|
2007
|
|
|
Gure herrian, Itsasmendikoi arduratzen da nekazaritza eta arrantza prestakuntza eskaintzeaz. 2002 urteaz geroztik lankidetza hitzarmen bat sinatuta dauka Osalan ekin, eta lan bilerak egiten ditu Osalan ek Araban duen zentroarekin, Idea fundazioarekin, lan arriskuak prebenitzeko
|
lan
ikuskaritzarekin.
|
|
2008
|
|
|
Egoera hori guztia salatu dute sindikatuek, eta segurtasun neurriak betearazteko galdegin diete administrazioei. Euren ustez,
|
lan
ikuskaritza ez da Eusko Jaurlaritzaren lehentasuna.
|
|
|
Joseba Azkarraga EAEko Lan sailburuak azaldu du
|
lan
ikuskaritza Espainiako Gobernuaren eskumena dela, eta Jaurlaritza zalantzan jartzen tematzea leporatu die. Azkarragaren ustez, EAEn 50 ikuskatzaile daude, eta ehun lirateke.
|
|
|
«Segurtasun neurriak falta baziren, erantzukizunak argitu dira». LABek, berriz, uste du ez enpresak, ez
|
lan
ikuskaritzak, ez Jaurlaritzako Lan Sailak ez dutela «ahaleginik txikiena ere» egin langile gehiagoren heriotza saihesteko.
|
|
2009
|
|
|
M. Erro. Bai,
|
lan
ikuskaritza une honetan 250 langiletik gorako enpresak aztertzen ari da, ea Berdintasun Plana garatzen ari ote diren. Zeren 2007an legea onartu zenetik, denbora izan dute egoeraren diagnosi bat egiteko, plana diseinatu eta martxan jartzeko.
|
|
|
CCOOk enpresaburuei eskatu die prebentzio legea betetzeko. Era berean, Eusko Jaurlaritzari esan dio
|
lan
ikuskaritza sailaren eta Osalan erakundearen esku baliabide gehiago jartzeko. Izan ere, haren esanetan, beharrezkoa da lantokietako segurtasun neurriak zorrotz zaintzea.
|
|
2010
|
|
|
EITBko ordezkari nagusiak Radio Euskadin egin duten
|
lan
ikuskaritzaren eraginak azaldu ditu. Irratiak 46 lan kontratu ez finko mugagabe bihurtu behar izan ditu eta beste 11 kasuetan helegitea aurkeztu du.
|
|
|
Diru kopuru hori 2011ko urtarrilean EAEko kupotik kenduko dute. Eskumen honi esker,
|
lan
ikuskaritza, langileen formakuntza, lanerako prestakuntza eta Itsasoko Gizarte Institutua EAEra transferituko dituzte datorren urteko urtarrilean.
|
|
|
Horren ildotik, hilaren 23an inguru bilera egingo dutela aurreratu du,
|
lan
ikuskaritza eskuduntzaren transferentziaren izapideak hasteko.
|
|
|
Transferentzia horri esker, Euskadik enplegu politika aktiboen funtzioak, onurak eta langileak izango ditu, baita enpresa kuoten hobariak, lan bitartekaritza (lehengo INEM), lanbide heziketa,
|
lan
ikuskaritza eta Bermeon dagoen eta Itsasoko Gizarte Institutuaren menpekoa den heziketa zentroa ere Jaurlaritzaren esku egongo dira.
|
|
|
Asteartean bozkatuko dituzte estatuaren egoerari buruzko eztabaidaren harira alderdiek aurkeztu dituzten ebazpenak. Beste hamalau ebazpenetan, besteak beste, gobernuari eskatuko dio euskal selekzioak nazioarteko kirol erakundeetan sartzeko, lan politika aktiboen eta pasiboen eskumena, bai eta
|
lan
ikuskaritzarena eta lanbide heziketarena transferitzeko eta Trebiñu eta Villaverde Turtziozen herri kontsulta egin ahal izatea.
|
|
|
Aurkeztutako beste hamalau ebazpenetan, berriz, lan politika aktiboen eta pasiboen,
|
lan
ikuskaritzaren eta lanbide heziketaren eskumenak transferitzeko eskatu dio EAJk Zapaterori. Urkulluren arabera, eskaera horietako batzuk duela 30 urte onartutako Gernikako Estatutuan zeuden jasota.
|
|
2011
|
|
|
Arauak sortzea; adibidez, LAPL.. Polizia ekintza. Arauak betetzen direla zaintzea eta kontrolatzea,
|
lan
ikuskaritzaren bidez.
