|
2001
|
|
|
Jarduera maila hori areagotzeko emakumezkoak eta adineko pertsonak kontratatzeko bidea gomendatzen dute. Beraz, pentsio aurreratuak murriztu beharra aldarrikatzen da eta, aldiz,
|
lan
jarduera luzatzeko neurriak bultzatzea. Horrek lanaldia luzatzeko baldintza hobeak eratzea eta kotizaziorako epeak berritzea dakar
|
|
|
baina ohiko etxebizitzaren zaharberritze lantzat hartutakoak bakarrik (1186/ 1998 Errege Dekretuaren arabera,
|
lan
jarduera babestutzat jotakoak); horiez gainera, egitura, fatxada edota teilatuetako beste lan batzuk ere, guztirako kostua erosketako prezioaren %25etik gora doanean eta lanak etxebizitza erosi denetik hurrengo bi urteetan egin badira.
|
|
|
Gaur egun, zenbait autonomia erkidegok dagoeneko argitaratu dute dekretu hori garatzeko agindua, hala nola Madrilek; beste batzuetan, berriz, egiaztapen mota bakoitza nori dagokion zehazten duen agindu hori prestatzen ari dira, adibidez, Kanariar Uharteetan. Definizio ofizialaren arabera, elikagaien manipulatzaileak dira,
|
lan
jarduera dela-eta, elikagaiekin harreman zuzena duten pertsona guztiak, prestatzean, fabrikatzean, eraldatzean, prestatzean, ontziratzean, biltegiratzean, garraiatzean, banatzean, saltzean, hornitzean eta zerbitzuan. Gainera, arrisku handieneko manipulatzaileen kategoria zehazten da, elikagaien segurtasunari eta osasungarritasunari dagokienez, manipulazio praktikak erabakigarriak izan daitezkeenean.
|
|
2002
|
|
|
Horietan hartzeko elikagaien kopuru eta nolakotasuna, pertsona horren
|
lan
jardueraren araberakoak izango dira.
|
|
|
Talde berezietan, kasu honetan, merkatari taldean? helburuak zehaztekooso kontuan izango ditugu ikasleen
|
lan
jarduerak eta lan jarduera horietan erabiltzen dituzten hizkuntza gaitasunak, atazak diseinatzeko horietan oinarrituko baikara.
|
|
|
Talde berezietan, kasu honetan, merkatari taldean? helburuak zehaztekooso kontuan izango ditugu ikasleen lan jarduerak eta
|
lan
jarduera horietan erabiltzen dituzten hizkuntza gaitasunak, atazak diseinatzeko horietan oinarrituko baikara.
|
|
|
Gainera, agenteek egiaztatu ahal izan zuten ustezko medikuak ez zuela lanbide medikoan aritzeko gaitzen zuen dokumentaziorik aurkezten. “Ustezko zentro medikoak” idazkun bakarra zuen eraikinaren sarreran, non bere
|
lan
jarduera iragartzen baitzen, eta bezero izateko paziente batzuetatik besteetara “ahoz ahokoa” erabiltzen zuen. Emaitza hobeagoak lortzeko, ikertzaileen arabera, gaixoek kapsula batzuk hartu behar zituzten.
|
|
|
Epaimahaiak esan du komunikazioen sekretua urratu egin zela, enpresak langilearen mezu elektroniko guztiak irakurri zituelako eta hark ez zuelako izan borondatez sartzeko gako horiek. «Kontrakoa esaten dute epaileek, eta, beraz, enpresariak, zantzu edo susmo hutsengatik, langileen posta elektronikoko helbideen edukietara sartzeko aukera izango luke, baldin eta langileak izaera pertsonalekoak eta pribatuak badira, enplegatzaileak emandakoak ez badira, eta, erabat,
|
lan
jarduerarekin zerikusirik ez dutenak».
|
|
|
Bigarren arrazoiak zerikusi handia du lehenago aztertu dudan beste kontu batekin, bizitza osorako prestakuntzarenarekin, alegia. Bizitza osorako prestakuntza, ezagutza eguneratzea helburu duena,
|
lan
jarduera arrunta duten profesionalei zuzentzen zaie, horiek izango baitira horrenbeha rra izango dutenak. Ikasle horiek oztopo gaindiezinak izan ditzakete ikastegietara joateko eta ohiko ordutegietan egiteko.
|
|
|
Unibe rtsitateak ekintza profesional zehatz baterako eduki espezifikoak eskaini behar ditu, eta ikasleek elkar bizi ahal izateko, ikasteko eta komunikatu ahal daitezen ahalmenak garatu behar dituzte. Honek, hizkuntzaren perspektibatik, atzerriko hizkuntzen ikasketa baino zerbait gehiago eskatzen du; hauek ezagutza jasotzeko eta
|
lan
jarduerarako tresna arrunta bihurtu behar dute.
|
|
2003
|
|
|
Denbora tarte luze horretan, gorabehera pertsonal ugari izaten dira mailegu hartzaileek hipoteka maileguari dagozkion hilekoak ordaintzeko zailtasunak izan ditzaketenean, hala nola bikote erosleen haustura sentimentalak, iraupen luzeko langabezia egoeran egotea edo
|
lan
jarduerarik egiterik ez duen gaixotasun bat izatea. Arazo nagusia kreditu erakundeek ordaindu gabeko kuotak erreklamatzeko erabiltzen duten prozedura judiziala da.
|
|
|
Dekanoak azalpen hori eransten dio “oporren ondoko sindromea” eragiten duten pertsonen zerrenda luzeari. Aldarteak eragindako asaldura horrek amorrua, tristura eta hutsunea eragiten ditu, eta, gehienetan,
|
lan
jarduera murrizten du. Agian egoera horrek asteak irauten du, bizpahiru gehienez ere.
