|
2021
|
|
|
Aurreko zikloan azaldu den gisan, enkarguz egindako bertso batzuengatik epaitu zuten 1916an. Zavalak kontatzen duenez, berak
|
jarritako
bertsoak salduz ere atera izan zuen bizimodua. Antzeman daiteke pertsonaiaren jitearen zantzu bat hemen ere:
|
|
|
Txirrita bera ere ibilli zan bertso-paperak saltzen. Milla bederatzireun eta amabigarrengo galernari
|
jarritako
bertsoak, bi egilleak, Fermin Imaz eta Txirritak saldu zituzten, Errenteria’n beintzat, igande goiz batez eliz atarian kantari asita. Beste batean, Txirrita Irun’en ari zan bertso saltzen.
|
|
|
Horrela, Andoaingo gaztetxea ardatz hartuta hainbat kontu aipatzen ditu: 1985ean, gaztetxearen lehen urteurrenaren ospakizunetan antolatutako bertso saioa329 eta bertan argitaratzen zen Peste fanzinean saioaz egin zen kronika; bigarren fanzine batean, Karkaxan, urtebete geroago Ardantzari
|
jarritako
bertso saila; Bap! taldeak kontzertuen hasieran beti abesten zuen lauko txikia, eta 1986ko maketan argitaratu zuten ‘Atzera begira’ kantuko bertsoak Ximorra taldeak punk modura kantatzen zituen bertsoak...
|
|
|
Hibridazio eta esperimentuen irakinaldirik handiena ere garai hartakoa da, eta ahalegin berezia egin zuten guztiak jasotzeko. Artxiboa gehiago erabiltzen hasi ziren, aktualitateari
|
jarritako
bertso gehiago eskatzen," asteko bertsoa" ere azpimarratzen zuten, bertsolariak platora eramaten zituzten euren bertsoaldiak komentatzera, eta agenda oso landu bat eskaintzen zuten.
|
|
|
" Bertsolari pare bat estudioetan, entzulego koskor batekin, telefonoak irekiz, jendeak iritzia eman, gaiak jarri, edo nahi duena esan dezan[...] Bertso programetan ezezik, bestetan ere baduke bertsolariak tokirik. Debateetan, adibidez, bertsolari bakoitzak alde bana ordezkatzen duelarik, bat bateko nahiz aldez aurretik eztabaidagaiari buruz
|
jarritako
bertsoekin" (1993: 89).
|
|
|
Eta honela Lekuonak: " Behar bada, textuaren aldetik izan ditzakete alderik berdinenak ihardunek eta
|
jarritako
bertsoek. Jakingarriak dira idatzitako textuen eta textuen artean dauden lokerak eta batetik bestera iragaiteko legeak" (1980:
|
|
|
Ezkutatu arren bertsoa ez da desagertuko, noski. Garziak zapiraindarrek garai hartako min sorgorrari
|
jarritako
bertsoak aipatzen ditu, esaterako, ezkutuan kantatutako bertsolaritza haren adibide gisa184 Aurreko zikloan euskal intelligentsiaren gutxiespenarekin gertatu bezala, gerraren eta agintari frankisten errepresioaren eraginez neguko kanpamentuetara erretiratuko da bertsolaritza: " Berez zetorren bilakaera 1936 gerrak eten zuen, eta bertsolaritza gordeleku zaharretara itzuli zen.
|
|
|
Murua, Gorrotxategi, Iraola eta Mendizabal, esango nuke zirela bertsotan. Manuel Lasarte ere eraman genuen, 1986tik erretiratua zegoena, baina Lazkao Txikiri berak
|
jarritako
bertso batzuk abestu zituen eta honen pasarte batzuk kontatu ere bai. Aurretik entzuleei Lazkaomendikoari buruzko bertsoak bidaltzeko eskatu genien eta hiru onenak aukeratu eta haiek ere abestu genituen, oso bertso politak.
|
|
|
Lasak bezala proposamena onartzera iritsi zirela aipatzen du, baina ez zela fundamenturik egin gaineratuaz: " Joan dan urtean[...] herriz herri kantatu nahiz paperetan
|
jarritako
bertso berri jakiteko asmoarekin aldizkari bat ateratzea proposatu eta onartua izan zan; baina, ahaleginak gora-behera, erabaki honek ere asmo on guztien bide berdina daroa" (Anaitasuna, 1971/V/30," Díez de Ulzurruneri gutun irekia, Bertsolariak", Deunoro Sardui).
|