|
2000
|
|
|
Gainera, gure ustez, norberak gauza lezakeen planteamendua herriari eskaini litzaioke, lehenago aipatu ditudan herriko sektore horiei?, aztertzekoeta jorratzen joateko. Bi
|
lan
horiek paraleloan joango lirateke, eta definizio lanaosatuko lukete. Definizio lan horrek, noizbait, testu jakin bat luke.
|
|
|
Gerora Familia Terapiaren gorputz teorikoan bateratuko zenaren hastapenaktoki ezberdinetan gertatu ziren, eta
|
lan
horiek denbora luzez elkarrengandikisolaturik jardun zuten autoreek, eskuarki autodidakta zirenek burutu zituzten.
|
|
|
Horiek agertzeko lekua ez da hau, eta ni ez naiz horien berri ematekoegokiena. Alor eta
|
lan
horiek beste lekuetan jende adituek aztertu eta azalduakdituzte1 Dena dela, oroigarritzat besterik ez bada ere, aipatu nahi nituzke hemen aloreta lan horietakoren batzuk: Hizkuntzalaritza oro har (Hizkuntzalaritza Hiztegia), hizkuntzaren antropologia (Hizkuntza eta Pentsaera), Euskararen batasuna (Sustraibila eta Euskara Batua zertan den), Euskararen gramatika (Euskal Gramatika etaEuskal Aditz Batua), euskal fonologia (Euskal Azentua eta Euskal Fonologia), eta Soziolinguistika eta Glotopolitika (Kolonizatuaren Ezaugarria, Albert Memmi ren liburuaren itzulpena, eta Elebidun Gizarteen Azterketa Matematikoa eta hainbat eta hainbat artikulu aldizkari2 eta egunkaritan), neuri dagokidanez, oso deigarria eta suspergarria gertatu zitzaidan garai hartan Memmiren liburua, Txillardegik itzuli eta Jakinekargitaratua?.
|
|
|
Horiek agertzeko lekua ez da hau, eta ni ez naiz horien berri ematekoegokiena. Alor eta lan horiek beste lekuetan jende adituek aztertu eta azalduakdituzte1 Dena dela, oroigarritzat besterik ez bada ere, aipatu nahi nituzke hemen aloreta
|
lan
horietakoren batzuk: Hizkuntzalaritza oro har (Hizkuntzalaritza Hiztegia), hizkuntzaren antropologia (Hizkuntza eta Pentsaera), Euskararen batasuna (Sustraibila eta Euskara Batua zertan den), Euskararen gramatika (Euskal Gramatika etaEuskal Aditz Batua), euskal fonologia (Euskal Azentua eta Euskal Fonologia), eta Soziolinguistika eta Glotopolitika (Kolonizatuaren Ezaugarria, Albert Memmi ren liburuaren itzulpena, eta Elebidun Gizarteen Azterketa Matematikoa eta hainbat eta hainbat artikulu aldizkari2 eta egunkaritan), neuri dagokidanez, oso deigarria eta suspergarria gertatu zitzaidan garai hartan Memmiren liburua, Txillardegik itzuli eta Jakinekargitaratua?.
|
|
|
Euskal genomaren kasuan ere sorpresak ekar litzake ikerkuntzak, aipatutakoprogramaren
|
lan
horiek ekarri dituztenen parekoak: –Sorpresa batzuk ekarri ditu.Esaterako, 22 kromosomotan identifikaturiko gene bat legamietan eta gizakietan iaberdina da, nahiz eta legamiak eta gizakiak ebolutiboki nahiko urrun egon; honek genehonen garrantzi biologikoa agerian jartzen du, eta gene honetan gertaturikoaldaketarik txikienak ondorio larriak izan ditzakeela suposarazten digu?
|
|
|
Bestalde, edozein azentueratan azentuatxertatzeko erak oso konplexuak dira; izan ere, azentuerari beste fenomeno fonologikoeta morfologiko batzuek eragiten diote. Barietate zehatz baten eredua aplikatu nahiizango balitz, eman dezagun oso barietate hedatu baten eredua, gauzatzea oso zailaizango litzateke; zeren, lehenago aipatutako morfologiaren eta fonologiaren artekoeraginak direla-eta, aldez aurretik, azterketa morfologikoa, sintaktikoa eta semantikoaegingo lukeen sistema bat bailitzateke,
|
lan
horiek guztiz automatikoki egingolituzkeena.
|
|
|
Literaturan honela ulertzen da genero kontzeptua (Gran Diccionario Enciclopédico Ilustrado de Selecciones del Reader' s Digest): , sormen lanetan ageri diren aldakiak,
|
lan
horiek duten helburua, tratatzen duten gaia, gaiaren erabilera eta abar kontuan hartuta.?
|
|
2001
|
|
|
Irakurketaren pathos horretan, eta nahiz eta, gorago azaldu dugun bezala, beste mutur batetik sortutako unibertso literario bat izan, Obabakoakek eragindakoemozioak ere badu lekurik. Bi
|
lan
horiek dira euskal narratiba modernoak emandituen gailurrak. Eta A. Lertxundiren Otto Pette nobela?
|
|
|
Hain zuzen ere, aipatutako
|
lan
horiez arituko gara jarraian2, Ni ez naiz hemengoa eta Marginalia entseguak ere aintzat hartuko ditugularik, oso lagungarriakbaitira gure idazlearen lanaren zutabe diren hainbat eta hainbat planteamendutansakontzeko.
