|
2001
|
|
|
Lanik gabe dauden gizon eta emakumeak. Delhin, adibidez, milioi erdi bat
|
lagun
dago lanik gabe, lanen bat non harrapatuko. Edozein etxetan sartzen dira zerbitzatzera.
|
|
|
Indian, Europan bezala, lan eza kezkagarri da. 20 bat milioi
|
lagun
daude lan eske nora jo ez dakitela.
|
|
2004
|
|
|
Berriro hasi nintzen tokia eta pertsonak aztertzen, nire egoerari erantzuna bilatzeko. Zortzi
|
lagun
geunden gela hartan. Nire aldamenetan bi gazte zeuden:
|
|
2006
|
|
|
Irudiaren erdian Frantziako banderak estalitako hilkutxa bat zegoen. Haren inguruan dozena bat
|
lagun
zeuden, adineko gizonezkoak gehienak. Emakume bakanetako batek lore sorta bat zeukan eskuetan.
|
|
2008
|
|
|
Ez irudikatu munduko leku turistikoetako enpresa handiak, Malin turismoaren maila apalapala da oraindik, baina Afrika mendebaldean, Ghana edo Senegalgo kostaldeak salbu, bisitari gehien jasotzen duen herrialdea da ziur aski. Dozena bat
|
lagun
gaude kanpamenduan, esan ziguten legez herrixka hauek ez daukate ez argindarrik ez urik, baina zaila da zeinen gustura gauden azaltzea. Banbuzko hesi baten atzean kalabaza erdi batekin jasotzen da ura metalezko bidoi batetik, eta horixe dutxa; afaria berriz, kerosenozko lanparen argitan.
|
|
|
ez banderarik, ez hesirik askotan, ez ezer. Etxola txiki batean sartu gara, beste hiru
|
lagun
daude: irlandar bikote bat iparraldera bidean, eta Barbas hoteleko gizona, Mercedes grisduna.
|
|
|
Pena hirian izar askorik ez dela ikusiko, baina izango da Afrikako gauez gehiago gozatzeko aukerarik. Dozenatik gora
|
lagun
gaude haiman eta beste askorentzako lekua dago oraindik.
|
|
2009
|
|
|
Egunaren orduak pilatzen hasten direnean azken soilaruan dagoen begiralekuko taberna turistaz beteko da. Momentuz hiru lau
|
lagun
daude eta Norari negarra ateratzen zaio Martin ikusten duenean.
|
|
|
Eta pilaketa jasangaitza egin zen. Preso bakar batendako pentsatutako ziegetan, hamazortzi
|
lagun
egotera iritsi ziren. Komuna ziegaren barruan zegoen, eta ura, maiz, eskas zen.
|
|
2010
|
|
|
Oraintxe mintzatu natzaizu ekialdeko filosofiaz, zeina, Oteizaren eskultura bezala, hutsaren kontzeptuarekin lotuta dagoen, eta hara zer gertatu zitzaidan lehengoan yoga saio batean: dozena bat
|
lagun
geunden, giharrak eta arnasa lasaitzeko ariketak egiten, lortu ere, lortu nuen, halako batean, lasaitzea:
|
|
|
5.630
|
lagun
zeuden Gernikan erroldatuta 1937an. Horietako batzuk, soldadu eta gudariak?
|
|
|
Oraintxe mintzatu natzaizu ekialdeko filosofiaz, zeina, Oteizaren eskultura bezala, hutsaren kontzeptuarekin lotuta dagoen, eta hara zer gertatu zitzaidan lehengoan yoga saio batean: dozena bat
|
lagun
geunden, giharrak eta arnasa lasaitzeko ariketak egiten... lortu ere, lortu nuen, halako batean, lasaitzea: nintzenarekin —ez nintzenarekin, alegia, huts bat bainintzen eta ez bainintzen ezer— pozik nengoen, atsegin leun baten uretan murgilduta, ez errege eta ez miserable, hutsaren baitan amiltzen garenean desagertzen baitira aldeak eta moldeak, marrak eta mugak; hala nengoen, bada, ezerezaren besoetan, bat batean atea zabaldu eta neska ezin lirainago bat jarri zitzaidanean aurrez aurre, kirol elastiko estu batekin, gimnasia egiteko asmotan edo:
|
|
2011
|
|
|
Orain ere?. Las Dos Hermanas, ko jangelan dagoen egutegiak egia badio, kristau zibilizazioak berdindu du 2001 urteko muga?, zortzi
|
lagun
daude, guztiak ere erretiroa harturik jada: Honorio eta Jorge, Blas eta Justino, Sancho eta Zabulón, Leon eta Satur.