|
|
|
Ezgaitasun larria dutenen kasuan, EBko herrialde kideen enplegu maila% 13tik% 37ra bitartekoa da Espainian, eta% 22koa EBko batez bestekoa kolektibo horrentzat. Alde nabarmenak Txostenak dioenez,
|
lan
jarduera bat aurkitzeko orduan, alde nabarmenak daude gaixotasun kronikoa duten pertsona ezgaituen eta bestelako ezgaitasuna dutenen artean. Erantzuna, adituen arabera, bizi itxaropenean dago.
|
|
2004
|
|
|
Horretarako, langile autonomoak bere
|
lan
jardueran ibilgailua erabiltzen duela egiaztatzea beharrezkoa da.
|
|
|
Halaber, erregistro ofizialean edo elkargo profesionalen argitalpenetan zein egoitza agertu eta hori ere zehatz daiteke, baldin eta, hurrenez huten pertsonak badira. Noizean behinkarren, enpresak eta bestelako erakundeak badira, edo lanbidean aritzeko nahitaez elkargoko kide izan behar dukoa ez den lanbide edo
|
lan
jarduera non gauzatu eta hori ere zehatz daiteke egoitza gisa.
|
|
|
Izan ere, hamar ikasletik zazpik onartzen dute unibertsitatera joateko motibazio nagusia lan aukerak hobetzea dela; hamarretik bik(% 18), berriz, aitortzen dute ikasi nahi dutelako egin dutela. Inkestaren arabera, Espainiako unibertsitarioek bost ordu inguru ematen dituzte astean, batez beste,
|
lan
jardueretan, eta horri oporretako lanak gehitu behar zaizkio. Gainera, hiru unibertsitate ikasletik bik lan esperientziaren bat dute edo izan dute(% 67).
|
|
|
Jendearentzat irekita dauden toki itxi guztietan erretzea debekatu dute, jabetza publikokoak zein pribatukoak izan. Gainera,
|
lan
jarduerak egiten diren edozein girotara zabaldu zen araua, eta, beraz, erretzaile pasiboen alde egiten da ohitura horrek lantokietan duen permisibitateari buruzko eztabaida. Ildo beretik, Belgikak debekatu egingo die tabakoa duten produktu guztiak 16 urtetik beherakoei saltzea abenduaren 1etik aurrera.
|
|
2005
|
|
|
Irakeko hiriburuan, tenperatura 60 gradutara iritsi ohi da egun gogorrenetan, baina hau ez da neurketa ofiziala. 50 graduak gaindituz gero
|
lan
jarduera eten litzateke, horregatik, gobernuak kontrolatutako termometroetan 49ko zifra ez da batere fidagarria.
|
|
|
Koordinazioaz ari garenean, elementu edo prozesu multzo baten artikulazioaz arigara. Koordinazioaren bidez, erakundearen
|
lan
jarduerak antolatu, mailakatu etaartikulatu egiten dira helburuak lortzeko. Horregatik, beharrezkoa da helburuakbetetzeko landu behar diren jarduerak ongi ezagutzea.
|
|
|
Horregatik, beharrezkoa da helburuakbetetzeko landu behar diren jarduerak ongi ezagutzea. Beraz, koordinazioa ikastetxearen
|
lan
jardueren sinkronizazioa da. Ikastetxean eragiten duen aldagai orokorbat da, beste elementu guztiak biribiltzen dituena.
|
|
|
Koordinazio prozesuaren bidez, ikastetxean dauden arazoak diagnostikatu etairtenbide bideragarriak proposatzen dira ikastetxearen
|
lan
jarduerak aurrera eramanahal izateko. Irakasgai honetan, ikastetxean lan egiten duten irakasleek eta langiletaldeek jokatzen duten rol garrantzitsua ere aztertuko dugu.
|
|
|
Beraz, erakundearen tamainak, antolamenduak eta funtzionamenduak, erabakiak hartzeko prozedurak, zentralizazioak eta
|
lan
jarduerak eragin handiadute gatazkaren sorreran.
|
|
|
• Gainera, orain arteko beren
|
lan
jardueran, profesional hauek ondo frogatu dute beren gaitasuna hezkuntza alorrean.
|
|
2006
|
|
|
Neurri horiek hartzeko kontuan izango dira erruztatuaren egoera ekonomikoa eta haren osasunak, familia egoerak eta
|
lan
jarduerak dituzten eskakizunak. Aintzat hartuko da, bereziki, lan jarduerari eusteko aukera, dela neurria indarrean dagoen bitartean, dela hori amaitu eta gero.
|
|
|
Neurri horiek hartzeko kontuan izango dira erruztatuaren egoera ekonomikoa eta haren osasunak, familia egoerak eta lan jarduerak dituzten eskakizunak. Aintzat hartuko da, bereziki,
|
lan
jarduerari eusteko aukera, dela neurria indarrean dagoen bitartean, dela hori amaitu eta gero.
|
|
|
Parterik eman ez duena medikuntza, kirurgia edo farmaziako irakaslea bada eta parte horrek beraren
|
lan
jarduerekin zerikusia badu, orduan isuna ezin izango da izan 125 pezeta baino gutxiagokoa, ezta 250 pezeta baino gehiagokoa ere.
|
|
|
Arrazoi horrengatik enpresariak errepresalia hartzen badu, halanola, kaleratzea, kaleratze deuseza dela aldarrikatu behar da, emakumearenaurkako bereizkeria delako [LEren 53.4 eta 55.5 art.] Azken batean, kasu horretanenpresariaren erabakiaren azken zioa langilearen haurdun egoera da, horrek lanerajoatea oztopatzen diolako, beraz, justifikatuta dagoen lanera ez joatea da etaenpresariak ezin du motibo horrengatik langilea zehatu. Gainera, kontuan izanbehar da LAPLren 21.2 artikuluaren arabera langileak lantokia utz dezakeela usteduenean bere
|
lan
jarduerak bere bizitza edo osasuna arrisku larrian jartzen duela.Hala ere, langileak Gizarte Segurantzaren prestazioa eskuratu ahal izateko, enpresatik zenbait agiri lortu behar ditu eta horrek enpresariari bide ematen diolangileak Gizarte Segurantzaren prestazioak eskura ditzan oztopatzeko.