|
|
|
Eraikuntza enpresa batek
|
lan
ikuskaritza izan du obra batean, eta isuna jarri diote, prebentzio arloko betebeharrak ez betetzeagatik.Lan arriskuen prebentzioko goi mailako teknikaria den Maria kontratatu dute, enpresak gai horretan dituen hutsuneak konpontzeko.Hasteko, ikusi du obrak ez duela prebentzio planik, eta horrenbestez, hura egiten hasi da. Enpresa aztertu du:
|
|
2012
|
|
|
Izan ere, Zelaiko azpi kontratatuek ez dute greba egingo; beraz, Gazpioren arabera, zuzendaritzak arrazoitu du horrek" hotelaren funtzionamendua okertuko" duela. Honen aurrean, langileek salaketa jarri dute Eusko Jaurlaritzako Lan Delegaritzan eta Donostiako
|
lan
ikuskaritzan eta epaitegian," itxiera patronalak grebarako eskubideak urratzen dituelako".
|
|
|
Lehenik eta behin, greba eguneko 24 gertaeratan langileen eskubideen aurkako hainbat urratzeren berri eman du. Horrez gain,
|
lan
ikuskaritzan salaketa jarria dute Volkswagenen eta beste enpresa batzuen aurka, grebalariak ordezkatzeagatik, eta beste hamabost salaketa jarri dira foruzainen eta polizien erasoengatik. Iñigo Cabacasen heriotza gogoan, bereziki larritzat jotzen dute Nafarroan poliziek oraindik ere gomazko pilotak jaurtitzea.
|
|
|
...giteko eskumena ukatzeaz gain, azpimarratu behar da ez dagoela arau propioen bidez gidatutako erakundeadministratiborik, EHko dibertsitate ekonomiko, laboral eta sozialarierantzunez eginkizun propioak garatzen dituenik beste eremu hauetan: enplegu politika aktiboak, lan bitartekotza, enplegu politika pasiboak (langabezia prestazioak) eta babes soziala, laneko osasuna, lanbide heziketaetengabea eta
|
lan
ikuskaritza.
|
|
|
Langileek greba segitzea erabaki zuten: 96 alde, 48 kontra.2012 Langileek enpresaren kontra jarritako 4 salaketak zertan diren galdetu zuten
|
lan
ikuskaritzan. Nafarroako Enpresarien Konfederazioaren egoitzaren aurrean kontzentratu ziren.
|
|
2013
|
|
|
Arrazoi horregatik Altsasuko enpresa batzordeak negoziazioak Nafarroan eskatu zion Gamesari. Hala onartu zien Nafarroako
|
lan
ikuskaritzak ere. Baina EEE negoziazioa Madrilen egin zen eta Altsasuko langileen ordezkariak (ELA eta LAB) ez joatea erabaki zuten.
|
|
2015
|
|
|
Durangoko alderdi sozialistak Enplegu Planaren inguruan EH Bilduk egindako adierazpenen aurrean prentsa oharra kaleratu du. Eztabaidaren sorburuan
|
lan
ikuskaritzak Durangoko Udalari jarritako 6.251 euroko isuna dago Enplegu Planeko langileen kontratazio motan" arau hauste larriak" ikusita. Pilar Ríos sozialista lan arloko ardura kargutik kentzeko eta isuna EAJ eta PSE EEren artean ordaintzeko eskatu zuten atzo EH Bilduko zinegotziek.
|
|
2018
|
|
|
gatazkaren konponbidea bilatu beharrean, kolektiboaren greba eskubidea sistematikoki urratzen ari dira, aldizka instalazioak garbituz. Jadanik hiru salaketa jarri ditugu
|
lan
ikuskaritzan langile grebalariak legez kontra ordezteagatik. Erabat onartezina”.
|
|
2019
|
|
|
Erregistroari buruzko xehetasunak negoziazio kolektiboak erabaki ditu. Erregistro bakoitzak lau urtez izan behar du ikusgai langile, sindikatu,
|
lan
ikuskaritza eta Gizarte Segurantzarentzat.5 Noizko egongo da. Lehenik, Kongresuko Batzorde Iraunkorraren babesa jaso du; eskuratuko balu, bi hilabeteko epea igaro ondoren izango litzateke beharrezkoa.6 Aizu, eta sozialistek ez al zuten lan erreforma egin behar?
