|
2001
|
|
|
Hitzen aldetik sortzen bazaizue kezka, berriz, jo Ibon Sarasolak jorratutako" Zalantzen hiztegia" ra. Euskaltzaindiak atera berri duen Hiztegi Batuaren
|
lehen
argitaraldia oinarri duen zati horretan, euskaltzainak hautatu dituen mila eta bostehun sarrera inguru aurkituko dituzue. Ibon Sarasolak hautatutako sarrera horiek, sarritan oker erabiltzen direnak edota iruzkinen bat merezi dutenak dira, eta hurrenkera alfabetikoan antolaturik agertzen dira liburuan, non, modu labur eta ulergarrian, hiztegi zalantza ohikoenen inguruko argibide eta xehetasunak aurkituko dituzuen.
|
|
|
Lotsagarria zen benetan euskal literaturaren lanik ederrentzat aho batez aitortzen dugun liburu hau hain gutxik ezagutzea, Urkixo jaunak
|
lehen
argitaraldia den denean bere aldizkarian, zoritxarrez ez osorik, eman zigun arren. Holakorik, egia, ez zaigu guri bakarrik gertatzen, gazteleraz  ko zenbait klasiko ere, gehientsuak ez badira, gehiago aipatzen baitira irakurri baino.
|
|
|
Azkenik, last, but not least?, aipa dezadan
|
lehen
argitaraldian hainbeste bider irakurria dugun Orixeren hitzaurrea. Beharrezkoa da bi izen hauek beti elkarrekin agertzea.
|
|
|
Zertarako aipa, aurrena, aipatzen duen edizio kritikorik? Ez ote zen moldezko letretan agertu
|
lehen
argitaraldia, bigarrena bezalaxe. Batari ala besteari jarrai, lan berbera zen.
|
|
|
Cours de linguistique générale delakoa 1916an, ni jaio berri nintzela, argitara zuten; Cantor, bai, dirudienez, 1918an hil zen. Bada aldea, nik esaten dudana gorabehera, Oihenarten Notitiaren
|
lehen
argitaralditik bigarrenera, eta euskarari dagozkion gaietan hain zuzen. " Pro domo" n zenbait lerro kendu ditut.
|
|
|
Jakina da Kantek dedukzio transzendentala guztiz berridatzi zuela Kritika ren bigarren argitaraldian. Egia da Schopenhauer eta Heidegger bezalako filosofo gutxi batzuek
|
lehen
argitaraldia hobesten dutela, baina nire ustez Kanti berari jarraiki behar gatzaizkio. Lehen argitaraldian sintesiaren azalpen psikologikoagoa ematen zuen eta gero funtzionalagoa den bat sortzen saiatzen da, eta ondorengo lanetan bide beretik egin zuen aurrera.
|
|
2003
|
|
|
Jatorrizko eta itzulitako liburuen azterketatxo hau nobedadeen barruan egin ohi dugu. Hots, 2001ean
|
lehen
argitaraldia izan duten liburuetan zenbat diren euskaraz sortuak eta zenbat euskaratuak, hori da begiratu ohi duguna.
|
|
|
Liburu autoktonoa dei genezakeena da nagusi
|
lehen
argitaraldian. Izan ere, euskal jatorrizko liburua da gehiena:
|
|
|
2001ean 1.104 tituluk izan dute
|
lehen
argitaraldia. Beste guztiek, 384, bigarrena edo handiagoa.
|
|
2008
|
|
|
– Bederatzigarrenik, Hiru> bakarkaren metamorfosia aztertzekoan, logikoa da Lekeitioko testua abiapuntutzat hartzea eta liburuaren azken muga
|
lehen
argitaldian kokotzea. Beste gauza bat da argitaraturiko libururuaren autoretzaz aritzen bagara.
|
|
|
Datu bat Albert L. Lehninger ek liburugile modura izan zuen arrakastaren adierazle. 1970ean plazaratu zuen" Biochemistry" izeneko bere liburuaren
|
lehen
argitaraldia. Liburuaren azalean ez zen agertzen egilearen izena.
