|
2000
|
|
|
Ondorioz, logikasozial eta politiko osoa merkatu mundialak ezarritako logika ekonomikoaren menpejarri da. Errentagarri jotzen ez diren zerbitzu
|
nahiz
enpresa publiko eta sozio-kulturalak kentzekoak dira, Lehen Munduan esparru publiko urria desmantelatuz etaHirugarren Munduan esparru publiko minimoa bera ere sortzea eragotziz.
|
|
2002
|
|
|
Merkataritza Batzorde Federalak (FTC) amaitu berri du “spam” praktika, doako bideo-jokoen kontsolak agintzen zituena baina, berez, erabiltzaileak helduentzako eduki orri batera bideratzen zituena, minutuko 3,99 dolar (4,44 euro) kobratzen zuena. Zaborretarako posta elektronikoaren adibide bat da hau, norbanakoen
|
nahiz
enpresen benetako eragozpena. Izugarrizko abiaduran hazten da, urtean %200, BrόMail “garbiketa” birtualeko sistemetan aditua den enpresaren arabera.
|
|
|
Horretan ari zela, jakin zuen, inbestimendu ekonomiko handiak egin ondoren, Elhuyarrek ere bazuela asmoa beste bat prestatzeko, eta horretarako Eusko Jaurlaritzak emango ziola diru publikoa. Kontuan harturik LUR proiektua oso zabala zela eta konkurrentziako proiektu batek, kasu honetan diru publikoz hornituriko proiektu batek esan nahi dut, kalte handiak ekar zitzakeela, eta enpresaren
|
nahiz
enpresako langileen etorkizuna bera ere kolokan jar zezakeela, kontua argitzea eskatu zitzaion Jaurlaritzari. Orduan jakin zen Eusko Jaurlaritzak 1990etik aurrera eta hiru urtez 63 milioi pezetatik gora emana ziola Elhuyarri.
|
|
2003
|
|
|
Zergei buruzko datuak ematera behartuta dauden pertsonek ez betetzea, zehapena 300 eurokoa da lehen errekerimenduan eta 1.500 eurokoa bigarrenean. Hirugarren errekerimenduaren kasuan, isuna enpresaren fakturazioaren %3koa izango da, gutxienez ere 10.000 eurokoa, eta, oro har, fakturazioaren %5ekoa, gutxienez 15.000 eurokoa, baldin eta oztopoa arauak ezartzen dituen informazioko betebehar orokorrei buruzkoa bada eta bankuei
|
nahiz
enpresa atxikitzaileei eragiten badie. Araua bereziki zorrotza da enpresekin, kontratistek edo azpikontratistek betetzen ez dituzten zerga betebeharren erantzule subsidiarioak direla uste baitu.
|
|
2004
|
|
|
1 Administrazio judiziala era daiteke, enpresa
|
nahiz
enpresa taldea enbargatzen bada, edo sozietate kapitalaren, ondare erkidearen nahiz enpresetako edo euron ustiapenari lotutako ondasun edo eskubideen gehiengoa ordezkatzen duten akzioak nahiz partaidetzak enbargatzen badira.
|
|
|
1 Administrazio judiziala era daiteke, enpresa nahiz enpresa taldea enbargatzen bada, edo sozietate kapitalaren, ondare erkidearen
|
nahiz
enpresetako edo euron ustiapenari lotutako ondasun edo eskubideen gehiengoa ordezkatzen duten akzioak nahiz partaidetzak enbargatzen badira.
|
|
2005
|
|
|
Hasteko, edozein ACen web orrira konektatu behar da (ANCERT, Fábrica Nacional de Moneda y Timbre o CA dira garrantzitsuenak), eta nabigatzaileak berak sortuko ditu bi gakoak, publikoa eta pribatua. Ondoren, erabiltzaileak (partikularra
|
nahiz
enpresa) bere gako publikoa eman du akreditazio bulego batean. Han, egiaztatze ofizial batek egiaztatuko du erabiltzailearen nortasuna emandako datuekin bat datorrela.
