|
2000
|
|
|
Ildo honetan, nornahik mina sentitzen duela jakiteko bere portaera behatzen dugu —keinuak, oihuak, mota guztietako neurketa medikoak, etab.— Eta portaera hori da mina osatzen duena. Jarrera honekin, Zirkulukoek solipsismoa arbuiatzea
|
lortu
nahi zuten —ni eta nire egoera mentalak existitzen gara—, beste gizabanakoen portaera behatuz beren egoera mentalak ere existitzen direla aditzera emanez.
|
|
2001
|
|
|
Metafisikan ere, iraultza berdina egitekotan, bidea oinarri metodiko berria aurkitzea zen eta, ideia honi jarraikiz, Kritika metodoaren tratatu gisa aurkezten du Kantek. Bere metodoa transzendentala da, hau da, esperientziaren baldintzez galdetzen duena, eta ez transzendentea, hau da, arrazoiketa soilen bidez esperientziaren mugez goiti joz zerbait
|
lortu
nahi duena. Ezagutza balioduna lortzeko, esperientzia egin ahal izateko, aldez aurretiko baldintza batzuk behar dira.
|
|
|
Antinomia hori itxura soil batean funtsatzen dela eta izadia askatasunetik sortutako kausalitateari ez zaiola kontrajartzen behinik behin, hau da guk lor genezakeen gauza bakarra, eta hau zen baita ere
|
lortu
nahi genuen gauza bakar eta soila (A558/ B586 (E444)).
|
|
2002
|
|
|
Gurera itzuliaz, ez bedi ahantz gorago azaldutako hori izango dela presoak bisitariek ikusteko moduan ipiniko dituen egokiera bakarra. Beste batzuetan, ordea, bisitaria ikuskatzailea bezain ikusezin bihurtuko da, ez baita komeni
|
lortu
nahi dugunerako presoak ikuskizun gai izaterik, horrek lotsagabetu egingo bailituzke.
|
|
2003
|
|
|
Ondasunok ezin dira aldi berean gizaki askoren zerbitzupekoak izan; gainera, ez dira aski gizaki bakar bat zoriontsu egiteko. Horregatik, gizakiaren egungo egoera aintzakotzat hartuta, norbaitek bere zoriontasuna
|
lortu
nahi badu ondasun horiek gozatzearen bidez, helburu berbera dutenekin topo egingo du, eta, ondorenez, elkarrengandik banatuko dira, eta lotura eta eginbehar guztiak hautsiko dituzte, eurek nahi dituzten ondasunek elkarren kontrako betebeharrak ondorioztatzen dituztelako.
|
|
|
Egia, Popperren ustez, beregana pixkanaka hurbilduz goazen baina sekula ukitzen ez dugun muga baldin bada —eta horregatik hain zuzen nahiago du askotan egiantzekotasunaren teoriaz mintzatu—, Kuhn askoz ere bortitzagoa da ‘egiaren bilatzaileekin’, nahiz eta" egia" hitza apenas aipatu Egitura n. Honek mina ematen die egia eta objektibotasuna
|
lortu
nahi dutenei, zientziaren baitako modei balioa emateagatik Kuhn kritikatzen dutenei, hauen ustez Kuhnen modak berak ere ez duelako luze iraungo. " Egia" hitza tabu bihurtzen denean —Egitura n behin bakarrik agertzen da (Kuhn 1962:
|
|
|
zeintzuk dira berezko zientzi ezagupenak?, ezagutzarik ba dago apika zientzi ezagutzaz haratago?, justifika daiteke lortutako zientzi ezagutza guztia?, egiaztagarria da beti ezagutza mota hori?, nola eratzen da zientzi hizkuntza? aurrera egiten du zientziak?, egia
|
lortu
nahi du zientziak?, zein da zientzia eta teknologiaren arteko lotura?, nola onartzen du jende arruntak zientzia?
|
|
2005
|
|
|
Esan beharra dago, gainera, Humboldtek
|
lortu
nahi duen giza-karakterearen" irudia" edo" erretratua" —aldi berean honen oraingo errealitatea eta beronen etorkizuneko posibilitatea aditzera emango dituena— giza-ahalmen berezi honi esker bakarrik izango dela posible. F. Schiller lagunari zuzendatuko eskutitz batean honako hau irakurtzen dugu:
|
|
2006
|
|
|
Heroi homerikoak, nabarmentasuna
|
lortu
nahi duen heinean, guztien onespena behar du; aitzitik, ezin izango du jasan inoren gaitzespena, eta are gutxiago guztien gaitzespena: horrek bere izaera gorena galtzea ekarriko lioke, bere nortasun sendoa osotara zartaraztea.
|
|
|
Homeroren testuetako heroiak ohorea
|
lortu
nahi du ezeren gainetik, ohorearen atzetik abiarazten ditu borroka lazgarrienak, ohoretua izateak bakarrik ematen dio zentzua haren bizitzari.
