|
2008
|
|
|
Lan honen helburua ez da izango fenomeno meteorologikoen zientzia ikuspuntua adieraztea, bai, ostera, hartaz baliatzea taxuzko sail kapenak egin ahal izateko. Hortaz, meteorologia bitarteko
|
moduan
erabiliko dugu eta ez helburu.
|
|
|
Andre Mariaren motiboa da lokarri
|
moduan
darabilena, motibo honek uztartzen baititu lehen hamabi koplak. Kopla erlijiosoak eta maitasun mundu tarraz dihardutenak kateatzeko eginkizuna du:
|
|
|
Hamahirugarren kopla honek egilearen zeinahi asmori erantzunda ere, gaztigatzeko idatzi izanean justi fikatzen du gertaeraren albistea adieraztea: aitzakia izan ala ez, babes
|
moduan
erabili ala ez, aholkatu nahiaren janzkerarekin aurkeztu zuen. Hots, Erdi Aroko literaturaren zentzu moralizatzailearekin bat eginaz jarraitzen du:
|
|
2009
|
|
|
Euskara batuaren hiztegia zientziazko, teknologiazko eta jakintzako terminoez aberasteko asmoarekin Zientzia eta Teknika Hiztegia Biltzeko egitasmoa eratzea erabaki zuen 2007an Euskaltzaindiak. Lanaren metodologia eta jakintza alorrak zehaztea, oinarri
|
moduan
erabiliko den termino zerrenda osatzea eta proiektuaren datu basea diseinatzea izan dira lantaldearen aurreneko lanak. Xabier Kintana da zuzendaria.
|
|
2012
|
|
|
5 Episteme kontzeptua Michel Foucault-ek definitu zuen
|
moduan
erabiliko dugu hemen. Izan ere, Pier Pascale Boulanger ek bere doktore tesian (Théories postmodernes de la traduction 2002) erakusten digun bezala, Foucaulten kontzeptua oso baliagarria gertatzen da itzulpenaren
|
|
|
Benetako kultura, librea, autentikoa, jatorrizko sorkuntzarekin baizik ezin zela lortu uste zen, frantsesez idatziz, alegia. Bestetik, aurreko egoerari aurre egiteko, itzulpena erresistentzia
|
moduan
erabiltzen zen: literatura lan arrotzak erabat desitxuratuz eta Quebec-eko egoerara moldatuz, hizkuntza eta kontzientzia nazional bat sortzeko eta indartzeko erabiltzen zen itzulpena.
|
|
|
Euskaltzaindiak aipaturiko guztiak behar bezala ihartuak daudela pentsatu eta gaineraeta, edo, ala, baina bezalako hitz bakarrak lokailu direla esango dugu. Euskaltzaindiak, zerrendatzean, lokailu horiekin batera aipatzen dituen bai lokailu
|
moduan
erabil daitezkeen juntagailuei(), bai oso arruntak diren beste hainbat esapide barne hartzen dituen multzoari (nolanahi ere, ildo beretik, horren ondorioz, hala eta guztiz ere, halaz guztiz, etab.) berriz, testu markatzaile deizioa emango diegu Euskaltzaindiak argitaratutako Testu antolatzaileak. Erabilera estrategikoa liburuan (2008) agertzen den bezalaxe.
|
|
2021
|
|
|
Beraz, argi dago bada ere itzuliak baduela kontzesio kutsua. Gure idazleen artean anitzek kontzesibo
|
moduan
erabiltzen dute bada ere nahiz badere (badare bezala ere), mendeko perpaus arruntak sortuz horrela. Hori gertatzen da Leizarraga, Oihenart, Duvoisin, Bordel eta beste batzuekin.
|
|
|
Alde batetik, kategoria lexikoen antzera jokatzen dute testuinguru batzuetan: kategoria lexikoek bezala eratorpena jasan dezakete eta lexema berriak sortzeko oinarri
|
moduan
erabil daitezke. Bestalde, kategoria funtzionalei egozten dizkiegun ezaugarri batzuk dituzte:
|
|
|
zerrenda mugatua osatzen dute eta zenbaitetan funtzio sintaktiko garbia izaten dute. Azken kasu horietan, pentsa liteke menderagailu edo aspektu morfema
|
moduan
erabiltzen diren atzizkiak ez direla postposizioak eurak, ez bada postposizioekiko isomorfikoak diren atzizkiak. Hala ere, postposizioen eta morfema funtzional horien artean badaude antzekotasun semantiko eta sintaktikoak, eta horregatik, haien artean nolabaiteko harreman sintaktikoa badagoela pentsa genezake.