|
|
2007
|
|
|
Euren lanpostuak daude jokoan eta Zuzendaritzak bide hori hartuko zuela aspaldi susmatzen bagenuen ere, herrian eta eskualdean izango duen eragina oso kaltegarria izango dela ezin da ukatu". PP: " Kaltetutako langileekin
|
nahiz
enpresaren berregituratzeak udalerrian eragingo dituen ondorioekin oso kezkatuta gaude. Irtenbidea Udaletxearen esku ez dagoen arren, bitarteko lanak egin lituzke soluziobide bat bilatze aldera". Aterpea:
|
|
|
Langileei lanpostu batzuetan ez zaie lanik emango, ezaugarri pertsonarioz, langile horiek, osterantzeko langileak
|
nahiz
enpresari lotutako beste perlen, egoera biologikoaren edo behar bezala aitortutako desgaitasun fisiko, psikiko edo zentzumenezkoaren ondotsona batzuk arrisku egoeran gera daitezkeenean edo, orokorrean, kasuan kasuko lanpostuen betekizun psiko fisikoekin bat ez datozen egoera iragankorretan daudenean.
|
|
|
elikadura ekologikoa ekoizten duen enpresa edo kooperatiba onena, elikagai ekologikoen ekoizpenean erabiltzen diren intsumoak ekoizten dituen enpresa edo kooperatiba onena, produktu ekologikoen salmentan espezializatutako establezimendurik onena, elikagai ekologikoen ostalaritza sektoreko enpresarik onena, nekazaritzako elikagai ekologikoen ikerketa edo esperimentazio lanik onena, eta nekazaritzako elikagaien sektorean laguntzeagatik nabarmentzen den pertsona, elkarte edo erakunde publiko edo pribatua. Sari horietara nekazariak eta abeltzainak
|
nahiz
enpresak, elkarteak, erakunde publiko eta pribatuak, kazetariak eta Espainian lan egiten duten pertsonak aurkez daitezke.
|
|
|
Gobernuak soldaten igoera esanguratsua onartu zuen baina, denbora berean, enpresa handienetako langileen artean borroka antolatzeko modu berriak sortu ziren. Enpresa haietan ‘enpresa batzorde bat’ eratu zen; gero, beste maila altuago batean, lantegiko batzorde horien beste batzorde bat izendatu zen beraien interesak defendatzeko, botere politikoaren
|
nahiz
enpresetako ordezkarien aurrean negoziazioei ekiteko, langile jarduerari egitura bat emanez. Borroka zortzi astetan zehar luzatu zen; gero errepresioa ederra izan zen, ehunka langile bere bizitokitik deserriratuz eta ‘Batzorde Gorena’ desagerraraziz.
|
|
2008
|
|
|
Sozietate Anonimoen Legearekin hasteko (SAL), ezinbestekoa da horren garrantzia nabarmentzea, merkataritzako trafikoan berori delako kopuruaren eta kalitatearen aldetik gehien erabiltzen den sozietate mota, duda izpirik gabe. Arean ere, sozietate mota hori ekonomiaren esparru, alor eta sektore guztietan ageri da, eta ekonomia
|
nahiz
enpresa jarduleek modalitate hori aukeratu ohi dute, horren izaera, eraketa nahiz egitura gogoan izanda. Ildo berari ekinez, ezin ahantz daiteke lege hau ez ezik, badirela sozietate honen jarduera arautzen duten arau bereziak ere.
|
|
|
Kontaketaren ondorioetarako, ez da deskontatuko oporren, eritasunaren edo destinoa aldatzen ez duten bestelako inguruabarren denbora. Kopuru horiek gainditzen badira, Espainiako funtzionario publikoek
|
nahiz
enpresetako langileek jasotzen badituzte, Ogasunean aitortu dira, nahiz eta gastua justifikatu. Gainera, beren ohiko lana ez den beste Espainiako hiriren batean beren lanpostutik aldenduta dauden langileek jasotzen dituzten dietak ere ordaindu dituzte, bederatzi hilabetez baino gehiagoz jarraian.