|
|
|
Guraso berrien
|
lan
jarduera aldatua gertatzen da lehen haurraren etorrerarekin, eta batez ere ezkontide biek etxetik kanpo lan egiten dutenean izaten diraondorio nabarmenak bikotearentzat. Egun dauden haurtzaindegietako zerbitzuakareagotu diren arren, eta legeriaren bidez lana familiarekin bateratzeko ahaleginakegiten diren arren; oraindik ere gurasoetako batek, gehienetan emakumeak, lanekokarrera moteldua ikusten du halabeharrez haur txiki baten beharrei egokiro erantzuteko.
|
|
|
Arrazionala zer den kontsideratzea eta horrek magiarekin, erlijioarekin edota naturaz gaindikoarekin nolako lotura ote duen aztertzea ez da, inondik ere, atzo goizean asmatutako xedea. Kontu hori ez da lanbide bakar baten monopolioa izan, baina, dudarik gabe, ene
|
lan
jardueran dabilen jendeari agindu zaizkion eginkizunen funtsezko parte bihurtu da. Soziologiaren artisau naizen aldetik, bizitza sozialean arrazoi gabeko denak edota irrazional denak dezenteko kezka harrotu izan dit.
|
|
|
PLOren 6 bis artikuluaren 3 atalak profesio kolegiatuek egiten duten publizitateari buruzko arau berezia jasotzen du. Hori dela eta, iragarle zehatz horiek, beren
|
lan
jarduerari buruzko publizitate konparatiboa erabiliz gero, beren elkargoetan ezarritako arauak bete dituzte; arau horiek, batzuetan, publizitate konparatiboaren erabilera debeka dezakete161.
|
|
|
Immunologian egindako aurrerapenei esker, “lupusa gero eta hobeto ezagutzen dugun gaixotasuna izaten lagunduko digun oinarri zientifikoa sortu ahal izan dugu”, esan zuen Sevillako Virgen del Rocío ospitaleko gaixotasun sistemikoen buru eta Lupuseko V. Biltzar Nazionaleko zuzendari zientifiko Julio Sánchez Románek. ...mmuneari eragiten dion gaixotasun hori zaila da zehazten “ez duelako diagnostiko elementu argirik eta multisistemikoa delako, hau da, sintomak leku askotan batera agertzen direlako”, azaldu zuen adituak, eta gaineratu zuen lupusak jatorri genetikoak eta beste ingurumen jatorri batzuk dituela, hala nola izpi ultramoreen eraginpean egotea, hormona tratamenduak edo botika biologikoekin, eta
|
lan
jarduera silizearekin. Sánchez Románek adierazi zuenez, horrelako beste patologia batzuek ez bezala, lupusa hanturazko gaixotasuna da, eta ez da ongi ezagutzen, sistema autoimmunearen funtzionamendu okerra eragiten baitu.
|
|
|
Argitaratutako datuek emaitza onak eman dituzte oinazea arintzeko eta funtzionaltasuna berreskuratzeko. Cochrane Liburutegiak egindako azterketa baten arabera, argitaratutako datuek mina arintzeari eta funtzionaltasuna berreskuratzeari dagokionez aldeko emaitzak izan arren, pazienteak ez dira ebaluatu eguneroko bizitzako jarduerak hobetzeari edo
|
lan
jarduerara itzultzeari dagokionez. Halaber, uste dute ez dagoela inongo erakunde publikok ebaluazio sistematizatua egin behar dion informaziorik, eta ez dela sartu Osasun Sistema Nazionaleko prestazioetan edo zerbitzu zorroetan.
|
|
2007
|
|
|
Eremu mugakidean bizi diren atzerritarrek kasuan kasuko administrazio baimena lortu dute,
|
lan
jarduera Espainian gauzatu ondoren egunero itzultzen badira euren bizilekura. Baimen hori lortzeko izan dira araubide orokorreko baimenak emateko behar diren betekizunak eta baldintzak.
|
|
|
Gobernuak edo, hala denean, arlo honetan eskumenak dituzten autonomia erkidegoetako gobernu organoek erabaki dezakete
|
lan
jarduerak aldi jakin batean etetea, laneko segurtasun eta osasunaren arloko arau hausteek aparteko astuntasuneko inguruabarrak dituztenean, edo, egoerarik txarrenean, kasuan kasuko lantokia ixtea, betiere, alokairuen ordainketari edo bidezko kalte ordainei eta horiek bermatzeko har daitezkeen neurriei kalterik egin gabe.
|
|
|
Gobernuak, Lan Ministerioak hala eskatuta, eta grebaren iraupena edo ondoreak, alderdien jarrera eta estatuko ekonomiak jasandako galera larria aintzat hartuta, erabaki dezake
|
lan
jarduera epe jakin batean berriro hastea; lan jarduera hori, gehienez ere, bi hilabeterako izango da edo behin betiko, nahitaezko tartekaritza ezarriz Erabaki hori ez betetzeak eragin dezake 15 eta 16 artikuluek jaso xedapenak aplikatzea.
|
|
|
Gobernuak, Lan Ministerioak hala eskatuta, eta grebaren iraupena edo ondoreak, alderdien jarrera eta estatuko ekonomiak jasandako galera larria aintzat hartuta, erabaki dezake lan jarduera epe jakin batean berriro hastea;
|
lan
jarduera hori, gehienez ere, bi hilabeterako izango da edo behin betiko, nahitaezko tartekaritza ezarriz Erabaki hori ez betetzeak eragin dezake 15 eta 16 artikuluek jaso xedapenak aplikatzea.
|
|
|
Itsasoko
|
lan
jardueran itsasontzia da lantokia; itsasontziaren portua zein probintziatan izan eta lantokia probintzia horretan dagoela ulertuko da.
