|
2000
|
|
|
Aspaldisko errauts bihurtuak ziren ordurako nire gaztetako suak. Urte gehiegi ziren jada gurpil berari leku beretik eta
|
modu
berean bultzaka beti, euskara eta aberria gora eta euskara eta aberria behera beti, geure antzinako euskal txilbor mitiko aratz parerik gabekoari mirespen erlijioso folklorikoz begira beti, ETAk, KASek, HBk, AABk, LABek eta abarrek ziotenaren edo egiten zutenaren mende beti. Ez nion ezeri behar adinako federik, ez nintzen inongo talde, elkarte edo kolektibotako kide izateko gauza sentitzen.
|
|
2001
|
|
|
Zaindariak esan omen zuen, hilik ikusi zituenean, ez zitzaizkiola hain gizon jakintsuak iruditu: heriotzak berdintzen gaituela esateko
|
modu
bere gisakoa, nonbait.
|
|
|
Are, trebetasun eta jakintza horiek denak edukita ere, sekula ez nuela denborarik edukiko, inolaz ere ez, baina are gutxiago plurienpleoarekin, egunean hamalau eta hamabost orduko lanaldiak egiten bainituen, nire jostailu guztiekin jostatzeko. Benazko erdeinua profident hortzen atzean ezkutatzen zuten makina bat saltzaile irribarretsu eta gorbatadunen jostailu baino ez nintzen; haiek eramaten ninduten, eskutik helduta, hiperazoka globalaren iraganbide ez beti erabat zuzen eta gardenetatik barna, ibiltzen doi doi dakien ume bat eramaten den
|
modu
berean, ezertarako ere ulertzen ez nituen argibideak eman eta gero, beti" Ados?" irribarretsu eta prefabrikatu batez galdetzen zidatela ea ulertzen nuen. Nik beti baietz esaten nien, kortesiak hori eskatzen duelako, baina benetan ulertzen nuen bakarra zen saltzaile horiek denak ikastaro berbera eginda zeudekeela, ikastaro estatubatuarra, ausaz, zeinean beraiek bezalako beste saltzaile gorbatadun irribarretsu batek, Ameriketatik etorria, jakina, azalduko baitzien, Texasko azenturik onenarekin, jada ez duela balio garai batean bezala saltzea, saltzaile erasokorraren garaiak joan direla, bezeroaren unetik unerako adostasuna lortzea ezinbestekoa zela, eta unetik unerako adostasun bakoitzak O.K.
|
|
2002
|
|
|
Mentxu zutitu eta Santosen aldameneko paretan bilatu zuen sostengua. Lagunaren lehenagoko
|
modu
berean gurutzatu zituen besoak.
|
|
2003
|
|
|
hildakoen errautsak aireratzen diren
|
modu
berean.
|
|
2005
|
|
|
Hala esaten du. Esan ohi du gorputzak libratuko dituela poliki poliki, mareak bere hondakinak harean uzten dituen
|
modu
berean; eta hala agertzen dira, hala agertu dira orain arte, zati guztiak. Duela gutxi atera zaio azkena, abisatu gabe.
|
|
2006
|
|
|
zein da ibai enborra?; zein da ibai-adarra? Injustizia ugari ezagutzeko aukera ematen du injustizia baten iturbururainoko bideak, amaierarik gabeko ikerketa labirintikoan; ibai baten iturbururainoko bideak ibai ugari ezagutzeko aukera ematen duen
|
modu
berean.
|
|
2009
|
|
|
|
modu
berean existentzia baduzu.
|
|
|
eta idazteari utziko zenioke
|
modu
berean,
|
|
2010
|
|
|
Beharbada bizitako guztiek bizitzari buruzko ikuspegia aldatu diote. Beharbada ez du aurrean daukan jendea
|
modu
berean epaitzen. Jendea epaitzeko irizpideak aldatuak ditu, menturaz.
