|
2001
|
|
|
Ondoan datozenak ere bitarikoak dira,
|
lehen
buruan bi idazle bikain ageri direlarik: Blas de Otero(" Poemas para el hombre") eta Manuel Lekuona(" Iesu aurraren bizitza").
|
|
|
Argitaraldi honi dagozkion zenbait zer nolako ipiniko ditut
|
lehen
buruan. Orrialde hauetan ikus daitezke, oso osorik, nik Egan aldizkarian bitartean zinemaz agertu nituenak oro1 Bilduma ez da nik egina.
|
|
|
Ez naiz gauza,
|
lehen
burutik hasteko, ez sorreraz eta ez joeraz, direlako???? –
|
|
|
Har dezagun, adibide gisa, ipuin hauen artean azkeneko denaren
|
lehen
burua: " Gauerdiko hamabi orduak ziren.
|
|
2002
|
|
|
Ez dakit estilo nahasiko 60ko hamarkadak gogobeteko ninduen, baina, hori bai, estimatuko nituen zinema espainoleko pelikula batzuk, hala nola, Jose Luis Borau edo Victor Erice zuzendarien izenak goratu zituztenak eta Luis Buñuel bezalako beteranoek inguratu zizkigutenak, eta, egia esan, ohiko eskaintza amerikarra bera ere gustura ikusiko nuen:
|
lehen
buruan, Steven Spielberg jaunaren «Marrazoa» edo «Galaxietako Gerra», zeinetan Harrison Ford ezezagun bat agertzen baitzen. Alabaina, niri 80ko zinemaldia bizitzea egokitu zitzaidan, oraintxe A kategoriakoa eta hurrena apalagokoa zen hura, zuzendariek urtebete irauten zutenekoa eta polemika handiena Victoria Eugenia antzokiaren fatxadan Batmanen irudi erraldoia jartzeak ala ez jartzeak sortzen zuenekoa; hain zuzen ere, Coen anaien «Heriotza loreen artean» pelikula ez saritzeko burugabekeriarekin amaitu zen hamarkada hura.
|
|
2004
|
|
|
Ez zen igarle izan lekeitiarra, zeren eta hamazazpi urte geroago sortu baitzen eta bera izango zen
|
lehen
burua. Are gehiago, Euskaltzaindiaren 8 Ba tzarrean, Bilbon, 1920ko urtarrilaren 15ean, 6 erabaki legez hau agertzen da:
|
|
2005
|
|
|
Ideia garrantzitsu honek dakarren planteamendu berria zehaztu nahian, ondorengo orrialdeetan," Bildung" delakoaren eta" Hizkuntzaren" beraren arteko erlazioari buruzko zenbait ohar eskainiko ditugu. Argitu beharra dago,
|
lehen
buruan," Bildung" kontzeptu alemanak, jakina den bezala, ez duela itzulpen erraz bat onartzen eta, zehaztasun gehiago edo gutxiagorekin, haren adiera moduan erabiltzen direla" humanizazioa"," formazioa" eta" hezkuntza" bezalako hitzak. Gure aldetik zera esango dugu bakarrik:
|
|
2007
|
|
|
Hau da, bizitzatik bidali badugu ere, identitatea indartzeko baliatzen ditugun jardueraberezietan badu lekurik. Herria garela, euskaldunak garela gogorarazteko baliadezakegu
|
lehen
burua berotzeko erabili zen jantzi uniformatu hura.
|
|
|
Behin informazioa gorde eta gero, hurrengo urratsa jokabidea errepikatzea da.Horretarako, pertsonak jokabidea errepikatzeko beharrezkoak diren mugimendutrebetasunak eta jokabidea zehazki egiteko gaitasuna izan behar ditu. Gainera, jokabidea
|
lehen
buruan sortutako irudiaren antzekoa izatea lortu behar du.
|
|
2008
|
|
|
Maitasunaren arlokoak ditu maitea eta, harekin batera, poesia eta aberria; azken bi horiek parez pare maite ditu, eta zalantza egiten du bata ala bestea ipini
|
lehen
buruan. Baina biak bat eta bera dira; areago, poesia du aberri, eta hortik gainerakoak.
