|
2000
|
|
|
Ni-a sentsazio konplexu lez definitzen zuen, ez besterik; eta konplexutasun mailan soilik desberdintzen zen beste gauzetatik. Ni-ak beste edozein objektuk dituenak baino
|
modu
konplexuagoan ditu elementuak eta hauen arteko asoziazioak ere. Tamalez, Mach puntu honetan ez zen oso argi azaldu, eta ez zuen garbi idatzi Ni-a ‘nire gorputza’ den ala ez.
|
|
2002
|
|
|
Informazioa sortzeko, igortzeko eta gordetzeko ahaleginak eragin zuzena eduki du gizateriaren garapenean. Datu guztien arabera,
|
modu
konplexuz eta zehatzez komunikatzeko, gizakiaren ahalmena eta nahia garatu egin dira denborak aurrera egin ahala.
|
|
|
Nolanahi ere, ez da komeni horman sartzea, haren pisua eta tamaina handiak handiak baitira eta zaila egiten baitute hormari eustea, baizik eta lurrean edo beste altzariren batean bermatzea. Listoi gurutzatuen botilategia Botilategia sortzeko
|
modu
konplexuagoa da zurezko listoi txiki diagonalak gurutzatuta lotzea, lehenengo argazkian ikus daitekeen bezala. Diseinu hau erakargarria da eta egiteko nahiko erraza, espazioa oso ondo aprobetxatzeko aukera ematen baitu.
|
|
2003
|
|
|
Kontuan izan dezagun azpiegitura proiektuak prestatzea, egitea eta ustiatzeak hainbat arrisku dakartzala3, parte hartzaile desberdinen artean
|
modu
konplexuan banatzen direnak. Horien artean berezko garrantzia hartzen dute arriskusoziopolitikoek; proiektuaren egingarritasuna kolokan jar lezaketen arazoaksaihestu nahi badira eragindako taldeekin (erabiltzaile potentzialen taldeak, zergapekoak, ukitutako lurraldeak eta komunitateak) akordio eta konpromiso espezifikoak lortu dira, eginkizun horretan sektore publikoak parte hartzeafuntsezkoa izanik, transakzio eta bitartekaritza kostuak4 minimizatzeko.
|
|
2004
|
|
|
Horren arrazoia oso sinplea da: ezpurutasunak eta zikinkeriak oso
|
modu
konplexuan finkatzen dira gainazaletan. Oro har, poroetan, zirrikituetan eta bestelako irregulartasunetan egon daitezke mekanikoki itxita.
|
|
2006
|
|
|
Aitzitik, enpresa iragarleak publizitate agentzia bati programa ekoizteko mandatua ematea da ohikoena. Bartering
|
modu
konplexu horretan, hiru subjektuk hartzen dute parte, eta, haien artean, kontratu harreman bikoitza sortzen da. Lehenik, enpresa iragarlearen eta publizitate agentziaren artean sortzen da harremana; lehenak programaren ekoizpenaren ardura uzten dio bigarrenari, eta publizitate sorkuntzako kontratu baten bidez zehaztu daiteke harreman hori; programa bera, publizitate mezuak ezarrita daramatzanez, iragarlearen publizitate kanpainaren zatitzat jo daiteke.
|
|
2008
|
|
|
1) demografia, 2) kontrol eta babes instituzionala, eta 3) estatusa. Hiru dimentsioak oso
|
modu
konplexuan ulertu behar direnez, beren arteko loturak eta elkarreraginak azaltzen dira artikuluan.
|
|
|
Ekonomialariona da erantzukizunaren zati bat, gauzak
|
modu
konplexuan azaltzeko joera dugulako; komunikabideek ere izan dezakete erru pixka bat, baina, nire ustez, herritarrek dute azken hitza.
|
|
2009
|
|
|
Sintoma fisikoen hautematean, beraz, faktore biologikoek, psikologikoek etasozialek eragingo dute
|
modu
konplexu batean. Horregatik, lan honetan ikuspegibiopsikosozial bat proposatuko dugu emakumezko zein gizonezkoen sintoma fisikoen bizipena ulertzeko, enfasi berezia emakumezkoen kasuan eginez.