|
|
|
Aurrerantzean
|
lan
horiek aipatzerakoan zein bertatik aipuak jasotzean izenburuen inizialenbidez aipatuko ditut laburturik (ikus, laburdurak?, bibliografia atalean); Hnuy illa nyha majah yahooliburuaren kasuan, berriz, lehen hitzaz baliatuko naiz.
|
|
|
Gai horiek ikertzen dituztenen artean interesgarrienetako batGilesek (1977) argitaratutako Language, Ethnicity and Intergroup Relations lanada. Hala ere, gai horri buruzko literatura psikosoziala eta psikosoziolinguistikoaaztertuz, badaude berriagoak diren lanak; horietan gai horren egungo egoeraazaltzen da, eta horregatik ondorengo kapituluan
|
lan
horiek aipatuko dira.
|
|
|
izeneko azpikapituluan, bigarren hizkuntzen jabekuntza prozesua eta erabilera prozesua nola uler daitezkeen adierazten saiatzen dena. Bi
|
lan
horiek ondo laburtzen dute talde etnikoen arteko ukipen egoeran dauden hizkuntzen jabekuntza eta erabilera orain arte nola ulertu diren.Bi lan horien artean, ezberdintasun garrantzitsua dago: Gardner eta Clement (1990) ikerlarien lana hizkuntzen jabekuntza eremu teorikoan gehien zentratu denada; Clement eta Noels (1996), berriz, taldearteko komunikazio eremu eta taldearteko ukipen egoerako hizkuntzen jabekuntza eremu teorikoen arteko lotura egitensaiatu dira.
|
|
|
izeneko azpikapituluan, bigarren hizkuntzen jabekuntza prozesua eta erabilera prozesua nola uler daitezkeen adierazten saiatzen dena. Bi lan horiek ondo laburtzen dute talde etnikoen arteko ukipen egoeran dauden hizkuntzen jabekuntza eta erabilera orain arte nola ulertu diren.Bi
|
lan
horien artean, ezberdintasun garrantzitsua dago: Gardner eta Clement (1990) ikerlarien lana hizkuntzen jabekuntza eremu teorikoan gehien zentratu denada; Clement eta Noels (1996), berriz, taldearteko komunikazio eremu eta taldearteko ukipen egoerako hizkuntzen jabekuntza eremu teorikoen arteko lotura egitensaiatu dira.
|
|
|
Aipatu behar daezagutza aztertu ordez,, hizkuntz gaitasuna? aztertzen dela
|
lan
horietan, kontzeptuhau baikorragoa izanik, ezagutzen eta erabileraren arteko lotura egiten duelako (Sanchez Carrion Txepetx, 1987). Hego Euskal Herrirako egin diren ikerketetanere, ezagutza eta erabilera aztertu izan dira (Siadeco, 1979, 1991).
|
|
2002
|
|
|
XVI. mendean zehar, espainiar Koroaren ontzigintzak Espainiako Levante aldeko egurra agortu zuen, hura baitzen ontzigintza horren leku tradizionala. Ondokomendeetan, euskal basoetan topatu zuten ontzi
|
lan
horietarako behar zen egurra, eta bertan ezarri zen ontzigintza.
|
|
|
Bi
|
lan
horietatik proposamen interesgarriak jaso ditugu, eta horiek nabarmenki islatu dira gure plangintzan.
|
|
|
Pentsa, nondik eta latinetik datorkigun gaztelaniak lanak egin behar izan zituen lan didaktiko exijentera hobeki egokitzeko, eta
|
lan
horiek non eta esaldi zabalagoak, malguagoak eta aberatsagoak osatu ahal izateko aukeretan bereziki zentratu ziren:
|
|
|
bariszita meategia, adibidez). Jarduera horrek, hots lehengai batzuen ustiaketak, garrantzia zuen lehen aipatutakotokietan, baina meagintzaren indartzeari itxaron behar izan zen horrelako lanekgarrantzia har zezaten; horren froga argienetakoa Urbiolako Los hombres verdeskobrea ateratzeko meategi zuloa dugu (bertan Brontze Aroko hilobiratzeak aurkituziren). Gerora, Burdin Aroan,
|
lan
horiek nahiko arruntak ziren, hirixkak inguratzenzituzten harresiak eta sarritan etxe oinak egiteko (La Hoyan. Biasteri, adibidez).
|
|
|
Hau, neurri batean erraz onar daitekeena badaBretainia, Portugal... eta halakoetako trikuharri erraldoi eta konplexuen kasuan, onargarria iruditzen zaigu Euskal Herriko mendietako trikuharri xume askorenkasuan ere. Gure ustez
|
lan
horiek ezagupen tekniko batzuk eskatzen dituzte aurreraeraman ahal izateko (lehengaia non aurkitu behar den, nola erauzi, lana nolaaurreztu, etab.), eta ez dugu uste nahikoa zenik talde bat elkartzea bat batekohilerri proiektu bat egiteko edo eurek ezagutzen zituzten trikuharrien antzeraeraikitzeko. Onartzen dugu, eguneroko bizimodua aurrera ateratzeak zailtasunhandiak ekarriko zizkietela eta ohituta egongo zirela lan fisiko handiak egitera etaarazoei konponbideak bilatzera; baina gakoa eraikuntza prozesua ezagutzea da.Horrela, J. M. Vazquez-ek (1991) dio, hilerri horien hainbat ezaugarri kontuanizanda (egituren inguruko ezagutza arkitektonikoa, kokapenen hautaketa, lurraldebatzuetako. A Coruña?