|
|
|
11.5d Izenen eta aditzen arteko bereizketa kolokan jartzen duen beste datu sorta bat predikatu
|
moduan
erabiltzen diren izen eta adjektibo biluzietatik datorkigu. Izan ere, euskaraz hainbat aditzezko esanahi izen edo adjektibo biluzien bidez adierazten dira.
|
|
|
Euskaltzaindiaren Hiztegira jotzen badugu, lehenik zer motatako aditzoinak ditugun kontsulta dezakegu. Berotu, esaterako, da/ du motako aditza da, hau da, berotu da zein berotu du
|
moduan
erabil daiteke; zerbait berez berotzen da, edo zerbaitek edo norbaitek berotzen (beroarazten) du. Aditz inkoatibo esaten zaie berotu da motakoei, eta kausatibo (edo arazle) berotu du motakoei (§ 23.2.2.1).
|
|
|
Jakina, gehitze zentzu hori nabarmen ageri da eta bezalako juntagailu batekin: lehenago esan den moduan, partikula hau berez juntagailua baldin bada ere (bi perpaus nahiz bi izen sintagma lotzen baititu), diskurtso markatzaile
|
moduan
erabiltzea ere ez da batere gauza arraroa, beste juntagailu askorekin gertatzen den legez. Ikus ditzagun, esate baterako, hurrengo adibideok.
|
|
|
Orain, aldiz, hiru ehun mila hil ukan dituen herri dohakabe horrek iduri du bide hobean dela 2000 urtean sinatu bake hartaz geroztik (Herria). Aspektu marka hartzen duenean, ordea, intrantsitibo datibodun
|
moduan
erabiltzen da iruditu: Ixaskunek zapiaz begiak xukatzen zituela iruditu zait (Txillardegi).
|
|
|
36.10c Inesiboko postposizioa duten tu artean eta n artean formak testu zaharrenetatik aurrera daude dokumentatuak, euskalki guztietan, zubereran eta goi nafarreran izan ezik. Ohiko
|
moduan
erabiltzen dira hauek ere, ‘noiz artekoa’ adierazteko (sartu artean, sar artean; sartu den artean; sar dadin artean); partizipioarekin egina da maizenik erabilia.
|
|
|
haren objektua —izen sintagma zenbatzaileduna— esanahiz plurala denean ere ohikoa da singularreko forma erabiltzea, goiko adibideetan ikusten den moduan, nahiz zenbaitek, analogiaz edo, dituela hamar egun gisakoak erabili zenbaitetan; Jean Etxepare medikuak erabiltzen ditu inoiz horrelakoak. Eta anaforiko
|
moduan
erabiltzen denean ere —hau da, zenbatzearen hasierako unea iraganean ezarria denean ere— ez da ohikoa zuela adizkia erabiltzea, ezinezkoa ez bada ere: Hogei urte zuela egin zutenaz oroiturik (Axular); Iaz hartu zuen zuela hiru urte bidali zioten gutuna.
|
|
|
Hala ere, ez da gainerako izenak bezalakoa. Baina Egungo Euskararen Hiztegiko (EEHko) adibideak ikusten baditugu berehala ohartuko gara gaur ez dela izen
|
moduan
erabiltzen. Bada" izen" multzo bat (ondoan, aurrean, atzean, gainean, azpian...) tokia (batzuetan denbora ere) adierazten dutenak eta n, ra, tik postposizioekin erabiltzen dira ia beti.
|
|
2023
|
|
|
Hizkuntza jardueren plan estrategikoa (Datuak jasotzeko eredu hau egiteko, oinarri
|
moduan
erabili dira: Euskal Herriko Ikastolen Konfederazioa (2009) Ikastolen Hizkuntza Proiektua.
|