|
2003
|
|
|
Komisarioak irribarre gaizto batekin begiratzen zidala ohartu nintzen, sinesgaitz alegia, baina
|
jarrai
nezala eskatuz bezala.
|
|
|
Irekitzera ausartu gabe begiratu nituen apal okertuen sostengu gisa zituen gaztetako liburu zaharkituak, argazki albumak, institutuko apunteak eta eguneroko itxurako koaderno azal lodiak. Aztarnategi batean bezala
|
jarrai
nezakeen Monikaren ibilbidea eta bere maitasun handien historia egin. Apaletik bere nobela argitaratu berria hartu eta besaulki batean irakurtzen hasi nintzen, gelatik bigarrenez deitu zidanean.
|
|
|
Edozein gizonek ederretsiko lukeen egoera da hori. Eta zoriontsu izaten
|
jarrai
zezakeen, baldin eta berari emakumearekin tokatzen zitzaion gau batean polizia etxera agertu eta adiskidea preso eraman izan ez balute. Adiskidearen larruan geratu behar izan zuen orduan, ateratzeko aukerarik gabe, eta ez zituen egun asko eman zorigaiztoko sentitu gabe.
|
|
|
Senarra salatzera etorri zen emakumea ere hanka puntetan jarri eta ispiluari begira irudikatu nuen kalera irten aurretik. Gazte izateari uzteko zorian dagoen arren, badaki gazte izaten
|
jarrai
dezakeela, abagune jakinetan bederen. Badaki horretarako aski duela soineko arin bat janztea, exhibitu gabe ere edertasuna agerian utziko diona, edo bere ilaje harro eta naroa bizkarrean behera aske duela kalera irtetea.
|
|
|
Haiek guztiak bezain gurgarria iruditzen zitzaidan aurrean nuen emakumea, baina ez nuela haren izenik ere ezagutzen ohartu nintzen. Ez zela oraindik galderak egiten hasteko unea erabaki nuen, ordea, eta eskua estutu nion berriro, hitz egiten
|
jarrai
zezala eskatuz.
|
|
|
Isilik egin omen zuten aldi luze bat, taxizaleak ispilutik atzera begiratu eta nora zihoazen galdetu zien arte. Orduan idazleak, behatz erakuslearen eta luzearen artean billete bat zuela, eskuarekin keinu inperatiboa egin omen zion gizonari, aurrera
|
jarrai
zezan isilik. Monikari hantustekoa iruditu zitzaion imintzioa, beste garai batekoa," filmen batean ikusia edo" esapidea zerabilela uste dut komisarian egin zituen adierazpenetan;" nazkagarri baten imintzioa" pentsatu nuen nirekiko, gorrotatu egiten baitut dirua hain modu agerian erabiltzen duen jendea.
|
|
|
Ospitalea uzten duzunean, laster izango da, ekingo diogu berriro gureari. Beno, nahi baduzu, eskutitzekin ere
|
jarrai
dezakegu. Ni ohitu egin naiz, gustatu egiten zait zure gutunak jasotzea.
|
|
|
Nahi baduzu, zuk ere arratsalderen bat libratzen baduzu, egun batean geldi gintezke elkarri kontu batzuk esateko. Edo bestela, berdin zait, eskutitzekin
|
jarrai
genezake. Beno, jarrai dezaket.
|
|
|
Edo bestela, berdin zait, eskutitzekin jarrai genezake. Beno,
|
jarrai
dezaket.
|
|
2004
|
|
|
Ni ez naiz aldatu. Itxi dezagun eztabaida txoro hau eta
|
jarrai
dezagun aurrera.
|
|
|
Hor, A Eredua halabeharrezko akordio baten sinbolo baino ez da, espainolek, eskubideen itxurapean? erdara hutsez mintzatzen
|
jarrai
dezaten. A Eredukoak ezagututa lekutan geratzen da Quebeceko Saint Lambert eskolako guraso haien espiritua?. 480
|
|
|
–Zeren zain hago? Tira,
|
jarrai
diezaiogun! Galduko diagu bestela!
|
|
|
Ez nintzen ausartu, ordea, aitari ezer esaten, beldur bainintzen gaizki erreakzionatuko ote zuen. Eta, hala, hura aldian behin ikusten banuen ere, ez nion hartaz hitz egiten, ezta hark niri ere, bion arteko jarrera hura isilpeko tratu bat balitz bezala, normaltasun itxurako batean bizitzen
|
jarrai
genezan. Egun batean, baina, Errealak Real Madridi Anoetan lau eta bi irabazi ziòn igandearen biharamunean doi, aitak zuzentzen zuèn dendara joan nintzen, ohiko bisitaldian.
|
|
|
sufritzen
|
jarrai
dezaten...
|
|
2005
|
|
|
Alarguntzagatik jasotzen zuen apurra bere hilkutxa ordaintzeko gorde zuen, ez baitzen fio, seme alabek hilkutxa duin bat erosiko ote zioten. Eta etxea semeei utzi zien, bera hil ostean gurasoen etxean bizitzen
|
jarrai
zezaten.
|
|
|
Nebek, amak ez zuela dirurik adierazi zieten, eta etxea hiru mutilen izenean utzi zuela, bertan bizitzen
|
jarrai
zezaten.
|
|
|
Ahoz behera sartu zituen, azkenean, paketean. Almuhud ek bizitzen
|
jarrai
zezan nahiko balu bezala, bere mesanotxetik urrun, existitzen jarrai zezan...
