|
2000
|
|
|
Poesiak badu bere zailtasuna, geometriak planoaren azpia ere
|
jakin
behar duen gisan azaldu nahi baitu ilargiaren ostea; are gehiago, poesia ezagupide modu berezia da. Den mendreneko ahalegina eskatzen eta bide laburrena eskaintzen duen gure egungo literatura prosaikotu honetan ez da harritzekoa" poesia hermetikoa" izeneko lelopean kokatu izana kritikoek Iñigo Aranbarriren lehen bi liburuak.
|
|
|
Liburutegiek1 gizartearen aurrean beraien benetako balioa azaltzen (saltzen) hasi behar dute, arazoak konpontzeko gaitasuna agertu behar dute, egoera ekonomiko berri honetan beharrak asetzen
|
jakin
behar dute.
|
|
2001
|
|
|
Ez naiz, norbaitek pentsa dezakeen bezala, kritika justiziero bat aldarrikatzen ari: kritikoak, ez edo baina esaten ausartu behar duen bezala, bai esaten
|
jakin
behar du, baita ere. Edozelan ere, ziur nago (ia):
|
|
|
euren alde egiteko erabilgarri dituzten baliabideak oso eskasak dira, hizkuntza boteretsuek dituztenekin konparatuta. Horregatik, ondo
|
jakin
behar dugu indarrak biltzen eta ondo erabiltzen; plangintza zorrotzaren eskutik, hain zuzen; bestela, errekurtsoak alferrik galduko dira-eta.
|
|
|
Hiruzpalau pasartetan irakurri dut Krutwigek edo Txillardegik diotena, abertzale batek, koherentea bada, euskara
|
jakin
behar duela. Eta hortik atera nahi dute euskara eta abertzaletasuna banaezinezko lokarriz elkartutadaudela.
|
|
2002
|
|
|
Gurasoek garbi ikusten dute: gure haurrek, Euskal Herrian biziko badira, euskaraz
|
jakin
behar dute.
|
|
|
EAEko gazteek hezkuntza prozesua amaitzean euskara
|
jakin
behar duten bezala, irakasleek ere ikasgaiak euskaraz emateko gaitasuna izan lukete.
|
|
|
Edozein herritan unibertsitateko irakasleek bertakohizkuntza
|
jakin
behar dute, eta Euskal Herrian ere horige rtatzea izango litzateke normala, eta, ondorioz, hizkuntzno rmalizaziorako ezinbesteko urratsa den hori egitea.
|
|
2003
|
|
|
orain hamar urte10 gaztetik 6k egiten zuen" Euskal Herrian jende guztiak euskaraz hitz egin lukeelako" iritziaz bat, orain berriz 4k baino ez. Euskara
|
jakin
beharraz zuten iritzia ez da, ordea, ordutik hona aldatu.
|
|
|
Hogei urte iraun zuen euskaroen elkargoak eta desagertu zen une berean, 1896an alegia, izan zuen ohorezko lehen goratzarre ofiziala euskarak Nafarroan. Ezusteko bitxi preziatu baten bidez, Nafarroako Diputazioak bere hizkuntza zaharraren aldeko adierazpen sentibera bidali zion Gipuzkoako Aldundiari, atsegin handiz txalotuz aurrerantzean maisuek euskara
|
jakin
behar zutelako erabakia. Jakingarria da benetan adierazpen luzean agertzenduen euskararenganako atxikimendua.
|
|
2004
|
|
|
Egiten
|
jakin
behar dituen eta lortu behar dituen trebetasunak
|
|
|
Agian ez da kasualitate, Inma, ideia hau harrikoa egiten ari nintzen bitartean bururatu izana. Agian emakume batek idazle izatea erabakitzen duenean
|
jakin
behar du, aldez aurretik, arlo publikoan aritzeak baduela bere ordaina, eta beti izango dela adin txikikoa, edozein adinekin bada ere, edozein lan egiten badu ere. Izenaz deitua izango da, eta ez deituraz, umeeide itzen zaien modu berean; heldugabea dela esango dioeditoreak, liburuaren tituluaz zalantza duenean; bere lanari buruz idatzitako kritika ez du bilatuko gainontzeko idazleen lanari eskaintzen zaion atalaren barruan, baizik eta, beti ere, aparteko kapitulu batean," bera bezalakoak" di renei buruz hitz egiten den kapituluan alegia, zerenemakume izate hutsak berdindu egiten baititu emakumeidazle guztiak, axola gabe zertaz, nola, non eta zenbat kalitaterekin idazten duten.
|
|
2005
|
|
|
Berriz idazten hasi zenerako, bere ilobentzat zeuzkan buruan, jakinarazi nahi zien bizimodua ez dela beti erraza. baziren
|
jakin
behar zuten. bagara, jakin behar dugu.
|
|
|
baziren jakin behar zuten. bagara,
|
jakin
behar dugu.
