|
2003
|
|
|
Erabakien eta kontrolaren esparruan, honako arrisku hauek ageri dira izendatuta: parte hartze gutxi erabakiak hartu behar direnean eta
|
lanaren gaineko
kontrol eza. Langileen laneko harremanei dagokienez, bakartze soziala edo fisikoa, goi karguekiko harreman txarrak, pertsonen arteko gatazkak eta babes sozial eza.
|
|
2009
|
|
|
Bestetik, lan-esparruko hainbat faktorek zuzenki eragiten dute pertsonen osasunean eta hautematen dituzten sintoma fisikoetan. Hainbat faktore soziolaboralek, hala nola laneko isolamendu mailak, egiten den
|
lanaren gaineko
kontrol mailareneta exijentziaren arteko orekak, eragin dezakete osasunaren egoera orokorrean. Lanak osasunean eragiten duen neurriari begira, ezaguna da emakumezkoek duten langainkarga, kalean eta etxean egiten baitute lan batera, seme-alaben heziketa eta arduraz gain.
|
|
2019
|
|
|
Teknologiek, beren aldetik, ez dute lana murriztu (enpleguak ezabatu akaso); lana areagotuegin da. Horrez gain,
|
lanaren gaineko
kontrolak gora egin du, lanaldia eta aisialdiaren arteko mugak desagertzen dira eta, emakumeen kasuan, lana biderkatzen da. Beraz, prekarizazio hori ez da bakarrik enpleguetan ematen, bizitza orokorrean ematen da.
|
|
|
Ildo horretatik, emakumeen patu naturaltzat jotzen den etxeko lan ordaindu gabeak bat egiten du iraupen-laborariak diren milioika" campesin" ekin eta eskala txikiko langile ez-arautuek egiten duten lanarekin, huskeria baten truke soldatapeko langileek kontsumitzen dituzten salgaiak hazten eta produzitzen dituztenak eta haien erreprodukziorako ezinbestekoak diren zerbitzuak kostu txikienean eskaintzen dituztenak. Horra hor ideologia sexista eta arrazistak hainbestetan justifikatzen dituen lan-hierarkiak, erakusten dutenak klase kapitalistak zeharkako aginte-sistema bat erabili duela botereari eusteko, langile-klasea modu eraginkorrean banatuz eta soldata erabiliz gizon langile soldatapekoei soldatarik gabekoen gaineko boterea emateko; hasteko, emakumeen gorputzen eta
|
lanaren gaineko
kontrola. Horrek bi irakurketa ditu, segidan azalduko ditugunak.
|
|
2022
|
|
|
Horiek guztiek, «teorian», arrisku psikosozialen ebaluazioan kontuan hartu behar direlako: «Eskakizun psikologikoak lanean, autonomia, lan karga,
|
lanaren gaineko
kontrola, lidergo kalitatea, konfiantza bertikala... horiek denak ebaluatuta egon behar dira».
|
|
|
Euskal Herria ez da eztabaida horretatik at egon, eta bertako irakasle batzuk mesfidati agertzen dira oraindik Wikipediarekiko; ezezagutza, hezkuntzarako tresnen egokitasun falta edo ikasleen
|
lanaren gaineko
kontrolik eza dira, besteak beste, mahairatzen dituzten arrazoiak. Zalantza horiek uxatzeko asmoz hainbat ekimen jarri dira martxan.
|