|
|
|
1 Etxean lan egiteko lan kontratutzat hartuko da langilearen etxean edo langileak askatasunez aukeratutako tokian egiten den
|
lan
jarduera, enpresaburuak lan jarduera hori jagon gabe.
|
|
|
1 Etxean lan egiteko lan kontratutzat hartuko da langilearen etxean edo langileak askatasunez aukeratutako tokian egiten den lan jarduera, enpresaburuak
|
lan
jarduera hori jagon gabe.
|
|
|
Etxean lan egiteko langileak kontratatzen dituzten enpresaburuek langilelearen izena, lan mota eta kopurua, lan horiei eman diete gauzatutako
|
lan
jardueraren gaineko kontrol agiria. Agiri horretara bildu behar dira langigileei emandako lehengaien kopurua, alokairuak zehaztu daitezen akordatutako tarifak, landutako ekoizkinak ematea zein jasotzea eta lan harremanei dagokienez alderdientzat interesgarri diren osterantzeko alde guztiak.
|
|
|
Ez dute alokairu izaerarik izango
|
lan
jardueraren gastuen ondorioz langileak jasotako kalte ordainek edo aurrerakinek, ez eta Gizarte Segurantzaren prestazioek eta kalte ordainek, eta lekualdaketa, etete zein kaleratzeen ondoriozko kalte ordainek ere.
|
|
|
Enpresa kontratari eta azpikontratarietako langileek, lege ordezkaritzarik ez dutenean, eskubidea izango dute, enpresa nagusiko langileen ordezkariei galderak egiteko,
|
lan
jarduera betetzeko baldintzen inguruan, lantoki berean lan egin baina ordezkaritzarik ez duten bitartean.
|
|
|
7 Enpresa nagusiko eta enpresa kontratari eta azpikontratarietako langileen lege ordezkariek bilerak egin ditzakete, lantoki bera dutenean modu etengabean; ordezkarien bilera horiek izango dira euren artean koordinatzeko,
|
lan
jarduera betetzeko baldintzen inguruan, lege honen 81 artikuluan ezarritakoaren arabera.
|
|
|
1 Aurreko 1.2 artikuluan xedatutakoa gorabehera, lege honek ezarritakoaren arabera eratutako sindikatu erakundeetan afilia daitezke alokairuko langileak ez dituzten beregaineko langileak, langabezian dauden langileak eta, ezgaitasunaren edo jubilazioa hartzearen ondorioz,
|
lan
jarduera utzi duten langileak. Alabaina, legeria bereziaren babesean elkarteak eratzeko duten gaitasunari kalterik egin gabe, langile horiek ezin izango dituzte sindikatuak sortu, euren interes bereziak defendatzeko.
|
|
|
Hortik datorkio izena. Eta mende luzeetan gatzagarren
|
lan
jarduera nagusia horixe izan zen: gatza ekoiztea.
|
|
|
Arratsaldeko ordubietan esan genion agur, bere
|
lan
jarduerekin bakarka utzita. Bordatik aldendu ahala, euriak eta zeru goibelak berriz ere hartu zuten Gorbeiako paisaia.
|
|
|
Gainera, landaketetan egiten duten lanak arrisku larriak dakarzkio osasunari, babesik gabe egoten baitira intsektu edo sugeen intsektizidak edo ziztadak, besteak beste. Estatu Batuetako txokolate konpainia handiek 2005 urtean haurren gehiegizko
|
lan
jarduerak bertan behera uzteko egindako promesa ez da bete, eta ez da ezer egin “txokolatearen prezio ezegonkor eta eskasen” arazoa konpontzeko, Save the Children ek dioenez, txokolatearen industriak, Afrikako mendebaldeko kakaoaren %70 hornitzen duenak, 57.000 milioi euro baino gehiago fakturatzen ditu urtero. GKEak haur horien alde egiten duen lana ere gogoratzen du, eskolak eraikiz eta hezkuntzaren kalitatea hobetuz.
|
|
|
Abendura arte, antolakundeak 7.650 plaza eskainiko ditu, ONCEk Espainia osoan dituen zentroetan antolatutako 300 txanda baino gehiagoren artean. Oporren programa berri hau
|
lan
jarduerarik gabe dauden 55 urtetik gorako ONCEko afiliatu guztientzat da, bai eta erakundearekin lan harremana izateagatik pentsioa jasotzen dutenentzat eta erakundeko langile izan direnen alargunentzat ere. Gehienez ere hiru bidaia egin ditzakete.
|
|
|
Iturri berberek jakinarazi zuten Estatuak gehienez ere 487 euro eskaini nahi dizkiela hilean zaintzaile informal deritzenei, hau da, etxean adineko pertsonak zaintzen dituzten senideei, ia beti emakumeak baitira. Lan Ministerioaren beste proposamen bat da hilean 780 euro ematea, gehienez, mendekotasun handia izan arren egoitza batean egotera behartuta ez dauden herritarrei,
|
lan
jarduera bat aztertu eta garatzeko aukera dutenei. Pertsona horiek hileko laguntza erabiliko dute beren oinarrizko jarduerez arduratzen den laguntzaile pertsonal bati ordaintzeko.
|
|
|
Araudi horren arabera, enplegu emaileak ordaindu egin behar ditu, baina ez du zehazten urteko gehieneko zenbatekoa. Lansarien zenbatekoa, orduan,
|
lan
jarduera bakoitzaren hitzarmen kolektibotik abiatuta finkatzen da, edo kontratatzerakoan enpresaburuak eta langileak ados jarrita. Enplegu emaileek erabaki dezakete nola ordaindu, hau da, hileko soldataren ehuneko bat hainbanatu edo bi soldata" aparteko" ordaindu.
|
|
|
Gogoan izan behar da mutualitateak irabazi asmorik gabeko enpresa elkarteak direla, Gizarte Segurantzarekin lan istripuen eta lanbide eritasunen ondoriozko gorabeherak kudeatzen laguntzen dutenak. Enpresek ordaintzen dituzten kuoten bidez finantzatzen dira,
|
lan
jardueraren arriskuaren arabera, eta Gizarte Segurantzak haientzat biltzen ditu. Normalean lortzen dituzten soberakinak Diruzaintzari itzultzen zaizkio.
