|
2006
|
|
|
Eta Lege Integralak “emakumeak eskatzen duenetik” doako justiziarako sarbidea ezartzen duen arren, Madril, Gasteiz eta Andaluzia bezalako abokatu elkargoetan ez dago biktimei laguntzeko zerbitzurik polizia etxean; beraz, emakumeek ez dute abokatu laguntzarik salaketa jartzean. Azkenik, azterlanak adierazten du emakumeen aurkako indarkeriazko epaitegiak abian jarri eta hilabete gutxira
|
lan
gainkarga dela oztopo nagusietako bat, eta horrekin batera, organo judizial espezializatuetako langileen prestakuntza eskasa.
|
|
2010
|
|
|
Izan duen jarreragatik, Lezoko herriari ere eskerrak eman nahi dizkiogu, badakigu-eta Gipuzkoako ikastola guztien jaia bertan ospatzeak hainbat eragozpen ekartzen duela berarekin batera. Eta, jakina, Lezoko udaltzainoi aipamen beroena egin nahi dizuegu, izan duzuen
|
lan
gainkarga handia izan da eta. Ez dugu ahaztu nahi, era berean, Lezoko udal langileok eskaini diguzuen laguntza, ezta Pasaiako eta Oiartzungo hainbat udal langilek eskaini diguzuena ere.
|
|
2011
|
|
|
Liburu eta aldizkariak maketatzea: testuak mekanografiatzea eta liburuen edo aldizkako argitalpenen maketazio elektronikoa
|
lan
gainkargak dituztenean inprimategiek sor ditzaketen zereginak dira. Publizitate kanpainetako liburuxkak, diptikoak, kartelak eta triptikoak diseinatzea.
|
|
2012
|
|
|
Informazio hori Manuel Fidalgo Lan Baldintzen Zentro Nazionaleko psikologo klinikoak egin Osasunaren Mundu Erakundeak aitortutako gaixotasun profesionala da burnouta SQT Osasunaren Mundu Erakundeak (OME) aitortutako gaixotasun profesionala da. Horren arrazoietako batzuk dira erakunde oso hierarkizatuak enplegatuari parte hartzen uzten ez diotenak, erabakiak hartzeko autonomia, talde lana,
|
lan
gainkarga, lan hori egiteko baliabiderik eza, erabiltzaileei edo bezeroei erantzuteko denbora eta horiei lotutako harreman gatazkatsuak, motibaziorik, saririk eta aintzatespenik eza. Gainera, erakunde baten barruan kutsa daiteke, hainbat lanetan errepikatu, eta, hala ez bada, depresioa, antsietatea edo bestelako buru nahasteak eragin.
|
|
|
Hori saihesteko, adituek honako hau gomendatzen dute: enplegatuen arteko
|
lan
gainkarga eragoztea, haien zereginak eta gaitasunak ondo mugatzea, langile bakoitzaren estres maila aztertzea eta kalitatezko lanpostuak lortzen saiatzea; langileek, berriz, beren agendak eta denbora hobeto kudeatzen saiatu behar dute, erabakigarriagoak izan daitezen. Lanerako mendekotasuna Enplegua beren bizitzaren ardatz bihurtzen zaien pertsonek lanerako mendekotasuna dute.
|
|
2013
|
|
|
Trastorno mentalen eragina handiagoa da emakumezkoetan gizonezkoetan baino. Faktore genetikoek edo hormonalek eragina duten arren, aditu askok uste dute faktore sozialek, adibidez, langabezian egoteak edo
|
lan
gainkargak, arazo psikologiko gehiago izaten dituztela (depresioa edo antsietatea, adibidez). Artikulu honetan, emakumeen buru nahasteen kausa nagusiak eta haien arrisku faktoreak deskribatuko ditugu.
|
|
|
Hormonek azaltzen dutenez, ugalketa adinean dauden emakumeen %3 eta %8 artean, menstruazioaren aurreko nahasmendu disforikoa nozitzen dute, hau da, hilekoaren aurretik depresio sintoma larriak, suminkortasuna eta tentsioa. Hala ere, badira faktore sozialak, esate baterako, langabezian egotea,
|
lan
gainkarga edo indarkeria psikologiko edo fisikoa, emakumeen generoari gehiago eragiten diona eta patologia psikiatriko bat garatzeko joera duena. Gaur egun, langabezia tasa handiagoa da emakumeen artean gizonen artean baino.