|
|
|
Informazioa kultura gisa ikusi behar dugu, ez soilik kulturarako, edo kulturaren barnean, edo kulturari buruz. Fenomeno horri hainbat izen jarri zaizkio, esaterako ‘komunikabide berrien kultura’, ‘Internet kultura’ eta ‘ziberkultura’ Kultura horiek
|
modu
konplexuetan erlazionatzen dira informazioaren gizartean dagoeneko existitzen diren beste kultura batzuekin, eta harreman horiek ulertzea da informazioaren kulturaren filosofiarentzako eginkizun garrantzitsu bat.
|
|
2010
|
|
|
Caritasek eskatu zuen, elkartasunean eta justizian oinarritutako Europako gizarte eredu bati laguntzeko lehen urrats gisa, 2010 urtean Oinarrizko Eskubideen Gutunari esanahi “erreala” ematea, ekonomiak “gizartearen zerbitzura” egon behar duela eta pertsona guztientzat bizitza duina izateko eskubidea lehenestea. Espainiako egoerari dagokionez, Morak azaldu zuen krisiaren ondorioz lehen egoera “normalizatua” zuten pertsonak “oso
|
modu
konplexuan bizi direla ikuspuntu ekonomikotik”. Hori dela eta, 2010erako Espainiaren helburuak finkatu zituen:
|
|
|
herritarrek zientziaren aldekotasuna berretsi eta erabateko babesa ematen diete zientzialarien profesioari eta langintzari, baina irakurketa zeharo aldatu ohi da zientziaren testuinguru materiala eta diskurtsiboa hizpidera jasotzen denean. Auzitan dagoena ez da zientzia eta teknologia, ezagutza zientifiko urrikoenak dira aldekotasun alienatzailea erakusten dutenak, eta aldiz ezagutza sendoa dutenak dira gauzak
|
modu
konplexuago batean irakurriz pertzepzio anbibalentea erakusten dutenak. Hor leudeke instituzioen gabezia bi:
|
|
2011
|
|
|
Ongizate subjektiboa zerk dakarren galderari
|
modu
konplexuagoan erantzun dakioke. Premia oinarrizkoak beteta izateaz gain, elikagaiak, etxebizitza, eta bizitzeko beste emango digun bitarteko segurua?, osasuna behar dugu, bai humanoa nola ingurumenarena.
|
|
2012
|
|
|
Herri indigenek erabili eta ustiatu egiten zuten ingurunea euren gizarteek zituzten beharrei erantzuteko. Ahalegin horretan ezagupen sistema eta ustiaketa iraunkorrerako teknologia eta
|
modu
konplexuak sortu zituzten, baina kolonoek ez ziren gauza izan horiek errekonozitzeko eta preziatzeko. «Terra Nullius»ek indigenek produzituriko jakinduriaz jabetzea ere ekarri zuen, baita hauek euren ekosistemekin mendeetan garatu zituzten harreman konplexuen ukazio eta ezkutatzea ere.
|
|
|
Aitzitik, enpresa iragarleak publizitate agentzia bati programa ekoizteko mandatua ematea da ohikoena. Bartering
|
modu
konplexu horretan, hiru subjektuk hartzen dute parte, eta, haien artean, kontratu harreman bikoitza sortzen da. Lehenik, enpresa iragarlearen eta publizitate agentziaren artean sortzen da harremana; lehenak programaren ekoizpenaren ardura uzten dio bigarrenari, eta publizitate sorkuntzako kontratu baten bidez zehaztu daiteke harreman hori; programa bera, publizitate mezuak ezarrita daramatzanez, iragarlearen publizitate kanpainaren zatitzat jo daiteke.
|
|
2013
|
|
|
ez dira haiek bakarrik bizitzeko gai, eta organismo bizidun batean sartzen direnean bakarrik aktibatzen dira. soziokulturalarekin erlazionatzea. Eta esan beharrik ez dago hizkuntzaren sistema
|
modu
konplexuan (baina ukaezinean) hizkuntza hori erabiltzen duen gizarteko sistema soziokulturalarekin eta semiotikoarekin inbrikatzen dela: nahikoa da pentsatzea zenbateraino bereiz daitezkeen (ala ez) hizkuntza baten ohorezko tratamenduak eta hizkuntza hori hitz egiten duen gizarteko egitura soziala eta etiketa.
