturik eta akiturik zaude orain, pausorik eman ezinik; nik neuk ere, zu bizkarrean hainbeste kilometroan eramanik, agian behera egingo dut, eta beharbada ez gara Linzako aterperaino helduko; ekaitzak gogor jotzen badu, gainera, ez digu utziko aurrera egiten. Zu hementxe arropaz ondo bildurik utzita, laguntza eske abia
|
naiteke
, baina itzultzean izozturik aurki zaitzagun arriskua dago, edo beharbada ez zintuzkegu aurkitu ere egingo lainope honetan, metro batera ere ikusten uzten ez baitu, edo elurrak erabat estaliko zintuzke eta paisaiaren parte bihurtu. Fida zaitez nitaz, oraindik badut indarrik zu bizkarrean garraiatzeko, iritsiko gara aterpetxera, bai horixe, dutxa bero bat hartuko dugu, barazki salda irakiten hurrupatu gero, berpizteko, eta lo luze luzea egin.
|
|
|
...ia, menderatzen gorputza yogazale aparten pare, ez zaizu ezer txarrik gertatuko; hementxe nago, zu babesteko, ezagutzen ditut bidezidor hauek, elurrez estalita badaude ere, lainoak ezer ikusten uzten ez badigu ere, neuk zainduko zaitut, bizkarrean eramango, ez itzali irribarre hori, horrelaxe, horrelaxe, badakit bidea, igar dezaket arrastoa elurraren eta izotzaren kosketan, begiak itxirik ere ibil
|
naiteke
.
|
|
|
Egarri zaren bakoitzean, elur urtua isuriko dizut ezpainetara. Neuk, berriz, ez dut ia edan beharrik ere izaten mendian, egun osoa ibil
|
naiteke
tantarik ahoratu gabe. Aukeratuen artekoa nauzu, badakizu; hona zure Ananda, yoga irakasle benetakoa.
|
|
|
Hiltzeko orduan ere, ziur, gero eta baltzago
|
naiteke
.
|
|
2010
|
|
|
Orain pixka bat gehiago ezagutzen nauzu. Gozoa izan
|
naiteke
baina horrelako ateraldiak ere izaten ditut.
|
|
|
Gauza bakarra esango dizut: berari esker ama izan
|
naiteke
hemendik gutxira.
|
|
|
–Noiz pasa
|
naiteke
hortik?
|
|
|
Lagun bat aurki ezkonduko zait eta artelanen bat oparitzeko asmoa neukan. Zurekin fida
|
naiteke
–Juana Marirentzako da.
|
|
|
Ni kearekin irtenarazten naute gordelekutik. Baina ni lasterka irten
|
naiteke
eta gajo hau...
|
|
|
ez
|
naiteke
oroit
|
|
2011
|
|
|
–Zurekin joan... Eta zu nor zaren jakin gabe nola fida
|
naiteke
zurekin?
|
|
|
Bihar? Etor
|
naiteke
bihar zure bila. Ez zara ba besteari hitz emanda egongo?
|
|
2012
|
|
|
Neu al naiz, hain goranahia, hain gogotsua garai batean, era honetan bizi daitekeena, eguna joan eguna etorri, arrastaka ohetik mahaira eta berriro mahaitik ohera? Nola bizi
|
naiteke
honela. Jadanik ez naiz existitzen, ez dut ezertan pentsatzen, ez dut ezer nahi, ez dut ezer irrikatzen.
|
|
|
berdin dio, izan
|
naiteke
hemen,
|
|
2018
|
|
|
–Joan
|
naiteke
zurekin?
|
|
|
Zuk, berriz, justiziaren papera hartu nahi duzu zeure gain. Zutaz erruki
|
naiteke
, esaka: Justizia dama, zer moduz obratzen du berorrek azken bolada honetan?
|
|
2019
|
|
|
Kamioiaren atzetik abiatu da, esanez bezala: " Hemengoa naiz, noranahi joan
|
naiteke
".