|
|
|
Arratsaldean hiru
|
lagun
daude ziegan kafea edaten. Jose Luzaidek leihotik ikus dezake apirila neguarena dela oraindik, elurrak zuriz koloretu nahi luke planeta, maluta handitan jausirik, baina lurra ukitzean urtzen da.
|
|
|
Zer egin aztertu behar dugu, eta bi norabidetan gainera. Batetik, kanpoari begira; hemen gaudenak gaude, badakigu beste batzuk bidean atzeman eta kanpora bota dituztela, baina badakigu hainbat
|
lagun
daudela beren solidaritatea agertu nahi dutenak. Gure eginkizuna da, besteak beste, elkartasun hori aktibatzea eta protesta ekintzak sustatzea.
|
|
2012
|
|
|
Bat, bi, hiru? 30
|
lagun
zeuden Olaren zerrendan. Hura zalaparta sortu behar genuena espaloian.
|
|
2013
|
|
|
Pyrenees tabernan zeudela esan zien, eta denak zirela gaizkileak», dio epaiak. Poliziak armak eman zizkien, baina tabernan 30 bat
|
lagun
zeudela-eta mertzenarioek atzera egin zuten. Hurrengo egunean berriro ahalegintzekotan gelditu ziren.
|
|
2014
|
|
|
Hogei bat
|
lagun
zeuden areto handi hartan. Haien artean zelatariak izango ziren beharbada, eta, hirian ez al zekiten denek Marfa zaharraren semea tsarraren mandataria zena?
|
|
2015
|
|
|
Nahastuegi nago eta hurbilegi dago dena oraingoz, aitarekiko herra eta Martinengatiko mina. Gainera, dozenaka
|
lagun
daude oraindik arriskuan fiordoen hegoaldean, eta amona haiei laguntzekotan geratu da, baina ezin dut bakarrik utzi. Presazkoena hori da.
|
|
|
Kontua da ez duela besterik jaten. Lau militarrez gain, beste bat
|
lagun
dago sukaldean, baina beheko suaren gar eta txinparta hotsa besterik ez da entzuten. Etxekoek badakite, elkarri hitzerditxo euskaraz esaten entzunez gero, alferezak ispiatzat edo sabotailaritzat har ditzakeela bere eromenean.
|
|
|
batetik, Berdura Plazako postuak (Getariako arrain saltzailea, gaztagileen postuak, harategiak eta baserritarrak jeneroa saltzen); bestetik, itsuen kaiola Basarriren ondoan, eta aurrerago kaleko musikariak. Gaur ere, oharraren aurrean pare bat
|
lagun
badaude, hildakoaren berri jakin nahian.
|
|
|
Goiz hartan, Angelarekiko topaketa harrigarri samarraren ondotik, Bavariarantz gidatu nuen nire aulkia. Eguraldiaren hobekuntza nabarmenak garagardotegiko bezeriaren ugaltzea ekarri zuen eta, hala, Angelarekiko solasaldia bukatu nuenerako dozena bat
|
lagun
egonen zen kanpoko mahaitxoetan eserita, gosaltzen, garagardoa edaten... eta xakean. Hiru bikote ari ziren jokoan, denak adinekoak, denak ezagunak, buruak taulen gainean makurturik, pipa luzeetatik pafaka.