|
|
2011
|
|
|
Baina ez zuen ezeren alde egiten. Katolikoek heriotza –eta hilezkortasuna– salmoz, otoitzaz eta makurtzez betetzen zuten
|
modu
berean, obituarioz betetzen zituen hark bere bizitza eta besteena. Bat zetorren idazle gehienekin sinestean heriotzak etorkizunez beteriko bizitzak zirela.
|
|
|
Domingo Montero New Yorken sortu zen Txilen jendea desagertzen den
|
modu
berean. Ezkutatu ere hala ezkutatu zen, 1977ko urriaren 23an, Marc Bolan glam rock mugimenduaren aitzindaria hil eta aste batzuetara.
|
|
|
Beste zenbaitek moto zaharrez edo kotxe marka ezberdinez hitz egiten zuten
|
modu
berean mintzatzen ziren haiek letra tipoez, hezi gabeko begiarentzat antzemanezinak ziren bariante txikiez, modu zinez apasionatuan. Goiz hartan Fedek denean eta batere eztabaidatu gabe ameto eman izanak harritu egin zuen Luzio.
|
|
|
Animaliarekin konpartitu duen lekuan lasto eskutadak barreiatzen ditu. Etorri den
|
modu
berean bueltatuko da JFK aireportura, anbulantziara sartuko dute ohatilan etzanik, feltroz bilduta, lurra oinekin zapaldu gabe, eta badoa New Yorketik eta AEBetatik, hirian koiotearekin partekatutako espazioa beste ezer ikusi gabe.
|
|
2012
|
|
|
Ez dakit zer erantzun zidan, ametsetik errealitatetik baino gehiago zuten hitz ulertezin batzuekin. Eta nire besoez bildu nuen bere gorputza, koala ume batek bere amari heltzen dion
|
modu
berean.
|
|
|
Niri dagokidanez, esan beharra daukat zinez bakartia naizela ni ere. Ez Cortazarren
|
modu
berean, nahi baduzue, baina bakartia, nolanahi ere, bera bezala. Ezin gusturago egoten naiz nire etxeko estudioan, musikarik gabe, isiltasun osoan, suabe suabe eragiten diodan ordenagailuaren teklatuari darion klakateko lasaia dudala soinu bakar, ez bada aldameneko errepidean –astiro astiro hurbiltzen eta pixkanaka urruntzen gero– noizean behin pasatzen den anbulantziaren sirena hotsa.
|
|
|
Hain ederki ari zen... Koltxoiaren gainean geratu zen gajoa, eserita, erori zen
|
modu
berean. Uve bat egiten zuten lurrean bere zango mehe eta luzeek.
|
|
2015
|
|
|
Nork bere era dauka naturarekin bat izan eta harremanetan sartzeko. Batzuetan, beretzat ez ziren egurrez kargatutako kamioiak pasatzen ziren errepide ondotik, eta enbor haietarik bere ontziaren popako gilaordea, zuakerrak edo karel errematea egiteko egokiak zeintzuk ote liratekeen hausnartzen zuen Telmok, beste zenbaitek sekula biziko ez diren etxeetan zer konponketa egin amesten duten
|
modu
berean.
|
|
2017
|
|
|
Azken ohar bat. Emakumeak botere karguetan inplikatzera animatu eta bultzatu behar ditugun
|
modu
berean, ondo identifikatu genituzke gizonezkoek baztertu ohi dituzten lanak eta postuak (ohikeriazkoak eta zehatzak diren zereginak, adibidez). Eta horiei ezetz esaten hasi.
|
|
|
Feminismoan ohikoa da pentsatzea edozein testuingurutan hauteman daitezkeela zaintza lantzat hartzen ditugun zereginak, gure gizartean duten tankera eta antolaketa
|
modu
berarekin. Ez gara ohartzen lan horiek zentzu osoa hartzen dutela antolaketa sozial eta ekonomiko zehatz batean, non ekoizpen eta gizarteratze bide konkretuak bultzatzen diren, non gizonezkoak merkaturako ondasunen ekoizpenera eta emakumezkoak zaintzara orientatzen dituen lan banaketa sexuala ardatz nagusietako bat den.