|
|
2007
|
|
|
Hitz batean, helendarren heziketa sistemak izaera morala azpimarratzen du gauza guztien gainetik, giza aberearentzat arau idealaren araberako bizitza eite bat
|
lortu
nahi du, balio sistema oso bat182; eta, horrenbestez, ihes egiten dio espezializazio teknikoari183 Kultura orokor bat nahi du, kultura komun bat, kolektibitatea ahanzten ez duena, kolektibitatea hobetu nahi duena184 Kultura estetiko, artistiko eta literario bat, batez ere, logoj erabiliz, iritzi eta juzku zentzudunak garatuko dituen giza abere batentzat185.
|
|
|
Ikerketa optikoaren ekarpenak ulergarriagoak dira, hain zuzen edertasuna
|
lortu
nahi zuten diziplina plastikoetan:
|
|
|
• Tiranoek, ondoren, familia aristokratikoak boteregabetu eta herriaren aldekotasuna
|
lortu
nahi dutenean —Gelako Polizalo tiranoak eginarazi zuen Delfosko Auriga, esaterako—.
|
|
|
...pologia —ideiekin loturiko" arrazoimena" (Vernunft) eta enpiriarekin loturiko" adimena" (Verstand) bereizi ondoren— arrazoimen praktikoaren eremuko" zientzia teleologikoen" artean24 Hezkuntzak, bai teorian bai praktikan, gizakiaren errealitatea zehatz mehatz ezagutzetik abiatu behar du, nola ez, baina hezkuntza bere jardueraren zentzuak —bere ekintzekin
|
lortu
nahi duen helburuak— ezaugarritzen du bereziki. Jada iradoki bezala," gizakiaren bizitza ez da bakarrik biologikoa, baizik eta baita biografikoa, alegia, ex sistencia, proiektua", eta horregatik jarraitzen du Fullatek esanez," etorkizunak ematen dio zentzua gizakiari" 25 Gizaki horrek, modu kontzienteago edo inkontzienteago batean, norabide bat ematen dio —eta eman behar dio— bere humanizazio prozesuari, eta, hain justu horregatik, hezkuntzak ez du nahikoa zientzia enpirikoek eskaintzen diotenarekin.
|
|
2008
|
|
|
Hau da: zerbait
|
lortu
nahi badugu, bidea egin behar dugu," adigaiaren ahalegina". Bidea nolakoa den hurrengo esaldietan azaltzen da.
|
|
|
Esaldi espekulatiboa, aldiz, pentsamendu formalak lortu ezin duen lekura begiratzen ari da. Baina berak ere, Hegelen arabera, ezin du
|
lortu
nahi duen hori. Proposizioaren formak beti subjektu eta objektuaren artean ezberdintzen du, subjektua eta bera definitzen duen horren artean ezberdintzen du.
|
|
|
Jenan bizi izan zen Hegel 1801etik 1807 arte. Aipatutako artikuluekin eta garaiko beste idatziekin Hegelek
|
lortu
nahi zuena zen filosofiari forma egokia ematea. Sistemaren aspektu ezberdinak tratatu zituen, baina egitura egokia lortu arte asko sufritu behar zuen oraindik Hegelek.
|
|
2009
|
|
|
Denbora ordenaren aldatze hori, lehen lehenik, irudikariaren metamorfosi gisa gorpuztu da. Benjaminek
|
lortu
nahi duena, batik bat, kapitalaren fetitxeen tormentupean datzan mundua bere lokamutsetatik iratzartzea da. Izan ere, merkantzien dantzak liluraturik dagoen munduak, aurrerabide baketsura baino areago hondamendirako bidea hartu duenak, ezin segi baitezake ametsetan.
|
|
2010
|
|
|
Alde batetik, gizabanako zehatz baten ongizatea, laster zabalago azalduko dudan bezalaxe, guztion ontasunaren barruan sartu behar da, baldin eta gizabanako bakar baten ontasunak ez badu guztiona baztertzen; alderantziz, gizabanako zehatz horren ontasunak berarekin dakar, berez, gizabanako guztiengan betetzea, lege hori bakoitzari aplikatzen zaion neurrian; horrela, gizabanako zehatzen ontasunak batuz gero, guztion ontasuna edo ontasun orokorra sortzen da. Beste alde batetik, Jainkoaren legeek bereziki arautzen dute betiko zoriontasuna, eta zoriontasun hori, berezi, guztion ontasuna da, eta gizabanako bakoitzak hori
|
lortu
nahi du, zuzenean, egiazko helmuga gisa, beste edozein erkidego alde batera utzi behar denetan ere. Horregatik San Tomasek esan zuen giza arimen biderkadura, nahiz eta euren artean kopuruaren desberdintasuna bakarrik egon, ez dela ezusteko ondorioa, baizik eta hala nahita eta zuzenean lortu nahi dena, hilezkortasuna eta gozatzeko gaitasuna erdiestekotan.
|