|
|
|
• Hizkuntz gaitasuna. Euskaraz
|
jakin
behar du gazteak.
|
|
|
Droga hartzen duenak
|
jakin
behar du, argi baino argiago, bere burua hondamendira daramala. Debekatzearekin ez da gauza handirik egiten.
|
|
2006
|
|
|
• Zer da Euskal Herrian bizi den pertsona kultu batek Euskal Herriaz eta munduaz ezagutu behar duena, egiten
|
jakin
behar duena eta bereganatu lituzkeen balioak eta jarrerak? (Bizitza guztirako kultur ibilbidea).
|
|
|
• Zein dira, Derrigorrezko Bigarren Hezkuntza bukatzean, Euskal Herriko eskoletan ikasten ari den hamasei urteko gazte batek euskal kulturari eta kultura unibertsalari buruz gutxienez ezagutu behar dituen gertaera eta kontzeptuak, lortu behar dituen trebetasunak eta egiten
|
jakin
behar dituen prozedurak, eta beraganatu behar dituen balioak eta jarrerak? (Derrigorrezko eskolaldirako proposamen irekia).
|
|
|
Zergatik? Bada begi bistan dago azken berrogeita hamar urteotan egin duzuen lana lan titanikoa izan dela, eta zentzu honetan
|
jakin
behar duzue bene benetan euskaldunok harro sentitzen garela zuek egindakoarekin eta batez ere emandako ereduarekin.
|
|
2007
|
|
|
Horri deritzo ikusgarritasuna. Izan bagaren arren, gutaz ere
|
jakin
behar dute. Nabarmentzeko ez da aski ozen berba egitea, argi, eredugarri ere aritu beharra dago.
|
|
2008
|
|
|
Jarduera horien guztien inguruko eztabaida soziala oraingoz hedatu ez bada, bere emaitzak oraindik erdipurdikoak direlako izango da seguru aski, gogoaren funtzioen teoria baliagarri baten ezean, bere ahaleginek ez dutelako eraginkortasun zehatzik. Ikusteko dago noraino joango diren eta zein tankera hartuko duten kontu horiek guztiek datozen urteetan, baina gure bizitzetan eragin sakona izan dezakeen zerbait garatzen ari dela
|
jakin
behar dugu, ustekabean harrapa ez gaitzan.
|
|
|
Egun normaltzat jotzen dugu agiri eta dokumentuak bi hizkuntzetan egin behar izatea, edozein ekitaldi antolatzean itzulpenaren beharrizana kontuan hartzea; eta alderdi espainolen buruzagiak EAEko erakundeetara ailegatu nahi izanez gero, badakite hizkuntza
|
jakin
behar dutela neurriren batean, eta hura erabiltzen ahalegintzen dira kanpainan ez bada ere. Hau da, sakon sartu da ez dela gauza bera jardutea politikagintzan Malagan edo Donostian, Bilbon edo Pontevedran.
|
|
2010
|
|
|
Lehenengo gauza eta garrantzitsuena: nortaz ari garen
|
jakin
behar dugu. Idazlearen nondik norakoak izan behar dituzu, alegia; bere biografia, aurretiaz egindako lanak, adierazpenak... komenigarria litzateke liburu horretaz egin dituzten hiruzpalau kritika irakurtzea.
|
|
|
Izan nahi badugu
|
jakin
behar dugu zer garen, gure burua definitu behar dugu. Horretarako zehaztu behar dugu zer garen eta zer ez garen, konparazioak eginez.
|
|
2011
|
|
|
Baina, bestalde, Euskal Herrian, euskaldunen esparruan, hiztun desberdinen esparrua izan delako azken mila eta bi mila urteotan, ohikotzat hartu behar ditugu beste izendapenak, geureak ere badirelako. Guztiok guztiona ezagutu behar dugu eta gero bakoitzak gune eta giro bakoitzean
|
jakin
behar du izanari izen egokiena sartzen. Mugak jartzea, gobernu agindu batez, ez deritzot denik biderik egokiena.
|
|
|
Ez nuke esango gure herria zubi baten inguruan batzuetan bai besteetan ez batzen diren bi herrik osatzen dutela. Atxagak, orduko hartan, esplikatu nahi zuen euskal jendeak kontzientzia hartu beharra zeukala euskal gizartearen zati bat baino ez zela, eta
|
jakin
behar zuela beste muturrean dagoen komunitatearekin batera bizitzen. Pentsatzen dut gaur egun ere gauza bera sinatuko lukeela.