|
|
|
–Joan
|
naiteke
bertan?
|
|
|
–Joan
|
naiteke
ni ere? –galdetu nion Aneri.
|
|
|
âJoan
|
naiteke
, aita. Biharko arropa eramango dut eta horrela Ane eta biok elkarrekin joango gara kolera.
|
|
|
–Ama, Justinekin zinera joan
|
naiteke
, bihar arratsaldean?
|
|
|
Haren ondoan eseri, eta zain egon naiz. Orduak eta orduak egon
|
naiteke
horrela. Gainera, besaulkia erosoa da.
|
|
|
–Ezin
|
naiteke
azkarrago joan, erantzun zidan.
|
|
|
Jo du txirrinak; beraz, denak gelara itzultzen ariko dira orain. Ni berandu joan
|
naiteke
; ez da ezer pasatzen horregatik. Izan ere, hain mantso ibiltzen naiz eta hainbesteko zailtasunez, non irribarre zabal batekin hartzen nauten, goizetan aurrenekoa neu ailegatuko banintz egingo luketen bezala.
|
|
2020
|
|
|
Orain joan
|
naiteke
gora, mesedez?
|
|
|
Joan
|
naiteke
zure bila?
|
|
|
Zuk zeure buruaren barruan zeurekin daramazun zera hori da bizitza. Berdin berdin egon
|
naiteke
hemen etzanda, moketako hauts zikina biriketara arnasten, gorputzaren pisuaren azpian besoa poliki poliki inurritzen doakidala sentitzen, zeren eta hau ere, funtsean, beste edozein esperientzia posibleren berdina baita.
|
|
|
Ni gera
|
naiteke
, eta zu joan zaitezke, esaten dio Mariannek. Urte bat baino ez da.
|
|
|
Gera
|
naiteke
zure gelan gaur gauean?, galdetzen dio Mariannek. Lurrean lo egingo dut.
|
|
|
Connell barre ez egiten saiatu zen, baina barregura eman zion. Bihar bertan joan
|
naiteke
norabait, eskerrik asko, gehitu zuen amak. Hartara ez nuke izango zure aurpegi triste hori ikusi beharrik asteburuero.
|
|
|
Aitortu nahi dudana idazten badut, Ane hel  tzen denerako zentratuta egongo naiz... Ez noa inora giltza bat nuen eskuan, eta logela guztiak irekitzen zituen matraka hori buruan dudala, nola izan
|
naiteke
hain barregarri... You are pathetic...
|
|
2021
|
|
|
–Sar
|
naiteke
––galdetu zidan, lotsati.
|
|
|
–Joan
|
naiteke
oinez, esan diot.
|
|
|
Lopidanatarrei eman zieten haurtxo hura zeu zarela baieztatzea besterik ez dut behar, neu naizelako horretarako baimena eman zuen ama, eta zure bila etorri banaiz, da alde egin aurretik dena konponduta utzi nahi dudalako. Sar
|
naiteke
–
|
|
|
–Aita, sar
|
naiteke
––galdetu zuen, ahotsa apal, enbarazurik ez egiteko.
|
|
|
" Kaixo, politta! Nahi izanez gero lurrinen erreinu hau itxi eta mokadu bat elkarrekin jatera pasa
|
naiteke
zuretik". Horrela gauzak errazagoak zaizkit:
|
|
2022
|
|
|
Badakit dendan platanoak non jarri hain azkar belztu ez daitezen eta badakit oilaskoa nola jarri itxura hobea erakuts dezan eta beldur gutxiago eman dezan. Badakit lurra goldatzen eta jezten, eta abeltzain ere ibil
|
naiteke
, eta hartara jarriz gero, Antonen kanpaiak ere jo nitzake, eta, noski, Javierrekin tabernan lan egin, hori beste batzuetan ere egin dut eta. Badakit hogeita bi urteko emakume bati pixoihalak aldatzen, badakit Norari ipurdia nola garbitu ipurmasailak egos ez dakizkion eta badakit hari masajeak ematen zangoak sorgortu ez dakizkion.