|
|
|
Ahoz behera sartu zituen, azkenean, paketean. Almuhud ek bizitzen jarrai zezan nahiko balu bezala, bere mesanotxetik urrun, existitzen
|
jarrai
zezan...
|
|
2006
|
|
|
–Gero
|
jarrai
dezakegu –eten zion Anek– Hartu atseden, mesedez.
|
|
|
Bi oinen gainean jarri eta itzelezko orroak botatzeko abilezia zuen, baita upel txiki baten gainean oreka mantentzekoa ere. Nekatuta zirudien, baina jabeak akuilu ezten zorrotza zerabilen lanean
|
jarrai
zezan. Lepo ertzean haragi bizitan ikusi nion ebakia.
|
|
|
–begirada seriotu ondoren jarraitu zuen– eta zuekin. Batu ezazue dena eta
|
jarrai
iezaguzue.
|
|
2007
|
|
|
Ez duzu inoiz zirkinik egiten,
|
jarrai
dezatela zapatek korrika, autoek presaka, munduak biraka, hotzak bultzaka, dendetako pertsianek goraka eta beheraka. Baina zu geldi, Madeleine, oso geldi.
|
|
|
Ez? MJk nekez
|
jarrai
ditzake Paten hitzak. Jimmy txikiarengana joaten zaio burua nahi gabe.
|
|
2008
|
|
|
aspalditik ezagutzen dugu elkar, eta ez halakorik esan, mesedez; berorrek badaki, gainera, medikuok egiarekin lan egin behar dugula, eta egia nahi nuke??. Markesa andereak, beraz, disimulatzen
|
jarrai
zezakeen, edo mediku jauna eskatzen ari zitzaionari argi eta garbi erantzun; kezka harekin batera, baina, beste kezka batzuk ere behar zituen une hartan, alabaren balizko heriotzak kezka zezakeen, adibidez, hezurretan zegoèn Nataliaren itxura hain zen, bere betzulo ikaragarri haiekin, negargarria!?, balantzaren platera egia esatearen aldera makurtu zutenak:
|
|
|
–eta, entzuleen irrien artean Ricardok Gerardori gitarra uzten ziola, honela bukatu zuen honek?: Zuei, Natalia eta Natividad, zeuen bizitzako urtebetetze guztietan urterik bete gabe
|
jarrai
dezazuen.
|
|
|
Bigarrenik, gaizki aurkeztutako eztabaida batetik askatuko gintuzke, galdera jada ez litzatekeelako izanen. Sabino Arana ala Neolitoa?. Nahi izanez gero,
|
jarrai
dezatela Espainian pentsatzen, den dena EAJren sortzailearekin sortu eta horrez geroztik bide makurretatik ibili dela. Nire iduriko, euskal nazioaren bilakaeran (edo, nahi bada, asmatze prozesuan), Sabino Arana (estatua bat paratu diotenek barka biezadate) akzidente bat baino ez da izan; 19 mendean zehar bada euskal memoria luzeagorik eta euskal imajinario sakonagorik.
|
|
|
Kaskagorrik teniente biak zituen babes. . Nire eskolak
|
jarrai
beza departamentu honetan, esan ohi zien.
|
|
|
–Ez nekien alaba bat zenuenik. Edozein modutara ere,
|
jarrai
ezazu. Iruditzen zait badakizula heriotzarekin ere jolas egiten edo saiatzen zarela bederen, esan zuen.
|
|
|
Gelditu eta bere aurpegiko orban batean eman nion muin. Begiradarekin ezin zitzaien antzeman, baina mingainarekin aise
|
jarrai
nitzakeen nik egindako zaurien aztarnak. Buruz ezagutzen nuen haien orografia.
|
|
|
aspalditik ezagutzen dugu elkar, eta ez halakorik esan, mesedez; berorrek badaki, gainera, medikuok egiarekin lan egin behar dugula, eta egia nahi nuke...". Markesa andereak, beraz, disimulatzen
|
jarrai
zezakeen, edo mediku jauna eskatzen ari zitzaionari argi eta garbi erantzun; kezka harekin batera, baina, beste kezka batzuk ere behar zituen une hartan –alabaren balizko heriotzak kezka zezakeen, adibidez, hezurretan zegoèn Nataliaren itxura hain zen, bere betzulo ikaragarri haiekin, negargarria! –, balantzaren platera egia esatearen aldera makurtu zutenak:
|
|
|
–eta, entzuleen irrien artean Ricardok Gerardori gitarra uzten ziola, honela bukatu zuen honek–: Zuei, Natalia eta Natividad, zeuen bizitzako urtebetetze guztietan urterik bete gabe
|
jarrai
dezazuen.
|
|
2009
|
|
|
–Bakoitzak bere estrategia
|
jarrai
dezala. Leonek eta biok zerrenda bat egin dugu, harro, Olak.
|
|
|
Denarekiko batasun eta berdintasunaren sentimendu antzinakoa modernook aski amatatua badugu ere, eskolak asko ahaztuarazi digulako, jakin badakit, ni mundu horretako zati txiki bat besterik ez naizena, eta nolabait
|
jarrai
nezake sentiera primitibo hori berba modernoetan gogoetatzen. Mundu horrek ekarri nau eta mundu horrek eramango nau, eta eraldatuko nau beste materia eta forma batzuetan.