|
|
|
Espainian, partikularrek
|
nahiz
enpresek, azken hilabeteotan gora egin dute berankorren kopuruan: Estatistiken Institutu Nazionalak (INE) adierazi du aurreko urtearekin alderatuta ordaindu gabeko efektuen kopurua ia %48 hazi dela, eta ehuneko horrek, kuantitatiboki, nabarmenagoa egiten du krisia, urtetik urtera %121 baita.
|
|
|
Gaurko ikuspegi kurrikularrak ez bezala, gaitasunetan oinarritutako curriculumak ikasleek formazioa epea amaitzen dutenean egiteko gai izan liratekeenari buruzko, hots, ikaskuntzaren emaitzei buruzko hausnarketa eskatzen du. Hortaz, unibertsitateko irakasleen ikuspegiaz gain, erakundeetako
|
nahiz
enpresetako arduradunen eta gizarteko beste hainbat eragile garrantzitsuren iritziak kontuan hartu behar dira hausnarketa horretarako. Halaber, ikasleak eskuratu lituzkeen gaitasunen multzoa hartzen da irakaskuntza plangintzaren ardatz bezala.
|
|
2009
|
|
|
Agian bai, baina presio horiek aztertu, ebaluatu eta erabakiak hartu ditugu. Erakundeen
|
nahiz
enpresen presioak direnak direla ere, gure gobernu kontseiluak izango du azken hitza. Arrisku hori aukera bihurtu nahi nuke.
|
|
|
2 Urteko kontuak argiro idatzi behar dira, eta ondarearen, finantzen
|
nahiz
enpresa emaitzen benetako egoera agerrarazi behar dute, lege xedapenetan ezarritakoaren arabera. Horregatik, eragiketak kontabilizatzean, horien errealitate ekonomikoa izango da kontuan, eta ez forma juridikoa bakarrik.
|
|
|
i) Onar daiteke kontabilitate printzipio batzuk ez aplikatzea, baldin eta horrek dakarren aldaketa ez bada kontuzkoa, eta, beraz, ez bada ukitzen modu nabarian ondarearen, finantzen
|
nahiz
enpresa emaitzen benetako egoera.
|
|
|
Hizkuntzaren Kartaren arabera, hauek dira Bulegoaren betebeharrak: hizkuntzaren ofizialtasunaren, terminologiaren eta Administrazioaren
|
nahiz
enpresen frantsestearen arloetako hizkuntza politika gidatu; lan arloan, hedabideetan, merkataritzan eta Administrazioko aferetan ohiko hizkuntza frantsesa izan dadin zaindu; legeak aurreikusitako frantseste egitasmoak zehazten eta lantzen lagundu, eta horien gauzatzearen jarraipena egin; Quebeceko hizkuntza bilakaera aztertu eta bost urtean behin txostena egin dagokion ministroarentzat; Frantses...
|
|
|
Baliokidetasunak aukera ematen du titulu bat behar den lanpostuan aritzeko behar den kualifikazioa duela ziurtatzeko. Lanbide esparruan, baliokidetasunaren garrantzia da administrazio publikoek
|
nahiz
enpresa pribatuek, kasu gehienetan, titulu akademiko jakin bat izateko edo ikasketa maila jakin bat lortzeko eskatzen dutela, eta, beraz, beharrezkoa dela horien eta gure herrialdeko hezkuntza sistemaren aurreko antolamenduetakoen arteko korrespondentzia ezagutzea, horrela egiaztatu ahal izateko titulu jakin bat eskatzen den lanpostua betetzeko beharrezko kualifikazioa dagoela. Bestalde, ikuspuntu akademikotik, beharrezkoa da irakaskuntza sistema desberdinen artean loturak ezartzea, helduen bizitza osoko ikaskuntza sustatzeko; alde horretatik, tituluen eta ikasketa mailen arteko baliokidetasun akademikoen sistemak aurreko etapetan ikasitakoak onartzen ditu.