|
|
|
“Hain zuzen —jarraitzen du Angoak—, urtarrilaren 25ean argitaratu zen Kooperatiben Estatutua ezartzen duen Errege Dekretua garatzen duen Ministerio Agindua”. Agindu honetan arautzen dira GGKEen Erregistroari buruzko prozedurak, Administrazioak lankide boluntarioen
|
lan
jardueraren ziurtagiriak ofizialki berrestea eta lanpostu mailako akordio osagarria. Agiri hori lan kontratuari erantsi behar zaio eta segurtasun juridiko handiagoa ematen du.
|
|
|
Lanaldian elikadura orekatua izateko, gantzak baztertu eta frutak, barazkiak eta esnekiak lehenetsi behar dira, Medikuen Akademiako lehendakariorde eta Bilboko Udaleko Prebentzio Zerbitzuko koordinatzaile Juan Goiriak atzo gomendatu zuenez. Elikadura eta Lana Madrilen gaiari buruzko mahai inguru batean, Goiriak esan zuen dieta horrek gutxiago pisatzen duela digestioa, eta hori funtsezkoa da bazkaldu ondoren
|
lan
jarduerarekin jarraitzeko. Ildo horretatik, azpimarratu zuen egingo den lanari egokitu behar zaiola dieta.
|
|
2008
|
|
|
Lipodistrofia erdizirkularra, beraz,
|
lan
jarduerarekin ez ezik, eraikin berrien diseinuari eta bulegoetako altzari eta aire girotzeko instalazioei hertsiki loturiko gaixotasuna da.
|
|
|
GOEEren dokumentuan argi eta garbi zehazten da lanbide bakoitzean diharduenak zenbatgarren astean utzi behar dion
|
lan
jarduerari baina, horrez gainera, langile haurdunak espezialistaren kontsultara ere joan du.
|
|
|
Nahiago badu autonomo bihurtu,
|
lan
jarduera hasi aurretik eskatu behar du ordain bakarra.
|
|
|
Ordain bakarra jaso ondoren, hilabete izango du
|
lan
jarduera hasteko, eta hartara bideratu du eman dioten laguntza.
|
|
|
Gaur, zamak jaso eta garraiatzeari buruz hitz egiten jarraituko dugu. Izan ere, askotan egiten den
|
lan
jarduera da, eta lesio ugari eragiten ditu.
|
|
|
oso harreman sakonak daude bazkideen eta kooperatibaren artean. Harreman horiek
|
lan
jarduerari daude loturik eta beste mota bateko erakundeetan baino interes askoz handiagoa sortzen dute bazkideengan87 Egia da zenbait lan kooperatibatan Batzar Nagusietara bertaratzen diren bazkideak ez direla izaten gehiengoa; hala ere, kooperatiba horietan ere, bertaratzea askoz handiagoa izaten da aurreikusten diren bozketen garrantziaren, balizko izaera gatazkatsuaren eta hartu beharreko erab...
|
|
|
Hala ere, adin muga hori ez da aplikatuko honako langile talde hauekin egindako “laneratze kontratuetan”: langabetu minusbaliatuak; atzerritarrak, lan baimenaren indarraldiko lehen bi urteetan; hiru urte baino gehiago
|
lan
jarduerarik gabe daramatzaten langabeak; gizarte bazterketako egoeran dauden langabeak, eta lantegi eskoletako, ofizioetako eta enplegu lantegietako programetan sartzen diren langabeak. Kontratuak gutxienez sei hilabete iraunen du, eta gehienez bi urte.
|
|
|
Hala ere, esaldia ez da guztiz zuzena, izan ere, kontratu finkoa, berez, ez da existitzen, salbu eta administrazioan karrerako funtzionario edo aldi baterako ez diren lan kontratudun gisa garatzen bada, edo" aldizkako langile finko" gisa lan egiten bada. Txandaka" kontratu finkoa" deitzen dena, hau da,
|
lan
jardueraren iraupenari dagokionez, zerbitzuak ematerakoan denbora mugarik jarri gabe hitzartzen dena. Kontratu mugagabea ahoz zein idatziz egin daiteke, kontrakorik hitzartzen ez bada, kontratu mugagabea sustatzeko programan sartutako pertsonekin gertatzen den bezala.
|
|
|
Alderdiek askatasun hori badutela onartu ahal izango dute edo ez, izan ere, arriskuen prebentzioaren arloko neurrietan ez bezala, hori ezartzea ez da beharrezkoa izango. Plus horiek langilea lan egiteko baldintza berezietatik ordaintzeko erabiltzen diren osagarriak dira, eta
|
lan
jarduera zehazten duen araudian jasotzen dira, jurisprudentziaren eta Lan Ministerioaren arabera. Legeak kontuan hartzen du lanpostua bereziki arriskutsua, nekagarria edo toxikoa dela, eta ezin dela hartu betetzen den lanbide kategoriari atxikitako arriskutzat.
|
|
|
Dietarik ezagunenak garraioa, janaria eta ostatua dira. Beraz, esan daiteke dietak direla langileei ordaintzen zaizkien kopuruak, beren
|
lan
jardueran egiten dituzten joan etorri jakin batzuek sortzen dizkieten joan etorrien gastuak, joan etorrienak, konpentsatzeko. Kopuru horiek ez dira soldatatzat hartzen, ez baitute lana ordaintzen, baizik eta helburua langileari kalte ordaina ematea da, joan etorriko agindu baten ondorioz sortutako gastuengatik.