|
|
|
Eta bada pixka bat paradoxala hau dena, zeren eta horrela, Hiztegi Entziklopediko horretan bertan, erreala paper eta tintazko masa materiala soilik duzu antza; eta ez da erreala biltzen duen informazio eta jakintza guztia, ez da erreala Entziklopedia egiteko Elhuyarren erabakia, eta erabaki hori zentzuzkoa egiten zuen euskalgintzako giro soziala, ezta ere obra hori horrelaxe adelatu duen adimendua (espiritua), eta guztiaren proiektua, ekipoko gizon emakumeen formazioa eta gaitasunak, bakoitzaren biografia, lanean ipini duen borondatea, idealak, eta lankideen koordinazioa eta elkarlanaren antolakuntza, metodologia, definizioak emateko finkatu den modeloa, erabiltzen den terminologia, etab., hori dena, ez errealitate, ren batean kokatzen da. Eta
|
jarrai
genezake: faltsu edo itxura hutsezkoa, ez bakarrik ez da egia, baizik ez da erreala (erroreak eta gezurrak ez dira errealak izaten?); ideiatzen edo amesten diren munduek, ez dute parterik errealitatearekin?
|
|
|
Baina hori konkretuki zer izan, harria alegia, zertasun hori, gizakiaren sentsu eta garunetik, hauen eboluzioaren historiatik eta oraingo gure ezagutzako fakultateetatik, eta harria, lurra, zura, etab., bereiztea komenigarri ikusi duen esperientzatik menpe dago. (Eta kulturatik, agian bakoitzaren biografiatik, norbait eskultorea bada, esaterako?, etab.,
|
jarrai
genezake, printzipioz, zer izateak eretzeak eta mailak baititu). Diferentzia da giza fakultateekin, Jainkoa zer den, inoiz ezin dela determinatu.
|
|
|
ondasunak, eskubideak, bizitza... inor hiltzeak ez dizkie horiek bihurtuko. Garaileek, aldiz, dena irabazi zuten, eta Francok dena loturik utzi zuen gauzek hala
|
jarrai
zezaten. Dena baldin badaukate, zertarako inor hil?
|
|
|
–Atseden hartuko dugu, nahi baduzu. Edo beste egun batean
|
jarrai
genezake.
|
|
|
laurogeita bost urte pertsonako. Batek kalkuluekin
|
jarrai
zezan baino lehen, ordea, taldeak, denak bat eginik, bero bero txalotu zuen naufrago ehun urtetik gorakoa, hau da Zortzia, zeinak Jorge Luis baitzuen grazia.
|
|
|
Lehenik eta behin telefonoa. Esan diote txartelaren duplikatu bat eskatu behar duela eta telefono zenbaki bera erabiltzen
|
jarrai
dezakeela, beste aparatu bat lortzekotan. Egin du, bai.
|
|
|
Nire beharra izango zuela sekula santako? Zer uste nuen, betiko
|
jarrai
nezakeela haren ama izatera jolasten. Pena ematen nion.
|
|
|
Bata bestearen itzala ziren. Lehenak eman behar zituen urratsak, bigarrenak bere bidean
|
jarrai
ziezaion.
|
|
|
Hori hemen inguruko ia edozein elizatan topa dezakek. Hauek lapurretaren kontu hori nahita zabaldu ditek, Aldundiak eta bankuek dirua ematen
|
jarrai
dezaten, hor baliozko zerbait dagoela sinetsarazita. Bestela behera zetorrek txiringito guztia, Tasio!
|
|
|
guztiak kutsatzen zituen, batzuk gehiago eta beste batzuk gutxiago, hain zen jende hura manipulagarria eta erabilerraza; haiek izaten ziren, beraz, Domingoren arnasgune bakarrak, orduan bereganatzen baitzuen probetxuzko zerbait egiten ari zelako sentipena, zeren eta gero, teniente batek ematen zuèn elektrikzitate ikastarora joaten hasi zenean, ikasleen artean sarjentua topatu baitzuen, bere zoritxarrerako: esan nahi baita Domingok nekez
|
jarrai
zitzakeela eskola haiek behar bezala, sarjentuaren presentzia hutsak arreta desbideratzen baitzion, gizon hura itzal bat balitz bezala eta arantza bat Domingok bere baitatik ezin kendu zuena; goizetik, beraz, Domingok sarjentuaren erasoak eta oilarkeriak pairatu behar zituen, baina arratsaldeetakoa ez zen askoz hobea, sarjentuaren presentzia ur tanta bat bezalakoa baitzen, Domingoren buru gainera...
|
|
|
Zegoèn lekutik, Gabinok ongi
|
jarrai
zezakeen eszena; are gehiago: Gabinoren begi mugimendu biziei erreparatuz gero, ezin ziurrago baiezta zitekeen ezen Gabinok arreta handiz jarraitu zuela eszena hura; esan nahi baita Gabinok zehatz mehatz jaso zituela bai Rodolforen eta Alfredoren erreakzioen xehetasunak, bai Lorenzorenak berarenak eta Lorenzoren barrearekin bat egin zutèn hiruzpalau gizonenak ere; erreakzio haietatik, baina, don Alfredorena izan zen, haren lehenengo interbentzioa?