|
|
|
Tira, pintatu nuen
|
lehen
burua gotzainak gustuko zuen, baina esan zidan txikia iruditzen zitzaiola berari, xuhurra, eta Ama Birjinaren irudiaren garrantziaz ohartarazi ninduen, fede handiko diskurtso bat emanda.
|
|
|
Ondoko hamarkadan ere, Iparraldean euskal kulturaren egituratze berria abiatu zenean, hor zen. E. Bachoc eta M. Oronozek, besteak beste, beren lekukotasuna ekar dezakete horretaz?, Jean Haritschelhar euskal kulturaren elkarte sustatzaileetan
|
lehen
buruetan, eta hor dugu beti, orain ere, edozein behar agertzen denean.
|
|
2009
|
|
|
Joan baino
|
lehen
burua zapaldu dio.
|
|
2011
|
|
|
EKMk, kanpaina eta negoziaketen bidez, Euskal Irakaslegoa izeneko zentroa sortzea (1978) lortu zuen. Departamentuko
|
lehen
burua Pello Salaburu izan zen, gerora UPV/EHUko errektore izan zena. Euskal Irakaslegoak bereganatu zuen ordura arte EKMren egitekoa zen euskara eskolen antolaketa264, «borondate zehatz batekin:
|
|
|
Haien ondotik dabil xokoz xoko, landaz landa, sasiz sasi, bai arratsetan iluna osoki belztu artean, bai goizaldera lehen argi xirrixtak agertu diren bezain laster. Bana bertze, ilargirik gabeko gauetan hontza ari da ehizan oren bat eta erdi gauaren
|
lehen
burutik, orobat bertzetik. Ezen, ez da uste ukan behar hontzak, ez katuak, ez eta bertze edozein ihizik ikus dezakeela ilunpe osoan.
|
|
|
Imanolek zazpi haur kanta utzi zituen grabatuak, Arregi, Lekuona, Perurena eta Lizardiren letrak musikatuz. Hain gogoko zituen, hil baino
|
lehen
buruan zuen proiektua horiekin lan monografikoa grabatzea baitzen(" sehaska kantuen alorra izugarri aberatsa da, eta mundu poetiko ederra du atzean", zioen eman zuen azkeneko elkarrizketan). 106
|
|
2012
|
|
|
e) beharrezkoa izango balitz, neurriak hartuko dira, eta posible denean gurasoen baimenarekin edo legearen edo ohituraren arabera
|
lehen
buruan haurren zaintza duten pertsonen baimenarekin, borrokaldiak gertatzen diren gunetik haurrak aldi baterako lekualdatzeko, herrialdeko beste gune seguruago batera eta haurren segurtasuna eta ongizatearen alde arituko diren pertsonek lagunduta joan daitezen.
|
|
2013
|
|
|
Errematxe mota nagusiak.Errematxatzeko, errematxea sartu egin behar da lotu beharreko piezetan aldez aurretik egindako zuloetan. Indarra aplikatuz, kabila deformatu egiten da,
|
lehen
bururik ez zuen muturrean beste buru bat lortu arte; era horretan, multzo osoa sendoki finkatuta gelditzen da.? 2.48 irudia.
|
|
2014
|
|
|
86 Azken buruan, heriotza
|
lehen
buruan iristen da beti.
|
|
2015
|
|
|
“Emozioak atera baino
|
lehen
burutik pasatzen dira nolazpait, eta buruak ere bidaltzen dizkio gorputzari bere seinaleak”, Odei Barrosoren irudikoz. Hala, alde emozionala “oharkabean” ateratzen zaion alde bat du bertsotan ari delarik, eta bien “beharra” du:
|
|
|
Ideia ederrak lantzean behin baino ez direla etortzen ere esan zien izena ahantzi zaion idazle handiak irakurle txokoan. Halakoa baiteritza bere oihuari, etxera baino
|
lehen
buruaz beste egitea erabaki du Lorea Gernikak, ez ibaiko ur ilunetan, ezpabere gaztetako maitale dandy batek dastatzen irakatsi zion oporto kopaxka batean, ospakizun.