|
|
|
...batzuk ere, gure ikuspuntutik, nahi gabe egon daitezke: kasurako, hezurrezko botoiak eta eztenak (arropetako edo buruko orratzak izandaitezkeenak), hezurrezko zizelak, etab. Adibidez, Mandubi Zelaiako hezurrezkobi eztenak ez ote ziren izango, besterik gabe, hilotzek zeramatzaten apaingailuak, eta ziria, berriz, ganberako kareharri tupatsuzko harlauzak egokitzeko bertan erabilitako tresnetako bat,
|
lan
horiek amaitu ondoren hantxe bertan ahaztua edo utzia?
|
|
|
M.Zalbide (1990). Dena den,
|
lan
horien idazketaz gerotik, hezkuntzaren historiaren ikerkuntzarenzabalkunde garrantzitsua suertatu den neurrian, sintesi lanaren beharra areagotu egin delaazpimarratuko genuke.
|
|
|
ikuspegi historiografikotik interes handiena piztu duena, berezikiikastolen sorrera eta bilakaerari dagokionez. Gertakari eskolar honen inguruanegiten diren interpretazioak ez datoz bat, gainera, zeren egile batzuk gerra aurrekoesperientzien jarraipen soil baten antzera aurkezten duten bitartean, beste batzuekikastolen mugimendua gertakari berritzat jotzen baitute, hain zuzen ere, testuinguru jakin batean ekoitziriko eskola proposamen berritzat14 Ikastolen gertakariaikuspegi orokorretik aztertzen duten
|
lan
horiez gain, azken urteotan ikastola ezberdinetako historia monografiko ugari argitaratu direla azpimarratu behar da, etatokian tokiko historia itxura hartuz joan da15 Aipatu ere, ikuspegi metodologikobatetik, iturri idatzien gabezia dagoelako, eta, berez, analisirako aukera apartakeskaintzen dituelako, ahozko historiak gero eta indar handiagoa du, eta berarenekarpena oso interesgarria da histori...
|
|
|
Hedabideek euren isla propioa eduki dute eta badute gaur egun ere harreman komunikatibo horietan, eduki sinbolikoen elkartrukatze
|
lan
horietan, hain zuzen ere.
|
|
|
Nazio nortasunak eta kultura nortasunak, hartara, eraikiak dira; ez dira berezkoak. Kulturen eraikuntza eta desegituraketa
|
lan
horietan funtsezko giltzak dira giza eta gizarte komunikazioa.
|
|
|
Hedabideek euren isla propioa eduki dute, eta badute gaur egun ere? harreman komunikatibo horietan, eduki sinbolikoen elkartrukatze
|
lan
horietan, hain zuzen ere.
|
|
|
hedabideen esku dago. Lege eta ordena berriaren itzulpena hedabideek eurek eskaintzen digute; eta harrigarriena da jakitea ezen itzulpen
|
lan
horietan jatorrizko gertakaria ulertzeko gauza ez diren profesionalek dihardutela. Gauzak horrela, mediokritatearen eskutiko parafrasia nozitzen dugu.
|
|
|
Enuntziatu informatiboen autoreek, normalean, beste batzuek hautatutako materialen artean egiten dute euren hautaketa, beste batzuek hautatutakotik abiatzen dira beren testu produkzioan, besteek esana konpaktatzen dute. Konpaktatze
|
lan
horietan, ideologiaren profesionalek, zeremonia hazturek eta gertaerei erantsitako balioek zamatu egiten dute albistearen trasmisioa.
|
|
|
Alabak larreratu bildotsa amak ukuiluratuko, adar eta egur txikituez berak sua hornituko:
|
lan
horietan jardutea ez da gaurko kontu, bai orduko, neskatila guri guri zaitu gaurko amak erdituko.
|
|
|
De deo Socratis (Sokratesen jainkoari buruz) liburu txikian ere filosofia platonikoa azaltzen da, Platonengandik hartu eta bere demonologiaz nahasi eta egokituriko sistema teleologikoa aurkeztuz. Funtsean filosofia
|
lan
horien idaztankera ez da hitzaldietakoaren oso desberdina, retor eta letra gizon gisa agertzen baita idazlea, filosofia ikertzaile gisa baino gehiago.
|
|
|
Appendix Vergiliana izenburuarekin iritsi zaigun poema bilduman Virgilioren gaztetako lanak ikusi gura izan dira, baina ez dirudi ziurtasunez ezer baiezta daitekeenik neoterikoen kutsuko
|
lan
horien egiletasunari buruz.
|
|
2003
|
|
|
UEU, ordea, hasierako urteetan, bederen, ez zen hutsune hori betetzera bideratu. Zenbait lagun aritu ziren
|
lan
horietan, besteak beste Xabier Kintana, Xabier Mendiguren, Anjel Lertxundi, Mikel Lasa eta abar. Horietako batek, Mendigurenek, 1976ko otsailean dei bat egin zuen garai berri bat irekitzeko, «Izen sakratuen eta zernahitarako taldeska orokonpontzaile horren aroak amore behar du kulturgintza zabal eta profesionalago baten onetan, aztien eta enplasteroenak medikuenari amore eman zio nean bezala»35.