|
|
|
potroak, batez ere!?, eta berak, Domingok ez bezala, ez zituela, alor hartan behintzat ez: ...rua gerra batean, fusila eskuan hartuta etsaiari aurre egiten, baina, halakoetan ere, oinez irudikatzen zuen, airean nekez; beste datu bat ere erabil zezakeen Nazario Orbek memento haietan, apika Domingo, ipurtarin hutsa eta menderagaitza zirudiena, guztiz mende agertzen baitzitzaion noiznahi, bere iparraren jabe behingoz, egun batean eredutzat ere hartu ez zuen, bada, anai arrebek haren etsenplua
|
jarrai
zezaten!; eta orain zer, galdetu zion Nazariok bere buruari, menturaz?, saririk gabe utzi behar ote dugu mutila?; jakin ere bazekien, halaber, jakingo ez zuen, bada!?, fabrika zela orbetarren ezaugarri nagusia, eta errealitate hartara makurtu behar zuela orbetar bakoitzak bere nahia eta borondatea, interes partikularrak interes orokorren zerbitzuan, abiapuntu sendorik ezean ez baitzegoen helburur... ez ote zegoen erdibiderik?
|
|
|
Alardea berritu nahi ez izatea ulergarria da, normala da bizitza osoan modu batean ikusi duzun zerbaitek, sentsazio eta sentimendu atseginei lotua, bere horretan
|
jarrai
dezan nahi izatea. Orain dela lau bat, urte luzaro atzerrian egon ondoren irundar bat bere Larreandira itzuli eta, haurtzaroko belardiak eta iturriak beharrean oraingo etxetzar piloa ikusi zuelarik, negarrez hasi zen.
|
|
|
jende xehea zen, espontaneoa, esker onekoa... baita, zentzu batean, kutsatu gabekoa ere –gaitzak kutsatutako izakia da gizakia, definizioz–, nahiz eta giroari zeriòn kiratsak –boterekeria eta beldurra nahastuta dabiltzan lurretan nonahiko landarea da zaborrarena– guztiak kutsatzen zituen, batzuk gehiago eta beste batzuk gutxiago, hain zen jende hura manipulagarria eta erabilerraza; haiek izaten ziren, beraz, Domingoren arnasgune bakarrak, orduan bereganatzen baitzuen probetxuzko zerbait egiten ari zelako sentipena, zeren eta gero, teniente batek ematen zuèn elektrikzitate ikastarora joaten hasi zenean, ikasleen artean sarjentua topatu baitzuen, bere zoritxarrerako: esan nahi baita Domingok nekez
|
jarrai
zitzakeela eskola haiek behar bezala, sarjentuaren presentzia hutsak arreta desbideratzen baitzion, gizon hura itzal bat balitz bezala eta arantza bat Domingok bere baitatik ezin kendu zuena; goizetik, beraz, Domingok sarjentuaren erasoak eta oilarkeriak pairatu behar zituen, baina arratsaldeetakoa ez zen askoz hobea, sarjentuaren presentzia ur tanta bat bezalakoa baitzen, Domingoren buru gainera...
|
|
|
potroak, batez ere! –, eta berak, Domingok ez bezala, ez zituela, alor hartan behintzat ez: ...rua gerra batean, fusila eskuan hartuta etsaiari aurre egiten, baina, halakoetan ere, oinez irudikatzen zuen, airean nekez; beste datu bat ere erabil zezakeen Nazario Orbek memento haietan, apika Domingo, ipurtarin hutsa eta menderagaitza zirudiena, guztiz mende agertzen baitzitzaion noiznahi, bere iparraren jabe behingoz, egun batean eredutzat ere hartu ez zuen, bada, anai arrebek haren etsenplua
|
jarrai
zezaten!; eta orain zer –galdetu zion Nazariok bere buruari, menturaz–, saririk gabe utzi behar ote dugu mutila?; jakin ere bazekien, halaber –jakingo ez zuen, bada! –, fabrika zela orbetarren ezaugarri nagusia, eta errealitate hartara makurtu behar zuela orbetar bakoitzak bere nahia eta borondatea, interes partikularrak interes orokorren zerbitzuan, abiapuntu sendorik ezean e...
|
|
|
Zegoèn lekutik, Gabinok ongi
|
jarrai
zezakeen eszena; are gehiago: Gabinoren begi mugimendu biziei erreparatuz gero, ezin ziurrago baiezta zitekeen ezen Gabinok arreta handiz jarraitu zuela eszena hura; esan nahi baita Gabinok zehatz mehatz jaso zituela bai Rodolforen eta Alfredoren erreakzioen xehetasunak, bai Lorenzorenak berarenak eta Lorenzoren barrearekin bat egin zutèn hiruzpalau gizonenak ere; erreakzio haietatik, baina, don Alfredorena izan zen –haren lehenengo interbentzioa– zirrararik handiena eragin ziona –une hartan, begiak ohi ez bezala zabaldu zituen Gabinok behintzat, harridurazko zirrarak hartuta, antza–, nahiz eta jarraian halatsu segitu, bere begi zabalduekin Lorenzori begira, honen barre egitetik isiltzerainoko erantzun mailakatuak don Alfredoren jardunak bezainbat harritu balu bezala; gero, begiak itxi eta ireki zituen hiru bider, ezinegonaren menera edo; Gabinok, izan ere, buruan itsatsia behar zuen Felipe Gastaminzaren karta –paragrafo batzuk ere ikasiak behar zituen buruz, hamar bat aldiz irakurri zuenez–, euskaldunen sufrimenduez mintzatzen zitzaiona:
|
|
2010
|
|
|
ezin lehiatu baitzen, ez zen zaldiz ibiltzeko gai, ez zen automobila gidatzeko gai, ez zen boxeoa praktikatzeko gai?, joko zelaia aldatu, eta minaren eta gorputzaren alde ilunaren zerbitzuan jarri zen? joko zelai hartan bai, lehenetan lehena izaten
|
jarrai
baitzezakeen: horixe zen, izan ere, kontua, lehenetan lehena izaten jarraitzea, besteak baino gehiago, besteak baino gorago.
