|
2010
|
|
|
Ugartek
|
jakin
behar zuen hau guztia, bi alaba dituelako adin horren bueltan. Jerentea den euskaltzale porrokatua izaki, noski, ez zuen batere begi onez ikusiko" dena" (materialki zein kulturalki) eman zaien egungo gazteen erdal zaletasuna (ustez eta anti-sistema dena!).
|
|
|
Goizeko bekatuaz, bestalde, ia garbirik sentitzen nintzen, larrutan hain ondo egin ostean. Irauteko borrokan gizonak
|
jakin
behar du ingurua manipulatzen bere interesen alde, ze koño. Nire buruari barkamena ematen hasi, eta berehala harro sentitu nintzen goizean erakutsitako abileziaz.
|
|
|
Konkistatu gabe gelditu zen Nafarroan, Gaskoiez idatzi ziren foruak eta legeak Fors et Costumas deu Royaume de Navarre DecaPorts (1611) izenburupean. Bertan justiziako funtzionarioek lanpostua betetzeko herri mintzaira
|
jakin
behar zutela zehazten da:
|
|
|
" Matalasen esperientzia" ez ote denez belaunaldi horren buruetan alpha zerbait, zimendu eta oinarri, da egun batez ikertu. Alta, norbaitek jakitekotan, berek
|
jakin
behar lukete barneko aldeko zaletasunak zuela Baionako antzokia bete 1967an. Konplexua deitzen dudan adibide argiena zait EATB garaiko giro hura, auzoko baratzearen obsesioa, Galarrotsak festibalen plaketetarik izerditzen zena.
|
|
|
Ez zuen erabakitakoaz damutu nahi. Emakume baten aurrean amore eman izanak harritzen zuen batik bat printzea, baina Chiara, bere erraina izateaz gainera, Leonardo dogoaren alaba ere bazen, eta herri txiki baten biziraupenean agintariak
|
jakin
behar du, ihiaren gisan, haizearen menera makurtzen, zuhaitz tente harroak errotik erauzten eta botatzen baititu erauntsiak.
|
|
|
Marginalak kultura zentrala bere subkultura legitimatzeko ikasten duenean ere, kultura zentrala legitimatzen du. Markatuak, markatugabeak pentsatzen duena
|
jakin
behar du; alderantziz, berriz, nahikoa da estereotipo batzuekin.
|
|
2011
|
|
|
Gogo eman dezagun aberea hozten ahal dela ez bakarrik kanpotik, baina ere barnetik, hartzen ohi duen janari eta edariaren aldetik. Lehenik
|
jakin
behar dugun gauza bat da, behi xahaldunak behar duela anitz ur irentsi. Bertze abere guztiek bezala, hazkurriaren laguntzeko eta izerditan joanaren ordain, baina ere, esnearen emateko.
|
|
|
Baina, ez baduzu deus holakorik, ez duzu ere zeren ukan deusen beldurrik. Ezen,
|
jakin
behar duzu, eta oroit atxiki, gauza hau. Pozoiak ezin dezake kalterik egin larru osoaren gainean dagoeno.
|
|
|
Alegia, ez da aski eguna eta ordu egokienak finkatu eta kazetariei deitzea, hori edozeinek egin lezake, komunikazioan oso aditu izan gabe ere. Mikrofonoen aitzinean jarriko denak helarazi nahi duen mezua argi adierazteaz gain, ondorengo galderei egoki erantzuten ere
|
jakin
behar du. (Bada salbuespen bat:
|
|
|
Halaber, mina kentzen lagungarria dugu eta odola ere, irri egiten dugun bakoitzean, gusturago ibiltzen da zainetan barna. Bihotzeko arazoren bat duenak barre egitea horren aurkako botika ona dela
|
jakin
behar luke, eta loak hartzen ez gaituenerako ere ez omen da erremedio txarra. Arnasa hartzen laguntzen digu eta barre algarak negar bihurtzen badira, zortekoa zara adiskide:
|
|
|
Victor Serge errusiarra da, azaldu zuen liburu saltzaileak, tsarren garaietako iraultzailea eta, horregatik, zeharo ongi ezagutu zuen tsarren poliziaren errepresioa. Liburu honetan horretaz babesteko aholkuak ematen ditu, errepresioaz iraultzaile bakoitzak
|
jakin
behar duena, oso liburu aproposa egungo garaietarako, ezta. Bai, erantzun zuen kazetariak, gainera, hain zuzen ere, horretaz hitz egin nahi nuen zurekin, eusten diozu oraindik zure laguntza eskaintzari?