|
|
2009
|
|
|
Merkataritza Kodearen gorabeherak ezagunak ziren oso, kodegintza prozesu horretan. 1829ko
|
lehen
argitaralditik 1885ean aldarrikatu zen egungo bertsioa arte, hainbat eraldaketa ahalegin izan ziren, XIX. mendean zehar. Nondik nahi begiratuta, azkenean 1885 urtean gauzatu zen gaia, eta hori berori da oraingo honetan euskaraz eskaintzen den testua, egundaino izan diren lege aldaketak barne, argitaraldia 2009ko azaroaren 15ean itxi baita.
|
|
|
N. Piskunov da liburuaren jatorrizko egilea, eta 1969 urtean argitaratu zuten Moskun, duela 40 urte hain justu. 1992an egin zuen UEUk Matematikaren Biblia ere esan ohi zaion liburu honen euskarazko
|
lehen
argitaraldia, bi liburukitan.
|
|
2010
|
|
|
Jaio bezala hiltzen da edizio hau,
|
lehen
argitaraldian: %8 bakarrik da berrargitaratua.
|
|
2011
|
|
|
Aurretik Gabriel Arestik, haren lanari zeharo ederretsita, ahaleginak egin zituen teatrogile hura euskaldungoaren plazara behin betiko ateratzen. Azkuek egin zuen
|
lehen
argitaraldiaren ondoren, berau izan zen bigarren eta hirugarrenak prestatu zituena. Bigarren argitaraldia 1960an Euskaltzaindiaren Euskera agerkarian eta hirugarrena 1965eko Auspoa bilduman, euskal antzerki zaharrak agertzen zituzten zenbaki batean.
|
|
2012
|
|
|
– Azkenik, last, but not least?, aipa dezadan
|
lehen
argitaraldian hainbeste bide irakurria dugun Orixeren hitzaurrea. (LIB I:
|
|
|
– Liburu horrekin batean?
|
lehen
argitaraldian 63 orrialde besterik ez zituen liburuxka baita, beste bat argitara du. Auspoa, k:
|
|
|
Lautik hiru titulu
|
lehen
argitaraldikoak dira. Produkzioaren laurdena da, hortaz, berrargitalpena.
|
|
|
5 Aldizkaria argitaratu zutenek diotenez, aurreneko zenbakiaren
|
lehen
argitaraldia agortu egin zen Biltzarrean bertan, eta bigarrenez inprimatu behar izan zuten gero. Kontua da, ezagutzen dugun Jakin aldizkariaren lehen zenbakian Biltzarraren beraren kronika modukoa ageri dela, Iñaki Bereziartuak idatzia, aldizkariak izandako harrera ona aipatu ere egin gabe, ordea...
|
|
|
Iñaki Bastarrika lehen zuzendariak berak aitortuta," bigarren argitaraldiko" editoriala ez zuen berak idatzi; bai, ordea, lehenengokoa," arrazista" samarra, beraren esatez. Saiatu, saiatu arren, ezin izan dugu inon aurkitu"
|
lehen
argitaraldiko" alerik.
|
|
2013
|
|
|
Hiztegi Batua bi alditan egin du Euskaltzaindiak. Lehen itzulia 2000 urtean amaitu, eta
|
lehen
argitaraldia kaleratu zuen paperean, 20.000 euskal hitzen forma arautuekin. Hori Hiztegi Batuaren lehen itzuliaren bukaera izan zen.
|
|
2014
|
|
|
orain, haren obrarik esanguratsuena, Harri> eta> Herri, berriz ere plazaratzen dugu,
|
lehen
argitaraldiaren berrogeita hamargarren urteurrenean, eta horrela Bilbok, Bizkaiak, Euskal Herri osoak omenaldia eskaintzen diote beren poetari, aldi berean euskaldun guztiok zor dizkiogun aitortza eta eskerrak emanez.