|
|
|
Aurrekoa baino zenbakitze
|
modu
konplexuagoa da. Kable bakoitza zenbaki bakar batez identifikatzen da.
|
|
|
Orduko osagarri horiek, ordea, ez ziren bakarrik betegarri militarrak edo estrategikoak; aitzitik, bereganatze horretan, hartu egin dira
|
modu
konplexuan, puzzle baten antzera, oso ikuspegi kontrajarriak, ondorio politiko ezberdinak eman dituztenak, jakina, nahiz eta denak ez egon kanpoko eragin berdintsupean.
|
|
2014
|
|
|
Gure habitatetan osatzen diren sozio ekosistemen azterketarako eta horien arteko harremanak ulertzeko soziologia ekologikotik Tabarak (2003) proposatzen duen SEIC modeloaren oinarriak erabili dira. Modelo horrek sistema sozio ekologikoak eta horien arteko erlazioak
|
modu
konplexuan ikusten ditu, eta ikerketari ikuspuntu sistemikoa ematen dio. Harremanetan oinarritzen diren azpisistema eta sistema sozio ekologikoen erlazioak ulertzen laguntzen digu.
|
|
|
identitatea ez da aurrez emana zaigun ezer, egiten dugunaren emaitza baizik, identitatearen sorkuntzan kulturak duen pisua azpimarratuz. Identitatea modu honetara ulertzeak, ildo berri bat zabaldu du euskal soziolinguistikan (Hernández 2007, Kasares 2013), hizkuntzarekiko loturan gertatzen diren fenomenoak, hizkuntzaren planotik haratago,
|
modu
konplexuagoan ulertuz eta aztertzeko bideak zabalduz: identitatearen poliedroaren alde bat baino gehiago baldin badago, zuzenean ala zeharka hizkuntzari lotua (funtsean, identitatearen alde guztiak elkarreraginean garatzen baitira), badira hizkuntzari zuzenean lotuta egon ez arren (soziolinguistika klasikoak lotura ulertzen duen moduan), hizkuntzaren erabileran eragiten duten identifikazio esparruak ere.
|
|
|
Horixe da, hain zuzen ere, BE JK gisa aztertuz atera dudan ondorioetako bat: behatutako gazteen hizkuntza erabileran eragiten duten faktoreak nagusiki identitateari lotuak direla,
|
modu
konplexuan saretzen direla eta elkarreraginean daudela. BEn, zehazki, jarduerakideak kontziente dira JKaren baitan gizartearekiko ematen diren bi mutazio nagusiz:
|
|
|
Azken finean, narrazioak izan ditzakeen efektuak ez dira dimentsio edo norabidebakarrekoak, eta hartzailearekin kontaktuan jartzean mezu zinematografikoakerdietsi eta onetsi ditzakeen formak kontaezinak dira. Kontuan izan behar dugudiskurtso zinematografikoek
|
modu
konplexuan egiten dutela lan gizabanako eta gizakolektiboengan, eta eragiteko moduak askotarikoak direla. Are gehiago, zinemagorputzen arteko harremana ez da aldebakarra eta bigarrena ez da lehengoaren morroi.Besteak beste, narrazioek dagoeneko eraturik dauden subjektibotasunetan egitendutelako lan, eta, beraz, mezu bakoitzak eragin handiagoa edo txikiagoa eta, denaden, ezberdina eduki dezake gorputz batekin edo bestearekin kontaktuan jartzean.Ukipen horretan, ikusleak igorlearen mezua barnera, eralda, bere egin edota errefusadezake, pelikularen barne logikatik eta sortua izan zen borondatetik ihes egitenduten prozesuetan.
|
|
|
Denborak adierazteko,
|
modu
konplexua erabili zen: traineru bakoitzak proba osatzeko behar izan zuen denbora, hain zuzen, minutuen, segundoen eta segundo ehunenen bitartez adierazi zen.
