|
2002
|
|
|
Horrez gain, Euskalgintzaren Plan Estrategikoari buruzko informazioa zabal dadin hainbat bilera egin dira euskalgintzako erakundeetako kideekin eta Iparraldean eskualdeka, bertako euskaltzale eta kultur
|
munduko
eragileekin. Oro har, gogoeta hau jende askorengana iritsi dela esan dezakegu.
|
|
2006
|
|
|
' Liburu laranja', lagun artekoan. Hezkuntza Sailak, Euskal Herriko Ikastolen Konfederazioak, Sortzen Ikasbatuazek eta Kristau Eskolak sinatutako lana izaki, hezkuntza
|
munduko
eragile askok eta askok harenganako atxikimendua agertu zuten. " Ez dut ezagutzen Euskal Herrian hainbeste indar-gune biltzen duen egitasmorik", Garagorriren aldarria.
|
|
|
«Ni dantza tradizional irakaslea naiz lanbidez, baina ez daukat inongo titulurik, ez baitago non eskuratu». Dantza
|
munduko
eragile gehienek duten kezka da hori, eta handienetakoa gainera, erakunde publikoei askotan jakinarazi dietenez. Fruiturik gabe, momentuz.
|
|
2007
|
|
|
Arestian esan bezala, erabilera areagotzea ez da bakarrik euskaltegion zeregina. Gizarte osoaren inplikazioa beharrezkoa da; irakaskuntzako eragileak, lan
|
munduko
eragileak, zein gizarte eragileak administrazioekin elkarlanean landu behar dugu hainbeste kezkatzen gaituen erabileraren arloa. Dena dela, lagungarri izango delakoan, hona hemen arlo bakoitzean abian jarri behar diren zenbait ekinbide:
|
|
2008
|
|
|
Gerora ordea, iruditzen zitzaigun gazte horien loraldia behar baino lehenago ez ote zen ximeltzen”, adierazi du Jon Unanue lehendakariak. Uste horrekin jo zuten bertso
|
munduko
eragileengana, eta hauek uste horiek berretsi zituzten. “Hogeita bost urte artekoentzat txapelketa bat baino gehiago daude, baina hortik gorakoentzat gabezia handia dago”, nabarmendu du antolaketan laguntzaile lanetan aritu den Amaia Agirre bertsolariak.25 urtetik gorakoentzatHorrela, 25 urtetik gorako bertsolari gazteak bere baitan hartuko zituen lehia antolatzea erabaki zuten, baina txapelketaren ohiko seriotasunetik aterata.
|
|
2009
|
|
|
UTECAren eskakizunei entzungor ageri da, beraz, Madrilgo Gobernua, eta telebista
|
munduko
eragile askoren babesa du. Denak bat datoz:
|
|
|
Manifestu baten bidez, Kultura eta enpresa
|
munduko
eragile ugarik azaldu dute Bilboko Udalak Kafe Antzokia itxi izanak sorrarazi dien kezka eta larritasuna. Itxiera hori gaitzetsi eta Bilboko Udalari dei egin diote lehenbailehen ekar dezan proiektuaren bideragarritasuna bermatuko duen konponbidea.
|
|
|
Josune Ariztondori bigarren aldiz erantzuteko aukera eman ez izanak amorrarazi zuen Murgia. Artearen
|
munduko
eragileak ere Arte Eder museoak Rekalde irenstearen kontra azaldu dira, zentro bi horiek izaera eta helburu desberdinak dituztela arrazoituta.
|
|
2010
|
|
|
Globalizazio neoliberalaren eta
|
munduko
eragile nagusiak diren estatuen etaenpresa transnazionalen (ETN) arteko elkarreraginak ez dira nolanahikoak. Globalizazioaren testuinguruan kapitalen mugikortasunerako askatasun osoak eta finantzamerkatu globalen nagusitasunak nazioarteko finantza kapitalen hegemonia ekarridute.
|
|
|
Olerkaria, ipuingilea, bertsoetako gai jartzailea, kazetaria, euskaltzain urgazlea, hizlaria eta euskal kulturaren
|
munduko
eragile eta bultzatzaile suharra izan zen Fernando Artola Bordari. Olerkigintzan estilo arin, irudimen bizi, txirrixtalaria jorratu zuen, Manuel Lekuonaren esanetan; bertsolaritzan, berriz, kartzelako lana deitzen den ariketaren asmatzailea izan zen, besteak beste.