|
|
|
Mota guztietako argudioak nituen, hortaz, neure beldur koldarkeriak ezkutatzeko. Zeren ziur bainago bai beldurra eta bai koldarkeria ere argudioen eragile izan nituela, sorburuan eta modu inkontziente batean bai bederen, nahiz eta efektuak istantean estali zuen kausa, beldur koldarkerien errealitateak bere gordean
|
jarrai
zezan, inkontzientetik kontzienterako jauzia egin gabe, errealitateari bere errealtasuna ukatzeko trikimailurik sofistikatuenean, errealitatea, kontzientea den heinean da errealitate?, munduan ez baitago oilarrik bere oilartasuna beldurraren eta koldarkeriaren lumen gainean eraiki dezakeenik, eta nik neure oilartasuna erakutsi behar bainion bidean atera zitzaidàn oilandari. Hara nola galtzen dugun mundu kontziente inkontzienteen arteko ispilu jokoetan geure barne mugimenduen perspektiba, geure ekintzen balorazio zehatz eta objektibo bat eragozten diguna, bizi sena eta harrotasuna tartean dabiltzanean, harrotasuna bizi senaren eta bizinahiaren aldaera bat besterik ez da, besteak baino gehiago izatera eta besteen gainetik bizitzera bultzatzen gaituena?
|
|
|
Ez al dakizue, bada, erregeari Jainkoagandik datorkiola duen boterea? Baina Mateo Morralek huts egin zuen, eta horrek erakusten du Jainkoak erregea bere erregetzan nahi duela, Espainian gobernatzen
|
jarrai
dezan. Izan ere, espainiar guztiok gara baztergarriak eta bakarra bazterrezina; izan ere, Espainia espainiarron etxea da, eta erregea etxeko zutabe nagusia!?.
|
|
|
–Goazen hauei erakustera hau serio doala. Jarrai dezatela, nahi badute, errenditu gabe,
|
jarrai
dezatela kontrolengatik eta abarrengatik kexatzen, baina erakutsi egingo diegu prest gaudela akordio politiko bat egiteko??.
|
|
|
zuek sar itzazue palak lurrean barnago eta besteok
|
jarrai
ezazue dantzarako jotzen
|
|
|
Banekien, utziz gero, Alex June kontsolatzen saiatzeaz gain, algaraka jartzeko gai zela, eta ni han izango ez banintz bezala
|
jarrai
zezaketela, irriz, fantaseatuz, galtzada harri baten edertasuna miretsiz. Alexen esku hartzea ebitatu behar nuen, kosta ahala kosta.
|
|
|
–Nahikoa hitz egin dugu oraingoz, esan zuen, zalantzatsu?, eta geroago
|
jarrai
dezakegu, seme. Ia matutien ordua da.
|
|
|
Neure burua prestatu behar dut beste monjeekin kantatzeko. Entzuten gera zaitezke, nahi baduzu, eta gero
|
jarrai
dezakegu berbaz, edo bestela...
|
|
|
Beharbada, eta besterik gabe, paseatzeko aukera ematen zidan, aspaldi hartan oso gutxi egiten nuen gauza, soin atal zurrunduak astintzeko eta buru zamatua egurasteko. Pauso arinean ibiltzen ohitu ginen, euri nahiz ateri izan; batzuetan isilik eta besteetan berriketan, baina halakoetan ere pilotu automatiko antzeko bat garatu nuen, Felixinen hitzei arreta gehiegi eskaini gabe, noizean behin bai ez edo galderatxoren bat erantsita, hark bere solasean lasai
|
jarrai
zezan.
|
|
|
Baina Teok are gehiago nahi zuen: atseginaren joko zelaian —gorputzaren alde argiak argitutakoan, alegia— ezin lehiatu baitzen —ez zen zaldiz ibiltzeko gai, ez zen automobila gidatzeko gai, ez zen boxeoa praktikatzeko gai—, joko zelaia aldatu, eta minaren eta gorputzaren alde ilunaren zerbitzuan jarri zen... joko zelai hartan bai, lehenetan lehena izaten
|
jarrai
baitzezakeen: horixe zen, izan ere, kontua, lehenetan lehena izaten jarraitzea, besteak baino gehiago, besteak baino gorago.
|
|
|
Ez al dakizue, bada, erregeari Jainkoagandik datorkiola duen boterea? Baina Mateo Morralek huts egin zuen, eta horrek erakusten du Jainkoak erregea bere erregetzan nahi duela, Espainian gobernatzen
|
jarrai
dezan. Izan ere, espainiar guztiok gara baztergarriak eta bakarra bazterrezina; izan ere, Espainia espainiarron etxea da, eta erregea etxeko zutabe nagusia!".