|
|
|
Aurpegi berdina jarri nuen nik, esan zuen Rosariok, eta beldur naiz ez ote den izanen tranparen bat. Tranpa izan ala ez, deitu dut,
|
jakin
behar dut hau guztia zer den...
|
|
|
Kopak altxatu eta, beste behin, topa egin zuten. Zehazki, esan zuen Giovannik, zenbat diru berreskuratu dugun
|
jakin
behar dugu, dena den, arma modernoen sortarako nahikoa eta sobera izanen dugu noski. Bobbyk eta Settimok zenbatzeari ekin ziotelarik, Giovannik mahai baten gainean utzitako larruzko maletatxoari erreparatu zion.
|
|
|
Diego Lopez leinu handiko gizon handiak
|
jakin
behar zukeen jainkosekin ez dagoela jolasik, eta bere zorigaiztoko amodioa" bai... baina" horietarikoa zela: andre ederra zuen, bai, baina ahuntz hankaduna zen; ezkonduko zela esan zion, baina baldintza batekin.
|
|
|
Bistan da, dena dela,* Dartikutza,* Tartikutza> Artikutza-n bezala, hemen ere disimilazioa izan dela, kasu honetan belar ahostunarena, hots, g — g> 0 — ggertatu dela (Gogaitolo> Ogaitolo; ikus Salaberri, 2011). Lehen lekukotasuneko elu bukaerak latinetikako ellu ren eratorria dela pentsarazten digu (cf. gaztelu castellu edo Uxueko Zautelu* sautellu saltellu), baina seguru egoteko oinarria zer den
|
jakin
behar genuke, eta ez dakigu.
|
|
2012
|
|
|
Hartara, beraz, autolaguntza. Ondoezak jota den pertsonak
|
jakin
behar du kanpo eragin gaizgarriek zauritu dutela, defentsa barik utzi, zorigaitzeko egin eta sorgor bilakatu. Eta, hala ere, bere baitan duela egoera iraultzeko ahalmena.
|
|
|
Estimulu erreakzio katean haustura bat dugu, aukerak zabaltzen dira eta erantzunak ere ugaldu, zerk erabakiko du zer? Esan bezala, psikea jende ilusioetan jokatzea da, baina hori egin ahal izateko, jokalariak hainbat eta hainbat erabaki hartu behar ditu, besteekin hitzartu behar du jokoa zertan den,
|
jakin
behar du zein den bere egitekoa. Labur esan, bere buruaz ohartu behar da.
|
|
|
Hemen irabazi eta galtzea dugu aukeran, tentu handiz ibili behar da, ondo kalkulatu zer egingo dugun, zer egingo diguten. Ziniko
|
jakin
behar dugu izaten, bestela ezin nork bere burua erraz manipulatu eta batez ere, xedeak argi edukita, joko sozialetan irabazi.
|
|
|
Hobe, beraz, aurrez aurreko borroka eta norgehiagoka zakarra baino, bitartekaritza eta negoziazio zuhurrak. Horretarako, barne grinari eutsi behar dio osaba zaharrak,
|
jakin
behar du" bitarteko onak" aukeratzen eta, iloba" psikoaholkulariaren" hitzei jarraikiz, haserreak eta nahigabeak baztertzen.
|
|
|
Aholku horiei ederto antzematen zaie psike modernoaren taxua. Ezer bainoago, nork bere burua inhibitzen eta desinhibitzen
|
jakin
behar du, nahikara. Kanpoko eraginek, eraso edo opari, norberaren arrazoiaren galbahetik pasata izango dute borondatezko erantzuna, ez pentsatu eta deliberatu gabeko erreakzio emozionalik.