|
|
|
Azala beltzaran eta uniforme, arropek ezkutatzen dizkioten gorputzaren zatiak ere antzeko irudikatu ditut, manikien badaezpadako brontzeatu adabakiekin konformatzen diren turista ipurzurien hain ezberdina. Urteek azala higatuagatik ere gihartsu dago, nola da posible, keinua gazteagoa du orain, inposturarik gabea, horixe
|
lehen
buru oharra. “Adinean gora goazela, den dena ez dun galera”, pentsatu dut, eta beste hitz haiekin gogoratu naiz:
|
|
2016
|
|
|
gauza nimiñoak, ezdeusak, baina ez horregatik errealitate gutxiagokoak. Gainontzekoak, gainontzeko guztiak, eta
|
lehen
buruan nire eguneroko ikaskide eta jolaskide maite maiteak, alferrik izango zen haiek hain gai pribatuaz jakitun jarri nahi izatea. Gaixoak!
|
|
|
Shaftesbury konde eta parlamentari ingelesa(), izan zen askorentzat, sionismo kristauaren
|
lehen
buruetako bat. Bera izan zen, bere posizioagatik politikan, Erresuma Batuko gobernua sionismoaren proiektura hurbildu zuena (Sand, 2011:
|
|
|
Irakurketak baino
|
lehen
buruko mina dut.
|
|
2017
|
|
|
Telesforo Monzonen lagun mina (abertzaleekin harreman ona zuen), biek adostu zuten euskal errefuxiatuak Gursera ekartzea, Euskal Herritik gertuago egoteko. Gursen kanpoko
|
lehen
burua izan zen. Bere ikasketengatik Gursko zelaia diseinatu zuen, egitura eta barrakoiak.
|
|
2018
|
|
|
Joan den astelehenean Japoniako prokuradoreak luzatu du Carlos Ghosn RenaultNissan Mitsubishi kontsorzioaren
|
lehen
buruaren presondegi denboraldia, abenduaren 30eraino. Prentsak aipatuak zituen bi soldat aitormen faltsu leporatu dizkio, lehena bost urtetan Nissanen buru gisa hartzen zuen soldataren parte bat gorde duela, eta bigarrenik faltsutasun bera erakutsi lukeelako urteetan Nissanetik hunkitu soldataren kasuan.
|
|
2019
|
|
|
Uste zuen baino gehiago. Botila erdia edan baino
|
lehen
buruaz sabaian jo zuen. Botilatxoa bertan behera utzi zuen esanaz:
|
|
|
Erraten ahal da lehenbiziko kapituluak idatzi baino
|
lehen
buruan genuela gure lana nondik nora eraman behar genuen. Orain, Mitxelenaren85 iritzi honekin ireki nahi dugu epilogoa:
|
|
2021
|
|
|
42.22.2x Aurreko ataletan aipatu ditugun adibideek ongi erakusten dute bada ere, beraz bezalaxe, oso mugikorra dela perpausean eta
|
lehen
burutik azkeneraino edozein leku har dezakeela. Hemen ere, haatik, beraz en kasuan bezalaxe, seinala daitezke zenbait joera nagusi.
|
|
|
Adierazpen perpausek bezala, ezen iragarlea izan dezakete
|
lehen
buruan: Nahi dute [ezen denak joan gaitezen], nahiz maiztasun handikoak ez izan subjuntiboarekin.
|
|
|
36.10a Hondarreko muga adierazten duten forma zedarriztatzaileak arte, artean, arteraino, artio edo bitartean postposizioekin eratuak dira. Hura erakuslearen ablatibo zaharrarekin eginiko harik eta partikula konplexua har dezakete ezkerrean, perpausaren
|
lehen
buruan, gertakariaren aurreko muga modu abstraktuan seinalatuz: Ez nuen sinetsi, harik eta neronek ikusi nuen arte.