|
|
|
Mota guztietako argudioak nituen, hortaz, neure beldur koldarkeriak ezkutatzeko. Zeren ziur bainago bai beldurra eta bai koldarkeria ere argudioen eragile izan nituela, sorburuan eta modu inkontziente batean bai bederen, nahiz eta efektuak istantean estali zuen kausa, beldur koldarkerien errealitateak bere gordean
|
jarrai
zezan, inkontzientetik kontzienterako jauzia egin gabe, errealitateari bere errealtasuna ukatzeko trikimailurik sofistikatuenean —errealitatea, kontzientea den heinean da errealitate—, munduan ez baitago oilarrik bere oilartasuna beldurraren eta koldarkeriaren lumen gainean eraiki dezakeenik, eta nik neure oilartasuna erakutsi behar bainion bidean atera zitzaidàn oilandari.... Hara nola galtzen dugun mundu kontziente inkontzienteen arteko ispilu jokoetan geure barne mugimenduen perspektiba, geure ekintzen balorazio zehatz eta objektibo bat eragozten diguna, bizi sena eta harrotasuna tartean dabiltzanean —harrotasuna bizi senaren eta bizinahiaren aldaera bat besterik ez da, besteak baino gehiago izatera eta besteen gainetik bizitzera bultzatzen gaituena— zernahi gerta baitaiteke, baita errealitatearen manipulaziorik oiesena ere, bizi senak bizitzaren interesen arabera moldatua betiere... nahiz eta autodefentsa mekanismoen erantzun bat ere izan daitekeen, gure sentimendu onen ustezko lorategi perfumatuari bat batean simaurraren kiratsa dariola egiaztatzea jasanezin egingo bailitzaiguke... bizitza hain da ederra, eta nola ibiliko gara, bada, gau eta egun, hatzak sudurrean jarrita!
|
|
2011
|
|
|
Fiskala: Garbi dago erantzuna, baina
|
jarrai
ezazu.
|
|
|
Isiltasun pixka bat, fiskal jauna. Meegeren jauna, nik ez dut onartzen diferentziak legearen edo moralaren esparrukoak bakarrik direnik, baina
|
jarrai
ezazu.
|
|
|
–Aktorearen egoera ere ulertu egin behar da?
|
jarrai
zezakeen Nadiak?. Idazlearen emaztea jatetxe atarian ikusi orduko gera daiteke liluraturik.
|
|
|
Ez daki nora joan Jose Luzaidek, behe lainoaren korrontea
|
jarrai
lezake, baina ez daki norantz doan.
|
|
|
–Madrilen ezin itzulizko itun bat egin dute euskal erakundeek negozioak egiten
|
jarrai
dezaten?.
|
|
|
Orduko ipurdi pinpirina mantentzen duela pentsatu dut bizkarra erakutsi didanean eta begiraleren batek zerbait esango diola lata okerturik bidea zerbezaz zikintzen jarraitzen badu. Tupustean jiratu da eta ez dit gelditzeko denborarik eman, besoa heldu diot gorputzek banandurik
|
jarrai
zezaten.
|
|
|
Landetako etxera iritsi zenean oporretako etxeen hats izoztuak hartu zuen Elisa, berogailuak piztea izan zen egin zuen lehena, eta leihoak ireki, egin behar ez den zerbait, idatziz batez ere, ekologismoaren izenean, baina behar zuen, usainengatik, usainak ere airatu behar zituen, iraganeko asperdurarekin mehatxatzen zuten aromak. . Puntu hori ez diet inoiz sinetsi, denok ekologista izan gaitezkeela; nik birziklatzen badut beste norbaitek produzitzen
|
jarrai
dezan da, eta ez nago prest Coca Colaren zabor biltzailea izateko, ez nago prest oro har zabor biltzaile izateko?. Denbora luzez egon zen egoitzari begira (sabai altuak, pareta zuriak, altzari gutxi, egurrezkoak, eta isiltasuna, bigarren solairuko logeletara igotzeko eskaileraren ondoan tximinia bat, egongelari begira, sukaldearen egoitza berean; beretzat erosi zuten etxe hura berez, senarrak nahiago zituen mendi irteerak, aldapa handirik gabeak); zer kendu eta zer jarri irudikatuz aritu zen, zer jarrik umorea hobetzen zion, zer kenduk ere bai, baina gutxiago, iragana konbokatzea bezala baita objektuotan pentsatzea, eta lehenbailehen garbiketa egin behar zuela erabaki zuen, zer jarri baizik ez pentsatzeko.
|
|
|
manifan oihukatzeko, Aitorren kasuan errezitatzeko. Agian normalagoa zen bere jarrera nire asaldura konstantea baino; biok genituen klase ertaineko gurasoak (gure gurasoen klase ertaina, herrian zegoen ia bakarra bestalde, ez gure mila eurotakoa), kontsumoa bermatzen duen klase ertainekoak, erosten
|
jarrai
zezaten; gure kobertura publikoarekin, institutua, eskolaz kanpoko klaseak, jatetxeak, oporrak, unibertsitatea, pisu konpartitua; gatazkari dagokionean ikusleago ginen aktore baino, gure gurasoak ere iraultzazaleak izanik, baina ez beraien seme alaba biologikoak beraien belaunaldiak egindako lubakietan sar zitezen ez ekiditeko adina, gu hobe lizentziatu; tira, Herrian gehiengoa zen aldean geunden... Ez zen eguna histeria egoeran pasatzeko egokiera, baina burges txikiaren epika behar eta kulpa sentimenduak ez du mugarik, besteen sufrimenduak nirea behar zuen, besteek sufritzen bazuten eta nik ez, sufrimendu hori merezi izateko adina borrokatu ez nintzelako zen, besteei egiten uzten nielako nire helburuak defenda zitzaten.