|
|
|
Saint Jean Cap Ferrateko etxea ere hartzen zuen gaitzat. Emango zizkion xehetasunak Christinek, baina
|
jakin
behar zuen kostalde hartako administratzailea villa bat aurkitzekotan zela Petit Afrique auzoan, eta aberatsak zirenez —" gero eta aberatsagoak", zehazten zuen, hitz haiek azpimarratuz—, kaobaz hornituko zutela saloi berria.
|
|
|
Bazterketa onartzen, edo onartu gabe asumitzen, duten ikuspegi tolerante eta pluralistek
|
jakin
behar dute askapen mugimendua dela (azaldua eta oraindik. azaldu gabe dagokeena) egoera osoaren Egia artikulatzeko posizioan dagoena. Gizarte demokratiko, tolerante eta pluralista horren funtsezko egia antidemokratiko, intolerante eta monolitikoa antzematea eta agerian uztea, haren lubakitik bakarrik egin daiteke, ez" erdian" ustez orekatuta dagoen jarrera tokitik.
|
|
2013
|
|
|
Begiratu ekologiko batekin hizkuntzen gaiari heltzen diogunean,
|
jakin
behar dugu, eta bestela laster ohartuko gara, lur azpiko mina leherkariz jositako lurralde politikoan sartzen garela.
|
|
|
Aurrerago esango dugun moduan, estrategia orok bisioa edo etorkizun ikuspegia behar du gidari. Amets doituak marrazten
|
jakin
behar du, lausoen gainean, eta amets horiei begira estrategiaz lan egin.
|
|
2014
|
|
|
Egurgile zaharrek bizi agiria sartzen dute gutun azalean. Hiruhilabetero bizirik gaudela
|
jakin
behar dute pentsioa kobratuko badugu.
|
|
|
Ikusi nahiko nukeen zer ematen zuen, zer erliebe ezberdin hartzen zuen testuak, hauekin edo haiekin. Baina gauza bat
|
jakin
behar du ere behatzailegoak. Ez da on zuzendaria eta idazlea beti hor izatea.
|
|
|
Aitzinatzeko
|
jakin
behar dugu artedraman nor diren pertsonaiak oro eta zer lan egiten duten sortu dituen sisteman.
|
|
|
Liburuek, jakintsuek, etnologoek besteak beste, jatorria, esanahia ahitu diote eni ez dakidan toka hauen plagio txarra egitea. Zer
|
jakin
behar du bolant batek, zirtzil batek plazara jalgitzeko. Zerk bete behar dio gorputza ez dezagun ikus jantzi huts galdu bat espazio batean herrestan eta besterik ezean tontakeriak egiten?
|
|
|
Inkesta egitera edo mintzatzera joan nahi dugularik, ez hartu nahi etxean. Gauzañoa
|
jakin
behar dute antzerkilariek: gaiak badira edozein forma xintxika lezaketenak.
|
|
|
Ganbara honen argia Dut gogoan atxiki nahi Den mendrena hunki zure larruaren fina Zure begien ez gezurti hau Sekulan eginen ez dugun amodioa Dut gogoan nahi Norbaitek
|
jakin
behar du?
|
|
|
Badira aritzaileak eta besteak. Baina edozein antzerki onek
|
jakin
behar du kontatzen duen istorioa nori dion, publikoa nor den, bestenaz ez da komunikazio egiazkorik, ikuskizuna da.
|
|
2015
|
|
|
Identitatea identiko omen duguna, omen zaiguna, izan ohi da. Interpretatu beharra dugu,
|
jakin
beharra dugu zein diren zentzuzko portaera onargarria izateko bete behar ditugun jokatze arauak, eta horiek dira identitate soziokulturalen egitura, horietan bermatzen dira norberaren izate moduak. Jakite hura, bistan da, jakite praktikoa da oso.
|
|
|
Hal ohe ertzean eseri zen, galtzontzilo eta galtzerditan, zalantzaz gainezka. " Begira, Melissa, zenbait gauza
|
jakin
behar dituzu nitaz... Gauza asko.
|
|
|
—Ez. Nola
|
jakin
behar dut nor zareten?
