|
2001
|
|
|
herri jendea konbentzitzen dut, eta bertso zaharrak esatera eta kantatzera, eta baita idaztera ere ekarri dut. Baina
|
jende
eskolatua ez dakit nire esanetara jartzen. Nire errua izango da.
|
|
2005
|
|
|
Den bihurrienak ere ez ote lituzke bi gogoeta egin behar, jakiteko nola mila deabru, duela hiru mila urte basa mortuan agertu Jainko bakar bat badelako sineste hura, daukaten oraino, ez Abraham bezala oinez edo astoz dabiltzan zenbait dotzena artzainek, bainan supersonikoetan dabiltzan horrenbeste
|
jende
eskolatuk.
|
|
2007
|
|
|
Jean Etchepare Gure> Herria> argitaratzearen kontra agertu zen hasiera baten, euskaldunei berriak eskaintzeko Eskualduna> nahikoa zelakoan301 Handik gutxira onartu egin zuen, ostera, baita lagundu ere, oharturik halere,
|
jende
eskolatu hainitzek ez zutela Eskualduna> irakurtzen arruntegi hertsiegi, haurregi zaukatelakoan302 Dena dela, Xarritton hitzetan, hilabetekari berriak nahi t ez eremua xuhurtu zion Eskualduna> xaharrari303.
|
|
|
Erbesteak hartu zuen ahalegin honetan aurrea. Erbesteak orokorrean baino gizon eta lagun talde batek, Euzko Gogoa n Zaitegi baita lehenengo, eta hura bezala, batez ere Lagunditik ateratako
|
jende
eskolatua (Orixe, Andima, Argarate, etab.) 21.
|
|
2009
|
|
|
Literatura idatziari buruzko teorikoek ez diote leku handirik eskaini ahozko literaturaren azterketari; ahozko literatura herri lau eta xehearen literatura izan ohi delako, eta idatzizkoa,
|
jende
eskolatu eta jakitunena.
|
|
2010
|
|
|
" este agravio es de toda la nación y gente de españa". Jakin bedi hizkuntza ez dela zerbait erabat egina, ahaleginean hobetu eta egunera daitekeena baizik; egia esan, hizkuntzak ez du eskuratuko premiazko bikaintasun gaurkoturik berori herritarren utzikeria zabarrean, eta
|
jende
eskolatuari dagokio aurrera pausuak ematea: " esta [perfección nueva] no puede alcanzarse, si todos la dejamos caer por nuestra parte entregándola al vulgo grosero y poco curioso". horra, bada, belaun berrientzako zeregin norabidea erakutsita. eta, hona iristean, beharbada espero ez genuen eremura pasatuko da Malon etxaide, gaztelako humanismo hizkuntza herrizaleak lehendik zekarren kapitulu batera49 etxaidek ez du mugatzen teologiara gaztelaniaz ere idatzi behar den gaien esparrua; aitzitik, zernahi dela ere gaztelaniaz emana ikusi nahi du, eta asmo politiko kulturalez hornituta ikusiko dugun pasartean ausarki zera dio,:
|
|
|
Etxeparek, baina, basamortuaren erdian ziharduen eta Buruxkakek ez zuen irakurlerik erakarri. Jende xumeak ez zeukan eskola nahikorik, eta, gainera, elizjendearen eraginpean zegoen, eta, bestalde,
|
jende
eskolatua oso hotza zen, euskara eta euskal literatura kontuetan.
|
|
|
Hizkuntza gutxitu bat ez da berpizten errezeta merke batekin, abentura honetan sartu ginelarik uste genuen bezala. Harritzen gaituzte Parisko lege biltzarrean gai horretaz ari direnean, holako
|
jende
eskolatuek jalgi ditzaketen animalekeriekin, beste denborakoak iduri, gure amatxik ere gehiago baliatzen ez dituenak, adibidez uste zuelarik, gaixoak, euskal abertzaletasunak erretreta kenaraziko ziola. Z’ ko bigarren eleduna, ezkertiarra, edo" sozialista" hobeki errateko, euskalduna da, baina hizkuntza ez du transmititu, Seaskaren parean martxan ez diren gauzen aitzinatzen pasatu duelako bizia.
|
|
2011
|
|
|
Gure Herria, berriz, kultur aldizkari bihilabetekaria zen. Herria xumeagoa, eskola gutxiagoko irakurleentzat, Gure Herriak xede goragokoak zituen,
|
jende
eskolatuagoa baitzuen irakurle.