|
|
|
Bere ustez,, gaur egun hedabide alternatiboak telebista bera baino garrantzitsuagoak dira. Kuban milaka
|
lagun
daude Interneta dutenak, lanpostuetan etxean edo unibertsitatean?. Kazetari honek, ordea, ikusi du kubatar askok ez dutela biderik Interneten nabigatzeko, kalean dauden Cubacorreoren bulegoetan Intranet eta Internet bereizten direlako, kubatarrentzat eta atzerritarrentzat, eta Interneta atzerritarren esku baino ez dago.
|
|
2016
|
|
|
Handik ordubetera, ertzainak heldu eta aita eraman zuten eurekin. Kalean zortzi hamar bat
|
lagun
zeuden, txamarra lodietan bilduta gehienak, euren artean marmarka eta buruen inguruan lainotxoak sortzen hitz egitean. Gaueko hamabietan itzuli zen aita.
|
|
2017
|
|
|
17 Kapitalismoaren garapena munduan eragiten ari den pobretze gero eta handiagoaz ari delarik, Claude Meillassoux antropologo frantziarrak Maidens, Meal and Money (1981) liburuan dio uzkurraldi hori kapitalismoaren etorkizuneko krisi baten iragarle izan zela: . Azken batean, kapitalismoa krisi handi batera bideratzen ari da inperialismoa, lan indar merkea sortzeko bide den neurrian?; izan ere, oraindik milioi bat
|
lagun
badago munduan[...] zuzenean enplegu kapitalistan parte hartzen ez duena[...] zenbat dira gai oraindik beren iraupenerako behar dutena sortzeko eta beren haurrak elikatzeko, kapitalismoak eragindako nahasmendu sozialaren, gosearen eta gerren ondorioz? –
|
|
|
ez da zeregin samurra. Zortzi
|
lagun
gaude eskualde honetarako izendatuak, mendizain nagusi baten agindupean. Franko dirudi, baina deus gutxi da.
|
|
|
–Hotz egiten zuen, eta kantuan aritu zen jendea?. 30en bat
|
lagun
zeuden: ELBkoak (Euskal Herriko Laborarien Batasuna), Itsasuko Goxoki gaztetxetik joandakoak, mugimendu abertzalekoak, Bergouignanen emaztea, Bake Bidekoak?
|
|
|
Jangelako mahai handiaren inguruan, dozena bat
|
lagun
zeuden, bazkaltzen hasteko prest. Erdiak inguru ezagunak zituen Felix Artetxek, bera bezala ihesi zebiltzanak ziren gehienak.
|
|
|
FAOren datuak jarri ditu mahai gainean. . Urtean 1.300 tona elikagai galtzen dira alferrik, eta, aldi berean, 870 milioi
|
lagun
daude goseak. Nor da horren erantzulea?
|
|
|
–Egindako kontrol horiengatik. Ikusi genuen 4.000
|
lagun
zeudela elkarte bat baino gehiagotan izena emanda, batzuk hiru edo lautan ere bai. Behar baino janari gehiago jasotzen zuten, eta jasotakoa ez zuten erabiltzen norbere premiak asetzeko?.
|
|
|
Kartera barrutik txartel bat erretiratu du, gero kartera belaunen gainean jarri, patrikatik plastikozko poltsa txiki bat atera, poltsa barruko harri kozkor zuria kartera gainean pausatu, eta txartelarekin harri kozkorra birrindu du, hautsa xehe xehe eginda utzi arte. Azkenean, zazpi lerro zuri luzatu ditu kartera gainean, guztira zazpi
|
lagun
daudelako.
|
|
2018
|
|
|
Ezin eutsi, eta itaundu diot ea zenbat
|
lagun
zeuden lantaldean, eta uste dut ez naizela kasik harritu esan didalarik bera eta eguerdiro joaten zen sukaldari bat baizik ez zeudela. Bera zen, nonbait, maiordomo, gelari, txofer eta orotariko garbitzaile.
|
|
|
Hasieran ez zekien non zegoen, baina berehala konturatu zen Madrileko hotelean zegoela. Logela txiki hartan hiru
|
lagun
zeuden: Edu, Unai eta bera.