|
|
|
Gaitek programak ikerketa, garapen eta berrikuntza bidez enpresen lehiakortasuna hobetuko duten produktuak sortzeko laguntzak biltzen ditu. 31 milioiko aurrekontua du, eta enpresa, fundazio
|
nahiz
enpresa elkarteek eskatu ahal izango dituzte laguntzak. Proposamenak aurkezteko epea ekainaren 2an amaituko da, eta ebazpenak abenduaren 31rako emango ditu Jaurlaritzak.
|
|
2010
|
|
|
ETNen hedapenaren neurria, besteak beste, enpresa hauen AlZren bilakaerakadierazten du,
|
nahiz
enpresak atzerrian kokatzeko beste bide batzuk ere erabiltzendituzten, hala nola helburuko herrialdeetako finantza baliabideak maileguz edobertako laguntzak eskuratzea. Beraz, AIZk ez du enpresa transnazionalen hedapena guztiz erakusten, baina hedapen horren bilakaerari jarraitzeko indize fidagarrienada.
|
|
|
Galdera honen helburua da ziurtatzea ez dela epe laburreko helburutzat hartzen. Hautatzaileek lanpostuarekiko
|
nahiz
enpresarekiko gogo bizia erakusten duten hautagaiak bilatzen dituzte. Arrazoizkoena konpainiaren alderdiak aztertu direla frogatzea da, hala nola posizionamendua, eta datu zehatzen bat ematea.
|
|
|
Oro har, ohiko etxebizitza erosi edo zaharberritzeko lortzen diren diru-laguntza guztiak ondare irabazitzat hartuko dira. Diruz lagundutako eguzki plakak 2000 urteaz geroztik, partikularrek
|
nahiz
enpresek eguzki plaketan egindako inbertsioen benetako “booma” izan da. Neurri handi batean, energia berriztagarri eta garbi horren erabilera sustatzeko erakunde publikoek ematen dituzten diru-laguntza apurrek eragin zuten.
|
|
|
Oroimen ariketa bat egitea eta urtean zehar jaso ziren diru sarrera guztiak gogoratzea komeni da, izan ere, oro har, edozein errenta mota Fiskalaren bahetik igaro behar da. Horren barruan sartzen dira, besteak beste, krisiaren kontrako planetarako laguntzak, Gobernuak abian jarri baititu ekonomia, familiakoa
|
nahiz
enpresakoa, suspertzeko. Auto berri bat erosteagatik ematen diren Planaren laguntzak, alokairuagatiko Emantzipaziorako Oinarrizko Errenta edo eguzki plakak jartzeko diru-laguntzak 2009ko Errentaren aurkezpenean erantsi behar dira.
|
|
2011
|
|
|
Era berean, establezimendu
|
nahiz
enpresa bateko ugazaba edo zuzendariek erantzukizuna dute, euren menpekoek eragindako kalteen gain, kalteok gertatu badira euren lan arloetan zerbitzuak egitean edo euren eginkizunetan aritzean.
|
|
|
Erreguladoreak berak ez baldin badu giltzarik, horrelako bat ipini behar da erreguladorearen sarreratik ahalik eta gertuen, eta 1 edo 2 graduko irisgarritasuna izan behar du erabiltzailearentzat
|
nahiz
enpresa banatzailearentzat.
|
|
|
Ondoez horrek langilearen osasunari
|
nahiz
enpresan duen produktibitateari eragiten dio.
|
|
|
jatorrizko lekuko arlo zibileko epaitegiak erreklamoa onar dezake, hutsegitea gertatu den tokitik aparte. Baina, gainera, trenbidearen kasuan, Garraioaren Arbitraje Batzordeak, autonomia erkidego guztietan sortutakoak eta bidaiarien
|
nahiz
enpresaren eragin txarretik etor daitezkeen gatazkei erantzuten dietenak. Horrela, garraio batean kontratuaren parte den edozein erabiltzaile Arbitraje Batzordera joan daiteke, abokaturik edo prokuradorerik gabe.
