|
2000
|
|
|
Gaur egun ere muntaketa sasizientifiko eta xenofobo honen aztarrenak gelditzen dira. Baina oraingoan zenbaitzuek abusu horiek xuritzeko," kultur mestizajea" moduko eufemismoak erabiltzen dituzte, dirudienetik noranzko bakarreko prozesu xelebrea berau, hor, besteek gurea hartzea aberastetzat jotzen den arren, guk, aurriritzi europozentrista zaharkituen eraginez, kanpokoengandik ezer hartu
|
nahi
ez dugun bitartean. Aski da gogoratzea, diogunaren adibide, Espainiako unibertsitateetan ez dagoela bat ere katedrarik Afrikako edo Amerikako kolonia izandako herri indigenen hizkuntzak ikasteko.
|
|
2001
|
|
|
Behin eta berriro agertzen da mahai gainean, ustekabean askotan, artearen mugaren auzia. Eta behin eta berriro argi gelditzen den gauza bakarra, muga hori zehaztea oso kontu zaila dela, azken mendeetan lortu ez dena, eta gaur egun, norberak erreakzionario edo kontserbadore etiketak bizkarrean itsatsita ikusi
|
nahi
ez baditu behintzat, auzia albo batean utzi eta ezikusia rena egitea hobe dela. Zaila da, ordea, kasu honetan, begiak itxi eta artearen kontzeptu zabalenekin bat egitea.
|
|
|
Accusatio manifesta
|
nahi
ez lukeen excusatio non petita bat egingo dut, amaitzeko. Euskalgintzaren kontrako erasoa ren bortitza ez dut, noski, zalantzan jartzen, are gutxiago haren iturburua soilik euskaltzaleon baldarkerian bilatu nahi.
|
|
2002
|
|
|
Gauzak horrela, edozein oztopo txiki, erraldoi bihur daiteke. Adibidez, sail batek, edo sail baten gehiengo batek irakasle euskaldunak kontratatzea
|
nahi
ez badu, zail samarra da sail horrennahiaren kontra joatea; bide ugari ditu horretarako. Etaho rrelako gertaera baten ondorioz, ehundaka ikasle gera daitezke enborreko gai bat euskaraz ikasteko aukerarik gabe.
|
|
|
Auzi honetan, bada, hizkuntzak maila batetik gora egitekotan eta aldameneko hizkuntza indartsuen itsasoan itota amaitu
|
nahi
ez badu, unibertsitatea funtsezko eta ezinbesteko zutabe eta eremua du, herri euskaldunaren aldeko hautua egin nahi baldin bada.
|
|
|
• Amaitzeko. Uste dut euskal unibertsitate bat bultzatzea, teorian bederen, posible baldin bada ere, ez dela batere errealista une honetan, ghetto bat bultzatu
|
nahi
ez badugu. Geratzen zaigun aukera bakarra da dagoenaz baliatzea.
|
|
2003
|
|
|
Baina euskaldunon historian —erlijio eta estatuen hazi behar honen ondorioz— beldurrak jokatu duen paperaz gutxi mintzatu gara. Eta orain ere euskaldun askok izendatu
|
nahi
ez dugun beldurra sentitzen dugu kurubilkatzen erraietan egunez egun.
|
|
|
Bigarren aldiz, Mauletik irten eta berehala sartu baitzen nafar lurrean lasterketa. Baina oraingoan, Lizartza atzean utzi eta Araizko balletik barrena sartu da, oraingoan penintsulaz ari gara hizketan eta ez kontinenteaz, eta badirudi penintsulaz haratago ikusi
|
nahi
ez duen asko eta asko dagoela herri honetan. Ikusten ez dutenak bai behintzat.
|
|
|
Jarri orain Irakekoge rraren ordez beste edozein gai —gai nagusi, pertsona baten ideologia definitzen duten horietakoak— eta emaitza begi bistakoa da: periodikoak bere inguruko ideologia duten irakurleak behar ditu, iraungo badu, edo irakurleen ideologiara moldatu du, desagertu
|
nahi
ez badu.
|
|
|
Kontua da urteroko dirulaguntzarik gabe elkarte hauek ezin izango zutela aurrera egin. Eta erakundeak ere, egitura esklerotiko bihurtu
|
nahi
ez badute, ekimen pribatua ren dinamismoa fagozitatzeko beharrean daude.