|
|
|
LABek argi dauka prekaritatearen aurka borrokatzen jarraituko duela. . Sektore horiei antolakuntza eta ekintza sindikalerako tresna eskaintzen jarraituko dugu?. Sindikatuak gogorarazi zuen Huerta de Peraltak langileen eskubideak urratu zituela hainbat urtez, eta
|
lan
ikuskaritzak, fiskaltzak eta Foruzaingoak ez zutela ezer egin. –Aldiz, prekaritatea salatzen dutenen aurka, zigor arlotik jotzen dute?.
|
|
|
A.G: Epaiketa gauzatu baino hilabete batzuk lehenago
|
lan
ikuskaritzak txosten bat plazaratu zuen, behin behineko kontratuekin geunden zazpi emakumeei bai ala bai kontratu mugagabea egin behar zigutela esanez. Sei hilabete igaro dira ordutik.
|
|
|
Sei hilabete igaro dira ordutik. Ez dugu ulertzen zertarako balio duen
|
lan
ikuskaritzaren jarduna, gero ez bada agintzen duena beteko.
|
|
|
Artiachen Orozkoko lantegian lan egiten zeuden sei emakume kaleratu ditu enpresaren zuzendaritzak. Denbora andana zeramaten fabrikan lan egiten (6 urte artean) aldi baterako laneko enpresa baten bidez, baina ekainean sei beharginak kaleratzea erabaki zuen Artiachek,
|
lan
ikuskaritzak pertsona horiei kontratu mugagabea egin behar zitzaiela esan zuenean.
|
|
|
Fabrikako zazpi emakumek jo zuten urte hasieran
|
lan
ikuskaritzara, LAB sindikatuaren bidez. Antzeko egoeran zeuden zazpiak: urte asko zeramatzaten Orozkoko lantegian, baina aldi baterako laneko enpresa batek (Randstad) kontratatuta, kontratu labur baina jarraituekin.
|
|
|
Nolakoa da instituzioen jarrera. Niri pertsonalki huts egin didate. Mercedesen kontratu masiboak egiten hasi zirenean,
|
lan
ikuskaritzan salaketa jarri genuen eta enpresak 550 kontratu finko egin behar izan zituen. Baina iruzurra mantentzen da.
|
|
2020
|
|
|
Horren harira, Diazek ohartarazi du
|
lan
ikuskaritzak enplegu etenaldi guztiak ofizioz berrikusiko dituela, eta nabarmendu «iruzurra» atzemanez gero enpresek «diru guztia» itzuli dutela, langileen sariak barne. «Lanpostuei eusteko eskatzen diegun bezala, eredugarri izateko eskatzen diegu enpresaburuei».
|
|
|
«Lan Sailak Tubacex eta Sidenor irekitzera behartu du,
|
lan
ikuskaritzaren txostenik eskatu gabe, langileen ordezkariei galdetu gabe, eta lantegietara bisitarik egin gabe», gaitzetsi zuen ELAk. Sindikatuak, era berean, adierazi du beste enpresa batzuetan negoziazioa posible izan dela, baina Sidenorren eta Tubacexen, aldiz, zuzendaritzak mehatxu egin diela langileen ordezkariei
|
|
|
Era berean,
|
lan
ikuskaritzak enplegu etenaldi guztiak ofizioz berrikusiko dituela ohartarazi du, eta nabarmendu iruzurra atzemanez gero enpresek diru guztia itzuli dutela, langileen prestazioa barne. «Eredugarritasuna eskatzen diet enpresaburuei, eta lanpostuei eusteko».
|
|
2021
|
|
|
lanaren deslokalizazioa, grebalariak ordezkatzeko aldi baterako langileak kontratatu izana... Grebalariek diotenez,
|
lan
ikuskaritzak begiak itxi ditu, eta «enpresaren konplize» bilakatu da. Epaiketen azken ebazpenek helegite fasean daude biak pisu handia izango dute gatazkaren amaieran, baina beharturiko konponbide batera iritsi aurretik, grebalariek bileren bidea ireki nahi izan dute LHKren bitartez.
|
|
|
Baldintza horien ondorioz Mirakontxa Easo tarteko eraikuntza lanetan gutxienez bost istripu larri gertatu direla salatu du sindikatuak. Obran azpikontrataturiko enpresak, ordea, ez du horien berri eman,
|
lan
ikuskaritzaren ikerketak saiheste aldera istripuak «gertakari arin modura» aurkeztu dituelako, San Joseren arabera.