|
|
|
Hala ere, ibilgailua ordaintzailearena ez denean, ibilgailua berria bada ibilgailuari legokiokeen merkatu balioari aplikatuko zaio portzentajea, erosketari dagozkion zergak barne. Gerta daiteke, halaber, automobilaren erabilera mistoa izatea eta langileak helburu partikularretarako
|
nahiz
enpresaren lana egiteko erabiltzea. Kasu horretan, zergadunari gauzazko ordainsari bat baino ezin zaio egotzi, ibilgailua norberarentzat erabiltzen duen neurrian, nahiz eta benetan horretarako erabili edo ez.
|
|
|
urritasuna. Hori lortzeko gailuetako bat fentokelda deritzenak dira helburua, erabiltzaile partikularrentzat
|
nahiz
enpresentzat merkaturatuak. Panel itxurako miniantenak dira, eta etxe edo eraikin baten barruan jartzean, estaldura mugikorra.
|
|
|
Web orrien diseinua: partikularren
|
nahiz
enpresen enkarguen bidez, web orriak diseina daitezke. Dokumentazioa:
|
|
|
interneten informazioa bilatzea, produktuak konparatzea, berriak biltzea, produkzio sektoreen azterketa eta lehiakideen azterketa. Partikularren
|
nahiz
enpresen enkarguen bidez egiten da. Jarduera hau telelana gisa egin daiteke etxetik bertatik edo telelana zentro batetik.
|
|
2012
|
|
|
Politikari guztiek diote ez dutela ingurumena arriskuan jarriko, baina ez dira horrenbeste frackinga ez dela egingo diotenak. Dagoeneko jendeak badaki, frackinga egiten bada, arriskuak direla ekidin, ezbeharrak gertatuko direla, eta
|
nahiz
enpresa zulatzaileak" praktika onak" egiten saiatu, baliabide fosiletan oinarritutako eredu energetikoak inongo etorkizunik ez duela. Klima aldaketa areagotu eta baliabide berriztagarrien atea itxiko du frackingak.
|
|
|
Sare horrek ministerio guztiak 1.600 udalekin baino gehiagorekin konektatzen ditu. Era berean, nabarmendu du Zerbitzuei buruzko Europako Zuzentarauaren transposizioari esker, Espainiak askoz ere aurrerapen gehiago egingo dituela, eta, beraz, tratu eraginkor eta hurbilagoa emango diela herritarrei
|
nahiz
enpresei.
|
|
|
Jarduerak 1 Adieraz ezazu, zure iritziz, zer abantaila dituzten bezero
|
nahiz
enpresentzat leialtze txartelek. 2 Bila itzazu Interneten affinity txartelaren kontzeptua eta puntuen bidez leialtzeko txartelaren kontzeptua.
|
|
2013
|
|
|
Eurek egindako lana txalotu du Arritxu Zelaia elkarteko presidenteak: " Bertako ostalari, merkatari, elkarte
|
nahiz
enpresek Bai Euskarari egitasmoarekin eta lan mundua euskalduntzeko helburuarekin erakutsitako konpromisoaz gain, lan jardunean euskararen erabilera areagotzen jarraitzeko helburua berresten dute urtez urte". Bestalde, Antzuolako Elay enpresako kidea da Anaje Narbaiza, eta enpresan garatutako euskara planagatik eman diote saria.
|
|
|
Azpiegiturak dira turismo jarduera garatzeko behar diren elementu publiko nahiz pribatuak, turismo baliabideak
|
nahiz
enpresak ez direnak.