|
|
|
...u, esaten ez denaz hitz egiten jakin behar da, ohean bakarrik hiltzeko beldurraz, hil zaituen arrazoia ahoz aho, kalez kale, dabilen bitartean, baina esadazu psikoanalista jauna, zertan aldatu dezakete nire hitzek historia hau, ezertan ere ez, zeren gauzak nire buruan lotzen dituena sendoago da psikoanalisiaren historiako sendatzerik ikusgarriena baino, eta konfiantza arazoa ere bada, ezin lasaitu
|
naiteke
aurpegia ikusten ez diodan gizon honekin, ez dut lortzen esaten didana gogoan hartzea, zeren liburuetan idatzirik dagoenarekin ikustekorik ez du, idatzirik dagoena beti da argiagoa esan daitekeena baino, ez da hain bortitz, eta oroz gain hitz berak behin eta berriz eta askotan irakurri eta berrirakurri daitezke, horra zergatik ez duen nire psikoanalistak oharrik hartzen, zergatik daraman ongi hit...
|
|
|
...ko, gehiago edo hobea dutena haiei kentzeko; jakina, emakumeek ere zilegi dute gizonezko batek bezala niri begiratzea, horrela begira ari zaidan emakumeari begiratu ezinik ez dut nik ere, eta hori gertatzen denean batzuei eta besteei zimurtu egiten zaizkigu begiak, halaxe agurtzen dute elkar sorgin itsuen eta amaginarreba jelosen leinuek ere, ispilutxo ispilutxo, zein da ederrena, bada ni ez, ezin
|
naiteke
ni izan, badakit, zeren hizketan ari zaizkidanean ere beste emakumeren bati buruz ari dira, nire pertsona ez da nahikoa elkarrizketa guztiak bete ahal izateko, eta bezeroek horretaz baizik ez didate hitz egiten, gainerako emakumeei buruz, nola egiten duten larrutan eta nolakoak dituzten gerriak, horretaz hitz egiten didate, xehetasunak ematen dizkidate, nolako bularra eta nolako ahoa duten esaten...
|
|
|
Eta gaurgero ez naiz aurreko biziaz oroitzen, ezin dut nire burua beste modu batera irudikatu, gaurgero egiteko bat dut, leku bat eta ospe bat, kalibre handiko puta bat naiz, eskari handikoa, Hegoaldeko herrialdeetara ere joan
|
naiteke
bere buruari bankuko billeteekin haize ematen dioten Zuriekin batera, gauza guztiak bestela bezala erosten dituzten bezeroak dira, Zurien nagusitasuna azpimarratzea beste helbururik ez dute, dena erosi litekeela erakutsi nahi dute, hala emakumeak nola besteren miseria, eta gizon hauek nire adina bi halako izateak ez du inor harritzen, hondartzan ikusten gaituztenean jendeak badaki zer egosten ari...
|
|
|
Eta ez dakite nire konkorrarekin zer egin. Lehertu liteke edo paraplegiko gelditu
|
naiteke
. Edo bi gauzak batera.
|
|
|
Apaletatik urruntzen naiz perspektiba gehiago izatearren... Bai, neu izan
|
naiteke
(siluetak erakusten duen sudurtzar eder hori...), eta letra berde lausotuz zerbait halakoa irakurtzea lortzen dut... txo,... letxo, eta jada berta bertatik sasidazletxo, horrela, letra larriz eta guztiz argi: sasidazletxo.
|
|
|
âJoan
|
naiteke
zuekin? âgaldetu zuen Hubertek, lotsaz; gero, aho  tsa emozioz urratuta esan zuenâ.
|
|
|
Baina oker egon
|
naiteke
. Monique hortxe dago, nire toki berean, labetegi berberean, misterio berberean.
