|
2009
|
|
|
9 Oker egindakoak zuzentzeko ahalmena behar dugu: enpresako beste edozein prozesuren neurrian eta mailan egon
|
luke
euskara planak ere sistematizatuta, besteak beste, oker egindakoak zuzentzeko. Eta enpresak beste edozein katetan izandako desdoitzea doitzeko ahalmen bera izan luke euskara planean ere.
|
|
|
enpresako beste edozein prozesuren neurrian eta mailan egon luke euskara planak ere sistematizatuta, besteak beste, oker egindakoak zuzentzeko. Eta enpresak beste edozein katetan izandako desdoitzea doitzeko ahalmen bera izan
|
luke
euskara planean ere. Askotan eginda, jasota eta gaindituta uste ditugunek atzerapausoak izaten dituzte eta halakoen aurrean ez dugu behar duten unean erreakzionatzen edo ez dugu erreakzionatzeko erremintarik aurkitzen:
|
|
2010
|
|
|
2. " %69, 4k arazotzat hartuko
|
luke
euskara desagertzea".
|
|
|
—Gehienak prest agertu dira beren seme alabek euskara ikas dezaten ahalegintzeko...""... %69, 4k arazotzat hartuko
|
luke
euskara desagertzea." —eta administrazio publikoak euskararen alde egiten dituen hainbat ekimenarekin adostasuna erakutsi dute, baina" printzipio orokorren baitan soilik...". adibidez: " Ezin da euskara galtzen utzi."," Ados nago euskara bultzatzearekin."," Euskara errespetatu behar da."
|
|
|
euskaraz bizi nahi duenak gaur ez bezala inolako traba eta gainkargarik gabe, normaltasun osoz, aukera hori balia dezan, uko egin behar al zaio gaztelaniari? oso ibilbide laburra izango
|
luke
euskarak hori balitz —ez dut uste inondik ere hala denik— euskararen erabilera eremu publikoan bermatzeko eta areagotzeko baldintza. honenbestez, guztiz gainditu eta baztertzekoak dira, bai batzuen" en castellano y punto, que todos entendemos" bezalakoak, bai besteren" euskaraz eta kito, ikas dezatela" bezalakoak. aitzitik, joera hegemoniazaleak nahiz hegemoniaren eg... zer egin dezaket nik euskararen alde?
|
|
|
2004ko uztailaren 9an estatuak, akitaniako eskualdeak, pirinio atlantikoetako departamenduak, herrien sindikatak eta hautetsien kontseiluak hizkuntza politikarako egitura publiko berri bat sortu dute, euskararen erakunde publikoa (eep, Office Public de la Langue Basque). hitzarmen bereziaren ondotik eta lehen aldikoz egitura publiko batek euskararen aldeko politika bere gain hartzen zuen. ...sartu direlarik lankidetza hitzarmenen bitartez. eepren hizkuntza politika proiektuaren helburua" hiztun osoa" da(" Hiztun osoak helburu, haur eta gazteak lehentasun"). argi da" hiztun oso" aren nozioa ideal bat dela ipar euskal herriko kasuan, gauzatuko den errealitatea baino, euskararen gaur egungo egoera kontuan hartzen baldin badugu. hiztun oso izateak inplikatuko
|
luke
euskara bizi publikoko alor denetan, baita ere bizi pribatukoetan denetan sar ledila. horretarako euskarak oraingoz frantsesak dauzkan erabilera eremuak eta funtzioak irabazi lituzke, edo bederen harekin partekatu lituzke. orduan bai, hori lortu eta, euskara alor denetara egokituko den neurrian, euskaraz mintzatuko direnak euskaldun osoak izanen dira. bigarren eepren lanaren ahulezia handia da eu... euskararen transmisioan eragiteaz gain, eepk hizkuntzaren erabilpena sustatu duela eta ez gazteengan bakarrik.
|
|
|
20 urteko nafar gazte euskaldunen euskararekiko bizipenak aztertuta, eremu erdaldun (du) etan batik bat agertu den egoerak nafarroako euskaldunen belaunaldi berriek euskaraz sozializatzeko dituzten baldintzetan arreta ―eta baliabideak― paratzera bulkatu
|
luke
euskararen egoera ardura lukeen edozeinen hizkuntza politika. nire ustez, eremu erdaldun (du) etako belaunaldi berrien euskarazko sozializazioak duen ahulgunerik larriena haur gaztetxoen harreman eszentrikoak dira, adinkideen arteko harremanak, alegia (anaia arreba, lehengusu lehengusina, ikaskide, lankide, lagunak...). belaunaldi bereko euskaldun gazteen artean euskara aztura bihurtzea, erabiler... Fishmanek adierazi xedea gure eginez, eremu erdaldunetako gazte euskaldunek orduan bitartean izandako modus vivendi soziolinguistikoa atzean uztea eta bertze bat, demografikoki kontzentratua eta belaunez belaun jarraitua, sortzea da helburua. hala bada, ahalbidetu behar dena da" [basque] speaking young folks with additional vital opportunities for the formation of new ‘Families of procreation’ and for informal interaction outside of the confines of their ‘families of orientation’" (Fishman 1997, 93 or.). harreman eszentrikoak ezker eskuin hedatuz, gazteek gizarte harreman euskaldunak, euskararen uharte moduko bizipen atomizatua gaindituko duen sare bilbea eratzea da bidea. harreman eszentrikoen garrantzia inguruko egoera soziolinguistikoa aldatzeko duten ahalmenean datza. hori horrela, euskararen harreman sareak eratzean garrantzia duten hainbat esparrutan nafarroan dauden defizit eta gabezia estrukturalak geratzen dira agerian:
|
|
2012
|
|
|
Bizitza zikloari lotutako lau mugimendu garrantzitsu izango genituzke joera nagusi moduan. badirudi berriro ere erdarara jotzeko ohitura indarra hartzen hasten dela. Horrela, 50 urteren bueltan edo, berriro ere atzera egingo
|
luke
euskararen erabilerak, eta joera hori indartu egingo litzateke zahartzearekin batera.