|
|
2014
|
|
|
Hainbat fundazioren eta elkarteren bidez, guraso horiek eta beste batzuek hainbat proiektu eta ekitaldi antolatzen dituzte, ikerketara bideratzen diren funtsak biltzeko. Partikularrek
|
nahiz
enpresa laguntzaileek emandako dohaintzei esker, lan horrek zuzkidura garrantzitsuak ekarri ditu, adibidez, Bat ehun mila euro, haurren leuzemia ikertzeko proiektu batera (edo Pablo Ugarte hondoa) 75.000 euro bideratzen dituena, Ewingeko sarkoma ikertzeko. Gizartea kontzientziatzeko kanpaina horien arrakastaren gakoa «jendeari boterea ematea» da, eta azaltzen du:
|
|
2015
|
|
|
Zer geratzen da egiteke. Aurrerabide handia sumatu dut azken urteetan. Kargu publikoetan
|
nahiz
enpresa pribatuetan ardurazko postuak dituzte egun emakumeek; urteak atzera, gizonezkoek bakarrik izaten zituzten halako ardurak. Dudarik gabe, lan mundurako hobeto prestatuta dago gaur emakumea; lehen etxean bakarrik aritzen zen bitartean.
|
|
|
ELAk, Gernikako Estatutua osorik konpli dezala eskatzeaz gain, berau lan eta gizarte gaietarako eskumen legegileaz osatu dezala eskatzen dio Madrili; aldi berean, euskal erakundeei ere jada dituzten eskumenen erabilera egokia eskatzen die, langile publikoen lan baldintzen negoziazioa edota sindikatuen parte hartzea bezalako gaietan. Horrenbestez, autogobernuaren tresnek eredu sindikal propioa finkatzen laguntzeko balio behar dute, zeinetan proposamen, kontsulta eta negoziazio jarduerek aintzat hartuak izan daitezen enpresen
|
nahiz
enpresaz kanpoko harremanetan.
|
|
2016
|
|
|
Irizpenak ez dira lotesleak, eta estatuentzat
|
nahiz
enpresentzat izan daitezke. Estatu edo enpresa horiek EBko erakundeetatik datozen irizpenak kontuan hartu ala ez erabaki dezakete.
|
|
|
Irudia: College Degrèes 360 Sareko mehatxuetako bat da ranssomwarea, eta erabiltzaile partikularrari
|
nahiz
enpresa txiki eta ertainei ahalik eta gehien konplikatu diezaiekete. Internetek aukera ematen du doako bideo-deiak egiteko edo on line erosketak egiteko, ilararik eta itxaroterik gabe, baina arrisku asko ezkutatzen ditu, ezagutzen jakitea eta, batez ere, saihesten ikastea, ranssomwarearekin gertatzen den bezala.
|
|
2017
|
|
|
Asko. Handiagoak edo txikiagoak, pertsonalak edo kolektiboak, erakunde
|
nahiz
enpresenak... baina sarri energia asko erabili ditugu lorpen horiek lantzen eta oso gutxi ikusgarri egiten.
|
|
2018
|
|
|
Ekimenak, Iraurgi Berritzenen sarearen baitan, orain bizpahiru urte identifikatutako beharrei erantzuna ematea du helburu. Hain zuzen ere, eragile sarean, ikastetxe, udal
|
nahiz
enpresek hauteman dute eskualdean zientzia eta teknologia gaitasunak lantzeko beharra eta, testuinguru horretan, eskualde ikuspegitik, ezinbestekotzat jo da hezkuntzan zientzia eta teknologia gaitasunak sustatzea.
|
|
|
Hala ere, nire ogibidea nire enpresa da, eta eskubaloian ez dago dirurik. Benidorm taldera entrenatzaile laguntzaile gisa joateko esan didate, han lanpostu bat eskainiz, baina ezin dut nire familia
|
nahiz
enpresa utzi eta hara alde egin. Bestetik, aurten zilarrezko mailara igo den Santoña taldea entrenatzeko komentatu didate, baina ez naiz jarri haiekin harremanetan.