|
|
2004
|
|
|
" Nire maxima lege orokor bihurtzea nahi izan ahal banu bezala bakarrik joka dezaket". Urrezko arauaren oso antzekoa da (Ez ezarri beste inori jasan
|
nahi
ez duzun hori), baina zentzu zabalagoa du. Aginduaren ondorio batzuetan ikus daiteke hori:
|
|
|
Gizarte gatazkei muzin egiten ez diena, tokian tokiko literatura nahiz bizitza oinarritzat hartzen duena eta, azkenik, erkidegoarenbalioari norbanakoari baino kasu gehiago egiten diona. Askotan ohiko estetika arauetatik kanpo (Mendebaldeak ezarritakoak, bide batez) eta didaxiari edo ideologia jakin bati laguntzea besterik
|
nahi
ez duena, baina bertakoen esku betie re. Horregatik bideoa gero eta erabiliagoa ari da izaten, oso praktikoa baita, nahiz eta ohiko zinemagintzak (Super, 16mm edo, arraroagoa dena, 35mm, kasu) guztiz alboratu ez24 Aipatu bezala, teknikak helbideak dira helburu baterako:
|
|
|
Garaiko beste gauzak bezala herritarren ekimenari esker, banaka banaka, herriz herri. Ingeniaritzan euskaraz irakasten ari direnak ere badira, batzuek oraindik sinetsi
|
nahi
ez badute ere, egia bilakatu da.
|
|
|
Horri heldu baino lehen, hizketan ari gara garai bateko hainbat konturi buruz eta bitxi bitxia den kontu bat etorri zait burura oraintxe, pasatu gabe utzi
|
nahi
ez nukeena. Zeruko Argia aldizkarian genbiltzan garai haietan, besteak gutxi zirela, beste gauza bat gehiagori ere heldu behar izan genion.
|
|
|
Horrelakoak ditut gaur egun gogoratu ere
|
nahi
ez nituzkeen pasarteak, askotan gaurko perspektibatik erridikuluak gertatzen baitzaizkit kontatzeko ere!
|
|
|
Irakekoaz ere gogoratuko da gutako bat baino gehiago. Zer esan, jaio ere jaiotzen utzi
|
nahi
ez duten gure balizko biblioteka nazionalari buruz?
|
|
|
noiznahi, nonahi eta nornahiren aurrean euskaraz jarduteko eskubidea dugu. Inork ezin gaitu behartu erdaraz egitera guk
|
nahi
ez badugu. Zenbait administraziotan gainera urrunago doaz, eta funtzionario erdaldunari agintzen diote norbait euskaraz eginez badatorkio, euskaraz egiten duen funtzionario baten bila joan behar duela herritarrari zerbitzua emateko (Donostiako Udala, Osakidetza, urte amaieran edo indarrean jarriko denplanaren zirr iborroak dioenez).
|
|
2005
|
|
|
Elvira Zipitria edota Gabriela Mistralen lanei erreparatu eta bere obreei umeekiko eta andreekikodarien errespetua ren sakonera ikusita, galdetzen dut —nireartean— familiarik ez izatea deliberatzeko zer nolako mugak sentitu zituzten. Belaunaldi batetik bestera transmititu
|
nahi
ez zutena eta hurrengo belaunaldira transmititu ezin zutena zertaraino ez ote zituen paralizatuko.
|
|
|
Zergatik? Bonba atomikoak dituztenek
|
nahi
ez dutelako. Estatu Batuek, Ingalaterrak, Frantziak, Israelek... ez dute nahi.
|
|
|
Amaiera izan
|
nahi
ez duen bukaera
|
|
2006
|
|
|
Alegia, kontu horietan zer hobetu aaaaasko dagoela. Kontuan hartu behar da, gainera, komunikazioaren gizartean bizi garen honetan kontu horiek gero eta gehiago zaindu omen direla, eta beraz arlo horretako profesionalen laguntza dugula, euskarak eta soziolinguistikak ere, gustatu edo ez, joko arau horietan mugitu beharra dutelako... betirako fosilizatuta geratzea
|
nahi
ez badugu behintzat!
