|
2008
|
|
|
Norte Bilboko egunkari katolikokontserbadoreak, zutabe bateko sei lerrotan aipatu zuen berri bera, inolako komentariorik gabe265 Eta hiri bereko El. Liberal egunkari errepublikarsozialistan albistea agertu ere ez zen egin266 Beraz, eskuindar eta ezkertiar ezabertzaleentzat Euskal Akademia aski indiferentea zen bitartean, jeltzaleek protagonismo handia eman zioten gaiari. Atal honetan Akademia sortu eta aurreneko hilabeteetan, oraindik
|
lehen
araua eman aurretik, jeltzaleek egin zioten harrera ikusiko da.
|
|
|
Sabindar hertsiek, ordea, beren intrantsigentziarekin, eta oso bereziki. Kirikiñoren? ahalegin pertsonala tarteko zela, mesfidantzak puztu eta ezinezkoa egin zuten Akademiaren inguruan jeltzale guztien adostasuna lortzea, zalantzak beste ideologia batzuetako euskaltzaleetaraino hedatuz306 Akademia bere
|
lehen
arauak ematen hasi zenean jeltzaleen arteko zatiketa berretsi baino ez zen egingo.
|
|
|
factox Akademiaren irizpideak ez zituen libreki epaitzen bere irizpideen edota hizkuntza tradizioaren argitan, baizik soilik sabindar eskolako eskema zurrunen arabera. Hori argi ikusi zen Akademiak 1920ko urtarrilean hizkuntzaren inguruko bere
|
lehen
araua eman zuenean. –Kirikiñok?
|
|
|
Euskaltzaindiak
|
lehen
araua eman eta handik aste t, erdira idatzi zuen Euzkadi egunkarian. Iketzek?. 1920ko urtarrilaren 19ko artikulu hartan Akademiaren alde kokatu zen, batez ere irakurle jeltzaleak konbentzitu nahian.
|
|
|
Aurreko ataletan azaldu denez aski izan zen Akademia sortze soila, erabaki bakarra plazaratu aurretik ere, sabindar gotorren oposizioa jasateko. Ondoren, 1920ko urtarrilean, Euskaltzaindiak
|
lehen
araua eman zuenean, sabindar moldeko ortografia onartu arren, jeltzalerik muturrekoenak ez ziren baretu. Zer ez ote zen gertatuko arautzean sakonago joz gero?
|
|
|
«iraultzaileak» zaintzen zuen. Eta hola,
|
lehen
araua emanez geroztik Akademia ez zen ausartu beste arau bakar bat ere proposatzera. Teorian hasierako helburu normatiboak aldaketarik gabe mantentzen ziren.
|
|
|
Arabako eta Nafarroako Diputazioek Akademiarekin izan zuten harremana guztiz testimoniala izan zen, Bizkaikoarena edo Gipuzkoakoarena baino askozaz urriagoa349 Udaletxeak, beste aukera bat izan zitezkeen Euskaltzaindiaren ekimenak eta arauak onartzeko eta zabaltzeko. Izatez Akademiak atxikimendua ere eskatu zien 1920ko urtarrilean, ortografia arloko
|
lehen
araua eman berritan. Soilik sei udalek erantzun zuten (Getxok, Hernanik, Donostiak, Bergarak, Oriak eta Bermeok) 350 Horiek baiezkoa eman zuten (Bermeok erreserba sabindar batzuk agertu arren) 351, baina udal administrazioek, maila idatzian, gaztelaniaz funtzionatzen zutenez, atxikimendu teorikoetatik haratago, asmoa ez zen ia ezertan gauzatu.
|