|
|
|
–Nor bere garaian eta bere herrian profeta izaten ez bada ere, azkenean urteek berari arrazoia eman eta merezi zuen lekuan jarri dute, bera bizi zenean batzuek hori aitortu nahi ez arren. Orain, haren obrarik esanguratsuena, Harri eta Herri, berriz ere plazaratzen dugu,
|
lehen
argitaraldiaren berrogeita hamargarren urteurrenean, eta horrela Bilbok, Bizkaiak, Euskal Herri osoak omenaldia eskaintzen diote beren poetari, aldi berean euskaldun guztiok zor dizkiogun aitortza eta eskerrak emanez?.
|
|
2015
|
|
|
Zorionez, Frantzisko Riberak ez eze, frai Luis Leongoak ere
|
lehen
argitaraldian ez die leku egingo A. Graciánen zuzenketei. Gainera, beste zentsore batek ere oso osoko onarpena emango die obra honen azken orrialdeei.
|
|
|
Gainerako atalen kasuan autograforik ez dugu, baina bai iturri onak: a) Ávilako moja karmeldar oinutsen kodexa; b) Toledoko moja karmeldar oinutsen kodexa; c) Teresatxo Cepedaren kopia, Salamancako moja karmeldar oinutsetan; d) aita Frantzisko Riberaren kopia, Historiako Errege Akademiaren Bibliotekan; e) D. Yepesen kopia, Tarazonako Santa Anako moja karmeldarretan; f) frai Luis Leongoak prestaturiko Santaren obren
|
lehen
argitaraldiko atal hautatuak (Salamanca 1588); g) Frantzisko Riberak Ama Teresaren biografian biltzen dituen atal hautatuak (Salamanca 1591); h) aita Graciáni buruzko grazien zenbait transkripzio.
|
|
|
Obraren bi idazketa egin zituen. Lehenbizikoa 1566 inguruan jartzen dute adituek; bigarrena, berriz, 1572 eta 1575 bitartean.Ez zuen sartu frai Luis Leongoak Santaren Obren
|
lehen
argitaraldian. A. Graciánek argitaratu zuen lehen aldiz Bruselan, 1611n, izenburu luze honekin:
|
|
|
Ez da Jaunaren errua, zuzendu zuen Fr. Luis Leongoak
|
lehen
argitaraldian (202 or.). Lehen idazketan oso ederki sakondu zuen kontzeptu hau: –
|
|
2016
|
|
|
Liburu horrek Atlas formatua hartu izan du gero:
|
lehen
argitaraldia 1996an izan zuen Atlasak, oker ez bagaude, eta bigarrena 2001ean (Atlas of the World’s Languages in Danger of Disappearing). Gero etorri dira atlasaren gainerako argitalpenak eta eguneratzeak, formatu idatzizkoan zein elektronikoan.
|
|
|
Hitz lau eta neurtuzko liburuak zeuden, ez bakarrik Maisuarenak, baina baita Panzacchi, Severino Ferrari, Lorenzo Stecchetti, Ugo Brilli, Guido Mazzonirenak, Pascoli gaztearenak, Panzini gaztearenak eta Valgimigli gazte gaztearenak ere:
|
lehen
argitaraldiak, gehienbat, ia denak Suseganako Josette Artom baronesarentzako eskaintza autografoekin. Liburu haiek, lehen solairuko saloi zabalean, Ermanno irakasle jaunaren estudio pertsonalaren ondoan, pareta oso bat estaltzen zuten hiru apalategi kristaldunetan bilduta, arreta handiz katalogatuta, harro egoteko moduko bilduma osatzen zuten edozein biblioteka publikorentzat, baita Boloniako Archiginnasio koarentzat ere.
|
|
|
Jon Etxaideren() nobeletan murgildu naizenean beti harritu naute eleberrietan jarritako oin oharrek. Hartu Joanak joan adibidez (eta mirariz
|
lehen
argitaraldiko ale bat dut), zabaldu Gorrotoa lege, eta lehen orrian hiru oin ohar; esku artean eutsi Purra purra xumeari, eta hor ere oin oharrak, Alos Torrean bezala. Asko eta asko hiztegi kontuak dira, idazleak esango balio bezala irakurleari:
|
|
2017
|
|
|
Munduko Bankua izan du defendatzaile nagusi, eta, askotan, Afrikako, Asiako, Latinoamerikako eta Ozeaniako gobernuei beren herri lurrak pribatizatzeko eskatu izan diete, maileguak jaso ahal izateko (World Bank 1989). Lurrak itxituran sartzeak produktibitateari ekarritako abantailen aldeko aldarria aurki dezakegu Harriett Bradleyren lanean (1968;
|
lehen
argitaraldia: 1918). Literatura akademiko berriagoan,, kostu eta irabazien?