|
|
|
Nik izan
|
nahi
ez nuelako. Garbi ikusten nuen:
|
|
2007
|
|
|
Nazionalismo eroa ‘sendatzeari’ buruz, Moulinesek galdetzen dio ea nola pentsatzen duen ‘behartzea’ sendatu
|
nahi
ez duten milioika pertsona. Auschwitz edo Gulag berriak eraikiz?
|
|
2008
|
|
|
Honekin lotuta, zer lagundu behar da gehiago, ekoizpena, kontsumoa? Biak noski, baina nire iritzian kulturgintza superbabestu eta subentzionatua
|
nahi
ez badugu, kontsumoa areagotzeak du lehentasuna gaur. Gizartea irabazi behar dugu, atzetik etorriko da editorialgintza.
|
|
|
1) Gurera etortzen diren pertsonak dira, Espainiako, Frantziako eta Europako atzerritarrei buruzko legeen" gainetik". Hau da, immigrante espainiarrentzat eta frantziarrentzat ez bezala,
|
nahi
ez dutela ere beren estatuen babesa baitute eta hiritareta nazionalitate eskubideak bermatuta baitituzte (espainiarra eta frantsesa), immigrante berri horientzat oso zaila da, edo zuzenean ezinezkoa, gutxieneko hiritar eskubideak aitortzea estatu horiek. Egoera halakoa izanik, edozein dela jatorria eta egoera, behartuta daude legearen arloan kolokan bizitzera eta sozialki oso egoera dramatikoan.
|
|
|
konpon ezazue etxebizitzen arazoa, gela propio bat, gela propio bat behar dugu, ez besterik. Konpon ezazue idazle guztiak bertsolari bihurtzea
|
nahi
ez baduzue behintzat.
|
|
2009
|
|
|
Eta errepresentazioak, irudikapenak aztertzea ere bada soziolinguistikaren beste ikerketa alor bat. Soziolinguistikaren esparruan ez dira mota guztietako errepresentazioak aztertzen, hizkuntzei buruzko irudikapenak aztertzen dira bereziki; baina deskribapen hutsean geratu
|
nahi
ez badugu funtsezkoa da errepresentazioen funtzionamendua ezagutzea.
|
|
|
Alta bada, beste enbor bateko ezpala da, 2009an Euskal Herriko unibertsitate mapa osatua eta, halaber, ase dagoenean —ez ahaztu gurean 3 unibertsitate publiko, eta beste 3 pribatu daudela, UNEDeko zentroez aparte—, berritik sortuko den egitura unibertsitario bat sortu nahi izatea euskal unibertsitatea eratzeko. Estrategia okerra iruditzen zait, boluntarismoz beterik, asmo onez seguruenik ere bai, baina eskaintza unibertsitarioaren errealitatea ikusi
|
nahi
ez duena.
|
|
2010
|
|
|
Hala ere, lan gutxi dira estrategia horien emaitzak jorratzen dituztenak. Kontuan izan behar da umeek ez dietela helduei kontatzen haien arazoak, zigorrak jasotzeari beldur dielako, edo konexioa galdu
|
nahi
ez dutelako.
|
|
2011
|
|
|
DSK handia bera bortxatzen saiatu omen zen, baina Banonek ez zuen denuntziatu. Alde batetik, afera izan zuen neskatila ernaia bezala ezagutua izan
|
nahi
ez zuelako; eta bestetik, bere amak, Anne Mansouret diputatu sozialistak, gizonaren familia zein karrerari egin ahal zion kaltea irizpide, ez egiteko gomendatu ziolako. Bizarrak tente jartzeko moduko ama ulerkorra.
|
|
|
Ikusten denez, hizkuntza politikan egiazki eta benetan gertatzen ari dena baino gehiago agertzen zaigu ikuspegi eta irizpide politikoen jokoa, beti bezala herritar arrunta, euskara aurrera joatea nahi duen eta aurreiritzietan katigaturik gelditu
|
nahi
ez duena, nora begiratu eta zer sinetsi ez dakiela gelditzen den bitartean.