|
|
2011
|
|
|
Udalak lana eta bizitza pertsonala kontziliatzeari buruzko jardunaldia antolatu du apirilaren 14rako. Jardunaldia, batez ere, herriko eta eskualdeko lan
|
munduko
eragileei zuzenduta dago: enpresei, sindikatuei…, baina irekia dago interesa duen edonorentzat.
|
|
2012
|
|
|
Eibarko bonbardaketa. Gernikakoaren bezperan gertatua? gogoratzeko ekitaldia izan zen Eibarkoa, baina dantzarien eta dantzaren
|
munduko
eragileen arteko elkartasun ituna sinatu eta irudikatzeko ere balio izan zuen. Euskal dantza tradizionalari «ondare izaera» aitortzea eta «ezagutza, transmisioa eta hedapena sustatzeko» neurriak hartzea «premiazkotzat» jotzen du Euskal dantzaren adierazpena k, eta neurri horien artean «dokumentazio zentro publikoa» eta «ikastegia» aipatzen ditu, eta baita ikerketa «sistematizatu» beharra ere.
|
|
|
Besteek ere izango dute makina bat kontu konpontzeko, agenda gisa erabiltzen ditugun kaiertxoak hitzorduz beltz daude: astekaria, asteleheneko egunkariaren gehigarria, literatur aldizkaria, musika taldearekin proba saioa, kultur
|
munduko
eragileekin bilerak, antzerki taldearekin proba saioa, beste antzerki taldearekin beste proba saioa, hirugarrenaren emanaldia, bi hilerokorako artikulua, elkarrizketa. Ordurako zurrunbiloa zena, zer ez ote zen izango etorkizunean.
|
|
2013
|
|
|
2012ko urtarrilaren 28an ere egin zuten elkarretaratzea Logroñoko espetxearen atarian. Kultur
|
munduko
eragileak, sindikatuetakoak eta politikariak bildu ziren, presoen senitarteko eta lagunez gain. Aste honetan, elkarretaratze hartan «terrorismoa goratu» zen edo ez ikertzeko agindu du Espainiako Auzitegi Nazionalak, Dignidad y Justicia elkarteak hala eskatuta.
|
|
|
Hori guztia jorratzeari begira, 2013 urtean lan
|
munduko
eragile nagusiekin ariketa bat egin du Kontseiluak; hain zuzen ere, lan munduaren euskalduntzean urrats eragingarriak egiteko beharrezkoa litzatekeen bidaia orria zehaztu du. Jardun hori lan munduaren euskalduntzean urtetako eskarmentua duten gure bazkide Ahize AEK, Artez, Iberba, Elhuyar eta Emun erakundeekin, bai eta Ziurtagiriaren Elkartearekin ere, egin dugu.
|
|
|
Autoeratzeko erabakia zen. Bertsolaritzaren norabidea bertso
|
munduko
eragileen esku hartzea, berau bestelako indar pribatu, merkatal, politiko edo administratiboen esku utzi gabe. Horretarako erakunde bat sortu zen, lurralde guztietan federatua, bertsozale, bertsolari eta gainerako eragile guztiak biltzeko bokazioa zuena.
|
|
2014
|
|
|
Horretarako," jende askorekin" egotekoa da gaur, haien galderak erantzunez eta haiei galderak ere eginez. Udal langileekin bildu dira goizean; eguerdian Urtetako bizilagunekin eta enpresa mundukoekin; kultura eta turismo alorrekoekin arratsaldean, ondoren kirol
|
munduko
eragileekin, eta eguna borobiltzeko, herritarrekin bilera ireki bat egingo dute.
|
|
|
Giza aurrerapena askotariko mundu batean», aipatzen du herrialde horiek nola egiten duten aurrera agertoki baterantz pobrezia tasak murriztu egin dira «enpresa sorkuntza berriari eta gizarte politiketako berrikuntzei» esker. . Gizartean desberdintasunak murriztearen eta baliabideak eskuratzearen ondorioz, mundu osoko milioika pertsonak beren bizi kalitatea hobetu dute, eta, batez ere,
|
munduko
eragile bihurtu dira. Nola kalkulatzen da gizarte aurrerapenaren indizea?
|
|
2015
|
|
|
Hizkuntza politika hauek gizartearen inplikazioarekin diseinatuak behar dutela defendatzen du: erakundeak, elkarteak, lan
|
munduko
eragileak, udaletxeak, hiztunak... " Gaur egun gauzak horrela egin behar dira:
|
|
|
Abiapuntu horietatik hasiko da, baina biek Zabalburu plaza izango dute jomuga. Bilbotik mundura hedatu nahi dute mezua, munduari eskubide urraketa larri hauen berri emateko eta
|
munduko
eragileak dispertsioak dakartzan kalteen aurka mugi daitezen.Konponbide integral baterako bidean urrats bat gehiago emango da larunbat honetan; euskal presoak Euskal Herrian egoteko pauso bat gehiago. Sakabanaketa orain amaitu dadin, NOW Euskal Herria izena jarri diote mobilizazioari.