|
|
|
Horietaz gain, beharrezkoa zen bulego propioa edukitzea. Baina ezinezkoa izan zen
|
lan
horiek behar bezala burutzea, garaiko eztabaida politikoek eta kulturalek beste premia batzuei eman baitzieten lehentasuna.
|
|
|
baimenak eskatu, egitarauak itxi, argitaratzeko apunteak eskuratu eta propaganda lana egin. Elhuyar taldeak izan zuen berriro ere ardura nagusia
|
lan
horietan, Imanol Tapia, Kepa Zalbide eta Iñaki Irazabalbeitia ditugu lagun berriak zeregin horietan, baina baita EHUko irakaslea zen Jazinto Iturbe eta beste zenbait lagun. Ez zen arazo berezirik egon baimena eskuratzeko; baina hauteskundeak egin zirela, eta garai berriak zirela azpimarratzen dutenei, orduko agintariek eskatutako zehaztasunak eta ezarritako kontrola gogoratu behar zaie.
|
|
|
unibertsitateetako Euskal Kultur Taldeak eta sortzear zegoen Euskal Kultur Batzarrea. Ez zituen aipatu ere egiten ordura arte
|
lan
horiek bultzatzen aritutako pertsonak eta taldeak (Mitxelena, Orella, Leguina...). Orbek ondo ezagutzen zuen EKTen ahulezia, hilabete batzuk lehenago, bilera bat izan zuelako beraiekin; eta are hobeto Euskal Kultur Batzarrea sortzeko zeuden zailtasunak, bera baitzen antolaketaren arduraduna.
|
|
2005
|
|
|
Irakaslearen irakaskuntza lana ikasgela bateramugatzen da; zuzendariak, berriz, zenbait ikasgela taldetara bideratu behar du berearreta. Oso kontuan hartu behar da bi
|
lan
horiek denboraren ikuspegitik ere guztizdesberdinak direla: batetik, irakaslearen lanak ikasturte bat hartzen du, ikasgelabatekin izan edo ikasgela bat baino gehiagorekin izan; zuzendariak, ordea, ikasgelaguztien oraina, iragana eta etorkizuneko aurreikuspenak gehitu behar izaten ditubere lanean.
|
|
|
Lauki honetan, ikusten denez, Ikasturteko Plangintzan bete edo burutu ezdiren lanen arrazoiak eta zergatiak identifikatzeari egoki deritzogu. Azken finean,
|
lan
horiek gauzatzeko oztopo diren faktoreak identifikatzea eta gainditzea litzatekehobekuntza.
|
|
|
b. Beharrizanen zerrenda eta ikastetxearen aurrekontua jasoko dituen agiriaeta aurrekontuaren kitapenari buruzko kontua idatziko ditu. Hori guztihori,
|
lan
horiek egin eta onartzeko aginpidea duten organoen orientabideeijarraituz egingo du.
|
|
2006
|
|
|
gaur egungo publizitate jardueran agertu den product placement deritzan hori. Zinema edo telebista lanetan produktu edo zerbitzu komertzialak sartzean datza praktika horren ezaugarri nagusia, nolabaiteko ordainketaren truke edo ikus entzunezko
|
lan
horiek sustatzen laguntzearen truke. Publizitatearekin ez bezala, programazio kuttunena mozten duena, merkataritza komunikazioaren teknika berri horrek telesail edo filmen erdian iragarpena sartzea baimentzen du; hala, iragarlearen integrazioa erabatekoa izango da.
|
|
2007
|
|
|
Euskal genomaren kasuan ere sorpresak ekar litzake ikerkuntzak, aipatuprogramaren
|
lan
horiek ekarri dituztenen parekoak:
|
|
|
I+Gko jardueratzat hartzen dira: zientzia eta teknika jakintzak gehitze aldera, era sistematikoan egiten diren sortze jarduerak, bai eta
|
lan
horietako emaitzak gailu, produktu, material edoprozesu berriak lortzeko erabiltzea ere. Jarduera horretan sartzen dira funtsezko ikerketa, ikerketaaplikatua eta teknologia garapena. a) Funtsezko edo oinarrizko ikerketa:
|
|
|
Katherine Nelson da gidoien garapena gehien ikertuduen psikologoetako bat. Nelson ohartu zen Piaget eksortutako arrazoibide ariketak eta antzekoak ebazteanhuts egiten zuten haur txikiek, arrazoibide maila berekoariketak ondo ebazten zituztela
|
lan
horien gaia egunerokojarduerei buruzkoa zenean. Hori azaltzeko, Nelson ekgidoiei buruzko teoriaren beste idatzaldi bat proposatuzuen:
|
|
|
Dena den, azken bolada honetan, emakumeari buruzko azterlanak nabarmentzen ari dira psikoanalisian, gai hori beste jakintza eremu askotan nabarmentzenari den bezalaxe. Freud-en biografo ofizialtzat hartzen den Ernest Jones-ek (psikiatraeta psikoanalista ingelesa,) emakumearen sexualitateari buruzkoFreud en beraren ikuspegia kritikatu zuenetik, hamaika lan argitaratu dira emakumearen sexualitateaz, eta
|
lan
horietan, ezinbestez, emakumearen moraltasunarengarapena eta eboluzioa eztabaidatzen da (J. Chasseguet Smirgel, 1964; K. Horney, 1967; S. De Beauvoir; 1977; F. Dolto, 1982; E. Dio Bleichmar, 1997; N. Levinton, 2000; A. Garcia de la Hoz, 2004; eta abar).