|
|
|
oposaketa ez da simetrikoa. Horren irudi grafikoa
|
lehen
argitaraldiak (1943) azalean zekarren erreseinak ematen du: " Edalontzi batean axola duena tarteko hutsartea da".
|
|
2018
|
|
|
Lan askearen eta lan hertsatuaren auzia geldiarazteko borondatearen adibide azpimarragarrietako bat Sir William Blackstonek Common Law izenekoa zela-eta egindako mintzaldia da (hala hitz egin zuen, segur aski, bere ikuspegia bat etor zedin bere irakasle eta nagusi Lord Mansfieldenarekin). Commentaries obraren
|
lehen
argitaraldiaren aurreneko liburukian, lehen atalean, Blackstonek honela idatzi zuen: –Gure konstituzioan hain barreneraino sartua dugu libertatearen espiritua,[?] ezen esklabo bat edo negro bat, Ingalaterran lurreratu orduko, legeen babespean geratzen baita eta gizon aske bihurtzen baita, eo instanti, eskubide natural guztiei dagokienez?.
|
|
|
izango duela, haren zerbitzuaren gainean?. Jatorrizko baieztapena ez dator oso bat
|
lehen
argitaraldian ageri den beste argudio batekin (lehen liburukian ageri da, 14 atalean, eta hurrengo edizioetan ez zen aldatu):
|
|
|
" Artazuriketa"," Gaztaiñaro"," Olentzaro"," Iñauteri"," Axurtaro"," Artajorra"," Belarrekoan"," Eultzia". Izatez, Orixek berak aitortzen du hala
|
lehen
argitaraldiko hitzaurrean (Orixe, 1972: 39) nola liburuko epigrafeetako batean, epopeia baten moldea erabiltzen duela, nahiz eta tarteka aldaera modernoagoak txertatzen dituela onartzen duen (Orixe, 1976:
|
|
2019
|
|
|
Naturaren mintzoaren
|
lehen
argitaraldia: 2000ko azaroa
|
|
|
Natura labur mintzoren
|
lehen
argitaraldia: 2019ko azaroa
|
|
2020
|
|
|
" Barrikan egiten diren ekintza guztiei emango diegu ahotsa, elkarte guztien lana sustatzeaz gainera”, esan du Muñozek. 700 ale banatuko dituzte
|
lehen
argitaraldian. Horrez gainera, Twitter eta Facebook sare sozialetan kontu bana ireki ditu Udalak.
|
|
2021
|
|
|
Amurizak, hamarraldi hasieran baita ere, 1981ekoa baita testua dakarren Hitzaren kirol nazionala liburuaren
|
lehen
argitaraldia, gehiago zabaltzen du abaniko hori: " Gaur entzulearen heterogenotasuna ideologian dago batez ere.
|
|
2023
|
|
|
Argitalpen gehienak Extractos... dira, herri hiri desberdinetan Elkarteak egin bilkuren laburpenak eta landutako gaien azalpenak. Dudarik gabe, 1794ko Konbentzioaren Gerrako gertaerek zuzeneko eragina izan zuten hurrengo urteetan Elkartearen argitalpenen batere erregistrorik ez egoteko10 1792an, Mantelik Lorenzo Prestameroren eta Ramon Maria Agirreren Guia de Forasteros en Vitoria idazlanaren
|
lehen
argitaraldia gutxienez editatu zuen eta, urteetan, berdin egin zuen Joaquin Jose Landazuriren Historia civil de la M.N. y M.L. Provincia de Alava idazlanarekin, hiru liburukitan.
|