|
2004
|
|
|
Izan ere, duela ia urtebete Sepla pilotu sindikatuak salatu zuenez, Europako Batasunean (EB) haiek osatzen duten presio taldeak «ahalik eta muga permisiboenak lortzea, dena produktiboagoa izan dadin» zuen helburu. Hala ere, konpainia handien iritziz, kostu txikiko operadoreak dira, berez, «hain zorrotza ez den izendatzaile komun batekin» gustura geratzen direnak; izan ere, ahalik eta gehien ustiatzen dute tripulazio bakoitzaren
|
lan
denbora, eta ahalik eta gutxien murrizten dute haien atsedena. Araudi berriaren arabera, oraindik ere izapidetzen ari diren arren, hegazkinetako tripulazioak eta hegaldiko langileek ezin izango dituzte eguneko 13 ordu baino gehiago eman.
|
|
2005
|
|
|
– Data eta LTZko arduradunaren sinadura. Prestazioa kontsumitzailearen etxean egiten bada eta matxura errazak badira, LTZek gutxieneko
|
lan
denbora batzuk ezarrita dituzte. Erabilitako denbora ezarritako mugara iristen ez bada, gutxieneko denbora ordainduko da.
|
|
2006
|
|
|
Geruza bakarreko produktuek
|
lan
denbora murrizten dute, eta faktore hori oso aintzat hartzen da kanpoko gainazalak konpondu behar direnean. Uda konponketa mota horietarako garai aproposa den arren, tenperatura beroek lehortze prozesua azkartzen baitute, ez da komeni eguzkitan gehiegi egotea.
|
|
2007
|
|
|
Edoskitzaroagatik edo legezko zaintzagatik baimena eskatu duten langileak edo seme alabak zaintzeko eszedentzian daudenak. Genero indarkeriaren biktima diren langileak direnean, beren
|
lan
denbora murriztu edo berrantolatzeko, mugikortasun geografikorako, lantokiz aldatzeko edo lan harremana eteteko eskubideen ondorioz. Deuseztzat jotzen den kaleratze baten epaiari berehala eman behar dio erantzuna enpresak:
|
|
|
Zenbat balio du graffiti batek? Graffiti bat enkargatzeak 400 eta 1.000 euro artean balio du, nahiz eta kalkulua, batez ere, behar den
|
lan
denboragatik egiten den. Salvatore Benintendek, performance egun batez (TVboy, buru erraldoiko haurra, Nicok lagunduta), 500 euro kobratzen ditu gutxienez.
|
|
2008
|
|
|
CONSUMER EROSKI Eslovakiako txandako lehendakariak esan zuenez, lan titularrek gehiengo kualifikatuz onartu zuten Lan Denboraren Zuzentarauaren erreforma, zenbait herrialderen abstentzioekin, besteak beste Espainiaren abstentzioekin. Marardo Cotman Eslovakiako ministro eta Kontseiluko txanda presidentearentzat, hitzartutako neurriak “langileentzako babesa eta
|
lan
denboraren antolaketan malgutasuna eskaintzen ditu”. Orain, Europako Parlamentuarekin bigarren irakurraldian akordio batera iritsi dute hogeita zazpi kideek, arlo horretan erabakitzeko ahalmena baitu.
|
|
|
Horregatik, ziurtatu zuen Espainiak lan egingo duela proposamena Europako Parlamentuan izapidetzean alda dadin, eta eurodiputatuei eskatu zien kontuan har ditzatela hurrengo urteko Europako hauteskundeak, non herritarrei botoa eskatu dieten. Aurkako sindikatuak Langile Komisioak (CCOO) sindikatuak eta Langileen Batasun Orokorrak (UGT) ere iragarri dute presioa egingo dutela Europako Parlamentuak
|
lan
denboraren zuzentaraua alda dezan. Batzordeen arabera, onarturiko araudiak egoera onartezinari eustea dakar, hau da, “Gobernu britainiarrak astean gehienez ere 48 laneguneko mugatik kanpo uztea, negoziazio kolektiboan hala erabakitzen duten langileei dagokienez, edo, are okerragoa dena, beren banakako lansinatzea”.
|
|
|
asteko gehienezko ordu kopurua 65 ordura irits liteke”. Gainera, salatzen du langileak atsedenaldirako duen denbora ez dela
|
lan
denboratzat hartzen.