|
|
|
Hasieran ez zekien non zegoen, baina berehala konturatu zen Madrileko hotelean zegoela. Logela txiki hartan hiru
|
lagun
zeuden: Edu, Unai eta bera.
|
|
2019
|
|
|
Hiru
|
lagun
zeuden lokal zabal zabal hartan. Betaurrekoak etengabe bere lekuan ipiniz, jostuna, aulki batean eserita eta oinak berotzen, orain bat eta gero bestea, aurrean zuela letoizko su-ontzi bat bi hiru txingar gorirekin.
|
|
|
–Donostiako Alde Zaharrean hiru
|
lagun
zeudean, eta honela hitz egin zitean, basoerdi batzuk hartu ondoren: –Nire emazteak arotz batekin engainatzen naik.
|
|
|
Ez da harritzekoa, pentsatzen badugu harresi horietan hirurogei mila familia baino gehiago bizi zirela, korapilo batean itxirik baleude bezala, lehen begi kolpean harridura sortzen duen zenbakia, eta bigarren begi kolpean are harridura handiagoa sortzen duena, zeren, behialako garai haietan, aita, ama eta seme edo alaba bakarrez osatuko ziren familiak susmagarriki arraro izango baitziren, eta hortaz, kalkuluak apalenetik eginik ere, berrehun mila biztanle egongo zirela ateratzen zaigu, eta bada kalkulu hau ezbaian jartzen duen beste ikerketa iturri bat, gizonak bakarrik, Lisboan, ehun eta berrogeita hamalau mila zirela baieztatzen duena. Alabaina, Koranak gizon bakoitzari lau emazte edukitzeko, gehienez, baimena ematen diola aintzat hartzen badugu, eta guztiekin seme alabak egingo zituztela, eta esklaboak ahazten ez baditugu, zeinek jendetik gutxi baitaukate baina berdin jaten baitute, eta segurutik janari falta sentitzen lehenak izango baitziren, ondorioa da laurehun edo bostehun mila
|
lagun
egongo zirela, zuhurtziak mesfidati izatera eramaten gaituen zenbakia, alegia. Edonola ere, horrenbeste ez baziren, asko zirela behintzat badakigu, baita, bertan bizi zirenen ikuspegitik behintzat, gehiegi ere.
|
|
|
–Hemen soldaduek eta beraien senitarteko hurbilenek dute lehentasuna. Milaka eta milaka
|
lagun
daude egoera tamalgarrian baina guk ez dugu baliabiderik den denei laguntzeko. Jar zaitezte ilararen atzean eta hona berriro iristen zaretenean, jaten emango dizuegu, baldin eta janaririk geratzen bada, noski.
|
|
2020
|
|
|
Badugu nukleoa, talde eragile bat, hamar bat gaude, hilabete eta erdiro elkartzen gara. Gero, beste geruza bat dugu, eta geruza horretan 35 bat
|
lagun
egongo gara; lagun horiekin kontrasteko nukleoak ditugu egunerokoa defenditzeko. Kanpaina bat dela, sortutako tentsio bat dela, irakurketa baten beharra?
|
|
|
12:10ean deitzen digute. Eneko, Amaia, Oier eta ni neu sartzen gara hogei bat
|
lagun
egongo garen baina hirurogei ere aise hartuko zituen aretoan.
|
|
|
Bi
|
lagun
zeuden motoan, eta atzekoa taxia grabatzen ari zen kamera batekin. Aurkitu egin ninduten!
|
|
|
Espaloi batean bazen leku pixka bat. Bost
|
lagun
zeuden nire jarrera berean, errepideari bizkarra ematen, alegia. Haien aldamenean jarri nintzen, erakusleiho bati begira, alardea pasatzen zenean kristalean islatuta ikusteko.
|
|
|
–Ba zatoz gurekin. Kuadrilla harekin nago –bospasei
|
lagun
zeuden seinalatu zuen txosnan, eta haren mutil luzearen sorbalda lepo buruak nabarmentzen ziren besteen gainetik.