|
|
2015
|
|
|
Horrek eragina du ingurumenarekiko harremanean. Oro har, Homo a abilagoa da ingurumenarekin harremanetan jartzeko, informazioa
|
modu
konplexuagoan jaso eta filtratzen duelako. Baina ez gaude naturatik kanpo.
|
|
2016
|
|
|
Datu hori eskuratu ahal izateko inkesta bidezko galdera bat baino dezente gehiago egiten dira. Beraz,
|
modu
konplexua erabiltzen da, erantzunen konbinaziotik eratortzen delako datu hori. Gainera, gunekako datu horiek ondo ponderatzea ere ez da erraza.
|
|
|
Women, Race &Class eta Blues Legacies and Black Feminism. Alegia, historiaren ñabardurak
|
modu
konplexu batean ikertu gabe (lehenengo liburuaren polifonia sublimea da: beltzen, langileen, emakumeen AEB) eta kulturaren analisi finik gabe (bigarrenean Rainey, Smith eta Holidayren abestiak basakeriaren dokumentu gisa aztertzen ditu) ezin da askapena harilkatzen hasi.Baina Davisen oihartzuna esplikatzeko bada beste liburu bat. If they come in the morning...?
|
|
2017
|
|
|
hitz esentzial eta erabakiorrik, azken hitzik existitzen ez denez, narratzailea hasiera hasieratik zegoen huts egitera kondenatuta. Azalpen berbera eman digu Atxagak ere, baina errazkeriari ihes eginez, muskerraren eta azken hitzaren hariak
|
modu
konplexu bezain zoli, eder eta iradokitzailean txirikordatu eta askaera bikaina
|
|
|
Badirudi, izan ere, hizkuntza ezberdinen erabileran garunaren eremu ezberdinak erabiltzen direla; egile batzuek hemisferio lateralizazio ezberdinaz hitz egiten dute. Zentzuzkoa dirudi, orduan, sintoma psikiatrikoek adierazpen ezberdina izatea hizkuntza ezberdinetan,
|
modu
konplexuan bada ere, egitura ezberdinen aktibazioa eta inhibizioa eragiten baitute. Gainera, ama hizkuntzan prozesu automatikoak, hau da, batez ere prozedura oroimena, erabiltzen den bitartean, bigarren hizkuntzaren erabilerak esfortzudun kontrola eta memoria deklaratiboaren erabilera behar dituela azaltzen du ikertzaile horrek; lehen ere aipatu bezala, funtzio betearazleen parte hartze handiagoa, hizkuntza igorpenean arreta gehiago ipintzea ekarriko lukeena.
|
|
2018
|
|
|
Ikerketek erakutsi dutenez, faktore ugarik eta
|
modu
konplexuan eragiten dute hiztunaren hizkuntza hautuetan eta, beraz, portaeretan. Baina, bada hiztun berriei bereziki eragin diezaiekeen faktore bat:
|
|
|
Ñabardura zenbait jarriko ditut, ETAren gisako erakunde baten agiriak biziki bikoak direlako, eta errealitatea ez da bikoa. Bai, errepresioa izan da, eta ukapena, baina
|
modu
konplexuagoan. 1975, frankismoa desagertzean, Gernikako Estatutua plantan jarri zen, eta bi aldeetan bazeuden euskaldunak.
|
|
|
Patriarkatu modernoa ulertzeko, nahitaezkoa da istorioan falta den beste erdi hori kontatzea, kontratu sexuala eta eremu pribatuaren jatorria azaleratzea. Hala ere, oso zaila da kontratu sexualaren istorioa sorberritzea ahaztu gabe gizarte zibilaren bi eremuak elkarrengadik bereiziak eta elkarri lotuak daudela aldi berean, oso
|
modu
konplexuan. Kontratu sozialak eta kontratu sexualak (jatorrizko kontratuak) bi eremu sortu dituztela esateak pentsabide okerrera eraman gaitzake, horrek aditzera ematen baitu eskubide patriarkalak ezkontza edo eremu pribatua baino ez dituela gobernatzen.