|
|
|
Akaberan arnasa har dezaket. Eta uste baino hutsune handiagoa dena betetzen has
|
naiteke
. Neskatila haren oroi  tzapenetan ibili.
|
|
|
Baina familiak horixe esaten dit behin eta berriro. Eta gaiztoa izan
|
naiteke
, apur bat, erabat.
|
|
|
Zure begietan barrena noa, sakon. Haiekin, oraindik ere amodiotan egon
|
naiteke
. Amodioa, Allal.
|
|
|
Eta haren santua, gure santu Mulai Brahim. Etorkizuna hortxe birnegoziatu beharra daukat, hortxe ezkuta
|
naiteke
. Erromes jendearen erdian, Merzugaren alboan, lurrean luze etzan naiteke, eta, begiak itxirik, zure besoetan babestu, Allal, zure besoak imajinatu ditzaket, neure gorputza haietan bildu.
|
|
|
Etorkizuna hortxe birnegoziatu beharra daukat, hortxe ezkuta naiteke. Erromes jendearen erdian, Merzugaren alboan, lurrean luze etzan
|
naiteke
, eta, begiak itxirik, zure besoetan babestu, Allal, zure besoak imajinatu ditzaket, neure gorputza haietan bildu.
|
|
|
Has
|
naiteke
gure gurasoen belaunaldiko gurasoekin, has naiteke Karlistadetan borrokatu zirenekin, Frantziako Iraultzak Iparraldean izan zuen eta duen eraginarekin, Nafarroako erresumekin, eta, historiaren kalendreran atzera eta atzera eginez, hel naiteke Oteizak hainbeste goratzen zituen cromlechetaraino.
|
|
|
Has naiteke gure gurasoen belaunaldiko gurasoekin, has
|
naiteke
Karlistadetan borrokatu zirenekin, Frantziako Iraultzak Iparraldean izan zuen eta duen eraginarekin, Nafarroako erresumekin, eta, historiaren kalendreran atzera eta atzera eginez, hel naiteke Oteizak hainbeste goratzen zituen cromlechetaraino.
|
|
|
Has naiteke gure gurasoen belaunaldiko gurasoekin, has naiteke Karlistadetan borrokatu zirenekin, Frantziako Iraultzak Iparraldean izan zuen eta duen eraginarekin, Nafarroako erresumekin, eta, historiaren kalendreran atzera eta atzera eginez, hel
|
naiteke
Oteizak hainbeste goratzen zituen cromlechetaraino.
|
|
|
Beraz, poeta izan
|
naiteke
. Sinistu ezinak, ordea, eragotzi egiten dit poeta izatea.
|
|
|
Jainkotiar edo jainkozko (ber) bihurtzeko bidean egon
|
naiteke
, eta behin horretara ezkero zerbaitek diost sinisteaz edo sinismenaz zerbait esan beharra daukadala baitezpada. Neretzat hauxe da garrantzizkoena:
|
|
|
Nolanahi ere, itzultzekotan, bidezidor eta malkar ezezagunetatik itzuliko nintzateke, eta nahita ere ez nintzateke itzuliko leku berera. Umetako eliza hartara ezin itzul
|
naiteke
. Liturgia berri bat asmatu nuke.
|
|
|
Nik neuk ez ditut ulertzen, ezin, bata besteak gabe, zera bereko auzo bailiran, nahi bada bat gehiago logela, bestea bizigarri, laketoki hirugarrena, trukagarriak izanik hirurak ere. Batetik bestera naturaltasun osoz ibil
|
naiteke
âazalaren koloreak laguntzen dit, egia daâ. Muga, hain justu, hiru horietatik harago joatean legoke Txingudiko biztanle batentzat.
|
|
|
1969tik, beraz, eta gutxienez, gabiltza kalaka ematen, ustezko gure esklusibotasunean. Baina orain jakin dudala edozein gizamodu izendatzeko erabil daitekeela Haritz, edo Aritz, has
|
naiteke
nire izenarekin berradiskidetzen.
|