|
|
|
Horregatik esan dezakegu euskaldunak eta amazigak (eta, ziur aski, munduko beste herri asko) funtsean berdinak garela guztiok zapalduak garelako, zapalketa historia luze baten oinordekoak garelako. Baina aldi berean inor ez gara moroak, zapalduak izan
|
nahi
ez dugulako eta zapalketaren kontra matxinatzen garelako. Beraz, Sarrionandiarentzat garrantzitsua da gure zapalketaren historia ezagutzea, baina garrantzitsuago zapalketa horren aurka altxatzea, matxinada horren bidez askatasuna eta giza duintasuna irabaziko dugulako:
|
|
2012
|
|
|
Soziolinguistika aldizkaria 76, 2010, 53); bertan, euskarari buruzko diskurtsoaren bilakaera aipatzen du, gero iritzi publikoa nola sortzen eta aldatzen den aztertzen du, eta, bukatzeko, euskalgintzatik diskurtso berri bat sortu behar dela aipatzen du. Ezinbestekoa dirudi mota horretako lanak irakurtzea eta bide horretatik lanketak egitea, txotxongiloak bihurtu
|
nahi
ez badugu. Gizartean zabaltzen diren diskurtsoei dagokienez, hedabideek berebiziko garrantzia dute; eta, alde horretatik, Garabide Elkarteak Hedabideak.
|
|
|
Kontatzen genuen betidanik lurralde zehatz batean baina estaturik eratu gabe mugitu den herriak oraingoan azkenean pausoa eman eta Azawad sortu duela Mali eta Libiaren artean. Baina bilaturiko aliatuek —Al Qaeda inguruko islamistek—, ostera ere, boteretik baztertu dituzte tuaregak, euren lege erlijiosoak inposatu dituzte eta Tonbuktu hirian historian zehar sortutako hainbat sinbolo kultural eta erlijioso ez islamikoak suntsitzen hasi dira, eta jendea zigortzen euren kode fundamentalisten arabera bizi
|
nahi
ez dutelako. Aurreikusi ere aurreikusten da Mendebalaren esku hartze militarren bat, beti ere interes estrategikoak, kasu honetan batez ere Frantziarenak, atzean ezkutatzen direla.
|
|
|
Inoiz ez bezalako jendetza, hunkidura, anaitasuna... Gobernuak
|
nahi
ez badu ere mugitu du, esaten zen, sinesten zen. Orain ere antzekoak entzungo ditugu, eta ez dakit ba, ezinegona hezurretaraino sartzen zait, pentsatzean 2014ko urtarrilean beste manifestazio erraldoi bat egingo dela, lelo poetiko batekin, Espainiako gobernua bere itxikeriatik ateratzera behartuko omen duena, espetxe politika guztiz anker eta bidegabeak bere horretan jarraitzen duen bitartean, borroka armatua amaitu eta hainbat urtetara...
|
|
2013
|
|
|
Esperientziari lehentasuna emateko proposamen esanguratsua egitean, postmodernitateak erlatibizatzen du modernitatearen arrazoia, erlatibizatze horrek eszeptizismo hutsean erortzea esan
|
nahi
ez badu ere. Arrazoimenari zentraltasuna kentzeak ahalbidetzen du ezagutzeko beste bide batzuen sorrera eta beste bide batzuetatik ibiltzea, esperientziarekin lotuta dauden bideak, hain zuzen ere.
|
|
|
Azken batean, erlijio lighta da, ezer aldatu
|
nahi
ez duena, esperientzia politak eta lasaigarriak izan nahi dituena, intimismoaren labirinto ilun ezkutuan, amildegitik behera jaurtikitzen den bizipena. Ondorioz, postmodernitatearen bizipen espirituala eta erlijiosoa askatasun proiektu indibidualista eta burgesa bilaka daitekeelarik, munduan dauden pobreek eta baztertuek ezer gutxi espero dezakete giro kultural berri horretatik.
|
|
|
Baina alternatiba orokorra, metakontakizun perfektua izan
|
nahi
ez duen ereduak arazo garrantzitsua izan dezake arrakastarekin, tamainarekin; tamainak bai baitu inporta auzi hauetan. Larregi hazteak komunitatearen lurraldetik kanpo aritzera behartzen du, eta hortxe jadanik ez dago subjektu homogeneorik, ez kultura komunik, ez helburu kolektiborik...