|
|
|
—Lasai, Txabal. Gizona, nor garen
|
jakin
behar duzu. Zerbait entzun izanen duzu eta.
|
|
|
Baina esan beharrean nago,
|
jakin
behar zenukete, orain toki guztietatik hain urrun nagoenez, eskilarak behar ditudala zerurik dela sinisten jarraitzeko. Hori eta hainbeste esateko eskubidea izango ahal dut! Bai, ez zaudete, baina argazkiak ferekatzean esna daitezke behatz mamiak eskua mugiarazteko, aspaldian ferekatzeko ez bestetarako hain nagitua zen esku hori; eta behatz gogortuek ere ebakiko lukete airezko gotorlekua barruran...
|
|
|
[...] Aurrera egiteko determinazioak gorabehera guztien gainetik luke egon. Umiltasunetik denok
|
jakin
behar dugu hemen espainiar inposaketari aurre egiteko gehitzearen premia dagoela. Gehitzea da bidea, noski.
|
|
|
ELA guztiz konbentzituta dago beste autogobernu baterako bideak, demokratikoa ez bada, ez garamatzala inora, baketsua ez bada, ez duela inoiz lortuko behar duen gehiengoa eta jendearen atxikimendua. Beraz, ETAk
|
jakin
behar du ez duela lekurik, ez dugula behar, etorkizunerako bide honetan oztopoa dela. Gure arrazoiaren indarra, proiektuarekiko atxikidura, herriaren gogoa, arma nahikoak dira irabazteko.
|
|
|
Abagunea zaila da, asko kostata eraikitakoa oso erraz suntsitu baitaiteke; zuhur jokatu behar da, beraz, desadostasunak kanpora ateratzeko orduan, baita barne azalpenetan ere, ez indartzeko etxe barruko errezeloak; oraingo gatazka behin behinekoa delakoan jokatu, egoera hoztasunez kudeatu, eta LABekiko kolaborazioaren hipotesia lantzen jarraitu; harremanak zaindu eta ahalik eta gehien hitz egin nork bere LABeko mintzakideekin. Aurrera begira, batuketa dugu helburu, baina ez dago soilik gure esku; LABekoek
|
jakin
behar dute ez dugula onartuko familiako interesen lehenespenik.
|
|
|
Ados nago, etapentsatzen dut euskal hiztunen logika eta kriterioarekin antolatu liratekeela. Uste dut komunikabideotan dihardugunok
|
jakin
behar dugula zein den gure rola eta zein den gure papera komunikabide euskaltzale garen neurrian. Eta, beharbada, indar egin dugu rol ezberdindua agerikoagoa izan dadin.
|
|
|
Bestalde, edozein gerratan parte hartzea deliberatzen duenak
|
jakin
behar luke tortura (berdin leuna edo larria) etsaiak beraren kontra erabil ditzakeen taktiketako bat dela, eta prestatuta egon behar du horretarako. Gerran, maitasunean bezala, ‘denak balio duelako’ sasiargudio faltsuarekin praktikatzen da, gainera.
|
|
|
Aria hartan, gobernuaren manuz iparreko kostaldea korritzera ilkiak ziren, ez solament gerla ontziak, baina portu handietako motordun arrantza ontziak ere bai. Halaber, Gibaran, Playa Blancan, Pesqueron eta Moan begirantza postuak jarri zituzten, itsasoratzen ziren ontzi guztien berri
|
jakin
behar zutenak eta portutik ilkitzeko baimenak ematen zituztenak.
|
|
2016
|
|
|
Munibek El borracho burlado jendaurrerako prestatu eta urte eta erditsura sortu zen Matxinada. Hala ere Peñafloridako kondeak kastatik, hau da, aita kondeari ikasita
|
jakin
behar zuen matxino jendearen ezpalaz. Ez alferrik zen aurreko muturrean ibilitakoa Mutrikuko altxamendua erreprimitzen hamarkada batzuk lehenago.