|
|
|
Ariketa gehiago, arritmia gehiago Talde horretako datuak adinaren eta sexuaren arabera parekatutako 107 gizabanako boluntario osasuntsurekin alderatu ziren. Subjektu guztiei galdeketa bat egin zitzaien, ariketa fisikoa egiteko orduak, bai denbora librean egindakoak, bai
|
lan
jarduerari lotutakoak, erregistratzeko, eta lau intentsitate mailatan sailkatu ziren. Emaitzek erakusten dutenez, urteetan erresistentzia kirolak egiteak hiru aldiz handitzen du fibrilazio aurikularra izateko arriskua, eta bost aldiz fibrilazio aurikular bagala (loan edo bihotz taupaden maiztasuna handitu ondoren agertzen dena).
|
|
|
Ikasleei mesede egiteko modurik ohikoena hileko edo hiruhilekoko bonuak dira Unibertsitateko ikasketak izatea,
|
lan
jarduera osagarriren batekin bateratzen ez bada, ahaideek baino diru gehiago ez jasotzea da. Hala ere, egunerokoan, ikasle askok hainbat gastu ordaindu behar izaten dituzte, batzuk ezinbestekoak, baina beste batzuk saihestezinak, hala nola, unibertsitatera joatea klaseei erantzuteko.
|
|
|
Arrakastaz gainditzeko, irtenbide egokituak behar dira, baita ikasleak borondate eta diziplina handia izatea ere. Lege Organikoaren 44 artikuluan, Unibertsitateei buruzko Lege Organikoak onartzen du ikasleek eskubidea dutela" ikasketak
|
lan
jarduerarekin bateragarri egiteko aukera ematen duen laguntza akademikoa" jasotzeko. Hala ere, Administrazioak eta unibertsitateek oraindik ere oztopoak jartzen dituzte hori horrela izan dadin.
|
|
|
Hala ere, Estatutuak lan istriputzat hartzen ditu langileak lanean eta denboran jasaten dituen lesioak eta bere kontura egindako lanarekin lotura duela frogatzen denean. Reynaren ustez, hori horrela izatearen arrazoia da autonomoen
|
lan
jarduera asko daudela, eta haien lantokia definitzea eta kokatzea zaila dela. Bestalde, Estatutuaren arabera, gaixotasun profesionala norberaren kontura egindako lanaren ondorio da, eta bere elementu eta substantzien ekintzak eragiten du; era berean, Gizarte Segurantzaren sistemak onartutako lanbide gaixotasunen koadroan sartuta egon behar du.
|
|
|
Bigarrenik, jakin behar duzu zure adinak eragina duela aseguruak zenbat diru kostatuko zaion. Eta, azkenik, kontuan hartu behar du egiten duen
|
lan
jarduera erabakigarria dela alde horretatik; izan ere, aseguru etxeentzat ez da gauza bera garraiolari batek izan ditzakeen ezbeharrak eta bulegoko langile batek izan ditzakeenak estaltzea.
|
|
|
Arrazoi horrengatik kontsulta urologikoak egiten dituen gizonaren profila hau da: “35 eta 45 urte bitarteko gizona da, aldaketa organikorik gabea, aurretiazko sexu harreman onak dituena, baina enplegua erregulatzeko edo
|
lan
jarduera bertan behera uzteko espediente batetik aurrera, bikotekide arazoak azaleratzen hasten direla iradokitzen du”. Printzipioz, horrelako arazoak bakarrik konpontzen dira, batez ere kausa desagertzen bada.
|
|
|
Indarrean jarri aurretik, aurreikusita zegoen datozen bi hamarkadetan hogei milioi etorkin kualifikatu inguru erakartzea Europar Batasunera. Langile atzerritarrak dira, goi mailako irakaskuntzako kualifikazioa eskatzen duen
|
lan
jarduera baterako baimena dutenak, edo, salbuespenez, kualifikazio horren pareko lanbide esperientzia gutxienez bost urtekoa dutela egiaztatzen dutenak. Europak “benetako krisi demografikoa” bizi duela uste da.
|
|
|
Jakina, horrek ez du esan nahi ikasturte berean 70 edo 80 kredituko ikasketak eta zenbait
|
lan
jarduera aldi berean egin ahal izango direnik. Horrek ez luke izango ez hankarik ez bururik, orain arte izan ez duen bezalaxe.
|
|
2009
|
|
|
Azken finean," zer enpresa motak erosten ditu lehergailuak, misilak edo granadak eta erabilera pribaturako gainera? Zer
|
lan
jardueratan aritzen dira enpresa horiek. Eta zer egoera edo araupean izan daitezke legezkoak horrelako materialak erabiltzen dituzten enpresak?".
|
|
|
Mungiako Artetxe izan zen inguruko lehenengoko lantegia. Orduan hasi zen geroagarrenean guztiz ohikoa izan den
|
lan
jarduera hori indarra hartzen, ekonomi ekoizpenaren osagarri.
|
|
|
Lehenbiziko haurraren jaiotzak bikotearen ingurua berregituratzen du, etagurasoek haien
|
lan
jarduera familiako bizitzarekin uztartu eta orekatu behar dute.Oro har, emakumezkoa izaten da bere lan azturak aldatu eta familiako beharrizanetara egokitzen dena (Karambaya eta Reilly, 1992). Etxeko zereginetan etahaurraren hazieran bikotekideek paira dezaketen estresa lanordu kopuruen etaordutegiaren malgutasunaren araberakoa da.
|
|
|
Langabeziari helduz, dirudienez industria aurreko gizarteetan langabeziariburuzko ideia zehatzik ez zegoen. Hala ere,
|
lan
jarduerarik gabeko egoerak zeuden, pobreziaren testuinguruan kokatuak. Blanch ek (1990) langabezia kontzeptuaren jatorriari buruz egindako ikerketan, gaur egungo langabetuak antzinakotxiroaren esanahiak nola barneratu dituen azaltzen du.