|
|
2008
|
|
|
Defentsa
|
lan
horien antolaketak Eibarko 17 errepublikano federalen protesta eragin zuen. Itxura denez, udalak udalerriaren ziurtasunaren ardura zozketaz irtendako biztanleen esku utzi zuen1099, eta erabaki hori traiziotzat jo zuten errepublikano federalek, zaindaritza lan estrategikoa karlistak izan zitezkeen biztanleen esku lagatzeko arriskua zekarrelako1100 Blas Treviñok ere errepublikanoen arteko ezadostasun hauen berri ematen digu, karlistei bideratu zien eskakizun batean1101 Beharbada, federalisten presioak eragindakoa izan zen ekainaren 29an Eibarko Udalak Errepublika federala aldarrikatu izana1102, eta udaletxearen fatxadan Errepublikaren koadroa eta oroitarria jarri izana1103 Urte horretan Batzar Orokorretara joan ziren ordezkariek Mutrikuko Udal Ordenantza salatu zuten, eta Gipuzkoan, estatuko gainerako herrialdeetan bezala, sufragio orokorra berrezartzea eskatu zuten.
|
|
|
1845eko martxoan. Estebanekua? jauregia berregokitzeko baldintzak jakinarazi ziren, eta Feliz eta Jose Miguel Gisasolak eskuratu zuten
|
lan
horien ardura. Hasiera batean hurrengo urteko ekainaren 30rako bukatuta egon behar bazen ere, ez zuten epea bete eta azaroan udalak abenduaren 15erako bukatzen ez bazuten bakoitzari 100 dukateko isuna ezartzearekin mehatxatu zituen udalak885 Bien bitartean, eibartarrek ardoa edatera herritik kanpora ez joateko konpromisoari muzin egiten ziotela ikusirik, udalak, lehenengoz, gremioetako arduradunei, eta, ondoren, biztanle guztiei deitu ostean, arma frogatokia egiteko dirurik ez zela lortuko adierazi zien.
|
|
|
Bere alegatua indartzeko, Ibarzabalek bere ardurapean egondako diru kontu guztien arrazoia emanda zeukala aipatzen zuen, eta absolutismoa berrezarri ostean ere, udaleko hainbat batzordetan zuen partaidetza aktiboa, zeinaren ondorioz sarri askotan beste herri batzuetara bidaiatu beharra izan baitzuen,
|
lan
horien truke inoiztxean egoteak bere fabrika pribatuari ez ezik, Toledokoari eragingo zizkion kaltee txori txikirik eskatu ez bazuen ere. Esandako guztiak kontuan hartuta, auzokide hautagaien zerrendan berriz onartua izateko eskatuz bukatzen zen bere idatzia.
|
|
|
Pentsamendu formalaren bitartez saiatu zen haurraren logika ulertzen. Haren lehenbiziko
|
lan
horietan ikusten da ikertzaileak aurkezturiko estimuluak eta umearengan sorrarazten diren erantzunak erabat hitzezkoak direla. Bigarren fasean(), azterketa kritikoagoa egin zuen, adimenaren lehen hastapentzat jo daitezkeenak, eta, bere seme alaben ekintzetan oinarrituz, behaketak egin zituen.
|
|
|
Horrek arazoen diagnostikoa egin du eta konponbidea eman ahalik eta epe laburrenean. Komunikazio kanalak ezarri behar dira, posta elektronikoaz ahal dela, eta
|
lan
horiek eguneroko planifikazioan eragin txikiena izan dezaten saiatu. Administratzaileak kontsultak egiteko konfiantza eman behar die erabiltzaileei, baina bere neurrian eta planifikazio baten barruan, zeren bestela zeregin hori zeregin bakarra bihur baitaiteke.
|
|
|
Horrekin guztiarekin programazioan ere jauzi handia gertatu da, hasierako CGI izena zuten programa sinpleetatik, gaur egungo aplikazio sofistikatuetara. Programazio
|
lan
horietarako Java lengoaia gailendu bada ere, beste tresna espezifikoago batzuek ere arrakasta handia lortu dute. Horien artean honako hauek azpimarra daitezke:
|
|
|
webmin bidez ere
|
lan
horiek kontrola daitezke.
|
|
2009
|
|
|
Ikuspegi orokor hau deskribatu ondoren, sektore bakoitzean murgilduko gara, haien barrenean izan ziren lan garrantzitsuenak aipatuz, eta
|
lan
horiek antolatzekoerabili ziren estrategia ekonomikoak azalduz, hau da, enpresa pribatuen, bilakaera ekonomiko orokorrekiko loturak... Betiere, informazio guztizzehaztua nahi duenak kapituluaren bukaeran agertzen den gehigarrira jo dezake.
|
|
|
Lan motari dagokionez, argi dago mugaldeko errepide eta gotortze lanek izanzutela garrantzi gehien, horretan aritu baitziren lanean gatibuen bi heren, gutxi gorabehera. Aurrerago ikusiko dugun moduan,
|
lan
horien barrenean ezberdindu behardira mendiko errepideak eta bestelako gotortze lanak, errepide horiek bestelakoerabilera izan zutelako ondorengo urteotan, eta horregatik hain zuzen ere ezberdinaizan zen eskualdeotan bi lan mota horien eragin ekonomikoa. Nafarroako kasuan, ikusiko dugunez, errazago izan da bereizketa hori egitea, eta esan dezakegu 6.758prisionerok, gutxienez, egin zutela lan mendiko errepideak irekitzen, mugaldekolanetan ibili zirenen erdia baino gehiago.