|
|
2016
|
|
|
Harrerari buruz oihartzun desberdina eskura genezakeen ikusle desberdinengandik, hau da, eskas duguna, hain zuzen horretaz elementu gutxi sortu baitira antzerkiak plazaratu ondoren. Garaiko euskal kultura
|
munduko
eragileengandik harrera oso mugatua izan da.
|
|
|
Ipar Euskal Herriko antzerki
|
munduko
eragileengana jo dugularik egin ditugun elkarrizketetan, askotan Landarten antzerki garaiari egiten zaio erreferentzia. Larzabalen garaia ahantziagoa gelditzen da.
|
|
|
Orixe aipatzea inportantea iruditzen zaigu, Orixe garaiko euskal kultura
|
munduko
eragilea baitzen, erakusteko mugaren gainetik harremanak zeudela, zailak batzuetan, eta garai hau oso konplikatua zenez, korapilo asko zitezkeen, eta arrisku handietan biziko ziren asko. Baina, hala eta guziz ere harreman horiek iraungo zuten gerlaren ondotik.
|
|
|
Aldizkari eta egunkari hauek jorratu ditugu hogeigarren mendearen antzerki giroaren ulertzeko eta ezagutzeko: Egan, Antzerti, Gure Herria, Euzko Gogoa, Aintzina, Euzko Deia, Herria, Zeruko Argia, Argia aldizkarietan, antzerki
|
munduko
eragileen elkarrizketak jaso ahal izan ditugu eta, bukatzeko, gazteen mundua aztertzen zuen Gazte aldizkarian Euskaldun Gazteriaren barneko gogoetak eta grinen ezagutzeko parada izan dugu.
|
|
|
11 Iparraldeko eta Hegoaldeko antzerki
|
munduko
eragileak elkarrizketatu ditugu. Batzuetan prentsan agertutako elkarrizketak baliatu ditugu.
|
|
2017
|
|
|
Jarduera hauen artean, zientzia eta arautze mailan, Euskaltzaindiak dauzkan tresnak garatu nahi ditu (hiztegiak, gramatikak, atlasa, literatura, toponimia, termino logia), paperezko euskarrian edo elektronikoan, betiere Ipar Euskal Herriko errealitateari egokituz, hunkituak diren erakundeekin batera. Lankidetza multzo bat proposatzen da jarduerak sakontzeko erakunde zenbaitekin, hala nola unibertsitateak, kultura
|
munduko
eragile nagusiak, herriko etxeak, EEP, EKE, IGN eta beste.
|
|
2018
|
|
|
Euskal kultur
|
munduko
eragileak ere etorriak ziren besteak beste: Maddi Oyhenart, Ruper Ordorika, Odei Barroso, Alaia Martin eta Maryse Urruty.
|
|
|
Esan liteke, beharbada," ama hizkuntzaren" ideologia muturreraino eraman izan duten diskurtsoak ez direla hain hegemonikoak gaur egun. Eta bertso ekitaldi nabarmenetako diskurtsoetan positiboki aipatu ohi direla bai euskaraz etxean jabetu izana20 eta bai euskara etxetik kanpo ikasi izana ere21 Azpimarra dezagun, hala ere, diskurtsootan, euskaldun legitimoaren posizio eztabaidaezinean kokatzen dela igorlea, eta hizketa gai duen bestea dela, ia beti, hiztun berria. Bertso
|
munduko
eragileek, modu inplizitu zein esplizituagoan, ezinbestean euskaldun zaharren ordezkari gisa irakurriak diren horiek, abegi egiten diete hiztun berriei. Ez da, ordea, eremua bera definitzen duen benetakotasun elementua desagertu.
|
|
|
Ados. Zuk diozun bezala," lan
|
munduko
eragile guztiak ere artikulatu behar dira euskararen norabidean jartzeko...". Azken urteotan lan handia egiten ari da alor horretan eragiteari begira.
|
|
|
Patxik aukera bat aurkezten digu lan munduaren euskalduntzean eraginkorki jokatzeko, instituzioen politikarekin lotutakoa. Halaber, lan
|
munduko
eragileak bide horretan jarri beharra ere azpimarratzen du. Honatx, gure ustez, artikuluan aipatzen diren eragile horiek bete ditzaketen funtzioak.
