|
2008
|
|
|
Jakina, hizkuntzaren erabilera behin behinekoa edo aldian aldikoa edo tarteka martekakoa ez denean, gauzak aldatzen hasten dira. Hizkuntza bat
|
modu
sistematikoan erabiltzen badugu, batez ere hizkuntza horretan bizi baldin bagara, eta hizkuntza hori baldin badugu bizitzan egiten ditugun gauzak egiteko darabilgun zorioneko tresna, erne orduan. Orduan gauzak errotik aldatzen hasiak izango direlako.
|
|
2011
|
|
|
Pluraltasunaren eta askotarikotasunaren iturri eta berme diren hizkuntz gutxiengoak, izan ere, aginte demokratikoek eragindako etnozidioen biktimak dira. Gehiengoaren izenean zilegitutako etnozidioz josia baitago mundua. Dena dela, hurrengo atalean onduko dugu
|
modu
sistematikoan gutxiengo eta gehiengoen arteko harremanen auzia.
|
|
|
Badakite ez dakitela nahikoa, eta badakite, orobat, baliabideak urri dituztela. Hala, erabakiak atzeratzen hasiko dira azkengabeki, edota zalantzaz beterik ekingo diote eginbeharrari
|
modu
sistematikoan jardun ordez. Emaitza azkarrak nahi dituzte, eta halakorik ez baldin badator, atzeraka hasten dira berriro.
|
|
2017
|
|
|
Azal kolore jakin bateko jaiotzen bazara, horrek ez zaitu biologikoki beltz (beltzaran, etab.) bilakatzen, sozio ekonomikoki beltz baizik, izan ere, kategoria sozio-politikoa da arraza. Patriarkatuaren kasuan (hau da, gu geu bizi garen gizarte sistema, nahiz eta autore hauek
|
modu
sistematikoan ez aipatu), gizon zuriek soldata handiagoak eta izen ona dauzkate, haiek kudeatzen dituzte sistema politikoa, finantzarioa eta juridikoa, haiek kudeatzen dituzte bankuak eta enpresak, eta ez preseski emakumeak edo beltzak baino trebeagoak, azkarragoak edo arrazoimen handiagokoak direlako, baizik eta zakilarekin eta azal kolore jakin batekin jaio zirelako. Eta zakilak (edo azal kolore jakin batek), sistema patriarkal batean (edo sistema arrazista batean), zenbait pribilegio eskuratzeko aukera ematen dizulako, hala nola emakumeei baino gehiago ordaindu diezazutela (eta AEBetan beltzei baino gehiago, eta Turkian armeniarrei baino gehiago, eta Espainian eta Frantzian marokoarrei baino gehiago), hala nola herrialdeak eta bankuak goberna ditzazula, bai eta zeu izan zaitezela historiaren, jakintzaren eta zientziaren protagonista, emakumeak ez bezala (edo AEBetako beltzak, edo Turkiako armeniarrak etab. ez bezala).
|
|
|
batetik, nola ekoizten ditugun, modu adimentsuan, zaharren egoitzak, haurtzaindegi publikoak eta, oro har, gizarte zerbitzuak dituzten lurraldeak. Bestetik, nola hobetzen dugun hezkidetza, adibidez, belaunaldi ezberdinen, adin ezberdinen, aurrekari sozioekonomiko eta kultural anitz eta jakintza mota ezberdinen artean,
|
modu
sistematiko eta publikoan, barneraketa eta ahalduntzea xede duten programa integralen bitartez; edo, beste adibide bat jartzearren, nola neutralizatu dezakegun modu adimentsuan genero eta arraza segregazioa edozein lurralde edo mihiztadura motatan, arraza eta generoaren araberako hezkuntza eta produkzio sistema, enplegu eta soldata segregaziotik hasi eta ordaindu gabeko lan eta zereginetara....
|
|
|
Nazio identitatearen transmisioan erabakigarria honako auzi hau izango litzateke Fabregaten esanera: , estatuaren kultura hegemonikoak zein neurritaraino ordezkatzen duen
|
modu
sistematikoan haren mendean dagoen nazioaren kultura? 73 Edo beste modu batean esateko: mendean hartutako nazioaren asimilazio mailak izango du azken hitza hizkuntza eta kultura etniko minorizatuen berpizkundean.