|
|
|
Fusilatuen senitartekoak izan ziren inongo bitarteko teknikorik gabe jardunhorietan aritu zirenak, sarritan
|
lan
horietan zihardutenen artean inolako harremansarerik eratu gabe. Senitartekoen saiakera hauek Hego Euskal Herriko lau lurraldeetan gauzatu baziren ere, horien kopuruari dagokionez, batez ere NafarroakoErriberan gauzatu ziren.
|
|
|
Gizarte mugimendu honen mugarria 2000ko urriaren22an jar liteke, hondeatzeko makinaren palakadaren laguntzaz giza hezurrenaztarnak aurkitu zirenekoa. Leongo El Bierzo eskualdeko Priaranza del Bierzokogorpuak lurpetik ateratzeko
|
lan
horiek 1936ko urriaren 16an falangistek asasinatutako hamahiru errepublikazale zibil hobiratu zituzten erreten bidean egin ziren (Silva eta Macias, 2003). Indusketek iraun zuten egunetan historia pertsonal hura, familia zenbaitzuen istorio propioak, ekintza publiko eta kolektibo bilakatu ziren.Eskualdeko beste desagertu batzuen familiak Priaranzako hobi komunera bertaratuziren laguntza eskatzera; haien historia kontatzera; haiek maite zituzten ahaideenmemoriari uko egin ez ziotela azaltzera.
|
|
|
Jimeno Juriok trantsizioan Gerra Zibilaren inguruan idatzi zituen artikulu guztiak 2006an berrargitaratuak izan dira (Jimeno Jurio, 2006),
|
lan
horien garrantziaazpimarratzen duen Josu Chuecaren hitzaurre batekin (Chueca, 2006: 11), eta2008an Sartagudako errepresioaz 1979 urtearen inguruan idatzita eta argitaratugabe zegoen liburua agertu da, Fernando Mikelarenak osatutakoa (Jimeno Jurio etaMikelarena, 2008).
|
|
|
Euskal Herri mailan ere Gerra Zibileko 5.500 fusilatuen indusketa lanak etagorpuak hobitik ateratzeko lanak garai ezberdinetan egin dira. Nafarroan 80ko hamarkadaren hasieran, eta beranduago 2000 urtearen ondotik, talde eta elkarteek, tartean Altaffaylla elkartearen lana azpimarratu behar delarik27 EAEn, 2000ingurutik geroz bilaketak indartu zirela-eta, Gobernu Kontseiluak 2002an GerraZibilean desagertutako pertsonen hobiak ikertu eta aurkitzeko sail arteko batzordearen sorrera bultzatu zuen, gorpuak lurpetik ateratzeko
|
lan
horiek koordinatzekoasmoarekin. Aranzadi Zientzia Elkartearen ezinbesteko lankidetza adituaren bidezegindako urratsak ugariak dira, hobi komunen bilaketa eta ikerketa lanak lekuaskotan gauzatu dira (Zaldibia, Arrasate, Hernani...).
|
|
|
TVEk, hori bai, euskarazko beste zenbait film luze lagundu ditu gerora, hala nola laster aipatuko ditugun Sukalde kontuak edota Dragoi ehiztaria. (EITB ere babesleen artean ageri da bi
|
lan
horietan)
|
|
|
Konfigurazio horren atal nagusiak dira sarearekiko konexioa gauzatuko duen sare interfazeari IP helbide bat esleitzea eta konputagailuaren bideratzetaula abiatzea. Erabiltzaileen konputagailuen kasuan,
|
lan
horiek eskuz edo automatikoki, konfiguraziorako zerbitzari bat erabiliz, egin daitezke. Konputagailu asko dituzten sareen kudeaketa lana asko errazten du konfigurazio automatikoak, eta berdin gertatzen da konputagailuak sarritan konektatzen eta deskonektatzen direnean sarera, gero eta hedatuagoak dauden WiFi sare lokaletan gertatzen den moduan.
|
|
|
Suhesiak eta RAS zerbitzariak
|
lan
horietarako espresuki jarritako makinak izan daitezke, baina, gaur egun, lan horiek sareen artean kokatzen diren bideratzaileek egiten dituzte gehienetan.
|
|
|
Suhesiak eta RAS zerbitzariak lan horietarako espresuki jarritako makinak izan daitezke, baina, gaur egun,
|
lan
horiek sareen artean kokatzen diren bideratzaileek egiten dituzte gehienetan.
|
|
2010
|
|
|
Askotan udalerritxiki hauek ez dute gaitasun ekonomikorik populazioa handitzean egin behar direnberritze eta erreformak gauzatzeko eta hasiera batean lizentziak emateak suposatzen duen diru sarrera begi onez ikusten bada ere, berehala, behar diren zerbitzuberrien hornidura egiteko arazoak izaten dituzte. Azkenean beste instituzio batek (zenbait patzuergok edo aldundiek) bere gain hartu behar izaten dituzte
|
lan
horiek.
|
|
|
Baina azpiegitura
|
lan
horiek, batez ere berriak (Eibar Gasteiz, Super Sur, Abiadura Handiko Trena, Iruñea Jaca, Pirinioetako autobidearen proiektua...), eskualdez gaindiko mugikortasuna areagotzera bideratuta daude, gertutasuneanoinarritutako lurralde antolamenduaren planifikazioa zailduz eta merkantzia etapertsonen mugimenduak erraztu eta areagotuz.