|
|
|
Oraingoz, ELAk metroaren obrarekin loturiko hamalau salaketa kolektibo aurkeztu ditu
|
lan
ikuskaritzan, eta beste 40 arlo sozialeko epaitegian. Horietatik guztietatik, argitara atera zuen lehena obrako langileek tuneletan egiten zituzten gehiegizko lanaldiei zegokiena da.
|
|
|
Horietatik guztietatik, argitara atera zuen lehena obrako langileek tuneletan egiten zituzten gehiegizko lanaldiei zegokiena da. 2019ko uztailean, sindikatuak azaleratu zuen langileek hamabi orduko txandak egiten zituztela, zenbaitetan hemeretzi ordukoak ere bai, eta
|
lan
ikuskaritzak arrazoia eman zion.
|
|
|
Enpresak, berriz, kaleratzeak legezkoak direla defendatu zuen. Haren abokatuak gogoratu zuen
|
lan
ikuskaritzak fede txarra ezbaian jarri zuela, eta fiskaltzak epaiketan bertan esan zuen bere ustez kaleratzeetan ez zela diskriminaziorik izan.
|
|
2022
|
|
|
Gisako bertzelako salaketetan hori egin du. Iruñeko epaia ondorio izan duen salaketa ofizioz aurkeztu zuen Gizarte Segurantzak,
|
lan
ikuskaritza batek egindako ikerketak autonomo faltsuak zirela ondorioztatu eta gero. Auzian parte hartu dute CCOOk, ELAk, LABek eta UGTk.
|
|
|
Azaroan, EAEko Auzitegi Nagusiak enpresa zigortu zuen greba eskubidea urratzeagatik. Hogei langile daude greban, eta
|
lan
ikuskaritzak enpresaren alde egin duela salatu dute hainbatetan. Enpresa barneko eskala bikoitza amaitzeko eskatzen dute, eta baldintzak hobetzeko, soldatak 950 eurokoak baitira batez beste.
|
|
|
Hau ez da Maxameko langile batzordeak abian daukan salaketa bakarra. Aurretik behin behineko langileen egoera salatu zuen
|
lan
ikuskaritzaren aurrean. Haien datuen arabera, ehundik gora dira, eta gehienek sei eta bederatzi urte artean daramate aldi baterako kontratuekin.
|
|
|
CCOOk eta UGTk, berriz, esperantza agertu zuten Madrilen onartu berri diren lan erreformak eta SMI lanbide arteko gutxieneko soldataren igoera baliagarriak izango direlakoan behin behineko langileek pairatzen duten soldata arrakala murrizteko, baina nabarmendu zuten «lan asko» dagoela egiteko oraindik, bereziki instituzioen aldetik eta zehazki
|
lan
ikuskaritzan.
|
|
|
Sindikatuek
|
lan
ikuskaritza indartzeko eskatu diete erakundeei. Haien kalkuluen arabera, Hego Euskal Herrian 150 ikuskari falta dira Europako batez bestekoetara iristeko.
|
|
|
jardunaldi partzialeko kontratuak behin betiko kontratazio berriaren %28 dira. Kezkatzeko moduko joera horrek, gainera, emakumeei gehiago eragiten dienak, iruzurra tinko borrokatzeko
|
lan
ikuskaritza indartsu baten beharra agerian uzten du. Bere aldetik, bost kontratu mugagabetik bat Finko etenduna da, aurreikusitako sasoian sasoiko kontratu ezegonkorren ordezkatzea abiatu den seinalea.
|
|
|
«Ez dira martxan jartzen sexu jazarpenaren aurkako prebentzio eta aktuazio protokoloak, ezta horiek eskatzen dituzten baliabideak ere». Jone Bengoetxea ELAko kideak zehaztu du enpresak ez daudela behartuta protokoloak erregistratzera, eta
|
lan
ikuskaritzak ez duela jardun hori kontrolatzen: «Ez diete isunik jartzen protokolorik ez daukaten edo betetzen ez duten enpresei».
|
|
|
Kontratuen eta lan munduko datu baseen digitalizazioak iraultza ekarri du
|
lan
ikuskaritzara. Iruzurraren aurkako erremintaren ezarpenak izugarri handitu du eraginkortasuna.