|
|
|
Eta orduan berrogei bat urteko emakume britainiar itxurako batek: " Hik bahitu huen nire senarra, hik hil huen nire senarra, eta zera
|
jakin
behar duk, nik ez diadala barkatu, eta nire seme alabek ere ez diatela barkatu, eta zomorro bat bezala akabatzen baldin bahaute guk xanpainarekin ospatuko dugula, zerria, zerri nazkantea baizik ez haizena. Esan nian egunkarien bitartez, eta behar den aldi guztietan errepikatuko diat".
|
|
|
Den dena gal zezaketelarik, ez zuten, ahal bitartean, huskeriarik huskeriena ere galdu nahi izaten, eta beraien begietara xehetasun guzti guztiek nortasuna hartzen zuten, apartekoa eta gogoangarria. Ondo
|
jakin
behar zuten hori gaixoek, ondo deserrira abiatu behar izandakoek, ondo bere lagun ordurako hilek Sabino, Otaegi, Beraxa, ondo bere anaiak ere. " Egin nahi al duk zerbait erresidentziara joan aurretik?", berak.
|
|
|
Zurrumurruak betegarriak dira:
|
jakin
beharra dugu eta ezer gutxi dakigu. Apenas gure miserien deituraren bat.
|
|
2017
|
|
|
Espedizioari buruz gauza asko ikasi zituen ikusi berri zuen Scott jeneralarengandik, ordura arte Minak ez zekizkienak, nahiz eta espedizio burua izan. Alta, jasotako informazio horietatik guztietatik bat baino ez zien esan behar ofizialei, guztiek
|
jakin
behar zutena, luzaroan gordetzeak kalterik baino ez baitzien ekarriko gizon guztiei eta espedizioari berari. Mina susmoak hartuta bazegoen ere, Scottek jakinarazi zion, ofizial horien artean bazela gutxienez traidore bat, baina bazitekeela bat baino gehiago ere egotea eta, ezbairik gabe, traidore horiek espedizioaren arrakasta hondatu ahal zutela.
|
|
|
apaizgaiak (Joseph I.ak komentuak itxi baitzituen), gudaroste guztietako desertoreak, Tutera eta Zaragozako deskalabruetan sakabanaturiko soldaduak, itxura gaiztoko liskargileak, etxetik ihesi joandako gazteak eta, gainera, abenturari italiarrak, poloniarrak eta alemanak. Horiek guztiek
|
jakin
behar zuten dar dar egin gabe inoren kontra tiro egiten eta sastakaiari edo lantzari irmo eusten. Eta hala izan, ikaragaitzak:
|
|
|
lehenengoak denborarekin du zerikusia. Langile hipermodernoak epe laburreko harremanak kudeatzen
|
jakin
behar du, lan batetik bestera, jarduera batetik ezberdin batera etengabe pasatzen jakin behar du ezinbestean. Enpresek jada ez dute betiko lana bermatzen, ezta betiko lan berdina egingo denik ere eta, horrezkero, langileak ikasi du etengabe berriztatzen eta egoera berrira behar bezala egokitzen.
|
|
|
lehenengoak denborarekin du zerikusia. Langile hipermodernoak epe laburreko harremanak kudeatzen jakin behar du, lan batetik bestera, jarduera batetik ezberdin batera etengabe pasatzen
|
jakin
behar du ezinbestean. Enpresek jada ez dute betiko lana bermatzen, ezta betiko lan berdina egingo denik ere eta, horrezkero, langileak ikasi du etengabe berriztatzen eta egoera berrira behar bezala egokitzen.
|
|
|
Inprobisatzeko gaitasuna eta malgutasuna ezinbestekoak dira, ondorioz; bigarren erronka aurrekoari dago hertsiki lotuta, langileak gai izan behar baitu gaitasun berriak garatzeko, eskakizunak aldatu ahala gaitasun berriak esploratzeko trebetasuna; hots, langile hipermodernoak talentua izan behar du, etengabe birziklatzeko gaitasuna. Artista izan behar du; hirugarren erronka ere aurreko bien ondorio logikoa da, horrenbestez, langileak iraganarekin apurtzen
|
jakin
behar baitu etorkizunera begiratu ahal izateko. Modu batean zein bestean, errealitatea bestelakoa da, egungo gizabanakoen gehiengo bat ez baita perfil hipermoderno horretara hurbildu ere egiten, besteak beste heziketasistemak behar bezala prestatzen ez dituelako baldintza berrietarako.