|
|
|
Euskarari lantokietan sarbidea eman nahi baldin badiogu, agintari politikoek enpresei diru pizgarriak (14) emateko erabakia hartu behar dute. Eta, horrekin batera, jakina, lan
|
munduko
eragile guztiak ere artikulatu egin dira euskararen norabidean jartzeko (sindikatuak, patronala, langileria, euskalgintza eta gizartea bera). Diru gehiago irabazteko aukeraren aurrean bakarrik mugituko dira enpresen botere egituretatik euskarari sarbidea ematera, beraz, diru pizgarri horiek enpresak euskarari sarbidea ematera mugiarazteko adinakoak izan dute, bestela, kale egingo dugu gure azken helburuan, alegia, erranairuak dioen bezala," xuhurraren patrikak bi zulo".
|
|
|
* Lan eta enpresa
|
munduko
eragileen arteko elkarlana sustatzea.
|
|
|
Lan osasuna, langileon bizi baldintzak, enplegua eta ingurumena hizpide hartu dituzte goizean zehar. Eguerdian elkarretaratzea egin dute lan
|
munduko
eragileek Bulebarretik Foru Aldundiko egoitza parera. Arratsaldean hurrengo hitzorduak.
|
|
|
Euskaraz sortutako antzerkiaren garapenari nabarmenki lagunduko dion dokumentazio egitasmoa definitu da, Euskal Herri osoan dabiltzan antzerki
|
munduko
eragile ezberdinen iritziak kontuan hartuta.
|
|
2019
|
|
|
Aitortu digunez, metodologia antzekoa erabili dute azken bi azterketetan: alde batetik, 3.000 galdetegi baino gehiago egin zaizkie bertsozaleei, bai 2017ko txapelketan, bai urte osoko saioetan; eta bestetik, sakonki elkarrizketatu dituzte bertso
|
munduko
eragileak bertsolariak, gai jartzaileak, epaileak, antolatzaileak, eta abar. Azkenik, Xenpelar Dokumentazio Zentroko datuak ere baliatu dituzte.
|
|
|
Nork norekin zertan jardun, zer neurritan eta nori begira? hor dago gakoa, hizkuntza faktorea aintzakotzat hartzekotan. hor eta, jakina, herri aginteen, lan
|
munduko
eragileen, finantza enpresen eta iritzisorguneen babes konkretuan, ulermen zintzoan eta inplikazio proaktiboan. mundu oso bat dago hor deskubritzeko, lantzeko eta garatzeko. aski esparru moderno eta erakargarria: euskaltzale bat baino gehiago harritzeko modukoa. esanak esan arnasguneak" lau baxerritar ezjakinen putzu zulo galdu" direla uste dutenek ez dakite jainko txikiaren berri.
|
|
|
Bideo-jokoen alorrean eragin: a) Merkatuan dauden bideojoko arrakastatsuenak euskaratu (libreak badira) edo euskara daitezen sustatu (ez badira libreak). b) Bideo-jokoen
|
munduko
eragileekin harremanak mantendu eta bitartekaritza lana egin (euren jokoak euskara ditzaten eta etorkizunean aterako dituztenak euskaraz ere plazara ditzaten). d. Lizentzia dualak sustatu. hots, arrazoi praktikoengatik eduki bat lizentzia librerik gabe erabili behar bada, proiektua diruz lagundua izan dadin eduki berbera lizentzia librearekin ere argitara dadin sustatu. e. eusko Jaurlaritzak eduk...
|
|
|
7 Bideo-jokoen alorrean eragin. a. merkatuan dauden bideo-joko arrakastatsuenak euskaratu (libreak badira) edo euskara daitezen sustatu (ez badira libreak). b. Bideo-jokoen
|
munduko
eragileekin harremanak mantendu eta bitartekaritza lana egin (euren jokoak euskara ditzaten eta etorkizunean aterako dituztenak euskaraz ere plazara ditzaten). c. Bideokontsolak eta jokoen plataformak lokalizatzen saiatu.
|
|
|
Barne antolaketan egindako aldaketez gain, aro berriko egitasmoak eta funtzionamendua kudeatzeko eta ondo bideratzeko ezinbestekotzat jotzen zituen hiru zutabe aipatu zituen Urrutia euskaltzainburuak Argomaizko paradoreko hitzaldian: ekonomia eta barne kudeaketa; euskalgintzaren
|
munduko
eragileekiko harremanak; eta komunikazio estrategia, hala hedabideei nola Internet sareari zegokienez.