|
|
2014
|
|
|
1980an Carlos Garaikoetxeak deitu zuen bere lehen gobernuan komunikazio, harreman publiko eta protokolo arloan aholkulari lanetan aritzeko. Ajuria Eneko jauregitik Iurretara egin zuen jauzi gero Euskal Telebistako lehen zuzendaria izateko 1982tik 1984ra, berak
|
nahi
ez zuen arren lehendakariak ardura hori hartzeko eskatu ziolako. Handik bere betiko kutxara itzuli zen, baina luze gabe aldikako lana bihurtu zuen kutxakoa, bestelako jardunetarako asti gehiago izateko.
|
|
|
Egun ilun eta gogorrak sufritu behar izan zituen Euskal Herriko edozein kultur espresiok garai korapilatsu eta zail hartan. Eta euskal kantugintza berria ez zen hortik salbatu, gaur hori aitortu
|
nahi
ez duen etorri berri asko bada ere gure artean. •
|
|
|
Besterik behar du gure hizkuntzak, normalkuntzarako erreferentzia makroa galdu
|
nahi
ez badu behintzat.
|
|
|
Egindakoa egin ezean non eta nola egonen ginatekeen asmatzea ez da oso zaila. Baina, bestalde, gauzak hau da, politikak, estrategiak, inbertsioak, mentalitateak... errotik aldatu behar direla erakusten digute datu soziolinguistikoek, ahalegin hutsean eta jauzi bat eman nahian ito
|
nahi
ez badugu behintzat. Aldaketa kualitatibo bat euskararen garabidean, euskararen hizkuntza politikan, euskalgintzaren estrategian...
|
|
|
Arazoa zaila da; eta ezina da, guziz ezina, Aresti-ren eta Kintana-ren iritziak, erabakien kontra, ontzat eman. Ez da inundik ere komeni[...] Elkartea eta orain arteko lana alperrik hondatzea
|
nahi
ez badugu, ermoki hitzegin behar diegu Kintana eta Arestiri. Ni ez nago gertu inolaz ere, haur batek bezela jokatzeko.
|
|
|
Euskaltzaindiaren Laguntzailleak erakundetik autonomia ekonomikoa eskatzen genuen. Baina hauxe zen Euskaltzaindiak, ‘infiltrazio’ abertzaleak sinetsirik, onartu
|
nahi
ez zuena. Orduan ere" nor dago atzean?" galdetzen zuten geldikorrek eta legezaleek.
|
|
|
Ez al luke horrek behar ETBren funtzio nagusietakoa? Beste inork egin
|
nahi
ez duena eta egin ezin duenaegitea, alegia.
|
|
|
Oso zaila ikusten dut Alemaniako telebistaren kalitatea hobetu eta telebista gero eta arrotzago zaion gazte jendea geureganatzea. Audientzia kuotek obsesionatuta jarraitzen dugun bitartean, publiko zaharra izango dugu, arriskua dakarten produkturik
|
nahi
ez duena.
|
|
2015
|
|
|
Sekula ez genuen jakingo karta hartan zer esaten zuen. Dena dela, aitak hurrengo egunean ere eskolara bidali ninduen, eta oraingoan Doña Patroziniok gure auzokide Jon Lopategiri esan zion gure aitari esateko eskola ez dela bakoitzak nahi duenean joan eta
|
nahi
ez duenean ez, taberna bezala, sartu irteneko tokia, eta, beraz, gehiago ez joateko eskola hartara. Hori ikusirik aitak eskolaz aldatu ninduen, oraingoan Ariatzako eskolara.
|
|
|
Demokraziaren eta askatasunaren alde borroka egin genuen behialako gazteek gure heldutasunean hausnartzen dugun harridura da[...]: badirudi
|
nahi
ez genuen ia guzia lortu dugula. Ez dugu mundua aldatu, eta hori iragarpenen barruan sartzen zen, baina geure ingurua ere ez.
|
|
|
Euskaraz bizi
|
nahi
ez dutenek euskarari ez normaltasunaren izatea eman diote. ‘Arazo identitarioa’ eta euskara lotzetik hasi eta euskaraz bizi nahi izatea kapritxotzat jotzeraino, euskararen ez normaltasuna azpimarratzen duten argumentuek segida luzea dute.