|
|
2019
|
|
|
Era berean, UKUEk baieztatu duenez, artista eta sortzaile askok dute beren dohain eta konpetentziak bestelako sektoreen zerbitzura jartzeko interesa eta gaitasuna. " Berrikuntzaren bidea jorratuz, erakunde
|
nahiz
enpresen erronkei erantzun bat emateko profil egokia dute". Erakundeen arazo edo erronkei irtenbide eraginkorrak emateko sortzaileek" gaitasun handia" izan ohi dutela baieztatu du Udal Elkarteak.
|
|
2020
|
|
|
Arigune rola izango da aurtengo Euskaraldiak izango duen elementu berria. Elkarte, erakunde
|
nahiz
enpresa barruan euskaraz lasai aritzeko guneak dira ariguneak, eta euskaraz hitz egiteko aukera bermatzen dute, izan entitate barruan (barne ariguneak) edo izan entitateak herritarrekin duen harremanean (kanpo ariguneak). Ariguneak zertan datzan jakiteko, Azpeitiko eta Azkoitiko zenbait entitarekin hitz egin dugu, Euskaraldiak izan duen eragina eta euren erronkak jakiteko asmoz.
|
|
2021
|
|
|
Datuok pentsarazteko modukoak dira. Alegia, jarduera tradizionala duen arkitekto klasikoaz gain, esan nahi baita, eraikuntzaeta hirigintza zerbitzuak ematen dituen freelance/ autonomo
|
nahiz
enpresa jabea izan gabe, arkitektook, beste gai batzuk jorratzeko beharra izan dugu, Maider Uriartek berak hausnartu zuen moduan (Uriarte Idiazabal, M., 2015 eta 2017). Eraikuntza teknologiaren ikerketa eta garapena izan da gai horietako bat.
|
|
2022
|
|
|
Hirugarrenik, kapital errenten
|
nahiz
enpresa mozkinen gaineko zergak igo eta zerga horiek biltzen direla bermatuko duen erreforma fiskala abian jartzea aldarrikatzen dugu.
|
|
|
Eragileen eta instituzioen arteko lankidetza ezinbestekoa dela uste du Mendizabalek. “Herri administrazioen, unibertsitateen, teknologia eta ikerketa zentroen, aholkularitzen, gizarte eragileen
|
nahiz
enpresen arteko lankidetza bultzatuko duen espazio ireki eta dinamikoa izango da Badalab”.
|
|
2023
|
|
|
Hamarkada horretan Ricardo Klement izenpean gorde zen, eta egurgile moduan eta beste hainbat ofiziotan jardun zuen. Israelek atzeman baino hilabete gutxi lehenago, Mercedes Benz auto enpresa ezagun alemaniarrak Buenos Airesen zeukan lantegiko gerente izendatu zuten, baina ez zuten horregatik harrapatu,
|
nahiz
enpresa zelataturik egon zen urte luzez, nazismoarekin lotura izan zuelako. Eichmannek judu alemaniar bat zeukan bizilagun, Lothar Hermann, Alderdi Komunistako kide ohi bat, kasik heriotzaraino torturatua izan zena Alemania nazian.
|
|
|
Enplegatzaileok, izan partikularrak (gure etxeetan betidanik euskaraz mintzatu diren adinekoekin euskaraz ez dakiten zaintzaileak ditugu nagusiki) edo izan administrazioa
|
nahiz
enpresa pribatuak, bitartekoak eta dirua jarri beharra dauzkagu kontratupeko langileek euskara ikas dezaten.
|
|
|
Abokatuaren arabera, bertan jaso lirateke baldintza eta berme hauek: establezimendu pribatu eta publikoetan
|
nahiz
enpresetan, “adin txikikoa amaren barruan baretu eta elikatu ahal izatea, gainerako erabiltzaileek edo kontsumo edo lan zentro horien titularrek adierazi, jazarri edo beldurtu gabe”. Izan ere, egungo araudia, zalantzarik gabe, ez da nahikoa berariazko babes bati dagokionez.
|
|
|
Eragina. Araba, Bizkai eta Gipuzkoako arte eszenikoetako profesional guztiei eragiten die lan hitzarmenak, interpreteei
|
nahiz
enpresei. Eusko Jaurlaritzaren Euskal Kulturaren Behatokiaren arabera, 400 enpresa eta mila langile inguru lirateke.