|
|
2012
|
|
|
Hori da, ordea, Makiaveloren tesi garrantzitsuena, bere filosofia politikoari indarra ematen diona, eta Weberrek tesi horixe jasoko du geroago," erantzukizunaren etika" eta" konbikzioaren etikaren" arteko bereizketa famatua egin zuenean9: politikariak gaizkiarengan sartzen
|
jakin
behar du, jakinduriaz, baina zalantzarik gabe, eta dena nahastu gabe. Weberrek Makiavelo aipatzen du, gainera, hark zera idatzi baitzuen Florentziar historietan:
|
|
2013
|
|
|
Tira, eztabaida horiek ere soziolinguistikaren iker eremutik kanpo daude; hori bai, batzuetan hausnarketa epistemologikoa egitea ezinbestekoa da ikerketetan eta eragin nahi dugun esparruan egoki aritzeko. Egoki egiteko, noski, zer egiten ari garen
|
jakin
behar dugu.
|
|
|
1) Adierazi nahi dudana zer den
|
jakin
behar dut. Ez da hain erraza, hori egiteak barneko mundu zabal bat suposatzen du; alegia, hizkuntza ondo menperatzea pentsatu ahal izateko.
|
|
|
noski; guk gure historia idazten
|
jakin
behar dugunez, gure kronikak idazten jakin behar dugu hein berean. Eta, horretarako, jakina, berrirakurri egin behar da orain arte gure historiaz idatzitakoa, hipotesi berriak zabaldu eta polemikak ireki, eta eztabaidatu ondoren ebatzi edota iritsi gure historia behar bezala ulertaraztera.
|
|
|
noski; guk gure historia idazten jakin behar dugunez, gure kronikak idazten
|
jakin
behar dugu hein berean. Eta, horretarako, jakina, berrirakurri egin behar da orain arte gure historiaz idatzitakoa, hipotesi berriak zabaldu eta polemikak ireki, eta eztabaidatu ondoren ebatzi edota iritsi gure historia behar bezala ulertaraztera.
|
|
2015
|
|
|
ETAk Santanderko kantera batean dinamita ostu zuen, eta esan zutenez, dinamita hori Zornotzan, pasaeran, egon omen zen esan dugun kontratistak konstrukzioan zituen etxebizitzetako lonjaren batean, eta gurean bazkaltzen eta lo egiten gelditzen zen langileen bila hasi ziren, zerbait
|
jakin
behar zutelakoan. Guardia zibilak beraiengatik galdezka zebiltzala jakin zutenean, desagertu egin ziren hemendik.
|
|
|
Azkenik, gatazkaren bi dimentsioak erlazionatzeko gai izan behar dugu, eta bakoitzean emakumeek zein gizonek zer rol bete izan duten
|
jakin
behar dugu. Dimentsio publikoan, eztabaida eta borrokarako espazioan, full time ko militanteak egon dira beti; dimentsio pribatuan, ordea, full time ko zaintzaileak.
|
|
|
Programak gizakiok sortzen ditugun agindu segidak besterik ez dira, eta, beraz, aldagarriak; baina, horretarako, programazioaren oinarriak ezagutzea beharrezkoa da. Horrek ez du esan nahi denok bikain programatzen
|
jakin
behar dugunik, baina bai programazioaren logika ulertzera iritsi genukeela.
|
|
2017
|
|
|
Horrela ezin dugu aske izan. Sortzaileak sortu duena, benetan gainerakoentzako sortu badu, ez luke trabarik egin behar eta desagertzen
|
jakin
behar luke: artista nartzisista egolatra horiek argazkietan egunero ikusten baditugu, ongizate komunaz ahaztu direlako da, publikoa beren zerbitzura jarri dutelako, alderantziz izan lukeenean.
|
|
2018
|
|
|
Horregatik, nahiz eta zaila egiten zaidan batuak etorkizunean izan lituzkeen erronkak zehaztea, uste dut hizkuntza batek
|
jakin
behar duela bizi dituen garaietara egokitzen. Hizkuntza bizi bat, garaikidea izango dena, eta inondik ere ez atzerakoia, baztertzailea.
|
|
|
Gure lana ez da fisikoa bakarrik, zeren eta
|
jakin
behar dituzu pertsona bakoitzaren pautak. Adibidez, haginak, sonotoneak, gerrikoak... eraman behar dituzten gauza guztiak.
|
|
2021
|
|
|
Jakituriak ere geure esku egon behar zuen: geuk
|
jakin
behar genuen, eta horrek Zientziaren eta horren ondoriozko Teknologien inoizko garapenik eta onarpenik sakonena ekarri zigun. Bitartekari gisa hasi zena helburu eta ardatz, destino bilakatu zen ondoren.
|
|
2023
|
|
|
Kontu handiz dira baloratu beharrekoak gerraurreko emakumeen testuak eta ekarpenak, izan zirena eta esan nahi izan zutena dagokion neurrian ulertzeko. Ongi
|
jakin
behar genuke zergatik idatzi zuen Euskal Herrira hurbildu zen emakumezko kazetari madrildar hark, 1931ko erreportajean, ondorengo hau:
|
|
|
Ongi
|
jakin
behar genuke. Eta, tamalez, ez dakigu.
|