|
|
|
Kosta egiten zitzaidan mutiko hura orain hila zela onartzea. Eta ni ere
|
modu
berean hil nintekeela noiznahi, edo antzeko beste modu batean, edo antzik batere gabekoan, ez zitzaion axola, edo bai, baina noiznahi, inor gehiegi harritu gabe horregatik. Eta noiznahi hil ezta ere, halako batean bai, hilko nintzela, eta orduan ez nintzela ezer izango.
|
|
2018
|
|
|
Batzuetan gorreriak mugatzen du eragiteko gaitasuna. Herri mugimenduko kideek, akademiako kideek, komunikazio esparruko kideek… guztiek hitz egiten dute, guztiek dute ezagutza, baina, guztiei ez zaie
|
modu
berean entzuten; entzule gisa badugu ardura! Isiltasun ozena.
|
|
|
Orain Irenerekin bizi da Torreviejan. Ameskeria edo fantasia, Timbuktu deitzen dio berak Torreviejari, Prim kaleko apartamentuari La Coupole deitzen zion
|
modu
berean. Ez dio bere buruari hiriak eta lekuak bere kasa birbataiatzearen jolas hori ukatuko.
|
|
2019
|
|
|
Bertsolaritzara itzuli naizen honetan, gizon artean nagoenean harritu egiten naiz batzuetan, grazia egiten didate, faltan botatzen nituen. Iparraldera joaten naizenean nostalgia sentitzen dudan
|
modu
berean, gaztetxotan gizon artean bizitako garai polit haien nostalgia ere badaukat eta horrek erakarri egiten nau. Garai hartako txiste kontatzeak, anekdotak, parrandak...
|
|
|
Bateraezintzat jotzen da euskara batuan kantatzea eta txispa edukitzea, umorea egitea, hizkuntzarekin jolastea... Nik ez dut, agian, Hernaniko bertso eskolakoek jolasten duten
|
modu
berean jolasten hizkuntzarekin, baina jolasten dut, akaso, beste joko batera. Eta hor gurutzatzen dira generoa eta hizkuntza, umorerik gabeak dira biak:
|
|
|
Literatur sistema handiagoa den eta patriarkatu kapitalista dei diezaiokegun sistema baten baitan ulertu behar da, eta sistema erraldoi horrek bere menpean hartzen dituen gorputzak modulatzen dituen
|
modu
berean modulatzen ditu literatur sistemak idazleen gorputzak ere.
|
|
|
Ilunabarra mantso mantso ari zen lurraren gainean bere lekua hartzen; gero eta nabarmenago bereiz zitekeen mendietako isla, eta kanpoko gliziniaren azpian eserita, etengabe jardun duzue aspaldiko partez. Inolako xehetasunik ahaztu gabe kontatu dizkiozu amaren azkeneko gorabehera guztiak; eskutik helduta zeneukan, azken hurbilaren susmorik gabe, baina ustekabean egin dizu alde halako batean, argiak alde egiten duen
|
modu
berean.
|
|
|
Ilunabarretan, argia piztu eta letren erresuman murgildu baino lehen, belarrietako tutuak kendu, itzali, eta mahai txikiaren gainean utziko zituen. Irakurtzeko behintzat ez zituen behar; dutxatzeko orduan betaurrekorik behar ez zuen
|
modu
berean.
|
|
2020
|
|
|
Ezin da bera izan, Jaizkibelen dagoela esan dit, lepoa jokatuko nuke. Baina uretatik ateratzeko
|
modu
bera du horrek ere, laster bildu horretan, ile luze eta kixkur bera... ibilera bera...
|
|
|
ILEHORIA: Ordutik antzerkian jarraitu duzu, baina ez
|
modu
berean.
|
|
2021
|
|
|
Beste pospolo bat piztu eta
|
modu
berean itzali du.