|
|
|
24 hilabeteko aldian, jarraitutasunik gabe edo jarraitutasunarekin, 18 hilabete baino epe luzeagoan kontratatuta egon diren langileak finko egingo dira, baldin eta langile horiek kontratatuta egon badira enpresa
|
nahiz
enpresa talde berean lanpostu bera edo desberdina betetzeko, ekoizpen inguruabarrengatiko lan kontratu 2 edo gehiagoren bidez, zuzenean edo aldi baterako laneko enpresa batek lagata. Hori berori aplikatuko da, enpresa ondorengotza edo subrogazio kasuak daudenean, legean edo hitzarmenean xedatutakoarekin bat etorriz.
|
|
|
(f) Informazio eta kontsulta horiek direla eta, enpresaburuak
|
nahiz
enpresa batzordeak betebehar batzuk dituzte:
|
|
|
★ Enpresako
|
nahiz
enpresaz azpiko esparruan negoziatzeko legitimazioa dute:
|
|
|
(e) Langileen eskuordeen
|
nahiz
enpresa batzordeen eta administrazio publikoetako organoen hauteskundeak sustatzea.
|
|
|
Genero indarkeriaren biktima edo terrorismo biktima izaera duten langileek eskubidea izango dute euren babesa edo gizarte laguntza osorako eskubidea benetakoak izan daitezen, lanaldia murrizteko, alokairua ere modu proportzionalean gutxituz, edo lan denbora berrantolatzeko, horretarako ordutegia egokituz, ordutegi malgua aplikatuz
|
nahiz
enpresan lan denbora antolatzeko erabiltzen diren moduetarik beste batzuk baliatzeko.
|
|
|
Esparru horretan" alokairu eskala bikoitz" deritzenei erreparatu behar zaie beren beregi. Hitzarmen klausula edo enpresa eginera horren ondorioz, ordainsari desberdinak ezartzen dira, kontratazio data edo langilea enpresan zein datatan sartu den aintzat hartuta, dela zuzenean alokairu txikiagoak ezarriz, dela alokairu kontzeptu batzuk kalkulatzeko prozeduretan desberdintasunak ezarriz, kontratazio berrieneko langileen edo hitzarmena indarrean jarri ondoren
|
nahiz
enpresa eginera praktikan jarri ondoren kontratatutako langileen kaltetan. Dena den, neurri hori aplika dadin, arrazoizko justifikazioa behar da, datu objektiboak oinarri izanik (esaterako, kontratuko baldintza onuragarriago batzuk sendotzea; tributu legerian izandako aldarazpenak...).
|
|
|
...knika, antolaketaedo ekoizpen arrazoiak daudenean, LELTBren 87.1 artikuluan ezarritakoaren arabera hitzarmen kolektiboa negoziatzeko legitimazioa duten enpresaren eta langileen ordezkarien akordioaren bidez, eta aldez aurretik LELTBren 41.4 artikuluaren araberako kontsultaldia gauzatuta (supra 7 gaia, 1.3), aplikaziorik gabe utzi ahal izango dira aplikagarri den hitzarmen kolektiboaren (sektorekoa
|
nahiz
enpresakoa izango den hitzarmen kolektiboaren) lan baldintzak, halakoek hurrengo gaiak ukitzen dituztenean:
|
|
|
Era berean, prestakuntza jarduerak ere gauza ditzake, aplikagarri den arautegi bereziaren araberako lanbide kualifikazioarekin bat etorriz, bai eta giza baliabideetako aholkularitza jarduera ere. Langileekin
|
nahiz
enpresa bezeroekin dituen harremanetan, ABLEk esanbidez, eta kasu bakoitzean, informatu behar du nola gauzatzen duen bere jarduna, hau da, ABLE gisa ala baimendutako jardueretatik beste edozein gauzatuz.
|