|
|
2013
|
|
|
B. blokea a) Ez dugu euskara hiltzen utzi behar. b) Euskararen erabilera sustatzearen aldekoa naiz. c) Ezinbestekoa da euskararen sustapenean diru publikoa gastatzea. d) Euskara dagoeneko ez dago desagertzeko arriskuan. e) Euskara landa eremuko hizkuntza bat da. f) Ez litzateke euskararen berreskurapenean dirua inbertitu. g) Gure udalak diru gehiago inbertitu
|
luke
euskararen berreskurapenean. h) Euskara berez berreskuratuko da belaunaldi berriak ikasten ari direlako. i) Euskara hizkuntza bat baino gehiago da, nortasun adierazle bat da.
|
|
|
" Ez litzateke euskararen berreskurapenea n dirurik inbertitu" Baieztapen honetan jarrera garbia agertu zuten geldetutako herritarrek, izan ere, %89 kontra edo guztiz kontra agertu zen, alegia, euskararen berreskurapenean dirua inbertitzearen alde. g. Zazpigarren itemean, aldiz, iritziak ez ziren aurrekoan bezain argiak izan. " Gure udalak diru gehiago inbertitu
|
luke
euskararen berreskurapenean" baieztapena irakurrita, 38 puntu jaisten da diru publikoa inbertitzearen aldeko iritzien kopurua, %51raino hain zuzen. Guztiz kontra, inkestatuen %3 agertu zen.
|
|
|
15 grafikoa. Gure udalak diru gehiago inbertitu
|
luke
euskararen berreskurapenean h. Hurrengo baieztapena" Euskara berez berreskuratuko da belaunaldi berriak ikasten ari direlako" izan zen. Item honetan kontrakoak eta aldekoak daude ia proportzio berean.
|
|
2015
|
|
|
Esan zuen, euskararekin alderatuta, erdara maila altuagoan zegoela, euskarak latigoa jaso zuelako urte askoan. Horregatik, mundu guztiak jakin
|
luke
euskara, baina ez da gertatuko jendeak ez daukalako euskaldun sentimendu hori eta jendeak euskara ETA eta independentziarekin lotzen dituelako.
|
|
2016
|
|
|
Egia da garai bateko banaketa soziofuntzionalik gaur egun ez dagoela, M. Zalbidek aipatzen duen moduan, baina garai bateko egoera diglosikoak suposatzen zuen banaketa soziofuntzionala ez litzateke bideragarria izango gaurko gizartean. Arnasgunerik gabe jai badu euskarak, eremu formaletan sartu gabe ere jai edukiko
|
luke
euskarak seguruenik. Hori bai, etorkizuneko formulazio iraunkorrak sortzeke daude oraindik, eta sortu egin behar dira.
|
|
2018
|
|
|
Hortaz, eleaniztasunaren onarpena orokortuko balitz ere, oraindik oso posible litzateke arrazoi ezberdinak direla medioeuskarak gizarte gehiengoarengandik behar besteko babesik ez jasotzea. Horrela gertatuz gero, zaila baino zailagoa izango
|
luke
euskarak gure gizartean hizkuntza erreferentziala izatera iristea.
|
|
2019
|
|
|
Belaunaldi batetik hurrengora galdu egin liteke hizkuntzaren naturaltasuna eta osotasuna. hizkuntza plangintzaren justifikazio nagusietarikoa hau dugu: ...a plangintzaren justifikazioa. eguneroko jardun arruntean (etxean eta kalean, auzoan eta gizarte giro zabalean) nagusiki euskaraz bizi diren hiztun horiek arnasguneetako euskaldunak dira, hein handi batean. euskaldun guztiek euskaraz bezainbat edo euskaraz baino maizago erdaraz egingo balute eguneroko jarduera arruntean, eta erdaraz baino okerrago jakingo balute euskaraz, justifikazio ahula izango
|
luke
euskararen aldeko plangintza orok8 euskalduna erdal elebidun baldin bada, zein da" bere" hizkuntza, arrazoi ideologikoetara (pseudo
|
|
2021
|
|
|
Jakina da euskara egoera zaurgarrian dagoela, eta ez, ostera, frantsesa edo espainiera. EBko hizkuntz politikaren markoan, lehentasun izan
|
luke
euskararen ezagutza eta erabilera sustatzeak, EBko hizkuntz aniztasuna babestu nahi bada. Bestalde, ukaezina da banakoen eleaniztasuna aktibo garrantzitsua dela herritarrentzat, erakundeentzat, ekonomiarentzat eta gizartearentzat, eta agerikoa da ingelesaren garrantzia lingua franca funtzioan.
|