|
|
|
Zuzenketa horiek eskatzen dute gehienez ere hiru urteko epean 48 orduko lanaldiari dagozkion salbuespen guztiak kentzea. Era berean, Euroganberak eskatu du guardiako denbora guztia
|
lan
denboratzat hartzeko, aldi inaktiboa barne (adibidez, medikuak ospitalean lo egiten duenean). Horrek zalantzan jartzen du, halaber, Zazpiek lortutako akordioa, non esaten baitzen guardiaren aldi ez aktiboa ez zela lan denboratzat hartu behar, non eta ez den legeria nazionalak, hitzarmen kolektibo batek edo gizarte solaskideen arteko akordio batek aurkakoa xedatzen.
|
|
|
Era berean, Euroganberak eskatu du guardiako denbora guztia lan denboratzat hartzeko, aldi inaktiboa barne (adibidez, medikuak ospitalean lo egiten duenean). Horrek zalantzan jartzen du, halaber, Zazpiek lortutako akordioa, non esaten baitzen guardiaren aldi ez aktiboa ez zela
|
lan
denboratzat hartu behar, non eta ez den legeria nazionalak, hitzarmen kolektibo batek edo gizarte solaskideen arteko akordio batek aurkakoa xedatzen. Oinarrizko zuzenketek gehiengo absolututik 393 boto baino askoz babes handiagoa lortu dute aurrera ateratzeko.
|
|
2009
|
|
|
elikagaiak berotzea. Funtzio apal horri esker, ezin izan du gailu txiki horren protagonista izan arropa garbigailu automatikoan eta hozkailuan gordetako izar papera, eta ez hainbeste ontzi garbigailuan, etxeko lanen antolaketan eta
|
lan
denborak hobetzean, baina mikrouhin labea familiek gehien estimatzen duten etxetresna elektrikoetako bat izan daiteke. Eta, batez ere, kide guztiek gehien erabiltzen dutenetako bat.
|
|
|
Arrisku kimikoen kudeaketa bereziki eskasa da enpresa txiki eta ertainetan eta azpikontratisten artean”, salatu du Takalak. Txostenaren arabera, Europako langileen %15 inguruk dio produktu kimikoak erabiltzen dituela
|
lan
denboraren laurden batean, %10ek lurrunak arnasten dituela eta %19k hautsa, gasak eta keak arnasten dituela. Azaleratzen ari diren arrisku kimikoei buruzko adituen aurreikuspenen arabera, Europa osoko 49 adituk ezarri dituzte nanopartikulak, eta langileek babestu beharreko substantzia zerrendaren buruan jarri dituzte.
|
|
2010
|
|
|
Profesional horren kudeaketa espezializatuak laguntzen du obren aurrekontuak eta
|
lan
denbora doitzen.
|
|
2011
|
|
|
Horregatik, hitzarmenaren urteko ordu guztiak osatu arte berreskuratu behar dira. Epaian argi utzi da langileak libreki hartzeko duen denbora dela, eta ezin dela benetako
|
lan
denboratzat hartu, bere betebeharra eten eta lanpostutik alde egiten duelako bere eginkizunak bete gabe. “Norberaren aferetarako” eska daiteke eguna, baina berreskuratu egin behar da Auzitegi Gorenak lanaldiaren gaineko araua lehenesten du (urteko lanaldia betetzea) baimenena baino.
|
|
2012
|
|
|
Antibiotikoak eskuarki erabiltzen dira eritasun hori tratatzeko, nahiz eta froga gutxi dauden haren eraginkortasuna bultzatzeko. Errinosinusitis akutua gaixotasun garrantzitsu batekin, galdutako
|
lan
denborarekin eta tratamendu kostuekin lotzen den ohiko patologia da. Artikuluaren babeseko informazioaren arabera, “antibiotikoekiko erresistentzia gero eta handiagoa izateak dakarren osasun publikoko mehatxua kontuan hartzen bada, sintomak arintzen diren ebidentzia sendoa behar dugu, gaixotasun horrentzako antibiotikoen preskripzioa justifikatzeko”.
|
|
|
Bigarren graduko odol ahaidetasun edo ezkontza ahaidetasun arteko ahaide bat zaintzeko, baldin eta adinagatik, istripuagatik, eritasunagatik edo ezintasunagatik bere kabuz moldatu ezin bada eta bi urte baino gehiago irauten ez badu. Deuseztzat jotzen da genero indarkeriaren biktima diren langileak kaleratzea, beren
|
lan
denbora murriztu eta berrantolatzeko, mugikortasun geografikorako, lantokiz aldatzeko edo lan harremana eteteko eskubideaz baliatuz. Era berean, deusez joko dira amatasun, adopzio, harrera edo aitatasunagatiko kontratuaren etenaldia bukatzean lanera itzuli ondoren langileak kaleratzea, baldin eta umea jaio, adoptatu edo etxean hartu zenetik bederatzi hilabete baino gehiago igaro ez badira.