|
|
|
Bestetik, aintzat hartu behar da frankisten garaipenak klaseen indar korrelazioa erabataldatu zituela Meatzaldean, estatu osoan bezala. Izan ere, askatasun sindakalakezabatuta zeuden, egun bakoitzeko
|
lan
jarduera 9 ordutara igo berria zegoen, eta
|
|
|
Praktika horren bidez, unibertsitateek atzerriko hizkuntzaren ezagutza eskuratzeko aukera ematen diete ikasleei. Ezagutza hori, beste modu batera, ikasteko oso zaila da; izan ere, plan akademikoan barneratzean, ikasleak, aldi berean, prestatzen diren bitartean, bere
|
lan
jarduera garatuko den esparru jakin horretako teknizismoak eta hiztegi espezializatua ikasten ditu. Bestalde, unibertsitateek onura ugari lortzen dituzte irakasgaiak eta titulazioak beste hizkuntza batzuetan eskainita; atzerriko ikasleen aurrean erakargarritasuna handitzen dute eta nazioarteko lehiakortasuna eta bikaintasuna lortzen dute.
|
|
|
Langileak haurdun egon behar du edo edoskitze naturaleko aldian egon. Bere
|
lan
jarduerak langilearen edo fetuaren osasunari kalte egiteko aukera ziurtatzea. Enpresak langilea beste nonbait kokatzeko arriskurik gabeko beste lanposturik ez izatea.
|
|
|
Bere ibilbide orriak lanean ari diren haur eta nerabeei osasun laguntza integrala emateko eskubidea eta guztien hezkuntza bermatzea proposatzen du. Bereziki, lan egiteko modu okerrenetako batekin bizitza irabazten dutenei eta “lanerako egoeran edo hezkuntzarako eskubidea urratzen duten
|
lan
jardueretan parte hartzeko arriskuan dauden” adingabeei erantzun nahi zaie. Dominikar Errepublikak Guatemalaren jarraipena egin zuen eta azaroaren erdialdean bide orri berari babesa eman zion.
|
|
2010
|
|
|
Publizitateak edo esku-orriak esaten badu enpresetan ikastaldiak egiteko aukera ematen dutela edo ikaslea lan poltsa batean sartuko dutela, egiaztatu egin behar da hori hala ote den, eta ikastaldia edo
|
lan
jarduera egingo den enpresarekin zer akordio duten ere argitu behar da.
|
|
|
Beste maila batean, prozesu horiek lurralde desorekak areagotu edota berriaksorrarazi zituzten. Batetik, industria jarduerak kokatzen ziren lurralde jakin batzuetan ari zen pilatzen biztanleria eta
|
lan
jarduera, eta jarduera tradizionalagoak nagusi ziren lurraldeak, berriz, husten eta indar ekonomikoa galtzen ari ziren. Industriaeremuak are dinamikoago bihurtzen eta lan gehiago sortzen ari ziren bitartean, nekazaritza eremuak gainbehera sozial, demografiko eta ekonomikoan sartzen ariziren, egoerari buelta emateko zailtasun handiekin.
|
|
|
Galderek eskatzen dute batez ere: a) ikus entzunezkoen produkzio lanetan aritzen diren profesionalen
|
lan
jarduerak deskribatzea (esate baterako, errealizadorearenak, errejidorearenak?); eta b) produktu bat ekoizteko beharrezkoak diren prestaketa lanen zerrenda ematea.
|
|
|
Urte horietako bik elkarren segidakoak izan behar dute eta prestazioa eskatzen den egunaren aurre aurrekoak. Bateragarritasunak eta bateraezintasunak Baliaezintasuneko kotizazio gabeko pentsioari esker, pentsiodunaren ezgaitasunarekin bateragarriak diren
|
lan
jarduerak egin daitezke, irabazi asmokoak izan edo ez, betiere lanerako benetako gaitasuna aldatzen ez badute. Kotizazio gabeko erretiro pentsioaren onuradun direnek ezin izanen dute baliaezintasunagatiko prestazioarena izan, eta alderantziz.
|
|
|
Arazo horiek, batez ere, lan tentsioek eragindako irakaskuntza edo adimen eremuetan gertatzen dira, eta “lanbide gaixotasunak baino bederatzi edo hamar aldiz handiagoak dira”. Granadok azaldu zuenez, hurrengo sailkapenean Gaixotasun Profesionalen egungo katalogoan ez dauden baina
|
lan
jarduerarekin zuzenean lotuta dauden patologiak erregistratuko dira, eta horien arrazoia jarduera bera da; beraz, Lan Istripuaren babes maila bera dute. Estatuko idazkariak adierazi zuen, halaber, “laneko gaixotasunak komunikatzeko sistema hori aitzindaria dela ziurrenik munduan”, eta nabarmendu zuen Espainiako Gizarte Segurantzan duela lau urte ezarritako Gaixotasun Profesionalen komunikazio sistemaren garrantzia, eta “EUROSTATek Europako onena bezala katalogatu duela”.
|
|
|
Moto City ren kasuan, bezeroak %50 emakumeak dira, eta proportzio berean gizonak. Joan etorri gehienak
|
lan
jarduerekin lotuta daude, baina motoak ordu batean edo gehiagotan alokatzen dituzten turisten kopuruak ere gora egiten du, hirian zehar ibilbide turistikoa egiteko. Zerbitzua erabiltzeko, bezeroek 12 urte izan behar dituzte gutxienez, eta, segurtasunagatik, ez dira onartzen mozkortuta dauden bezeroak.
|
|
|
Independentziari dagokionez, 25 artikuluan bildutakoen antzeko eskubideen alde egiten da, nork bere buruaskitasuna lortzeko, eta, aldi berean, talde honi eskatzen zaio lan egiteko edo diru sarrerak lortzeko beste aukera batzuk izateko aukera izan dezala. Adinekoek berek parte hartu dute
|
lan
jarduerak noiz eta zer neurritan egiteari utziko dioten erabakitzen, eta hezkuntza eta prestakuntza programa egokiak eskuratu ahal izango dituzte. Inguruneari dagokionez, ingurune seguruetan bizitzeko interesa azpimarratzen da, haien lehentasunetara eta gaitasunetara egokitzen diren inguruneetan, eta etxean ahalik eta denbora gehien bizitzeko aukera.
