|
2001
|
|
|
Animaliekin egindako esperimentuetan oinarrituz, badakigu ginsenoideek ariketa egiteko denbora luzatzen dutela, proteinen sintesia estimulatzen dutela, plaketen agregazioa inhibitzen dutela, estresak urdaileko ultzerak sortzea prebenitzen dutela eta sistema immunearen jarduera handitzen dutela. Giza organismoan duen eraginari dagokionez, Japonia, Korea eta Errusia dira landare horri buruzko azterketa handienak egin dituzten herrialdeak, eta estresari (estresaren aurkako elikagaiak) eta
|
lan
errendimenduari mesede egiten dietela berretsi dute. Horregatik guztiagatik, ginsengari eragin tonikoa edo adaptogenoa duen landaretzat har daiteke; hau da, gorputzari estresera egokitzen laguntzen dio:
|
|
2003
|
|
|
Ingalaterrako enpresarik handienek, soldataren barruan, diru sari bat langileari gimnasioaren kuota ordaintzeko erabiltzen zutela jakin nuen hara joan nintzenean. Ohartu ziren jendeak egunero kirola egiten zuenean,
|
lan
errendimendua asko hobetzen zela. Askoz baja gutxiago zegoen, ez zen ez antsietaterik, ez estresik.
|
|
2005
|
|
|
AL ANDALUS Andaluziako Kontsumitzaile eta Etxekoandreen Federazioak pentsio planetarako ekarpenen abantaila fiskalak azpimarratu nahi ditu: ·Ogasunak PFEZren zerga oinarriaren kenkari bat egiten du emandako gehienezko zenbatekoaren gainean, edo jarduera enpresarial edo profesional baten
|
lan
errendimenduaren gainean ezarritako ehunekoaren gainean. ·Pentsio plan batean ekarpenak egiten diren bitartean, zergak aurrezten dira, eta pentsio planeko eskubide kontsolidatuak berreskuratzean ordainduko dira.
|
|
2007
|
|
|
Otorduetan ardoa hartzeko ohiturari dagokionez, bilbotar espezialistak esan zuen hobe dela lan inguruneetan ardoa saihestea, alkoholak kontzentrazio gaitasunean eragiten baitu. Goiriak, gainera, goiz erdiko ogitartekoa edo pintxoa fruitu lehor batzuekin edo fruta pieza batekin ordezkatzea gomendatu zuen, eta kafea saihestea, estresa areagotzen baitu, eta horrek, organismoan ez ezik,
|
lan
errendimenduan ere eragin kaltegarria baitu.
|
|
2008
|
|
|
Zerbitzu horietan, hain zuzen ere, abulia (iniziatiba gaitasuna nabarmenki murritzen duena), astenia (lanean edo etxean duen
|
lan
errendimendua murrizten duena), apatia (inguruan duenaren aurrean interes eta motibazio falta eragiten duena), autismoa eta bazterketa soziala (lagunik ez izatea edo izan nahi ez izatea) edo soziabilitate eza atenditzen dira, bai eta horiekin batera gertatzen den autonomia eta trebetasun sozialen galera ere.
|
|
|
Lo indarberritzailerik ez egoteak, denbora luzean gertatzen bada, neke sentsazioa, edozein tokitan eta egoeratan botaka egiteko gogoa, kontzentratzeko arazoak eta memoria galtzea, haserretzeko erraztasuna, buruko minak, libidoa edo
|
lan
errendimendua gutxitzea dakartza, edozein istripu izateko arriskuaz gain.
|
|
2009
|
|
|
hiztegi mugatua, hitzak gogoratzerakozailtasunak eta arazoak esaldien eraikuntzan. Arazoek eskola edo
|
lan
errendimendua kaltetzen dute.
|
|
|
Langileek kontsulta horietan erabiltzen dituzte, besteak beste, profilak kontsultatzea, lagunei “ukituak” emateko aukera, jende berria edo zahar ezagunak bilatzea, argazkiak “kotilleatzea” eta oporren irudiak igotzea. Nielsen Online Españako zuzendari nagusi Gustavo Nuñezek esan zuenez, “ez da gauza berririk, kontuan hartzen badugu ordu gehien egunean ematen ditugula lanean”, baina “argi dago
|
lan
errendimenduaren inguruan zalantza handiak sor ditzakeela”. Hala ere, Interneteko audientzien neurketan eta analisian espezializatuta dagoen konpainiaren txostenak gogorarazten du ez dagoela irizpide guztien adostasunik.