|
|
|
...ontziente ote den oso ziur ez dakidan norbait izanik; Elisa ezagutzeko aukerarik ez dut izan probidentzia tarteko bere iritziaren berri izateko, eta Lurrekin ez da erraza jakiten noiz ari den isiltzen, noiz onartzen; baina hala balitz, fiskalen baten eskuetara kasua iritsiz gero, eta editore baten hitzek kontuan eraginik izango ez duten ziurtasunez bada ere, eskatuko nuke Amalurri uzteko kartzelan
|
jarrai
dezan. Ez luke hemen kanpoan bizitzen asmatuko.
|
|
|
–Barruan
|
jarrai
dezakegu hizketan.
|
|
|
Inbidiaz gaixo nengoen, keinuengatik besterik ez bada, eskuak estuturik bietako baten bizkarraren atzean jarririk egotea, burua bestearen sorbaldan, bikoterik gabe eta sexu errituekiko arrotz, mundu estetiko/ liturgiko oso bat ixten zitzaidan, oso platoniko eta pasionalki maitemintzen banintzen ere, eta etengabe. Garai hartan berak, Izarok, mespretxa nintzakeen, sozialki kotizatzen zuena bera zenez, nik itzalean
|
jarrai
nezakeen guaparen aholkulari espiritual, edo alde egin. Nirea beste liga bat zen.
|
|
|
–Ikuspegi honen arabera, ahuldutako hizkuntza indarberritzeak zera esan nahi du: hizkuntza horrek egungo hiztun taldeetan bizirik
|
jarrai
dezan lortzea edota, jarraipen bide hori eten egin bada, hizkuntza hori berriro ere belaunez belaun ama hizkuntza gisa transmititu dadin segurtatzea. Soziologo askorentzat, hortxe dago gakoa:
|
|
|
–Katalanek elebiduak izan behar dute, Kataluniara datozen gaztelaniadunek elebakarrak izaten
|
jarrai
dezaten. Eta gaztelaniadun haietako batek guri katalanez hitz egiteko adeitasuna badu, eskertu egin behar diogu, eta haren keinua borondate pertsonal oneko ekintzatzat hartu, eta ez haren oinarrizko betebehartzat?.
|
|
|
Ez zuten ulertu zer adierazi nahi nuen, eta batzarrarekin
|
jarrai
genezala proposatu zuen.
|
|
|
–Hasieran, zuk emandako arrastoari jarraiki, Holokaustoaren artxiboak zaintzen dituen erakunde judu batekin jarri ginen harremanetan, baina ez zuten Fritz Heinrich izeneko gerra kriminal nazirik aurkitu. Izen faltsua izan zitekeenez, haren argazkia eta datuak eman genizkien, beren artxiboetan bila
|
jarrai
zezaten, baina alferrik. Aldi berean, Heinrichi helarazi zenioten transferentzia haren datuekin lan egin genuen... eta ustekabe galanta hartu genuen.
|
|
2012
|
|
|
edo
|
jarrai
dezatela, azkar?
|
|
|
Atzo izan nuen aurreneko zita lehenengo buruz burukoa? berak ere idazten
|
jarrai
dezadan aholkatu dit. Edo ez.
|
|
|
Beti berdin, pentsatu duzu. Haserretzeko nahikoa arrazoi izan dezakezu, amonarekin maiz gertatzen den bezala, baina elkarrizketak aurrera
|
jarrai
dezan ahalegin txiki bat egingo duzu.
|
|
|
Baina haurrarena? Egun, Mikelen egoera den bezalakoa izanda eta, bestalde, Osakidetzak erietxetako interno postuen lan deialdia egin berria duela jakinda, datorren irailaren hasierarako estu ibiliko da Naroa oposaketa ondo prestatzeko?, nola
|
jarrai
dezake aita izan nahi horrekin tematuta. Erabaki horiek, hausnartu du, sinpleak izaten dira beti gizonezkoentzat.
|
|
|
Juliak zerbait galdetzekoa egin zuen, baina keinu bat egin zion Joni,
|
jarrai
zezan.
|
|
|
Zuk nahi baduzu, Edurne, progrearen papera jokatzen
|
jarrai
dezakezu. Zure seme alaben hezkuntzaren kalitatea zure kontua da, eta kulturaniztasunera jolastea, marokoarrez beteriko zure eskola publiko horretan, oso polita.
|
|
|
Zenbat bisita behar dira kanpoan guretako lekurik badela sinesten
|
jarrai
dezagun?
|
|
2013
|
|
|
Ez bata bestea baino asmatuagoa. Bueltaren bueltan topatutako istorioa, norbera asmatzen, edo sortzen, hurrengo gertakari bat sortu behar den moduan, bizitzan zein liburuan, istorioak aurrera
|
jarrai
dezan.
|
|
|
Izatearen ehiztaria. Puntu batzuetan Gantzarain sartuko nuke nire kontakizunean berak
|
jarrai
zezan, nik gura dudana esaten, neuk baino hobeto.
|
|
|
Xeikak traktoreari buruzko bere kalaka harekin
|
jarrai
zezakeen, Abdul Alim are gehiago estutuz, baina ez zuen egin, biharamun goizean, bisitaria agurtzeko orduan, berriro oroitarazi bazion ere:
|
|
|
Nire ustez haren erruz zaude orain zauden bezala. Baina
|
jarrai
ezazu hasitakoa, bestela ez dugu inoiz amaituko eztabaida. Zer gertatu zen hamalau urte zenituztenean?