|
|
2022
|
|
|
Zein modutan lotzen da Euskal Herriko menderakuntza Abya Yala, Afrika edota Asia kolonizatzeko egindako natur eta giza arpilatze masiboekin? Argi dugu prozesuok ezin direla konparatu Europatik kanpo gertatu zen gizatasunaren galerarekin, ordena arrazialarekin, genozidio masiboarekin eta administrazio kolonialarekin, ez baita hemen
|
modu
berean ezarri. Izan ere, mendebaldarrok horren guztiaren onuradun zuzenak izan gara gaurdaino.
|
|
|
Helena Xuriok dioen moduan (Lopez,), gertakari horiek interpretatzeko, ezin dugu sorginaren edo akelarrearen mitoa gehiago puztu, haiek guztiak gerra biktimak izan baitziren. Hala, orduko inkisizioak eginiko sarraskiak, gaurkotasunaren oihartzunetara garamatzate, inkisizioak sorginkeria egozten zien
|
modu
berean egozten baitie Audientzia Nazionalak terrorismoa gaur egungo disidente politikoei [29].
|
|
|
“Nik uste baietz. Kontua da ez dizutela
|
modu
berean parte hartzen uzten”.
|
|
|
Hortaz, zer egin behar dute emakumeek, gizonek egin behar ez dutena,
|
modu
berean parte hartzen uzteko?
|
|
2023
|
|
|
Subjektu guztiek ez dute beldurra
|
modu
berean bizitzen, eta zenbait subjektu zaurgarri izendatzeak, eraso gehiago pairatzea eragin dezake. Hori dela-eta, zaurgarritasunaren eta beldurraren banaketa oso lotuta daude.
|
|
|
Beltza zuriaren ondorio den bezala, emakumea gizonaren ondorio dela esango du bere esaldi ezagunenetako honen bitartez: “Nagusirik gabe esklaborik ez dagoen
|
modu
berean, gizonik gabe ere ez dagoelako emakumerik” (Wittig, 2017: 42), boterea erlazio material semiotikoen multzo baten ondorio dela oinarri hartuta.
|
|
|
NOLA siglak New Orleans Louisiana adierazten duen
|
modu
berean, galdera bat aditzera ematen du euskaraz. “Iruñea Nola? ”, beraz, galdera bezainbat da hipotesi bat, 2015ean musika eta herri mugimenduak uztartzen zituzten hainbat lagun elkartzean abiatu zutena.
|
|
|
Izan ere, argiki hitz egiteko, gure hizkuntzak ofizialtasunik ez duen momentutik bertatik gure lekua kendu digute. Aipatu duzu prekaritate handia sufritzen duela oro har kulturgintzan lan egiten duen jendeak, eta hala da, baina ez denek
|
modu
berean, Iparraldean prekaritatea txikiagoa da antzerkigile profesionalen kasuan. Euskaraz sortzen dugunon artean, EAEn edo Nafarroan prekaritatea Iparraldean baino handiagoa da, oro har.
|
|
|
Ez dakigu. Baina badakigu, edo hala uste dugu behintzat, ia ziur gaude, hobe dela ez jakitea, eta horrexegatik ez dakigula, zuek ere ez dakizuen
|
modu
berean.
|
|
|
Burbuilan ditudan sei kideetako batek poesiarako zaletasun handia dauka, eta esan dit izenik gogoan ez daukadan lurralde txiki bateko poeta batek idatzi zuela berarentzat historia nik ilea moztu nuenean hasi zela, beste batzuentzat Jesukristo gurutzera igo zenean edo Leninek “botere osoa sovieterako” deiadar egin zuenean hasi zen
|
modu
berean. Ez dakit zer egingo dudan hemendik aurrera nire bizitzan, baina inoiz balioa duen zerbait egina banaiz behintzat, bakarren baten, edo batzuen, ustez.
|
|
|
Izan nadin zintzoa: ni zoriontsu nintzateke teatroa egiten okinak ogia egiten duen
|
modu
berean. Baina ezin dugu ahaztu okinak bezeroa irabazten duela ogi ona eginez, hori da nire ilusioa:
|