|
|
|
Gurera etorriz, begira dezagun inguruan. Inori ez zaio burutik ere pasatuko lehendakaria, arartekoa, futbol taldeko presidenteak, bankuko zuzendaria edo atezaina, epaileak... beren lanpostuetara hel daitezkeenik erdaraz mintzatu gabe;
|
jakin
behar dute, ofiziala baita. Aldiz, edozein lanpostutan egon daiteke Eus karaz jakin gabe, mintzo koofiziala izan arren (Bizkaian, Araban, Gipuzkoan eta Nafarroa Garaiko eskualde batean, behintzat); beraz, bi ofizialtasun mota daude hemen:
|
|
2018
|
|
|
Epaltzak bere lan prozesuaren nondik norakoak eman zizkigun. Liburu bat idaztea sorkuntza lana dela adierazi zigun, zerbait kontatzeko izan behar duela idazleak, baina hori ez dela nahikoa, kontatu nahi duena era egokian kontatzen
|
jakin
behar duela, sofistikazio puntu batez. Zerbait kontatu ahal izateko hiru pausu eman behar dira:
|
|
|
Batzuek erantzun dute aterabidea ez dela hori, baizik eta Euskal Herri kontinentaleko eskoletan irakastea euskara, sistematikoki. Beste batzuen ustez, euskaldunek bi hizkuntza
|
jakin
behar dituzte ongi: euskara eta ingelesa; ez besterik.
|
|
|
—Jakin eta gero ere, zail egiten zait zu halako harreman batean irudikatzea. Zuk esan ezean, nola
|
jakin
behar nuen?
|
|
|
—Zuk
|
jakin
behar zenuen, Añes. Niri ez zenidan Bruno apenas aipatu ere egin.
|
|
|
—Ez zegoen gauza askorik, zuk ere
|
jakin
behar zenuen. Etxerako bidean zerbait jatea zenuen onena.
|
|
|
—Eta zeren zain zaude plaka aldatzeko? Nola
|
jakin
behar dut ez zarela Kappe andrea! Eta zer da zaborreria hau guztia?
|
|
|
Haien iritzia ez da kontuan hartzen, eta gainera, haiei dagozkien problemak ez dira tratatzen. Matematika irakasleak
|
jakin
behar du sosegua eta nolabaiteko barne oreka behar beharrezkoak direla matematika ganoraz egiteko. Ezin da matematikarik landu ikasleak indarkeria testuinguru batean murgildurik daudenean, asteburuan bizitu dutenarengatik urduri eta aztoraturik dauden bitartean.
|
|
|
"
|
jakin
behar du zein den jendarte honek aldaketarako duen eragimen materiala, jakin behar du zein diren mugak eta zein diren aukerak, non gauden mundu eta sistema madarikatu honetan. Eta nola utopiak eta konpromiso praktikoak kontrajartzea baino erreakzionarioagorik ez dagoen.
|
|
|
" jakin behar du zein den jendarte honek aldaketarako duen eragimen materiala,
|
jakin
behar du zein diren mugak eta zein diren aukerak, non gauden mundu eta sistema madarikatu honetan. Eta nola utopiak eta konpromiso praktikoak kontrajartzea baino erreakzionarioagorik ez dagoen.
|
|
2019
|
|
|
—Tira, oso ondo iruditzen zait. Baina gauza bat
|
jakin
behar duzu: suizidatzen bazara, osasuna hondatuko duzu.
|
|
|
Hainbertze erregistro, eta sailkapen bat egite aldera, lehenik eta behin
|
jakin
behar dugu alokutibo a zer den; horretarako hartuko dugu EGLUII liburukian dagoen azalpena:
|
|
|
Gainera, nahikoa da jakitea esaldi menderatu mota bakoitzak bere momentua eskatzen duela eta garai desberdinetan asmatzen ibili zirela. Kontua da, nola edo hala,
|
jakin
behar dugula non kokatu gure lehenengo bazterketa.