|
|
2017
|
|
|
viperagp 2 motako diabetesa eta sindrome metabolikoa Gehiegizko pisua izateari dagokionez, diabetesaren garapena, oro har, elikadura txarraren ondorio da, karbohidrato ugariko elikagaiak gehiegi kontsumitzea oinarri hartuta. Hori dela eta, pankrearen
|
lan
gainkarga sortzen da, eta horrek ahultzea eragiten du, eta, ondorioz, intsulina ekoizpena edo erresistentzia handitzea. Denbora luzez gertatzen bada, hipergluzemia kronikoa izan dezake, eta, azken buruan, 2 motako diabetesa.
|
|
2019
|
|
|
Lesioen indizea 3,1ekoa da entrenamenduko 1.000 orduko, baldin eta running a 2,5 eta 12,1 bitartean mugitzen da 1.000 orduko, adibidez. Ariketa egiten hastean, jarrera txarrek eta mugak ez jakiteak eragiten dituzte lesioak, baina aurreratuenen artean
|
lan
gainkarga bat dago. Bizkarrezurra, sorbalda eta belauna gehien sufritzen duten gorputz atalak dira.
|
|
2020
|
|
|
Uda aurreko konfinamendua igarota, Osakidetzak plangintza egokirik ez duela jarri martxan adierazi dute sindikatuek," ezta birusaren berragerraldiei bermeekin aurre egiteko beharrezko errefortzuak ere". Horien arabera, koronabirusaren pandemia hasterako"
|
lan
gainkarga sistematikoa" zegoen Osakidetzan: " Gaur egun, berriz, modu esponentzialean biderkatu da lana, eta inoiz baino garrantzitsuagoak dira iristen ez diren errefortzu horiek.
|
|
2021
|
|
|
Arrisku psikosozialak beste mundu bat dira. Estatistika zehatzak eskuratzea oso zaila da; gainera, horiei aurre egitea ia ezinezkoa da, suposatzen delako
|
lan
gainkargak eta gehiago produzitzeko presioa naturalak direla. Enpresak erantzule zuzenak dira, nahiz eta euren helburu nagusiena irabaziak egitea den (plusbalioaren erauzketaren bitartez).
|
|
2022
|
|
|
Urte gehiegi daramatzagu bete gabeko arreta medikoko plazekin, eta horrek esan nahi du hiru herrietako herritarrei ematen zaien osasun laguntzaren kalitatea onartezina dela. Horrek
|
lan
gainkarga handia dakarkie zentroko gainerako profesionalei, lanpostu huts horietan artatzen ez diren patologiak beren gain hartu behar baitituzte. Horrez gain, plaza horiek denbora laburrean betetzen dituzten profesionalak etengabe txandakatzen dira, eta, horrela, herritarren asistentzia premiak sakon ezagutzea eragozten da.
|
|
|
Elkarren segidako promesak gorabehera, egoera egunez egun degradatzen ari da. Osasun zentroetan eta kontsultategietan ohiko jarduera eten behar izan da, eta larrialdiak soilik artatu dira;
|
lan
gainkarga jada ezin da onartu, beste herri batzuetako profesionalek txandak bikoizten dituzte osasun zentroa ixtea saihesteko, eta abar.
|
|
|
Epaiak jasotzen denez, kutsatzeen gorakada horren ondorioz,
|
lan
gainkarga izan da Osasunbidearen lehen mailako arretako zerbitzuan. Zerbitzu horretan," ia kasu guztien jarraipena egiten dute, gaitza goiz diagnostikatzeko eta aurre egiteko", baita ospitaleratutako pazienteen aurreko eta ondorengo kontrolari ere, eta horrek" eragina izan du aipatutako zerbitzuan artatzen diren gainerako patologien erantzunean ere", adierazi dute magistratuek.
|
|
|
Horrez gain,
|
lan
gainkarga sistematikoa, hobekuntza ikuspegirik eza eta baliabide eza ikusita, langile askok erretiroa hartzea erabakitzen dute aukera eduki bezain laster.
|
|
|
Itxiera hori, gainera, pandemia betean murgilduta gaudenean egiten da". Eusko Jaurlaritzaren Osasun Sailak" behin behineko egoera baten aurrean gaudela" egotea gezurtatu dute sindikatuok. " Osasun Sailak azken urteetan hartutako erabaki politikoen ondorio dira", besteak beste, langile falta, erreleborako planifikazio falta, langileen ihesa,
|
lan
gainkarga sistematikoa eta ondorioz," lan zentroetan bizi den egoera gero eta prekarioagoa"... Laburbilduz," gure osasun sistema publikoa etengabeko erasoa jasaten ari da, eta horrek aliantza bat eragin du osasun zentroetan zerbitzuak ematen dituztenen eta herritarren artean, azken asteetan ikusi dugun bezala. Aliantza horrek jartzen ditu zalantzan EAJren gobernuaren osasun politikak".