|
|
|
Euskalgintzaren diskurtsoa euskara babestean zentratzen da, partikulartasunaren kontserbazioan. Ondorioz, euskaraz bizi
|
nahi
ez dutenek marrazturiko konfrontazio ardatzean eta arauen pean kateatuta dabil euskalgintza. Hizkuntza ekologiaren ideia da horren erakuslea; planteamendu horrek berezitasunak gordetzean, kontserbatzean egiten du indarra.
|
|
|
Euskalgintzak ‘soilik’ euskaraz bizi nahi dugunon hizkuntza eskubideen defentsan oinarritzen baldin badu bere diskurtsoa, hau da, konfrontaziorako ardatz ‘errealean’, zaila egingo zaio aipatu dudan unibertsalizazioa gauzatzea. Ardatz horrek euskaraz bizi
|
nahi
ez dutenak beraien posturan indartu baino ez ditu egiten. Zentzu horretan, euskalgintzak (hizkuntza) eskubide guztien aldeko mugimendu bihurtzen den neurrian izango du ardatz erreala desplazatzeko gaitasuna.
|
|
2016
|
|
|
Hori gauza biziki nazkagarria izan da. Iparraldean izan da bereizte bat bezala Batasunaren aldekoen eta Batasunari lerrokatu
|
nahi
ez zuten hemengo abertzaleen artean. Presio handi bat izan da militanteen artean.
|
|
|
Kasu horretan, batez ere, bestek zuri buruz kontatzen duten hori barneratu eta zeure egiteko aukerak arriskuan jartzen du komunitatearen izatea bera. Sistema oso bati aurre egin beharrean ikusten du minorizatuak bere burua, etengabe lehiatu beharra dauka, baldin eta asimilatua izan
|
nahi
ez badu. Garaian garaikora egokitzen asmatzen du, edo akabo.
|
|
2017
|
|
|
Sinbologia hori, noski, ez dagokio oso politizatuta dagoen jendarte bati. Izan ere, euskal nazionalismoak
|
nahi
ez badu ere, gaur egungo ezaugarri garrantzitsua despolitizazioa da, eta horri loturik dator konpromisoaren eta betebeharren galera. Gizarte honetako gaurko subjektua kontsumitzailea da, eskubideak aldarrikatzen dituena, baina ustez betebeharrik ez daukana.
|
|
|
Ildo beretik, elkarrizketa horretan Dani Fanok zioen: " badakizu non ibil zaitezkeen eta non ez, kartzelara zuzen joan
|
nahi
ez baduzu".
|
|
|
Post data: nehork zuen boto txartelak inprimatu
|
nahi
ez baditu, guk geuk inprimatuko ditugula diotsuegu, ezin gaituztelako legez kanpo utzi, aspalditik baikaude legez kanpo eta beldurretik askatu baikara. •
|
|
2018
|
|
|
Ahaleginak ahalegin eta fruituak fruitu, ordea, gutxi da orain arte itzulirikoa, Anjel Lertxundik berak berriki azpimarratu duen bezala: 10 gutxi literatura eta saiakerak, eta are gutxiago ikus entzunezkoak. Goi literaturan aspaldi egiten diren itzulpen bikain eta ezinbestekoen ondoan, bikaintasun (komunikatibo) hori bera hil edo bizikoa zaigu gainerako zera lurtarrago guztietan ere, ohartu orduko ez zerurako, ez lurrerako eta ez pantailarako geratu
|
nahi
ez badugu behintzat: ondo planifikatu behar da zer euskaratu, itzulanaren nekea bezainbestekoa izan dadin gero irakurle/ ikusle/ entzuleen artean izango duen eraginaren uhina; eta horretarako baliabideak jarri, halako lanak kalitate berme guztiarekin egin daitezen, eta ez profesionalen eta ez profesionalen borondatearen eta astiaren arabera.
|
|
|
Izan ere, konbentzituta gaude: etorkizuna berez etorriko da guk
|
nahi
ez badugu ere; merkatuak doituko du merkatua, ez dugu zertan esku hartzen nekatu; egunero autodeterminatzen baldin bazara, zertarako nahi duzu eskubide horren aitortza; ez dezakezu norbanakoaren askatasuna arautu, bestela ere leporaino gaude eta ezin betezko arauz (eta zergez). Kopla berdintsuak beti.