|
|
|
Hori erran baino lehen, hori egiteko gai ote zaren erabaki behar duzu; beraz, beharrezkoa da jokoan dauden gauzak bereiztea: alde batetik, zer egin behar duzun; bertzetik, aldez aurretik
|
jakin
behar duzu nola egiten den eta hartarako zer erabili behar duzun, zenbat denbora daukazun, eta abar.
|
|
|
• Lehenengo eta behin
|
jakin
behar dugu zeintzuk diren konjugazio trinkoa duten aditzak.
|
|
|
noizbait erabili zituztela lehendabiziko aldiz etorriren da, etorriko da aditzekin osatutako esaldiak; baina, ez, kota hori non kokatu behar dugun. Bertzalde,
|
jakin
behar duzu datorke eta antzekoak, geroaldi arkaikoa eta, lehenago, ahalera adierazteko noizbait erabili zituztela... Noiz erabili zuten bata, noiz bertzea?
|
|
|
eskuak, begiak.. umeak, otsoak...; eta, bertze aldetik, ikasteko prozesuan, janaria mokaduz mokadu jaten dugun bezala, aspaldiko haiek ere indibiduoak taldetik bereizten joan zirela: eskuetan" bortz behatz" zituztela ondorioztatzeko, behatza zer den
|
jakin
behar zuten. Beraz, izenetan singularra irentsi bezain pronto, pentsatzekoa da, pluralaren beharra lehenetarikoa izan zela.
|
|
|
Aditz hauek," ordezkoak" edo" jatorrizkoak", noizkoak diren asmatzeko, lehenik eta behin,
|
jakin
behar dugu zenbateraino dauden barneratuak euskaran, baita edozein hizkuntzatan ere. Bada, hori ikusteko kendu eta hartu aditzak hartuko ditugu aztergai; hori, bai, nahaste horretatik ateratzeko eman aditza erabili nahi dugu bi aditz horien ezaugarriak azpimarratzeko.
|
|
|
Jakina kanpoko geruza hori altxatu baino lehen
|
jakin
behar dugu zein esaldi diren modernoenak eta zergatik. Horretarako, ezinbertzekoa da esaldi hauen ezaugarri guztiak arakatzea; azken finean, gai izan behar gara zer den berri eta zer zahar ezagutzeko.
|
|
2020
|
|
|
Guk, idatzi bitartean geure buruari zertarako idazten dugun galdetzen diogunok, gehienetan ganorazko erantzunik kausitu gabe, ez dakigu bizi ahal izateko idaztea zer den. Bortxaz itxitako emakumeak, ordea,
|
jakin
behar zuen ezen une orotan idatzia zuen azken lerroak balantza makurraraz zezakeela bere bizitzaren alde edo kontra. Agintari bati zuzenduriko paragrafo labainkor edo idor batek eduki zezakeen behin betiko arrazoibidea, kolokan zeukan bizia iraunaraziko diona.
|
|
|
—Bere bizitzaren aldeko borroka zuzendu nahi bazuen, politikari batzuei gutunak bidaliz, egiatik zerbait
|
jakin
behar zuen. Kito estalgarriak.
|
|
|
gizon librea esklaboaren edo emakumearen gainetik naturaz eginda datorrela. Eta agintzen duenak
|
jakin
behar duela agintzen, baina obeditu behar duenak men egin behar duela, jabearen eta morroiaren interesa berbera delako funtsean: harreman hierarkiko horrek ondo funtzionatzea.
|
|
2021
|
|
|
bizia molekulen propietate emergentea da. Nolanahi ere, definizioaren mamiaz ondo jabetzekotan, aldez aurretik
|
jakin
behar dugu zer den emergentzia. Emergentzia esaten zaio itxaron gabeko ezaugarrien agerpenari sistema konplexuak osotzean, alegia, osagai sinpleak kopuru batetik gora elkarrekin interakzionatzean propietate ustekabekoak —inprebisibleak— gauzatzen dira sistema eratu berrian.
|
|
|
Ironikoa da. " Zer
|
jakin
behar duk hik!" Adierazpen honen parekoa litzateke. Zenbatzaileak" bost axola" esamoldean duen esanahi berbera du.