|
|
|
Kasu horretan identitate «femeninoa» («figura») egongo litzateke «gorputz maskulino» («fondo») batekiko kontrastean, baina justaposizioaren ondorioz termino biek galduko lukete beren barne egonkortasuna eta lausotu egingo litzateke bien arteko bereizketa. Jakina, askoz konplexuagoak izan daitezke desira truke generodun hauek, maskulinoaren eta femeninoaren arteko jokoak eta fondoaren eta figuraren inbertsioak oso
|
modu
konplexu eta egituratuetan sor baitezakete desira. Garrantzitsua da bai gorputz sexuduna «fondo» gisa eta bai femme edo butch identitatea «figura» gisa mugi daitezkeela, alderantzikatu eta askotariko anabasa erotikoen iturri izan.
|
|
2020
|
|
|
Nerabezaroa haurtzaroaren eta helduaroaren arteko garaia da, eta, Osasunaren Mundu Erakundearen arabera, 10 eta 19 urte bitartekoa da. Etapa honetan aldaketa garrantzitsuak gertatzen dira gazteen gorputzaren garapenean eta garapen neurokognitiboan, baina gizarte rolak eta identitate rolak ere osatzen dituzte,
|
modu
konplexuan eragiten dutenak eta ongizatean eta osasunean ondorio garrantzitsuak izan ditzaketenak. Nutrizioaren ikuspegitik, aldaketa horiek guztiek energia (kaloriak) eta mantenugai behar handiagoak dakartzate (batzuetan, helduaroan izango diren eskakizunak baino askoz gehiago); horrez gain, bizitza osoan iraungo duten ohiturak sortzen dituzte, eta arrisku jokabide batzuei aurre egiteko modua zehazten dute (batzuk elikadurarekin zerikusia dutenak, hala nola elikadura portaeraren nahasteak).
|
|
|
Euskaldunok, mundua nazio estatutan antolatu eta uniformizatu den sasoian, mendiko hizkuntzari eusten dion komunitate txiki bat gara. Beste faktoreekin
|
modu
konplexuan artikulatzen da hori gizarte konplexuetan, baina globalizazioarekin ere arazoa hor dago, eta areagotu besterik ez da egin gure ziurtasun eza alde horretatik. Ez kanpotik datorren zapalketagatik, baizik eta batez ere zapaltzaileen balioak geure egiten ditugulako.
|
|
2021
|
|
|
Ez da nahikoa esatea espainiarra eta txinatarra naizela, adibidez. Identitatearen atal ezberdinak
|
modu
konplexuan txirikordatzen dira. Garbi dago txinatar edo espainiar izateko moduak modu monolitikoan eta estereotipatuan ulertzen baditugu, ez naizela ez bat eta ez bestea.
|
|
|
Hartara, ikaskuntza prozesuak sakonagoak izateko deeper learning, ingelesez, edo ikaskuntza sakonagoa eta ikaskuntza positiboaren ildoan positive learning, jakintza arloetan alfabetizatu behar dute ikasleek: hau da, jakintzaarlo bakoitzaren ezagutza espezifikoaren eraikuntzan ikasleek parte hartze aktiboa erakusten dutenean, eta, orobat, horren ulermena adierazten irakasten zaienean arloak berezko dituen moldeetan eta geroz eta
|
modu
konplexuagoan (op.). Ondorioz, ikaskuntza sakonagora egingo luke ikasleak, hots, 45 Izendapenaren inguruan biliteracy, multiliteracy edo pluriliteracy terminoen egokitasunaz eta zehaztasunaz eztabaida sortu izan da, bilingualism, multilingualism eta plurilingualism terminoen inguruan egon denari jarraiki.
|
|
2022
|
|
|
Ulertzearen bidea ez da erraza, eta askotan gizakiok gauzak zailtzeko joera dugu, gure interesen onurarako. Ez ditugu ezagutzak partekatzen, ezagutzak babesten ditugu,
|
modu
konplexuan espresatzen gara... eta jokabide horiekin kosmosa gero eta korapilatsuagoa bilakatzen dugu. Korapilo horiek ulertzeko helburuz, gero ikasketa berriak sortzen ditugu.