|
|
2010
|
|
|
Alicia López de Fez Valentziako psikologoaren arabera, pertsona batek horrelako asaldura bat izan dezakeela ohartarazten diguten alarma seinaleak hauek dira: bere zereginen axolagabekeria, ikasketa edo
|
lan
errendimendua gutxitzea, haserre erreakzionatzea teknologia berria eten edo erabiltzeko ordutegi mugak jartzea, eta zaletasunak edo aisialdiko beste jarduera batzuk uztea makina berriarekin denbora gehiago pasatzeko. Erabilera txarreko eta abusuzko arazoak Mendekotasun horiei ez toxiko, substantzia gabe edo ez kimiko ere esaten zaie.
|
|
2011
|
|
|
Buru hotza eduki behar da, baita lehengo buruen edo enpresan jarraitzen duten beste profesional batzuen artean gomendioak bilatzen saiatu ere. Batez ere, kaleratzea arrazoi ekonomikoengatik izan bada eta nagusiak
|
lan
errendimenduarekin gustura egon badira. Kasu horietan, gomendio bat eman edo beste enpresa batzuetan harremanak izan ditzaketen enpresetako pertsona guztiak hartu behar dira kontuan.
|
|
2013
|
|
|
Jarduera mota honetan sartzen dira destino batera arrazoi profesionalengatik joaten diren bidaiariak: zerbait negoziatzera beste hiri batera joaten den enpresaburua, kongresu batera joaten diren medikuak, hurrengo denboraldian merkaturatuko duen produktua dagoen destinora joaten den bidaia agentea eta
|
lan
errendimendu handia lortu dutelako enpresak oparitutako luxuzko bidaia egiten duten langileak, besteak beste. Oro har, hiri handietan egiten da turismo mota hau (azken adibidearen kasuan salbu).
|
|
|
Exekutibo, enpresaburu eta gerente askok egiten dute galdera hori, jan behar luketenean, baina hain nekatuta, fisikoki eta mentalki, lo egitea nahiago dute. Argi dago zerbait ongi ez dabilela, ez bailitzateke iritsi behar neke maila horretara, eta elikadura onak edo txarrak eragin zuzena izango du
|
lan
errendimenduan. Langileen profil horren etsai nagusia estresa eta denbora librerik eza dira, eta horien ongizatea eta lana hobetzen lagun dezaketen jarraibide dietetiko zehatzak daude.
|
|
2014
|
|
|
«Klima aldaketak elikaduran duen eragina uste zena baino larriagoa da». Uholdeak eta suteak eragiteaz gain, beroaldiak Europan gizakien osasunari eta
|
lan
errendimenduari erasateko arriskua aipatu du txostenak, eta ur kontsumoa mugatu dela ere bai.
|
|
|
Egoera horrek ondorio positiboak eta negatiboak ekar ditzake arlo pertsonalean eta lan eremuan. Adituen ustez, alde batetik positiboa izan daiteke,
|
lan
errendimendua erraztu eta giro lasaiagoa sor baitaiteke. Aitzitik, harreman bat hausten denean, horrek lanaren garapena oztopatzen badu kaltegarria izango da.
|
|
|
Ohiko akatsak dira arazo pertsonalak izatea lanera, konpontzen saiatzea edo telefonoz konpontzen saiatzea. Konpainiek uste dute faktore horiek guztiek kontzentratzea eta
|
lan
errendimenduari eragiten diotela. Era berean, hutsegite larria da laneko arazoak etxera eramatea.
|
|
|
Familiako harremanak, afektiboak, adiskidetsuak eta aisialdikoak izateko behar adina denbora ez edukitzeak oso ondorio kaltegarriak izan ditzake bizitza osasuntsu bat izateko: langileak estresa, depresioa eta abar eragin ditzake, eta horrek
|
lan
errendimenduan eta interesik ez izatean eragin dezake. Gainera, arazoak gertatzeko arriskua dago, ez baitago bereizteko lekurik eta etengabe bizi delako.
|
|
2015
|
|
|
Gainera, sei eta zortzi ordu artean lo egitea oinarrizkoa da: nekeak nabarmen murriztu dezake
|
lan
errendimendua. 10 Animo positiboa eta autoexijentzia maila txikiagoa izatea Lanean beti perfektua izaten saiatzen bagara, baliteke autoexijentzia maila izugarri batekin egitea.