|
|
|
Galdetu, bestela, indarkeria matxista jasanik, salaketa jartzen duten emakumeei. " Noizbehinkako tratu txarrengatik" (sic) kondenatzen da emaztea labankadaz erasotzen duen senarra; San Ferminetako gauaren portalean, bost gizonezkok neska bat indarrez
|
nahi
ez duenera behartzea, bortxaketa ez, sexu abusua dela dio epaileak; bertakoek soilik eman dezakete iritzia Irungo zein Hondarribiko alardeez; eta, horrela, 2003tik 2018ko azarora, Euskal Herrian, 98 emakume erail dituena feminizidioa dela ukatu arte. Alabaina, zer gertatzen da norbera, euskaldun praktikantea izan arren, emakumeak kanaken pare nahi dituelako kataluniarrak bezalaxe tratatzen dituen boterearen parte denean?
|
|
2020
|
|
|
Norbera da bere porroten eta arrakasten erantzule bakarra. Izan ere," nahi baduzu, posible duzu"," edonork baitu posible"; bestela esanda, ez baduzu posible,
|
nahi
ez duzulako da. Posible izateko, mundua aldatu ezin denez, zuk zeuk aldatu behar duzu.
|
|
|
Baina bai, euskaldunoi zer pentsa eman behar liguketenak. Egungo gizonak, baxoerdiak edo kafe ‘behar’ duen moduan, kontsumorako irakurgai erraz arina behar du, trenean doanerako, denbora pasa dagoenerako, burua nekatu
|
nahi
ez duenerako. Halare, irakurle hori gutitan iristen da libururik irakurtzera.
|
|
|
Ez al da nahiko problema, soldadutzara joan, eta sekula libururik irakurtzen ez zuen mutilak, euskaldun hutsa eta langilea bera, enpatxatu arte Estefania Lafuente irakurtzea, asper ordu luzeetan? Estefania Lafuente irakurtzeko baino gehiago eskua luzatu ezin duenak ere, edo
|
nahi
ez duenak, izan dezala zerbait bere eskumenean euskaraz. Ala gauza horiek hobe dira erdaraz euskaraz baino?
|
|
|
Politikarik egin
|
nahi
ez duela aitzakia, frankismo hutsa baizik ez du egiten Euskaltzaindiak, eta euskeraren borreroen laguntzaille billakatzen. Zenbat aldiz oldartu zaio Euskaltzaindia Gobernuari, edo euskera dela bide ahakarrik edo kalapitarik izan?
|
|
|
Mundu mailako gizartearen anbibalentziak leku batean modu gatazkatsuan sartzen direnean, horrek ez du esan nahi gizarte esperimentu kultur aniztunek porrot egin dutenik, baizik eta, ziurrenik, bizimodu transnazionalak eta transkulturalak eguneroko ogi bihurtzen diren garai sozial baten hasiera dela. Errealitate horiek aurrez aurre ikusi
|
nahi
ez dituen eta bere burua eta gainerakoak kultura (herrikoi) monolitikoei dagokienez pentsatzen jarraitzen duen biztanleriak zailtasun berezia izango du mundu mailako gizartearen nahas mahas guztiz normalari aurre egiteko. (Beck 2018:
|
|
|
Ondorioz, bere giza eskubideak murriztuta daude, antza, kartzelako kondena oso osorik bete duen arren. Salabururi kasu egiten badiogu, pertsona horrek sekula du nahi duenaz nahi duen eran hitz egin; ez, behintzat, baldin eta biktima batek hala
|
nahi
ez badu.
|
|
|
Gaur egun sentimendu hori globalizatua dugu, klima aldaketa dela-eta, baina ez dakit noraino dugun barneratuta. Zerbait hiltzen ari da eta zerbait berria ari da sortzen oraintxe bertan, gure begien aurrean, konturatu
|
nahi
ez badugu ere.
|
|
|
Norbera da bere porroten eta arrakasten erantzule bakarra. Izan ere," nahi baduzu, posible duzu"," edonork baitu posible"; bestela esanda, ez baduzu posible,
|
nahi
ez duzulako da. Posible izateko, mundua aldatu ezin denez, zuk zeuk aldatu behar duzu.
