|
2009
|
|
|
Intentsitatea eta indarra igo eta jaitsi egiten da, sentsazioen notak eta azkartasuna handituz eta jaitsiz. Zuek begien aurrean maindire zuri bat
|
jarriko
bazenute bezala, maindire hori aurreratuz eta atzeratuz bezala, nire ametsen sentsazioak, soinuak, sentipenak, indar desberdinez doaz atzera eta aurrera.
|
|
2010
|
|
|
Katu jendea da Rodriguezek orain arte argitaraturiko lanik biribilena, batez ere gaiari begira. Dena den, ez nituzke narrazio guztiak maila berean
|
jarriko
. «Hazia», esaterako, interesgarria da gai aldetik, baina tratamenduan huts egin du idazleak.
|
|
|
Galerna iristearekin batera hasten dira turistak maletak egiten, beren jatorrizko herri/ hirietara alde egiteko prest. Kasu honetan, baina, galernak ez dio udari soilik amaiera puntua
|
jarriko
. Udan zehar pertsonaien barruan egosten joan diren sentimenduek eztanda egingo dute galerna iristearekin batera.
|
|
|
Kritika kontatu (tell) eta erakutsi (show) egiten duten literatur lanen artean bereizketa egiten badu ere, Aritz, esan beharra dago azken urteetan azken joerak indar handia hartu duela AEBetako literaturan. Neure burua show jarrera bultzatzen duten idazkuntza irakasleen artean
|
jarriko
nuke, nire ikasleei behin eta berriro esaten baitiet ez dagoela dena hitzez hitz esan beharrik; ikuspuntu erretoriko batetik askozaz eraginkorragoa da gauzak irakurleari erakustea (show) edo, besterik gabe, iradokitzea. Ildo horretan, irakurleari ondorioak bere kabuz ateratzeko askatasuna ematen zaio.
|
|
|
3) Azaroaren 5ean, Bibat Museoan Kulturako diputatua eta EHUko erretoreordea Iruña Veleiako hurrengo hamar urterako «Plan Gidaria» sinatzen. 100.000 euro
|
jarriko
dira bi hilabetean plana idazteko. EHUri eman zaio aztarnategiaren kudeaketa eta faltsutasunaren aldeko txostengile bat izendatu dute zuzendari.
|
|
|
Garai hartan, The Village New Yorkeko auzo bohemioa zen. 60ko hamarkada hasi berria zen eta folk musika modan
|
jarriko
zen. Artean ezezagun ziren hainbat gaztek (Peter, Paul & Mary, Joan Baez, Tom Paxton, Bob Dylan?) White Horse tabernan kantatzen zuten, Allen Ginsberg beat poeta ere tartean zegoela.
|
|
2011
|
|
|
Alde ederra litzateke etorkizunean Afrikako literaturari buruzko biltzarrek denbora gehiago eskainiko baliote Afrikako hizkuntzetan idatzitako afrikar literaturaren auzi txit garrantzitsuari, eta benetako afrikar sentsibilitatea sortzeko prozesuan horrek izango lituzkeen inplikazio guztiei. Izan ere, Afrikako hizkuntzek gure hezkuntza sisteman gaur duten bigarren maila iraulita geratuko litzateke gure idazleek beren hizkuntzetan
|
jarriko
balituzte beren dohain eta gaitasun itzelak. Ahaleginak egin dira berriki Afrikako hizkuntzen ikasketa Afrikako unibertsitate berri batzuen curriculumean sartzeko.
|
|
|
Kongon ikusi zuenak eta Voyage au Congo-k ekarri zionak
|
jarriko
zuen André Gide militantzia politiko zuzenean, mugimendu antifaxistetan eta bere gisako komunismo batean.
|
|
|
«Ezkontzaren ondoko lehen urteetan, ohean gosaltzen zuten Laurak eta Martinek igande goizetan». Irakurleak badaki, inork esan gabe ere, denbora lasai, etenik gabeko, errepikatu horretan zerbait gertatuko dela, ekintzak martxan
|
jarriko
dituen aldaketa. Lehenaldi burutuan kontatzen dena:
|
|
|
Egunerokotasuna hausten duen hori, fikzioaren txirrika biraka
|
jarriko
duena, gertaera magiko edo fantastiko bat izan liteke, ipuin miragarrietan maiz ikusten den bezala, edo gertaera arrunta, ipuin errealistetan ohi den moduan. Batera nahiz bestera, pertsonaien bizimodu antolatu, usadiozko, zorioneko baina gazbakoa iraultzera datorren zerbait.
|
|
|
Baina eguraldia ez zegoen guri begira, ez zuen esan: «Begira lau eskiatzaile horiek, ba hotzago
|
jarriko
nauk».
|
|
|
Baina guztiek dituzte beren tolesdurak: Tarao inperialismoaren zerbitzura
|
jarriko
da, harrigarriro, gudaroste britainiarren scout bihurtzen denean, eta are Rasputine doilorra adiskidetasunaren xerka ibiliko da abentura guztian zehar, sentimenduak dituela erakutsiz: Kainek botatzen dituen agur hitzak, komikiaren binetan? «Agur, adiskideak?!