|
|
|
Mertzenarioak kontratatzeko, eskura zuten merkatura jo zuten Espainiako zerbitzu sekretuek: batetik, bazen Italiako Justiziatik ihesi Espainian babes hartu zuen faxista italiarren komunitate bat; bestetik, OAS Armada Sekretuaren Erakundeko kideekin harremanetan sartu ziren. OAS 1961ean sortu zuten, Parisen, Aljeriak Frantziaren mende
|
jarrai
zezan?; azkenik, Espainian aktibo zeuden eskuin muturreko indarrekin hitzartuta zeuden.
|
|
|
–hots egin zuen Elizabethek?. Dohain berezia da hori, eta berezi izaten
|
jarrai
dezan gura nuke, halako ezagun asko edukitzea galera handia izango litzatekeelako niretzat. Bihotzez maite dut barrea.
|
|
|
Xeikak traktoreari buruzko bere kalaka harekin
|
jarrai
zezakeen, Abdul Alim are gehiago estutuz, baina ez zuen egin... biharamun goizean, bisitaria agurtzeko orduan, berriro oroitarazi bazion ere:
|
|
2014
|
|
|
Edonola ere, bestondo tamalgarri hau positibotzat jo behar dut ezinbestean, izan ere, nire pisukide estatubatuar alkoholiko ofizialak behin esan zidan Gaitzaren (hala esaten diote AAn) 13 lehen zantzua biharamun absentzia dela, eta hemen dirauela berresteak adierazten dit oraindik ez dudala nire kuota agortu, oraindik
|
jarrai
dezakedala arazoek gainezka egiten didatenean zama osoa botilari egozten eta behin ongi kargatuta nagoenean, larrua jotzen diedanei berotasun epidermiko ebasiboa galdatzen, nahiz eta atzo nik neuk paratu bi urtez bizimodu horrekin segitzea eragotziko duen murruaren lehendabiziko harria Z rekin xirrika hasi nintzen kliskadan bertan, hori une honetan oraindik ezin jakin dezakedan arren, noski.... Etsian altxatzen naiz beraz, maindireetatik sukalderantz, izterren barnealdea gorrituta eta zenbait tokitan odolduta daukanaren pauso geldo eta bananduaz, eta ura suan jartzen dut, teontziaren barnean irakinarazten.
|
|
|
Mutil traketsenak ditun dantzan trebatzeko egokienak. Haien urratsei
|
jarrai
badiezaieken eta gainera xarmagarri geratu, edozer egiteko gai izanen haiz, baita etxe orratz baten adinako hesi batean barrena tanke bati jarraitzeko ere.
|
|
|
Hori aldez aurretiko datu, enpiriko? eta abiapuntu deklaraturik, razionalista moduan
|
jarrai
genezake. Zertarako egin arazorik:
|
|
|
Itzuleran, bere ametsetako Berlin bisitatu du, han Henriette arrebarekin elkartu (Renanen bizitzan, pentsamendu kritikoan ere, guztiz garrantzitsua izan da arrebaren laguntza eta eragina) 150, eta biak Parisen jarri dira bizitzen. 1851n Biblioteka Nazionalean lana eman diote supernumerario bezala, horrela ikerlanetan
|
jarrai
lezake eta tesia amaitu, Averroès et l, averroisme (1852). Engoitik Renan Sorbonan nahiz Frantziako Kolegioan momentuko intelektual sonatuenekin harremanetan dago (Burnouf indologoa, Cousin filosofoa, filosofia alemana Frantzian hedatzen ari dena?, Quinet, A. Thierry eta Michelet historialariak, etab.), eta 1852tik aurrera bi aldizkari prestigiozkotan bere artikuluak publikatzen ditu:
|
|
|
Halaxe kontatu dit Josu Aginagak telefonoz hitz egiten ari garela, eta nik berehala jakin dut Rosario Landa ez zela Klemente eta biok bilatzen dugun errudun potentziala. Edozein modutan, Josu animatu dut hizketan
|
jarrai
dezan, berriketaldi hau probetxuzkoa izango zaigula uste dudalako.
|
|
|
Anderri so egin zion, hau bere txokora itzuli zen arte. Keinua egin zion Patxiri
|
jarrai
zezan.
|
|
2015
|
|
|
Zirkunstantzia horien ondorioa da gutako bakoitza, baina zirkunstantzia horiekin borroka egiten ere ikasi dugu, nik uste. Gehiago jakin nahi duenak,
|
jarrai
dezala orriok irakurtzen.
|
|
|
Zuk, nik badakit, landareak eta zuhaitzak eta loreak eta fruituak behar zenituen bizitzeko, naturaren misterio jatorrizkoa, aldakuntza etengabearen miraria. Hori badaukazu han, hortxe eskura ezpainetan,
|
jarrai
dezakezu kantuan eta poemak idazten, hautsaren elurretik orain, baina betiko umorez eta melankoliaz, ahal bazenu, mesedez. Jaio, bizi eta hil, eta zerbait eskatzen duzu?
|
|
|
Dena bere garaian iritsiko da, jaunak. Bien bitartean,
|
jarrai
dezagun lanean. Galdetzen nion neure buruari ea badakizuen zertara bildu garen hemen, zertarako, zergatik zuek?
|
|
|
Ez dakit ongi ulertzen zaidan? (barre egiten du, barre urduri izuzkoa) Tira,
|
jarrai
dezadan: hitza irekia mantentzeko, herioren gainetik hegan egiteko?
|