|
|
|
Zuzenean kolpatu duen unitateetako bat, zainketa intentsiboetako unitatea izan da (ZIU). Donostiako Unibertsitate Ospitalearen (DUO) kasuan, ZIUko ohe kopuruaren gehitzea behar izateaz gain, lan egiteko moduaren egokitzapen bat eskatu du, unitatean
|
lan
gainkarga garrantzitsu bat sortuaz.
|
|
|
Pandemiak zuzendarien, langileen eta egoiliarren osasuna kaltetu du, eta ez soilik birusaren inpaktuaren ondorioz. Estresak, ziurgabetasunak,
|
lan
gainkargak, Norbera Babesteko Neurriekin zaintzeko zailtasunak eta isolamenduak modu negatiboan eragin du, zaintza kudeatu, zuzenean edo zeharka eman eta zaintza jasotzen dutenen osasun fisiko, psikologiko eta emozionalean. Horrek guztiak mahai gainean jarri du segurtasun kolektiboaren eta ongizate indibidualaren arteko tentsioa, hau da, zaintza onaren eta zaintza seguruaren artekoa, bai eta pandemia garaian zaintzaren dimentsio subjektiboa eta harremanezkoa garatzeko zailtasunak ere.
|
|
|
Pandemiak zuzendarien, langileen eta egoiliarren osasuna kaltetu du, eta ez soilik birusaren inpaktuaren ondorioz. Estresak, ziurgabetasunak,
|
lan
gainkargak, Norbera Babesteko Neurriekin zaintzeko zailtasunak eta isolamenduak modu negatiboan eragin du, zaintza kudeatu, zuzenean edo zeharka eman eta zaintza jasotzen dutenen osasun fisiko, psikologiko eta emozionalean. Horrek guztiak mahai gainean jarri du segurtasun kolektiboaren eta ongizate indibidualaren arteko tentsioa, hau da, zaintza onaren eta zaintza seguruaren artekoa, bai eta pandemia garaian zaintzaren dimentsio subjektiboa eta harremanezkoa garatzeko zailtasunak ere.
|
|
2023
|
|
|
Osakidetzako langileek beraien gaur egungo egoera zein den jakinarazi dute ohar bidez, eta azaldu dute" %50etik gorako behin behinekotasun tasa" dutela lantaldean. Era berean, nabarmendu dute hamarkada batean" %20tik gorako eros ahalmena galdu" dutela Osakidetzan;
|
lan
gainkarga" sistematikoa" dela; lantalde urria dutela, eta ondorioz, ordezkapenik ez dutela; lanpostu hutsak ez direla betetzen; eta, lan baldintzetan murrizketak dituztela.
|
|
|
LAB, Steilas, CCOO, ELA eta UGT sindikatuek apirilaren 3an grebara deitu dituzte Nafarroako irakaskuntza publikoan aritzen diren 10.000 langileak. Aldarrikapenen artean, langile gehiago kontratatzea, ikasle gutiago geletan, erosahalmena berreskuratzea, soldatak hobetzea inflazioa kontutan hartuz behargin guziei karrera profesionala bermatzea, behinbehinekotasuna %8tik behera murriztea eta
|
lan
gainkarga murriztea, ikasleen hezkuntza premiei denbora gehiago eskaini ahal izateko. Apirilekoa ikasturte honetan egiten duten bigarren mobilizazioa izanen da.
|
|
|
Hegoaldean ere osasun alorreko langileak kexu dira. Nafarroako Medikuen Sindikatuak dio Osasun Sailak egindako eskaintza ekonomikoa eskasa dela eta beste proposamen batzuekin ere ez da ados,
|
lan
gainkarga murrizteko, besteak beste. Oraingoz otsailaren 1erako ezarri greba deia atxikiko dute, aurrera egiteko aukera emango dien beste bilera baten zain.
|
|
|
Sifemiaren atzean osagai pertsonal bat dago, baina baita “segur aski baldintzatzaile batzuk eta hori ahalbidetzen duen testuinguru bat” ere, dio Daprák. Lehiakortasunak,
|
lan
gainkargak, prekarietateak, ezegonkortasunak… zerikusi handia dute lan merkatuan autoexijentziak eta lana behar bezala egiteko obsesioak eragiten duten nahaste horretan. Beraz, ez da berria, nahiz eta haren nomenklatura hain bitxia izan, bai.