|
|
|
Ia laurehun
|
lagun
zeudela jakin nuen gero. Eta minutu batzuetan ez zen txintik ere entzun.
|
|
|
Hirurogei bat
|
lagun
zeuden bide bazterreko belardi txiki batean, Lagunbide txaletaren parean. Mahai bat zegoen erdian, alderantziz jarritako aulki bat haren ondoan, eta hogei bat aulki tolesgarri aurrealdean.
|
|
|
Hogei bat
|
lagun
zeuden. Denak gora begira.
|
|
|
Benedikto XVI.a Aita Santua agertu zen nire buru sukartsuaren aldarean. Milaka
|
lagun
daude aldarera begira. Benediktok denei bizkarra eman die eta meza esaten hasi da latinez.
|
|
|
Segituan zabaldu da, eta poster koloretsuekin apaindutako gela handi batera pasatu dira. Dozena bat
|
lagun
daude gelan sakabanatuta, bakoitza eginkizun batean buru belarri lanean. Naiak txanoa atzerantz erretiratu du, buru kaskamotza agerian utziz.
|
|
2021
|
|
|
–Zenbat
|
lagun
zaudete etxean? –galdetu du.
|
|
|
Niretzat marrazoa Gotzon da, eta badakit harentzako neu naizela marrazoa. Esaten badidate marrazo zuriarekiko pasioa konpartitzen duten ehun eta berrogei milioi
|
lagun
daudela munduan, nik erantzungo diet: ez nik eta neure anaiak bezala.
|
|
|
Nik nahiago ditut kurriaren lurrinez betetako pakien dendak, biltoki horiek, non saltzailea eta bere dozena erdi
|
lagun
egoten diren, zuri apenas kasurik egin gabe. Denda baino gehiago, topatzeko lekuak dira, edo aterpetxeak.
|
|
2022
|
|
|
Fidelek bordaren atea ireki zuen. Sei bat
|
lagun
egongo ziren mahai luze baten bueltan. Elkar agurtu zuten eta baten bat aho bete hortz geratu zen mutikoa ikustean.
|
|
|
Egon zaitezke arratsalde osoa ezer gabe, hala egoten nintzen askotan, siesta egiten, geldi geldirik. Etxeko lau edo bost
|
lagun
egoten ginen motora txiki txiki batean. Eta, bat batean, txipiroiak hasten ziren, denak dantzan, gora, gora, gora... dena tintaz betea.
|
|
2023
|
|
|
Berehala sei
|
lagun
zeuden Kurten inguruan, artega, basorantz ahalik eta azkarren abiatzeko. Haiei batu zitzaien Zigor.
|
|
|
Jérômeren kalkuluen arabera, hamalau lagun geldituak ziren gaua pasatzen. Drone txiki bat sartua zuten tximinia zulotik, gela bakoitzean zenbat
|
lagun
zeuden ikusteko.
|
|
|
–Azkenean, zenbat
|
lagun
zeuden manifestazioan. Ba ote ginen 4.000?
|
|
|
Gustura gelditu zen atzo, sindikalisten manifestazioan. 5.000
|
lagun
zeuden Baionan. Bazter batean manifestari bat, langile jantzi urdinez, bandera gorria astintzen, oinez lau erizain bata zuria soinean...
|
|
|
GORKAK okupatzaile guztiak iratzarri ditu, gelaz gela. Hamasei
|
lagun
daude. Beste aldietan baino franko gutxiago.
|
|
|
Erakundearen egoitzan sartu, eta hainbat material atxiki zuen. Zemla auzoan jada lurralde osotik joandako milaka
|
lagun
zeuden, festa giroan, kantatzen, haimetan. Kanpora Espainia!, PUNS traidore5 izan ziren egun hartako leloak.
|
|
|
Équipe Médiako hamar bat
|
lagun
zeuden salan, pareten kontra lauki bat osatzen zuten kuxinetan eserita. Tartean, bi emakume gazte zeuden.
|