|
|
|
Eta ni, ni beste sexukoa naiz. Ez naiz ni izutzen den bakarra
|
modu
sistematikoan birkokatzen nautenean emakumearen tokian. Beste emakumeekin baizik ez naute alderatzen:
|
|
2018
|
|
|
Halako burdelak, oro har, familia mantendu beharra zuten emakume batzuek eramaten zituzten, eta, prostitutak ez ezik, beste hainbat pertsona ere hartzen zituzten maizter. Bada, 1885eko lege hark boterea eman zien poliziei burdel haiek ixteko(
|
modu
sistematikoan itxi zituzten 1890etik 1914ra bitartean), baita diru truke sexua eskaintzeko jardueraren kontra egiteko ere. Horren ondorioz, prostitutek proxenetengana jo zuten babes bila, eta emakumeek utzi egin zioten prostituzioa kontrolatzeari:
|
|
2019
|
|
|
Iturri horretara jo ezean, gizonak gudu zelai bat dirudi, pultsioen eta debekuen artean, batzuk eta besteak zentzuz gabeak eta kontingenteak. Psikoanalista guztiek uko egiten diete,
|
modu
sistematikoan, hautuaren ideiari eta harekin batera doan nozio bati, balioaren nozioari; hortxe dago sistemaren berezko ahulezia. Pultsioak eta debekuak hautu existentzialetik apartaturik, Freudek huts egiten digu haien jatorria azaltzean:
|
|
|
Baina haren eginkizuna, hain zuzen, heriotza bizitzan txertatzea da, gizartean, ongian. Orobat,
|
modu
sistematikoan sustatzen da, ama heroikoen, gurtza:
|
|
|
Kasu batzuetan, ordea, desloratzearen kontua ez da aintzat hartu ere egiten; adibidez, Malinowskik deskribaturiko indigenen artean, neskatilak sekula ez dira birjinak, sexu jolasak zilegi baitira haurtzarotik. Batzuetan, amak, ahizpa nagusiak edo andre helduren batek
|
modu
sistematikoan desloratzen ditu neskatilak, eta bagina zuloa zabaltzen diete haur denbora guztian. Batzuetan, pubertaroan desloratzen dituzte, eta emakumeek egiten dute, makila batekin, hezur batekin, harri batekin; ebakuntza kirurgiko baten tankerakotzat jotzen da halakoetan.
|
|
|
Hura nola iritsiko den inperio sentigarri guztira: horixe prestatu behar du arteak,
|
modu
sistematikoan?. Zergatik emakume haurra?
|
|
|
Herrialde latinoetan, Ekialdekoetan bezala, legeak baino ere gehiago zapaltzen du emakumea ohituren zorrotzak. Italian, faxismoak
|
modu
sistematikoan geldiarazi du feminismoaren bilakaera. Elizarekiko aliantzaren bila, familia errespetatuz eta emakumeen esklabotzaren tradizioari segida emanez, Italia faxistak doblezka makurrarazi du emakumea:
|
|
|
– Emakumezkoek gizonezkoek baino erabilera portzentaje handixeagoak eman ohi dituzte nahikoa
|
modu
sistematikoan, adinik zaharrenetan izan ezik. Ondorengo atal batean landuko dugu xehekiago gai hau.
|
|
2021
|
|
|
Idazle askok pentsatuko zuten sinonimoak
|
modu
sistematikoan erabiltzea astunegia suertatuko litzatekeela eta maila batean arrazoia izango zuten, sinonimoak modu astunean erabiliz gero. Baina Axularrek behin eta berriz sortzen ditu paragrafo ahaztezinak, ahots goran irakurrita bihotza taupadaka jartzen dutenak.
|
|
|
eraldatzea mina arnasa kentzen ez dion arte, tripek uzkurtzeari uzten dioten arte, loa bueltan etorri arte; eraldatzea mina amore emandako kulero artean konpresa lodi bat eraman behar ez izan arte. ...stiko dela baina ekaitzak ez duela eramango, eta aitari deitzea domekero leku batean eta bestean dagoen eguraldia edota batean eta bestean jateko zer prestatu duten komentatzeko, eta kezkatzea kotxeak matxura bat duelako, eta yogako klaseak astearte eta ostegun arratsaldeetan, eta lagunekin ardo bat hartzeko gelditu eta hiru hartzea, eta okindegikoarekin bi esaldi trukatzea goizero, eta maindireak
|
modu
sistematikoan aldatzea astero, eta haurdun gelditu aurreko sujetadoreak janztea berriro, eta bere etxean dagoenean etxean sentitzea geldiro. Bere lekura bueltatzea.
|