|
|
|
Sindikatuak dio egoerak «kalte psikologiko handiak» sortu dituela langileengan eta pazienteengan. Arrisku psikosozialek ARS 64 Pirinio Atlantikoetako osasun agentziara, laneko medikura, CARSAT laneko osasun eta erretreta segurantza kutxara eta
|
lan
ikuskaritzara bideratu ditu zentroko langileak. Ikerketa bat eskatu dute langileek, objektiboki zuzendaritzarekin duten harreman zailtasuna frogatua izan dadin.
|
|
|
Halaber,
|
lan
ikuskaritzaren jarrera aktibo falta ere jarri dute mahai gainean: “Ez da inplikatzen eta, ondorioz, enpresariek jarraitzen dute egiten nahi dutena”.
|
|
|
Ukigabetasun Bermeari dagokionez, babes judizial eraginkorra eskuratzetik dator. Honek dio, langileak ezin duela errepresaliarik jaso enpresaren aurkako erreklamazioak aurkezteagatik epaitegi baten aurrean edo administraziokoaren aurrean(
|
lan
ikuskaritza, adibidez).
|
|
2023
|
|
|
ELAk salatu duenez, epaitegiek ere aitortu dute
|
lan
ikuskaritzaren «praxi txarra» bi enpresa horien kasuan. Gogoratu du Vulcanizados Zuloagako langile batzordeak joan den udan premiazko salaketa bat jarri zuela enpresaren aurka, eta inspektoreak oraindik ez direla lantegira joan salatutako gertakariak egiaztatzera eta ez duela txostenik argitaratu.
|
|
|
Oztopoei bulego bide katramilatu eta motela gehitu behar zaiela nabarmendu dute guztiek. Legeak hiru urte aipatzen ditu, baina
|
lan
ikuskaritza, atzerritar bulegoa edo Gizarte Segurantza bezalako erakundeen baimenak eta orduak behar direnean, epeak asko luzatu daitezke. Horrek abokatu eta bulego berezituen eskuetara eramaten dituzte paperik gabekoak, eta kostuak handitu egiten dira.
|
|
|
ð; Â;    Â  Ÿ     Â  “     Â  Enpresaren iruzurrei eta
|
lan
ikuskaritzaren lan eskasari egotzi diote greba hainbeste luzatu izana.
|
|
|
«Ez genuen nahi eta ez genuen espero hainbeste luzatzerik», onartu du; baina, era berean, argi du zeintzuk izan diren luzatzearen arrazoi nagusiak: «Enpresak gure greba eskubidea urratzeko erabili dituen azpijokoak eta
|
lan
ikuskaritzaren lan negargarria. Oztopoak jarri dituzte gure bidean».
|
|
|
Bestalde, tranparik izan ez dadin, hilabetero enpresek delegatuei —eta, delegaturik ez badago, langileei— erregistroen kopiak ematea proposatu du ELAk Bizkaian. Gainera, Garciak uste du
|
lan
ikuskaritzak kontrola indartu behar duela, gehiegikeriak eragozteko.
|
|
|
Legeriak dioena ez badute errespetatzen, eta, batik bat, langileek herritar gisa dituzten oinarrizko eskubideak urratzen badituzte». Deustuko irakasleak azaldu du Gizarte Segurantzak eta
|
lan
ikuskaritzak ere erabiltzen dituztela, esaterako: «Arau hauste bateko akta automatizatuak luzatzen ditu, eta lan istripuak izateko arriskuak aurreikusteko sistemak garatu ditu».
|
|
|
" Gure esku dagoen guztia egingo dugu eskualdea suspertu eta kalitatezko lan baldintza duinak bermatzeko", adierazi du Ruiz de Pinedok. " Beti egon gara, eta egongo gara, langile klasearen alde", aldarrikatu du kongresurako hautagaiak, eta Madrilen ere berdina egin dutela azpimarratu du;"
|
lan
ikuskaritzak enplegua erregulatzeko espedienteen gaineko kontrola berreskuratzea lortu dugu, justifikaziorik gabeko kaleratzeak oztopatzeko". Halaber," egiteko gauza asko" daudela aitortu du Iñaki Ruiz de Pinedok, eta lan erreformatik kanpo geratu ziren neurri garrantzitsuenak berreskuratzeko konpromisoa azpimarratu du:
|
|
|
Pablo, Turkia, Bixintxo, gutuna, Soltxaga, intsumisoen plantoa... Lasaitu denean Martinek azaldu dio Pabloren espedientearen berri eman dietela, bai, eta
|
lan
ikuskaritzan helegitea aurkeztu dutela, baina ez zuen uste kaleratzea hain azkar aplikatuko zutenik.
|