|
|
|
Arta hobea. Sendagileek pairatzen duten
|
lan
gainkarga arintzeko, gehienezko paziente kopurua murriztuko dute: egunean 32, gehienez, eta paziente bakoitzari 12 minutuko kontsulta bermatuta.
|
|
|
Lau dira grebaren bidez aldarrikatu dituzten eskubide nagusiak: «Ratioak modu linealean jaistea,
|
lan
gainkarga murriztea, langileen egonkortasuna handitzea eta erosahalmena berreskuratzea». Horiek mahai gainean jarri zituzten bileran, azaldu dutenez, baina Hezkuntza Sailak ez zuen horiei erantzuteko «proposamenik» eraman:
|
|
|
Taldearen ia erdia behin behinekoa da. Bestalde, Mayorrek nabarmendu du
|
lan
gainkarga dagoela kategoria guztietan eta lan karteldegietan langileek aldaketak izaten dituztela etengabe. «Osasun Sailak ez du neurri bakar bat ere proposatu lan baldintzak hobetzeko; ez dago profesionalak Osakidetzan mantentzeko edota erakartzeko planik».
|
|
|
Baina fanatismo teknologikoa mozolokeria da. Hiper digitalizazio bizkorra presaka eta baldintza material eta subjektiborik gabe, kaltegarria da; arindu beharrean,
|
lan
gainkarga handitzea dakar; konpondu beharrean, arazoak sortzen ditu, eta antsietatea eta etsipena ere bai. Ondorioz, irakaskuntzaren kalitatea murrizten da.
|
|
|
Propaganda hutsa, sindikatuek salatu dutenez. Greba egiteko arrazoien zerrenda luzeak —lantaldearen egoera prekarioa, langileen erdiak behin behinekoak izatea,
|
lan
gainkarga, zerbitzuetako murrizketak, lehen arretaren egoera penagarria, eta, horren guztiaren ondorioz, pazienteari ematen zaion artan kalitatea nabarmen apaldu izana... — bestelako erantzun bat merezi zuen.
|
|
|
heldu den maiatzaren 24an izanen da, Iruñean. Bertan, sindikatuek gobernuari galdeginen diote ratioak murrizteko, lantaldeak egonkortzeko,
|
lan
gainkarga arintzeko eta langileek galdutako erosahalmena itzultzeko.
|
|
|
Egungo osasun sistemaren gabeziak agerian utzi zituen COVID izurriak, eta presioa areagotu zion lehendik ere borborka ari zen eltzeari: profesionalen eskasia, baliabiderik eza, aparteko orduetan eta
|
lan
gainkargan oinarritutako egitura oso bat, inprobisazioa... Iragan urteetako murrizketen eragina utzi zuen agerian koronabirusak 2020ko martxotik aurrera; eta, izurriaren okerrena igarota ere, osasun sistema publikoaren zuloak ez zion handitzeari utzi.
|
|
|
Mobilizazio horietan guztietan, lau eskaera nagusi egin dituzte sindikatuek: ikasgeletako ratioak jaistea —20 ikasle gehienez Haur Hezkuntzan eta egutegi bat ezartzea jaitsiera hori ikasketa maila guztietara zabaltzeko—; lantaldeak egonkortzea;
|
lan
gainkarga murriztea; eta 2010etik galdutako erosahalmena berreskuratzea —soldatak KPI kontsumorako prezioen indizearen arabera igotzea, %10eko osagarria eta gainerakoa berreskuratzeko egutegi bat ezartzea—.
|
|
|
Osakidetzako langile ia erdiak behin behinekoak direla azaldu dute sindikatuek, eta horrek hainbat ondorio dituela haiengan: " EPEa bata bestearen atzetik egiteaz gain, ez dute gutxieneko egonkortasunik kontratuetan; lanpostu asko hutsik uzten dira erretiroen ondoren; ez dira bajak eta bestelako absentziak betetzen;
|
lan
gainkarga sistematikoa dago kategoria guztietan; hautaketa prozesuak solapatu egiten dira, eta, ondorioz, langileak aldi berean hainbatetan daude murgilduta". Horri aurre egiteko, sindikatuek Osasun Sailari eskatu diote 18 EPEa ebatzi dezala, 2020 EPEko azterketak egin aurretik.
|