|
|
2012
|
|
|
Iñaki Perurena gerrikoa lotzeko bere ardatzari jira-biraka hasten zen, eta une batez bazirudien jira-bira horien inertziak zelai guztia ere berarekin biraka
|
jarriko
zuela, baranda zuri eta guzti. Gerrikoko azken muturra lotzean, Perurena pieza bakarreko gorputzaren ibilerarekin inguratzen zen harrien parera.
|
|
|
Aitak gutun izan zitezkeen lerro batzuk idatzi zizkidan euskaraz. Dorpezia horrekin ez dakit inoiz berriro gutunen bat idaztera
|
jarriko
ote zitzaidan. Nik erantzun egin nion.
|
|
2013
|
|
|
Eta lehen aldiz 2007an irakurri nuenean berdin iruditu zitzaidan maisulana; baina data hartatik sei urte joan direnean, areago iruditzen zait orain dela berealdiko maisulana, aurrea hartu baitzion gaur eta hemen bizi gaituen egoera narras makurrari. Meriturik ez dio
|
jarriko
Rafael Chirbesek bere buruari, ez da idazle horietarik. Eta esango dizu bere Crematorioez dela eleberri profetikoa; baina horiere bada, mende hasiera honetako gure arimaren egoeraren erretratua den bezalaxe.Esango dizu ez dela ustelkeria urbanistiko politiko moralaren gaineko eleberri bat; bainabada, hori ere bada, garai baten izpiritua, garai baten atmosfera harrapatzeko saiakeraden bezalaxe.
|
|
|
Garai batean, Bilbon, harremana izan genuen hainbat artista plastikorekin, hainbat pintore eta eskultore ezagutu genituen... Ez dakit baduzun iritzi finkorik egun Euskal Herrian egiten den arte plastikoari buruz, horregatik puntu zehatzago batean
|
jarriko
dizut gaia. Une batean eztabaida izugarria izan zen Bilboko Guggenheim Museoa eraiki zenean.
|
|
2015
|
|
|
Etaekarri txuleta batzuk berton jateko. Neuk piper berdeak
|
jarriko
ditut, frijitzeko, eta etxekotxakolina ere bai. Fruta askorik ez dago oraindik, baina zeozer topatuko dugu.»
|
|
|
1944an, alegia, mugalarihiru urte baino gehiago egin ondoren. Ez zen egongo, noski, zerenbestela zaintza gogorragoa
|
jarriko
zioten ospitalean.
|
|
|
/ «Ez gero egon bildurrak!»/ erantzun nion: «Sardiarekin autsiko dizkat ezurrak!» Prizti ondoren pasatu giñun/ ia iru gau osuak/ katarruakin ito biarrik/ etziran oso gozuak/ sasirik sasi, arkaitzik arkaitz/ ibillera penosuak/ alare etziren asko/ lagundu inguru edo auzuak/ berriz orlakoik gertatzen bada
|
/
jarriko dizket lazuak.
|
|
|
«Zerua, zerua saritzat», oihukatzen genuen, meza bururatu eta galeriatik jaustean, kanpoko kalakak eta ostatuko gozamen lurtarrak gogoan halere! Zeruaren espazioan ikusten nuen errealitatea Esne Bideak moldatzen zidan, bereziki amak erran ondoan izar haiek erakutsi norabideari obeditzen banion Santiago de Compostelan
|
jarriko
nindutela. Ilargiari so egonez haatik, nihaurek piztu ametsak azkartzeko bezala.
|
|
|
Eskegi, eta deitzen zuena nor zen esan nionean, ahizpak suertea nuela esan zidan, sekulako suertea. Baiezkoarekin batera, gure gelari azken begirada botatzeko esan zion, bera joan bezain laster kenduko nuelako bigarren ohea eta haren lekuan
|
jarriko
bazter batean zain zegoen mahaia, taula bat egurrezko asto batzuen gainean. Aspaldiko ametsa betetzera nindoan, nirea bakarrik izango zen gela, beste inorena izango ez zen armairua.
|
|
2016
|
|
|
Ibilbide narratiboaren azpian ez du jada bere ikuspegi soila hartzen kontuan, kolektibitate baten ibilbide osoa baino. 2001ean azken egituraketa osatuko du eta «Desertua» izenburua
|
jarriko
dio bigarren atalari, «Hondarra» eta «Nora eza» poemak barnean kokatzen dituela. «Ur bazterrean» izango da hirugarren atala.
|
|
|
Orduan, Katalunian galdetu zidaten ea Euskal Herrian ezagutzen nuen Companys ezagutu zuenik, testigantza eman zezakeenik. Esan nien Telesforo Monzon zela denetan egokiena, eta, nahi bazuten,
|
jarriko
nituela harremanetan. Zergatik ezagutzen nuen nik hura?
|
|
2017
|
|
|
«Hemen gizon batzuk dauzkagu. Hilda
|
jarriko
ditugu eta zuek enterratu». Gure aitak maldizioren bat bota omen zuen:
|
|
2018
|
|
|
Alderantziz, ordea, Uztapide, Basarri, Ataño, Irazusta, Garmendia, Azpiroz eta beste erri gizon askoren prosarekin: ura ez da gizon bakar baten izkera, erri oso batena baizik.» Neuk zerrenda horretan inor jartzekotan hiztegigile guztiak
|
jarriko
nituzke eta etnografoak, eta bat, denen maisu, Azkue haundia. Bere hiztegia, eta nola ez bere morfologia lanak...
|