|
|
|
Ekoizpen kulturala eta errealitatea
|
modu
konplexuan daude harremanetan. Kontua ez da gizarte jakin batek objektu kultural jakin batzuk sortzen dituela; hori horrela da, baina ez soilik norabide horretan:
|
|
|
Azkena publikatu du liburu bat, España, zeina etxetik kanpo irakurtzeak lotsa pixka bat eman didan, hain du deigarria azal gorri horikara?. Eta, gaiak hunkitzen bainau, eskergarria egin zait Espainia den zera hori
|
modu
konplexu batean pentsatzeko saiakera. Gaiak hunkitzen bainau; ezen, hegoaldekook, zer egingo zaio, frantses izan gintezkeen adibidez, baina gaizki konkistatu gintuzten.
|
|
|
Politika publikoetako sistema guztiek dute beren baitan antolaketa eta gobernantza
|
modu
konplexua. Baina gizarte zerbitzuen sistemak konplexutasun hori handitu egiten du Erkidegoan artxipelagoa eta mataza deitu ditugun horietan.
|
|
|
Alegia, espetxea ere erakunde koloniala da, baita klase erakundea ere. Ondorioz, espetxe erakundearen inguruko begirada intersekzional bat garatzeak aukera emango digu espetxe politika eta justizia eredua
|
modu
konplexuago batean aztertzeko, eta espetxearen azpiratze mekanismo guztiak ikusgarri egiteko (eta horiek iraultzeko estrategiak zein ildoak pentsatzeko).
|
|
2023
|
|
|
Hizkuntza sozializazioaren ikuspegiak
|
modu
konplexuagoan problematizatzen ditu familian eta familiatik kanpoko gertatzen diren" hizkuntza transmisio" prozesuak. Hasteko eta behin, argitu behar da sozializazioa ez dela ez etxera edota eskolara mugatzen den prozesu bat, eta ezta ere haurtzarora mugatzen den bilakabide bat; kontrara, askotariko elkarrekintza egoeretan eta bizialdi osoan gertatzen den prozesua da sozializazioa.
|
|
|
RitaE Errezeta honek tradizio handia du Mediterraneoan. Jakiak prestatzeko
|
modu
konplexuagoa da; izan ere, bisigua edo arraina fruitu lehorrekin hautatzen da, eta, beraz, arrainaren berezko zaporean behar baino gehiago esku hartu behar da. Horretarako, lehenik eta behin, burua kendu behar zaio bisiguari, ireki sabeletik eta kendu erraiak eta erdiko hezurra.
|
|
|
Eta sexu askatasunari ematen zitzaion garrantzi faltsu hark are modu erradikalagoan egokitzen zitzaion feminismoaren aldaera bat itxuratzea ekarri zuen. Sexuak berak patriarkatua hain
|
modu
konplexuan nola errepikatzen duen landu beharrean –afera arantzatsua, inondik ere–, gizonek zein emakumeek kontsumitzeko produktu bihurtu zen sexua. Eta, sexua emakumeek kontsumitzeko hautaturiko produktu gisa ulertzen zenez gero, orduan, emakumeak gauzatzat hartu ordez –hori arazotsua baitzen ikuspuntu moraletik–, sexua bera hartzen zen gauzatzat –hori itxuraz neutrala baitzen ikuspuntu moraletik– Emakumeek berek aukeratzen zuten makillajea erostea, edo takoi altuak edo bular handiagoak, ez gizonei atsegin emateagatik, baizik eta beren autoestimua eta sexu askapenaz gozatzeko gaitasuna goratzeagatik.
|
|
|
Bai, ordea, argitu nahi da pribilegio eta zapalkuntza kategoria dikotomiko horiek problematizatzea beharrezkoa dela. Horien gaineko analisiak modu absolutuan egin beharrean,
|
modu
konplexuagoan egitean eztabaidak aberastu egiten dira. Batik bat, “kategoria horiek aldakorrak direlako geografian, denboran eta oro har testuinguruaren arabera” (Medeak, 2019).
|