|
|
2011
|
|
|
Egiteke dagoen kanpo lan hori heldu bitartean, puntu honetan Jakinen ingurukoek egindako ikerketak erabili ditugu aldizkaria eta haren kultur proiektuaren gako nagusiak azaltzeko. Beraz,
|
lan
horietatik ateratako datu eta azalpenen sintesi moduko bat aurkezten dugu segidan. Izan ere, Jakin da, euskarazko aldizkarien artean, gehien ikertutako aldizkaria.
|
|
|
Adibidez, Manterola eta Lardizabal (2009) edo Manterola, Almgren eta Idiazabalen (argitaratzear) lanetan azaltzen den ikerketak zenbait pista ematen ditu murgilketa bidez eskolatuta etorkinek lortzen dituzten euskara trebetasunez. Adin ezberdina duten bost ikasle etorkinen ahozko ipuinak aztertzen dira
|
lan
horietan. Aztergaiak hauek dira:
|
|
|
euskarazko murgilketa ereduan eskolatzeaz gain, ikasle etorkin horiek herri ia erabat euskaldunean bizi dira. Horregatik, aipagai ditugun bi
|
lan
horietan eskolaz kanpoko euskararen presentzia eta erabilerak ere zeregin handia izan dezakeela iradokitzen da ikasle etorkinek euskara ikas dezaten. Katalunian ikasle etorkinekin egindako ikerketa askoz ere ugariagoek, berriz, zintzilik uzten dute murgilketa ereduen arrakasta etorkinen eskolatzeari dagokionez.
|
|
|
Adibidez, batetik, Miren Mateok Euskal Autonomia Erkidegoan, eta bestetik, Jose M. Legarra eta Erramun Baxokek Nafarroan eta Iparraldean euskararen estatusaren plangintza dute hizpide. Euskal Herriko lurraldeetan euskara indarberritzeko eman diren pausoak eta betetzeke geratzen diren erronkak aztertzen dira bi
|
lan
horietan. Identifika itzazu eta konparatu EAEn, Nafarroan eta Iparraldean hezkuntzaren esparruan emandako pausoak edo aurrera eramandako ekimenak.
|
|
|
Bakarkako jarduerak nahiago ditu (informatika, matematika, artzaintza, filatelia, mineralen bilduma) talde lanak baino. Besteekin harremanak izatea eskatzen ez duten lanetan ongi moldatzen da;
|
lan
horietan interesa eta atsegina agertzen ditu. Pertsonaren alderdi gregarioarekin zerikusia duten portaerak ez ditu burutzen.
|
|
|
Tratamendu aproposa jaso nahi bada, ezinbestekoa da nahaste obsesibo konpultsiboarekin batera subjektuak aurkezten dituen beste nahasteak identifikatzea, eta, baita ere, nahaste obsesibo konpultsiboa antzekotasunak izan ditzaketen beste nahasteetatik bereiztea. Bi
|
lan
horiek egiteak diagnostikoaren prozesua luzatzen badu ere, jasoko den diagnostikoa zehatzagoa izatea eta pertsonari eskaintzen zaion tratamendua haren beharretara egokituagoa egotea bermatzen dute.
|
|
2012
|
|
|
gaur egungo publizitate jardueran agertu den product placement deritzan hori. Zinema edo telebista lanetan produktu edo zerbitzu komertzialak sartzean datza praktika horren ezaugarri nagusia, nolabaiteko ordainketaren truke edo ikus entzunezko
|
lan
horiek sustatzen laguntzearen truke. Publizitatearekin ez bezala, programazio kuttunena mozten duena, merkataritza komunikazioaren teknika berri horrek telesail edo filmen erdian iragarpena sartzea baimentzen du; hala, iragarlearen integrazioa erabatekoa izango da.
|
|
2013
|
|
|
Gerraosteko plana definitu aurretik ere, partikularrek ibaia estali zuten bertan eraiki ahal izateko, Errasti eta Gabilondo enpresek egin zuten bezala. Izan ere, enpresek ibaiaren estaltzean interesa baitzuten, eta ondorengo urteetan ere
|
lan
horiek bultzatu zituzten.
|
|
2014
|
|
|
Testuak sinplifikatzeko eragiketekin hasi aurretik, beste prestaketa lan batzukegin behar dira, ezinezkoa baita testu gordinari zuzenean sinplifikazio eragiketakaplikatzea. Aurreprozesu edo prestaketa
|
lan
horiek bi dira: testuaren analisia eta konplexutasunaren analisia (Readability d.v.ve.v.vrne^tj.Testuaren analisia egitea ezinbesteko pausoa da testua sinplifikatu aurretik, testua ez badugu analizatzen ezin dugujakin zeintzuk diren tratatzen ditugun perpaus motak, zein den hitzaren morfologia, zein den subjektua eta zeintzuk objektuak, eta abar.
|
|
|
Berritze
|
lan
horietan emakumeek ere parte hartu zuten eta, beraiekin batera, gazte hiritarren protagonismoa areagotzen hasi zen: bertsolaritza zabaltzen joan zen, baita herri handietan edota hirietan ere.