|
|
|
Txandakako lan sistema ezartzea. Ordutegiak eta
|
lan
denboraren banaketa. Soldatak birnegoziatzea Soldatak jaisteko klausularekin, soldatak doitu daitezke krisialdietan enpresaren kontuei nabarmen eragiten dietenean.
|
|
|
Azken hamarkadetan lan munduan izan diren aldaketen ondorioz, Europako lantokietako arazo psikosozialak areagotu egin dira: lan karga handia, lan monotonoa, eginkizunetan eta zereginetan argitasunik ez izatea, lana ez baloratzea,
|
lan
denbora antolatzea eta indarkeria izateko arriskua. Enpleguak azaldu zuenez, arrisku psikosozialen adibide horiek enpresaren antolaketan eta langileengan eragina dute.
|
|
|
egindako lanagatik prezio finko bat kobratuta edo orduka. Kasu horretan, aplikazioak
|
lan
denbora kontrolatzeko softwarea du eta harrapaketak egiten ditu, jarduera aurreikusitako denboran egiten dela egiaztatzeko. Lehenespenez, oDesk ek astean bi proiekturen eskaintzetarako sarbidea ematen du.
|
|
2015
|
|
|
Ordainsariaren zenbatekoa praktika kontratuena baino txikiagoa da, eta hitzarmen kolektiboan ezarritakoa izango da. Inoiz ere ezin da izan Lanbide arteko Gutxieneko Soldata baino txikiagoa, benetako
|
lan
denboraren proportzioan. Lehenengo urtean, langileak finkatutako soldataren% 75 jasoko du, lanaldiaren% 25 trebakuntzari dagokio eta, bigarren eta hirugarren urtean, finkatutako soldataren% 85 izango da – lanaldiaren% 15 trebakuntzari dagokio.
|
|
|
Lanaldiaren eta lanaldiaren artean – etxeko langilea bada – 10 ordu pasa daitezke 12 ordu beharrean, baina bi ordu horiek konpentsatu behar dira atsedenaldietan pilatzen badira. Barnekoek, gainera, egunean bi ordu dituzte jateko, eta ez dira benetako
|
lan
denboratzat hartzen. Etxeko langileen oporraldiak 30 egun naturalekoak izanen dira, zatikagarriak, baina gutxienez 15 eguneko atsedenaldia izanen dute aldi batean.
|
|
2016
|
|
|
Bikotearen lotura eta harreman afektiboekin eta sozialekin zerikusia duten jarduerak dira, hala nola ospakizunak, urteurrenak, senitarteko eta lagunekin harremanak, etab. Zer aurrezten da sistema ekonomikoan? Zainketa lan gehienak ordainketarik gabe egiten diren arren, jarduera horiek kuantifikatu egin dira, eta balio monetariora edo
|
lan
denboraren balioetara itzuli. Bartzelonako Unibertsitateko ‘Denborak, lanak eta generoa’ ikerlanari esker, ikusi da haurrak, adinekoak edo gaixoak zaintzeko urteko orduak 23.589 ordu direla eta% 80,9 emakumeek egiten dituztela.
|
|
2019
|
|
|
Neurobiologoen esanetan, gure adimenak modu ziklikoan funtzionatzen du, eta garun jarduera handiko aldiak (90 minutu inguru) eta jarduera txikiko tarteak (20 minutu inguru) txandakatzen ditu. Garai horiek errespetatu eta atsedenaldi bat hartzeko garai baxuak aprobetxatu ondoren,
|
lan
denbora afektiboagoa eta produktiboagoa da, eta estresa prebenitzen lagundu dezake. Gainera, goranzko metodo bat dago gogorarazteko noiz deskantsatu behar dugun, pomodurroaren teknika.
|
|
|
Oporrak hartzen jarraitzen da, nahiz eta lansaria lanaldi murrizketarena izan. Aparteko pagekin berdin pasatzen da, eta
|
lan
denborarekiko proportzionalak izanen dira. Eta konforme ez banago?
|
|
2021
|
|
|
Irudia: Freeirudiak Hala ere, 19 cobidetik eratorritako egoera “guztiz berezia” da, eta, beraz, “enpresak bere gain hartzen badu koronabirus testen kostua eta langileak proba egitean galdutako
|
lan
denboraren ordainketa, langileek onartu egin behar dute”, zehaztu du David Navarro abokatu laboralistak. Hori horrela da, covid kasuetan, langilearen osasun egoera arriskutsua izan daitekeelako bai langilearentzat bai gainerako langileentzat.
|