|
|
|
Errate baterako, lantegi handienean, Lesakako Arcelor Mittalen, goizeko produkzio txandan eta bulegoetako txanda normalean, langileen %5 eta %10 artena izan da greba egin duena, langileen batzordetik jakinarazi dutenez. Bertze gainerakoan,
|
lan
jarduerak normaltasunez segitu du eta grebak ez duela produkzioan eraginik izan jakinarazi dute.
|
|
2011
|
|
|
Auzolana iraganarekin lotzen dugun sistema da. Egun, ordea," bizi bizirik" dagoen
|
lan
jarduera da zenbait lekutan. Krisian dagoen gizarte ereduari buelta emateko baliagarria dela dio Jasone Manterolak (Elizondo, Nafarroa, 1982):
|
|
|
Auzolana iraganarekin lotzen dugun sistema da. Egun, ordea," bizi bizirik" dagoen
|
lan
jarduera da zenbait lekutan. Krisian dagoen gizarte ereduari buelta emateko baliagarria dela dio Jasone Manterolak (Elizondo, Nafarroa, 1982):
|
|
|
Bestalde, Administrazioaren jokabide arrazionalistaren ondorioz ezarri den sistema bakarragatik, baliteke hizkuntza eskakizunen edukia ere egokia ez izatea,
|
lan
jardueraren berezitasunei ez baitzaie behar bezain ondo egokitzen. Sistemok erakundeen premietara makurtu behar lirateke eta ez alderantziz.
|
|
|
Euskadin, etorkizuneko profesionalak lantzen dituen harrobia Itsasmendikoiren nekazaritza eskolak dira. Lehen sektoreko
|
lan
jarduerak gero eta konplexuago, zorrotzagoak dira eta prestakuntza maila handia eskatzen diete langileei eta enpresa eta ustiategien titularrei.
|
|
|
Proiektu berriei ekitean ere ez du koherentziarik agertzen, bere bulkaden arabera aldatzen baititu. Arazoak izaten ditu betekizun ekonomikoei aurre egiteko edo
|
lan
jarduera iraunkor bati eusteko. Zigorraren eta arriskuaren aurrean ez du atzera egiten.
|
|
|
Proiektu berriei ekitean ere ez du koherentziarik agertzen, bere bulkaden arabera aldatzen baititu. Arazoak izaten ditu betekizun ekonomikoei aurre egiteko edo
|
lan
jarduera iraunkor bati eusteko. Zigorraren eta arriskuaren aurrean ez du atzera egiten.
|
|
|
Jasotako testigantzen arabera, genero indarkeriaren biktima izateak ez du ondorio berezirik baimen independentea duten andreengan; izan ere, administratiboki ez dira erasotzailearen menpekoak, eta beraz, nahiz eta harremana apurtu, horrek ez du eraginik izango kaltetuen estatus administratiboan. Nolanahi ere, arazoak izan ditzakete bizilekuz eta lanaz aldatzeko, txartelak geografia edo
|
lan
jarduera mugak izan ditzakeelako.
|
|
|
Hezkuntza formalean sar daitezkeen bideetako batetik itzultzeaz gain, profil horrek profesionaltasun ziurtagiri bat lor dezake. Lan titulu horrek ziurtatzen du hura duen pertsona
|
lan
jarduera jakin bat egiteko kualifikatuta dagoela.
|
|
|
26 lanbide familiari lotutako 188 ziurtagiritara sar daiteke Gaur egun, katalogoko 26 lanbide arloei atxikitako 188 ziurtagiri eskuratu daitezke. Profesionaltasun ziurtagiri bakoitzak CNCPren kualifikazio bat egiaztatzen du, eta dagokion
|
lan
jarduerarekin lotutako prestakuntza moduluak dituzten gaitasun unitateetan antolatzen da. Prestakuntza bidea Ziurtagiria prestakuntza bidez lortzeko, beharrezkoa da hura osatzen duten gaitasun modulu eta unitate guztiak gainditzea.
|
|
|
Parte hartzaileek lanbide heziketako tituluetan edo profesionaltasun ziurtagirietan sartutako “gaitasun unitateak” kreditatuko dituzte. Prozedura amaitutakoan, dagokion ebaluazio batzordeak lanbide heziketako titulua edo profesionaltasun ziurtagiria lortzeko egin behar duten prestakuntza osagarria adieraziko die (ziurtagiri hori lan administrazio eskudunak emandako egiaztagiri ofiziala da, eta enplegurako garrantzia duen
|
lan
jarduera bat egiteko gaitasuna frogatzen du). Parte hartzeko, beharrezkoa izanen da nazionalitate espainiarra, Europar Batasuneko egoiliarraren ziurtagiria edo Europar Batasuneko herritarraren senide txartela izatea, edo Espainian bizi eta lan egiteko indarra duen baimen baten titularra izatea.
|
|
|
Horiek estaltzeko, aseguru etxe gehienek produktu esklusiboak sortu dituzte, ia beti, bi modalitateren bidez:
|
lan
jarduerari eragiten dioten polizak edozein arrazoirengatik lan egiteari uzten dioten aldiak estaltzeko, eta osasun aseguruak.
|
|
|
Zein da langile autonomo batentzat erabilgarriena? Lehentasun eta ezaugarri zehatzen arabera bada ere, oro har, profesional horien lan modalitatera egokitu behar da, eta, batez ere,
|
lan
jarduerarik gabeko aldiak bete. Aseguruak erabateko baliaezintasun iraunkorra eta lanerako ezintasuna jaso behar ditu.
|
|
|
Lanarekiko elkarreragina: on line ikasleak bere ikasketak
|
lan
jarduera batekin bateratzen baditu, aukera du bere lan profesionalean bereganatzen dituen ezagutzak berehala aplikatzeko. Ikaslearen indibidualizazioa:
|