|
|
|
Dela aldaerako forma, berriz, mendebaldekoa da, eta ohikoa du honek ere esapidearen
|
lehen
buruan orain adberbioa eramatea10 Da singularra erabiltzen da maiz sintagma zenbatzailea esanahiz plurala denean ere (orain dela hamar urte), baina plurala erabiltzea ez da debeku, batez ere sintagma aditzaren aurrean doanean (orain hamar urte direla). Iraganeko adizkia ez da ohikoa forma honetan, baina ez da ezina; hala, ezezko perpausetan ageri da inoiz (artean denbora asko ez zela).
|
|
|
– Aditza perpausaren
|
lehen
buruan duena: Jaiki da ez alaba, baizik ama.
|
|
|
30.6.2.1h Ezen iragarlea (e) la perpaus osagarrien
|
lehen
buruan. Mota honetako perpaus osagarriek aukeran dute ezen elementu iragarlea hartzea perpausaren hasiera markatzeko:
|
|
|
Pentsatzen dut garai batean nik ere esperoko nuela, Rimbaud poetak bezala, dena bizi, dena esan, dena asmatu,
|
lehen
buruan dena suntsitzea. Proiektu bat eraman:
|
|
|
Eta zer ikusiko begien aurrean? Bananak zuhaitzetik zintzilik,
|
lehen
buru gainean zerabilen kuiagatik ikusi ez zituenak.
|
|
|
Pandemiak ekarri dizkio behar zituen baldintzak, baina pandemia baino
|
lehen
buruan zuen proiektuaren ideia Gorka Hermosak (Urretxu, Gipuzkoa, 1976). «Duela pare bat urte momentu transzendental horietako batek harrapatu ninduen, eta pentsatzen egon nintzen zer gustatuko litzaidakeen grabatuta uztea, baldin eta hiltzear egongo banintz.
|
|
|
Alde horretatik, zer esango ote zuen, Ertzaintzaren
|
lehen
burua izan zenak egungo ertzainen euskara mailaren berri izan balu. Jakingo duzue Monzonek baldintza ezinbesteko gisa ezarri zuela ertzain izateko euskalduna izatea.
|
|
|
Ondorengoak daude jasota: lehen auzo, lehenaz gain, lehenaz gainera, lehen baino lehen,
|
lehen
buruan, lehendanik, lehenean.
|
|
2022
|
|
|
Berari ere, pribilegioduna izan arren Pardo Bazáneko kondesa izenaz sinatzen hasi zen titulua eskuratu orduko, gogor borrokatzea tokatu zitzaion arlo publikoan erdietsiriko lekua aitor ziezaioten. Ez zuen lortu Espainiako Errege Akademian onartzea, baina bai, ordea, Madrileko Ateneoko literatura sailaren
|
lehen
buru emakumezkoa izatea edo hiri bereko Unibertsitate Zentralean katedra bat eskuratzea.
|
|
|
Berari ere, pribilegioduna izan arren Pardo Bazáneko kondesa izenaz sinatzen hasi zen titulua eskuratu orduko, gogor borrokatzea tokatu zitzaion arlo publikoan erdietsiriko lekua aitor ziezaioten. Ez zuen lortu Espainiako Errege Akademian onartzea, baina bai, ordea, Madrileko Ateneoko literatura sailaren
|
lehen
buru emakumezkoa izatea edo hiri bereko Unibertsitate Zentralean katedra bat eskuratzea.
|
|
|
Alde horretatik, zer esango ote zuen, Ertzaintzaren
|
lehen
burua izan zenak egungo ertzainen euskara mailaren berri izan balu. Jakingo duzue Monzonek baldintza ezinbesteko gisa ezarri zuela ertzain izateko euskalduna izatea.
|
|
|
Pentsatzen dut garai batean nik ere esperoko nuela, Rimbaud poetak bezala, dena bizi, dena esan, dena asmatu,
|
lehen
buruan dena suntsitzea. Proiektu bat eraman:
|