|
|
|
Baina bai, euskaldunoi zer pentsa eman behar liguketenak. Egungo gizonak, baxoerdiak edo kafe ‘behar’ duen moduan, kontsumorako irakurgai erraz arina behar du, trenean doanerako, denbora pasa dagoenerako, burua nekatu
|
nahi
ez duenerako. Halare, irakurle hori gutitan iristen da libururik irakurtzera.
|
|
|
Ez al da nahiko problema, soldadutzara joan, eta sekula libururik irakurtzen ez zuen mutilak, euskaldun hutsa eta langilea bera, enpatxatu arte Estefania Lafuente irakurtzea, asper ordu luzeetan? Estefania Lafuente irakurtzeko baino gehiago eskua luzatu ezin duenak ere, edo
|
nahi
ez duenak, izan dezala zerbait bere eskumenean euskaraz. Ala gauza horiek hobe dira erdaraz euskaraz baino?
|
|
|
Apenas publikatzen den baño. Gure kulturaren garapena puskaka, adabakika eta anormalki gauzatzerik
|
nahi
ez badugu behintzat, liburu mota horiek ere orain baino gehiago landu ditugu", 1983: 59); 1990eko hamarkadan, EITBren eta beste sustapen bide batzuen inplikazioa5(" Euskal liburuaren publizitaterik apenas dagoen.
|
|
2021
|
|
|
Harremana egin genuen, eta behin komentatu zidaten, berak eta Maria Luisak eta, bazegoela talde bat Ikaztegietan comunidades de base deitzen zitzaiona, jende euskaldun eta ekintzailearentzat. Aita Agirretxek sortua zen Ikaztegietakoa, eta ezkondu ez eta moja ere izan
|
nahi
ez genuenontzako modukoa zen. Horrela egin nuen salto Gipuzkoara, talde horretara.
|
|
2022
|
|
|
Gizakia animalia izan
|
nahi
ez duen animalia da. Problematikoa.
|
|
|
Gizakia proiektu ireki bat da, behin eta berriz etorkizunera proiektatzen dena, behin eta berriz hautatzera kondenatua dagoena, hautatu
|
nahi
ez duenean ere, behin eta berriz erabakiak hartzera, behin eta berriz ekintzara bideratua dena.
|
|
|
Nostalgia horixe baita: berreskuraezinak diren eta, egia esan, berreskuratu
|
nahi
ez ditugun gauzen nostalgia sentitzen dugu. Desiraren eta borondatearen oreka; iragana delako desiratzen duguna, baina gerora begira zer ez dugun nahi erabakitzeko ere balio digu.
|
|
2023
|
|
|
Horrez gain, nahia erdigunean jarriz gero, esaten ari gara nahi duguna ‘ona’ izango dela nahitaez; baina gizarte osasuntsu batean badira jendeak
|
nahi
ez dituen edo irmoki ukatzen dituen gauzak (zergak ordaintzea, adibidez), nahiz eta gauza horiek beharrezkoak izan kolektibo handiago baten onurarako. Izan dezakegu zergak ordaintzeko ‘borondatea’, nahiz eta ez dugun zergarik ordaindu ‘nahi’.
|
|
|
Azalpen horretan oinarriturik, etorkizuneko narratiba askotarikoak sortzen laguntzen diogu jendeari, izan desiragarriak, izan ez desiragarriak, askotariko ikuspuntuetatik. Ikasi dugu funtsezkoa dela, nahi dugun etorkizunaz aritzea ez ezik,
|
nahi
ez ditugun etorkizunez aritzea ere, arriskuez eta erronkez ohartu gaitezen, baita orobat ekintzarik ezaren eta ohiko jokabideei segida ematearen ondorioez ere.
|
|
|
Jarraian agertzen diren izen guztiek, xehea izan
|
nahi
ez duen zerrenda baten barruan, Bilboko hirian bizikide diren erakunde, gune, komunitate eta ekimenen multzo bat osatzen dute, eta, beraien ikuspegi eta ezagutza eremu desberdinetatik, profesionalen, ekintzaileen eta oro har herritarren artean lan kolaboratiboa eginez, lurralde honetako bizi kalitatea hobetzeko helburu amankomuna partekatzen dute.
|