|
2019
|
|
|
Miren Artetxe eta Uxue Alberdik luze eta dotore esandakoak modu sintetizatuan idatzita gehiegi desitxuratuko ez direlakoan, ondoriozta dezakegu bertsotan hika egitea estuki loturik legokeela bertsotan egiteko estilo jakin batekin, zeina naturaltasunaren eta freskotasunaren aldekoa baita. “Beste garai bateko bertsolariaren ahozkotasuna emulatzera edo gorpuztera dedikatzen diren” bertsolariak
|
lirateke
, Artetxeren ustez.
|
|
|
Hitanoa, aldiz, euskalkiarekin lotzen du. Beraz, bateraezinak
|
lirateke
, alderdi hori berariaz landu ezean, bertsoa eta hitanoa.
|
|
2020
|
|
|
Azkenik, lurralde barruti askoz murritzagoko kantu genero inprobisatu bezala aipatu
|
lirateke
Cadaqueseko San Sebastian festan abesten diren patacadesak, Ampurdaneko herri batzuetan izen bereko dantzaldian abesten ziren nyacrak —beren bat batekotasunaren inguruan zentzuzko zalantzak daudelarik— eta Lleidako ijitoek interpretatzen zituzten garrotinak. Nyacrak eta garrotinak dira, bitxia bada ere, Katalunian inprobisatutako abestiaren dinamika berrietako genero gogokoenetako bi, jarraian jorratuko ditugunak.
|
|
|
Berrabiaraztea, gainera, bat egin duten zenbait fenomenok bultzatu dute: ...ionalaren aurkako mugimenduan; gizartean eragin handia duten beste inprobisazio tradizio batzuen aurkikuntzak, hala nola, bertsolaritzak Euskadin, edo dezimaren inguruko iskanbilak hainbat kultura hispanikotan; irudi ikoniko batzuen famak edo oraindik jardunean dirauten tradizioetan erreferente berriak agertzeak —Josep Garcia Lo Canalero, Ebron, edo Miquel Ametller, Menorcan, adibide jatorrak
|
lirateke
lehenengo kasurako; Mateu Xurí, Mallorcan, bigarrenaren eredurik liluragarriena—; edo, azken finean, dibulgazio asmoekin sortutako erakunde jakin batzuen jardunak, hala nola Associació de Glosadorsek Mallorcan, Soca de Motsek Menorcan edo Cor de Carxofak Katalunian, erabat erabakigarriak gaur egungo itxuraren konfigurazioan.
|
|
|
Eta analogia ausart samar bat eginez, trikitian Maurizia izan zenaren tankeratsukoa. Ez al
|
lirateke
ondo geratuko jarraian datozen bertsoak Maurizia Aldeiturriagaren ahotsean; eta behin ausart eta punkiak izaten hasita, Bertsolari aldizkariko kide batek proposatutakoari helduz, zergatik ez plazaratu Aupa Luzia! leloa daramaten kamixetak?
|
|
|
Bertsolari eta dengbêjei esker gure munduko kultura aniztasuna aberasten duten ahozko bi inprobisazio artez gozatzen dugu. Bi arte hauek Gizateriaren Ondare Kultural Inmaterialaren zerrendan egon
|
lirateke
.
|
|
2021
|
|
|
“ (…) Harakin eldarniatuen suntsiketa eszena honen ondotik, ikuskizunak banderilleroen eta matadoraren ariketekin jarraitzen du. Banderilleroarenak graziosoak izango
|
lirateke
ez balitz hazbete eta erdi dituen dardo bat hondoratzen duela zezenaren lepoan (…) ”.
|
|
|
Laurek diote bertsolaritzan ere erabili egin behar litzatekeela oinarrizko teknika hori, hainbat abantaila eskainiko lizkiekeelakoan. Nabarmenenak
|
lirateke
ahots osasuntsu bat izatea eta minik ez hartzea, horren ezagutza norberaren onurarako erabili ahal izatea eta, ondorioz, komunikazioa hobetzea.
|
|
2022
|
|
|
hire hortz handiak ongi
|
lirateke
burdinazko eskuare batentzat. Txikito!!!
|
|
2023
|
|
|
Díaz Nocik (1995 eta 2012) gaiari buruzko ikerketaren abiapuntua euskal almanaketan jartzen du. Askotariko informazioaz hornitzen diren egutegiak
|
lirateke
, ikertzailearen hitzetan protokazetaritza egiten duten inprentako lehen lanak.
|
|
|
agurretako topiko puskak positiboan puntuatzeak ate berriak irekiko lituzke. Hala, ondo legoke, saioa Ezpeletan bada, agurrean piperrak aipatzeko ausardia duenari puxtarri batzuk ematea; edo, Tuteran izanik, esparragoak hizpidera ekartzeko kopeta duenari, beste hainbeste; era horretara, topiko gaitzesgarriak entretenimenduaren lengoaian txertatuko
|
lirateke
, eta hain gaitzesgarri ez irudituagatik –edo hain justu horregatik– etengabe jaurtitzen direnak, aldiz, penalizatuko.
|
|
|
“Alaaaiaa Marrrrrrtin! ”, eta txalo zaparrada. Saio osoan zehar, zortzi finalisten pultsometroetako datuak zuzenean erakutsiko
|
lirateke
pantailan: hala jakingo genuke, adibidez, Amets Arzallusek 82 pultsazio minutuko zituela zortziko handian, eta 75 ganbarakoan, eta, beraz, lasaitu egin dela saioak aurrera egin ahala.
|