|
|
|
Haginak eta Hilobian 2004ko eskolarteko ipuinlehiaketarako ipuin bat prestatzen du Iholdik. Hiru
|
lan
horien irakurketak eskolanbegiratua lantzeko ez ezik, testu ezberdinen idazketan sakontzeko ere balioko digu: gutuna, idazlana eta ipuina betiere neska baten adimenetik idatzita. Sarreran esandugun bezala, xedea Iholdi ondo ezagutzea da.
|
|
2015
|
|
|
Gaixotasunhorrek aldagai genetiko garrantzitsua duela adierazi dute zenbait ikerketa lanek (Broadhead et al., 2011; Savage et al., 2013; Yang eta Zhang, 2013). Ikerketa
|
lan
horietan OSren jatorrian parte hartudezaketen geneak eta bidezidorrak aztertu dituzte, esate baterako, hezurren hazkundearekin etaDNAren konponketan zerikusia duten geneak (Ruza et al., 2003), (Savage et al., 2007b), (Savage etal., 2007a), (Toffoli et al., 2009), (Yang et al., 2014), (He et al., 2013), (He et al., 2014a), (He et al., 2014b), (Wang et al., 2013), etc. Hala ere, Giza Genoma proiekt... Izan ere, gainontzeko %95a proteina izango ez den RNAek osatzendute (RNA ez kodifikatzaileak).
|
|
|
Testuen sinplifikazioan, aditz nagusiak nola sor daitezkeen azaldu dugu batetik, eta, bestetik, Biografixtresna aurkeztu dugu. Aipatu ditugun
|
lan
horiek testuak automatikoki sinplifikatzeko idatzi ditugun erregela eta proposamenetako batzuk besterik ez dira. Egitura parentetikoekin egiten dugun bezala, perpausadberbialetatik, erlatibozko perpausetatik eta aposizioetatik ere esaldi berriak sortzen ditugu, egituralinguistiko konplexuak aztertu ondoren, kasuz kasuko berridazketak eta sorkuntzak egiten baititugu.
|
|
|
MIPSaren ideia sakonago garatu zen World Resources Institutek 1997 urtetik aurrera argitaratu zituen estatistikekin (Martínez Alier, 2009). Batetik,
|
lan
horiek aditzera ematen dutena, finean, Iparraldeko herrialde jakinetako ekonomien desmaterializaziorik eza da, alegia, termino monetariotan adierazitako produkzioaren eta erabilitako material kantitatearen artean bereizezina. Bestetik, MIPSa oso erabilgarria izan zen laurogeita hamarreko hamarkadan motxila ekologikoaren ideia barneratzeko.
|
|
|
Baditugu gure inguruan ekonomia eta iraunkortasunaren arloari buruzko hausnarketa eta lan akademiko interesgarriak, baina orokorrean
|
lan
horiek hizkuntza boteretsuak babesten dituzten instituzio akademiko eta intelektualen eskuetan jarraitzen dute gehienbat. Hori ez da anekdota bat, gaurko ideia intelektualek hizkuntzarekiko eta, beraz, semantika jakin batzuekiko duten mendekotasuna adierazten duen zerbait baizik.
|
|
|
Horrez gainera, baliabide sinple baina erabilgarriak eraiki behar dituzte, LHko geometriako curriculumari begira. Ikasleek egin dituzten
|
lan
horiek erreferentziatzat hartu dira hurrengo urteetan (Lasa, Sáenz de Cabezón eta Wilhelmi, 2010).
|
|
2019
|
|
|
Arloko egoera aipatzerakoan, eta programazioa gaztetxoei irakasteaz ari garenez, garrantzitsua deritzogu aipatzeabi lan, programazioa pertsona orori irakasteko arrazoi zuzenak zeintzuk diren azaltzen dituztenak (Lewis, 2017) eta (Guzdial, 2015). Egia esan bi
|
lan
horietan ez dira programazioaz ari," Computer Science. Informatikaz baizik.Hori bai, zehaztu beharra dago Informatika esaten dugunean, zientziaz, matematikaz, ingeniaritzaz ari garela etaez Informatikak sortzen dituen teknologien erabileraz.
|
|
|
Informatikaz baizik.Hori bai, zehaztu beharra dago Informatika esaten dugunean, zientziaz, matematikaz, ingeniaritzaz ari garela etaez Informatikak sortzen dituen teknologien erabileraz. Bi
|
lan
horietan zehazten dute Informatika eta horren barruan programazioa txikitatik irakasteko erabiltzen diren argudioetako asko ez direla baliagarriak, baina bat datozesaterakoan garrantzitsua dela gaur egungo munduaren parte delako teknologia digitala eta mundu hori ezagutu etaulertzeko egokia dela. Gainera, oso baliagarria izan daitekeela ere arloaren inguruan dauden estereotipoak ezabatzeko eta ikasleak Informatikatik gertuago ikus dezaten beren burua eta arlo horretako ikasketa sakonagoak egitekokapazitatea badutela antzemateko.
|
|
|
komunikazioenpresen jardunetik hasi eta herritarren hartze uneraino. Arakatze
|
lan
horietarako bidekuantitatibo eta kualitatiboak zehaztu dira.
|
|
|
Zabalak (2004), adibidez, aditz arinak barne hartzen dituzten UFendeskribapen xehea egiten du bere lanean, ezaugarri semantikoak eta morfosintaktikoak kontuan harturik. Denadela,
|
lan
horietan ez da askorik esaten UFen agerpen literalez; UFen osaerari eta testuan izaten duten portaerarieman ohi zaie garrantzia.
|