|
|
|
Sarri idazlea omen zen eta erakundeko kidea polizia iturrien arabera. hamar urteko zigorra betetzen ari zen Martutenera ekarri zutenean. Poetak ere beraiekin zituztela murduskatu zuen Pierrek, nahiz eta, ez zuen ongi ikusten zer izan zitekeen kultura
|
munduko
eragile burges txiki horien zeregina, armak eskuan urratzen zen askatasunaren aldeko borroka horretan.
|
|
2020
|
|
|
Dudarik gabe. Tradizioaren altxorra gordetzeko zaletasuna bezainbeste, berritzeko zaletasuna izan dute bertso
|
munduko
eragileek azken berrehun urteetan, eta bi pultsio horiek modu orekatu batean uztartzen asmatu dutelako iritsi ahal izan da gaurdaino horren osasuntsu. Zenbaitetan, sortzaile izan dira berrikuntzetan, Abbadiak egin zuen bezala, eta, beste hainbatetan, oso adi egon dira atzerrian topa zitezkeen berrikuntzei.
|
|
|
Antxoka Agirre: " Tradizioaren altxorra gordetzeko zaletasuna bezainbeste, berritzeko zaletasuna izan dute bertso
|
munduko
eragileek azken berrehun urteetan”
|
|
2021
|
|
|
9.1.3 Bertso
|
munduko
eragileak dira sinadura jorienak
|
|
|
Telebistan garatu den ereduan Joxerra Garziak sortutako Hitzetik Hortzerak eta irratian Joxe Mari Iriondoren Loiolako Herri Irratiko bertso irratsaioek izandako garrantziaren, edota, esaterako, Basarrik kazetari gisa egindako ekarpen erraldoiaren jakitun, bigarren hipotesi nagusi gisa bertsolaritzaren historia mediatikoan bertso
|
munduko
eragileek izandako garrantzia planteatzen da.
|
|
|
9.1.4 Hedabideratzeko formatuak garatu eta berriak probatzeko gaitasun handia erakutsi dute bertso
|
munduko
eragileek
|
|
|
9.1.5 Hedabideratzea funtsezko ardatz bat izan da bertso
|
munduko
eragileen proiektuan
|
|
|
Lehen hiru zikloetan Lehen Euskal Pizkundetik jariatzen zen ikuskera izan zen bertso
|
munduko
eragileen jardunaren baldintzatzaile nagusia, eta laugarrenean Bigarren Pizkundeak ekarritako ikuskera berriaren eragina nabaritu daiteke.
|
|
|
Uste dugu, berariazko helburu baino areago, programa horien atzean kontzientzia edo sentsibilitate bat dagoela, mainstreaming moduan funtzionatu duen sentsibilitate berezi bat, alegia. Sentsibilitate horrek aukera eman digu beste eragile batzuekin batera lan egiteko, horietako batzuk zuzen zuzenean euskararen
|
munduko
eragileak ez badira ere.
|
|
2022
|
|
|
Gainerako indar politiko, sindikal eta elkarte
|
munduko
eragileekin batera mobilizatzeko beharra azaleratzeaz gain, ekainean iraganen diren Frantziako Legebiltzarrerako hauteskundeei beha hasiak dira ezkerreko abertzaleak ere. Bihar eginen du prentsaurrekoa EH Baik Ipar Euskal Herriko hiru hautesbarrutietan aurkeztuko dituen hautagaiak aurkezteko.
|
|
|
Hausnarketa garaian murgiltzekoak gara datorren urtean; Topagunearen datorren hamarkadarako estrategia nagusia erabakiko dugu mugimenduaren 2023ko III. Kongresuan. Hausnarketa lana ez dugu guk bakarrik egingo, etorri berriekin egingo dugu, gazteekin, herri mugimenduekin, lan
|
munduko
eragileekin, erakundeekin, kulturgintzako lagunekin, baita erakundeekin ere. Elkarren beharrak entzun eta estrategiak elkarrekin adostuko ditugu guretzat laborategi kutsua izango duen elkarrizketa prozesu honetan.
|
|
2023
|
|
|
Nola diren gauzak, bere garapen emankorrena 2008ko krisian lortu zuen: bere gomendioak saldu zizkien finantza
|
munduko
eragileei, eta diru sarrera horrekin biderkatu zituen enpresen bereganatzeak. Alta, zoriaren ironia, Fink izan zen krisi horren oinarrian dugun subprime arrisku handiko mailegu hipotekadunen arbasoen asmatzaileetariko bat.
|