|
|
|
Lehenengo ondorioa, bistakoa da: alkohol kontzentratuaren kontsumoa oso arriskutsua den arren, «neurrizko» hartzeak ere arriskuan jartzen du osasun fisikoa eta mentala, mendekotasuna sor dezake, mendekotasun jokabideak eragin ditzake eta, areago,
|
lan
errendimendua arriskuan jar dezake. Bigarren ondorioa da, osasuna arriskuan jarri gabe egunero zenbat alkohol kontsumi daitekeen zehazten duten gidak berrikusi egin behar direla.
|
|
2016
|
|
|
Bai eta ez. Langabezia sariak
|
lan
errendimendu gisa kontsideratzen dira. Aldiz, ordainketa bakarreko langabezia sariak zerga ordaintzetik libre daude, baldin eta gutxienez bost urteko jarduera ekonomiko baterako erabiltzen badira; hots, lan sozietate edo kooperatiba baten kapitala bereganatzeko edo autonomo gisa jarduteko.
|
|
|
Irudia: perig76 8 Lanera bizikletaz joatea Lanera bizikletaz joatean, erabiltzaileek poluzioa eta hiriko zirkulazioa murrizten dituzte, osasuna eta
|
lan
errendimendua hobetzen dute, eta denbora eta dirua aurrezten dituzte. Hainbat osagarri eta bizikleta motek, hala nola elektrikoak edo tolesgarriak, erraztu egin dezakete.
|
|
|
Hots, lanaren estimulurik jasotzen ez dutenenak baino gehiago, txostenaren egileek azaldu dutenez. Azterketaren arabera, astean 40 ordutik gora lan eginda, azkartu egiten da
|
lan
errendimenduaren beherakada. 25 ordutik gora ere bai, baina ez hainbeste.
|
|
2017
|
|
|
Sukaldeburuak agindutako lanak egiten ditu, eta ez zaio inolako
|
lan
errendimendurik eskatzen, ikasten ari delako.
|
|
|
Hala ere, azken urteotan gero eta indar handiagoa hartzen ari da Laneko Eskakizunen eta Baliabideen Teoria (Demerouti et al., 2001), esparru teoriko moduan azaltzeko zein diren langileek dauzkaten emaitza batzuen determinatzaileak, besteak beste, LBK determinatzailea. Hortaz neke profesionalaren sindromea iragartzeko erabili izan da (Bakker et al., 2005), baita lanarekiko lotura ere (Lewing et al. 2007), engaiamendua (Bakker et al., 2007), absentismoa gaixotasunagatik (Clausen, 2012), eta
|
lan
errendimendua (Bakker et al, 2008).
|
|
2018
|
|
|
Fakirraren azentu kubatarra da onena, ordea, Mata Harik filmetan belarria jarrita bere kasa ikasi duen italiarra bezain ona. Hitzaldi hartan Fidel Castrok kontatzen ez duena da oso kezkatuta dagoela jada kubatarren ron kontsumo gehiegizkoarekin, eta, zehazkiago, kontsumo horrek
|
lan
errendimenduan eragiten duen kaltearekin. Garagardo ona ekoizten ikasteko, RDAtik adituak bidal diezazkioten eskatu berri du Castrok, apurka apurka rona garagardoarekin ordezkatzen joateko.
|
|
2021
|
|
|
Konfort gunea, kontzeptu gisa, 1908an asmatu zen
|
lan
errendimendurako psikologiaren esparruan. Une horretan, konfortean geratzeko abantailak azpimarratzen ziren, ez bertatik lehenbailehen irteteko agindua.
|
|
2022
|
|
|
Portaera aldaketak: lehen baino gehiago (edo gutxiago) jatea, toteltasuna edo hizketako beste zailtasun batzuk, masailezurrak estutzea, negar erraza edo ohikoa, oldarkortasuna, besteei tratu zakarra ematea, ordu gehiago (edo gutxiago) lo egitea, alkohola edo drogak hartzea lasaitzeko, ikasketa edo
|
lan
errendimendu txikiagoa…
|
|
|
Zein da haren erlijioa? Kristaua, judua, musulmana, budista edo ateoa izateak ez du eraginik
|
lan
errendimenduan. Erlijio sinesmenak pertsonaren intimitatearen esparrukoak dira, eta, beraz, ez dago galdera horiei erantzun beharrik.
|