|
|
|
Gerran Aliatuen aldean
|
jende
eskolatu gisa konprometitu zirenak gaitzetsi zituen (kezka horrengatik Antropologiaren Elkarte Amerikarrak zentsuratu egin zuen, eta 2005a arte ez zioten kendu zigor hori!). Ikertzailearentzat bere ikergaiekiko enpatia beharrezkoa izan baliteke ere haien mundu ikuspegi kulturalaren barne ezagupena lortzeko, ez da gauza bera sinpatia sentitzea.
|
|
2014
|
|
|
Duela zenbait egun, Bordaleko egunkari batek erraten zigun Arabek, urte guziez 500 milioi euro galtzen dituztela:
|
jende
eskolatu ainitzek beren herriak uzten dituzte Europa edo Amerikarendako, han gehiago irabazteko manera badutelakoan. Asia eta Afrika guzian gauza bera gertatzen da.
|
|
|
Zenbaitek erranen dute hemendik ere joaten direla harat
|
jende
eskolatuak. Hona xifre batzu nornahiren erranak baino seguragoak:
|
|
2015
|
|
|
Sasoi horretan, dena dela, ingelesa hizkuntza landubakoa da, eta, hortaz, behe mailan luzaroan iraun eta gero, ezinbestekoa du hitz berriak mailegatzea, mailegu horiek gehienbat Frantzia aldetik iritsiko zaizkiolarik. Horregaz batera,
|
jende
eskolatuak bazekien edo latin eta greziera klasikoak irakurtzen, eta harrobi horietatik hartu zuten makina bat berba, ingelesa egokitu ahal izateko jakintza alor berrietara. Kontua da ingelesa zamatu egin zela berba arrotzekin, zeintzuak, maiz, lehian egoten baitziren bertako berbekin, bai batzuek eta bai besteek ideia berberaren ñabardurak adierazten zituzten-eta.
|
|
2016
|
|
|
ez soilik
|
jende
eskolatuarengana.
|
|
2017
|
|
|
Berebat egiten du Zorbak. Aldiz, gu,
|
jende
eskolatuok, aireko txori kaskarin batzuk baino ez gara.
|
|
|
Abelen bitartez Emma ezagutu arte eta Emmarekin batera haren adiskide zenbait, ez nintzen batere gurutzatzen
|
jende
eskolatuekin. Batzuetan bai, rugby partiden ondotik eta... bost minutuz hitz egiten nuen, norbait?
|
|
|
Mezua ulertzea bilatzen zuten mugimendu hartako idazleek: kaleko jendearengana iritsi nahi zuten, eta ez soilik
|
jende
eskolatuarengana.
|
|
2019
|
|
|
Peillenek dio erresistentzia katoliko moduan sortu zela, agintzen zuten Paueko jaun kalbinisten aurka egiteko. Kalbinismoa
|
jende
eskolatuaren erlijioa zen, eta zuberotar gehienek, laborariak izaki, katolikoen irudiak, beilak, elizkizunak, prozesioak... maite zituzten; eta pastoraletan iruditeria katoliko hori nonahi agertzen da.
|
|
|
Berako Udal Artxiboan lo goxoan berrehun urte eskas eman dituen izkribuak argi eta garbi erakutsi digu urte haietan mugaldeko herrietan bizi zen
|
jende
eskolatu zenbaiten kontzientzia linguistikoa. Sinatzaileen lehenbiziko hitzak, Uscaldunac garen ezquero, itxuraz justifikaziozkoak izanagatik, salaketa edo aldarrikapentako ere har daitezke.
|
|
2020
|
|
|
—Bestalde,
|
jende
eskolatu gutxik esango luke orain" ailegatu", maisu. Antz handiegia dauka llegar aditz erdaldunarekin.
|
|
2021
|
|
|
Egun hautan zabaldu beste berri bat ere ez da batere alegera bainan guziz kezkagarria. Aspaldian entzuten den berria hau ere bainan gero eta
|
jende
eskolatu gehiagok errepikatzen dutena: ura eskastuko zaukula eta eskaste horrengatik debruak edo deabruak gero eta gehiago erraiten den bezalabehar ditugula oraino ikusi!
|
|
|
" Gehienean jende gaztea edo gutxienez bertsozale klasiko horietaz desberdina zen. Baita ere gehienean
|
jende
eskolatu samarra zen, ikasten ari zirenak edo ikasketak amaituak zituztenak, batez ere euskara munduan irakasle zebiltzanak etab." (Amuriza, 1987: 37).
|