|
|
|
Esandako guztiarekin ere, egungo ume eta gazte asko eta asko beren etxeko errege eta erreginak dira, auto-estimua igotzeko mimatuak eta babestuak izandakoak, espero dituzten emaitzak ez lortzean irakaslearen aurka egiten dutenak behar beste motibatu ez izanagatik. " Irakasleak motibatzen
|
jakin
behar du! Porrotaren erantzulea irakaslea da!".
|
|
|
edo hori ere ez da beharrezkoa egun? — Paradigma berriaren defendatzaileen erantzuna ezaguna da: " zertarako
|
jakin
behar dute ondo idazten, zuzentzaile ortografikoak daudenean. Zertarako matematika, kalkulagailuak eta bestelako gailuak dituztenean?
|
|
|
Emilio Lledok esan bezala, irakaslerik gabe ez dago heziketarik, mekanismoaren oinarrizko edo funtsezko pieza baita, elementu estimulatzailea. Alabaina, ez da edozein irakasleaz ari, irakasle onaz baizik artista, non irakasle ona, Tolstoiri jarraituz, etengabe formaturik eta eguneraturik dagoena den, beti prest; futbol entrenatzailea, Marinaren analogiari jarraituz, zeinak
|
jakin
behar duen une bakoitzean, talde bakoitzean edo pertsona bakoitzarekin nola aritu behar den, zein teknika edo metodologia den egokiena; lorazaina izan du, oraingoan Ken Robinsonen analogiari jarraiki, zeinak jakin behar duen bera ez dela sustraiak eta petaloak jartzen dizkiona, landarearen hazte egokiaz arduratzen dena baizik. Irakasle onak jakin behar du eszenatoki egokia prestatzen landareak berez has daitezen, landareak zuzendu edo nahi duen forma eman barik, noski; eta, ahaztu barik arestian esandakoa, irakasle onak pasioarekin transmititzen jakin behar duela.
|
|
|
Emilio Lledok esan bezala, irakaslerik gabe ez dago heziketarik, mekanismoaren oinarrizko edo funtsezko pieza baita, elementu estimulatzailea. ...le onaz baizik artista, non irakasle ona, Tolstoiri jarraituz, etengabe formaturik eta eguneraturik dagoena den, beti prest; futbol entrenatzailea, Marinaren analogiari jarraituz, zeinak jakin behar duen une bakoitzean, talde bakoitzean edo pertsona bakoitzarekin nola aritu behar den, zein teknika edo metodologia den egokiena; lorazaina izan du, oraingoan Ken Robinsonen analogiari jarraiki, zeinak
|
jakin
behar duen bera ez dela sustraiak eta petaloak jartzen dizkiona, landarearen hazte egokiaz arduratzen dena baizik. Irakasle onak jakin behar du eszenatoki egokia prestatzen landareak berez has daitezen, landareak zuzendu edo nahi duen forma eman barik, noski; eta, ahaztu barik arestian esandakoa, irakasle onak pasioarekin transmititzen jakin behar duela.
|
|
|
Alabaina, ez da edozein irakasleaz ari, irakasle onaz baizik artista, non irakasle ona, Tolstoiri jarraituz, etengabe formaturik eta eguneraturik dagoena den, beti prest; futbol entrenatzailea, Marinaren analogiari jarraituz, zeinak jakin behar duen une bakoitzean, talde bakoitzean edo pertsona bakoitzarekin nola aritu behar den, zein teknika edo metodologia den egokiena; lorazaina izan du, oraingoan Ken Robinsonen analogiari jarraiki, zeinak jakin behar duen bera ez dela sustraiak eta petaloak jartzen dizkiona, landarearen hazte egokiaz arduratzen dena baizik. Irakasle onak
|
jakin
behar du eszenatoki egokia prestatzen landareak berez has daitezen, landareak zuzendu edo nahi duen forma eman barik, noski; eta, ahaztu barik arestian esandakoa, irakasle onak pasioarekin transmititzen jakin behar duela.
|
|
|
Alabaina, ez da edozein irakasleaz ari, irakasle onaz baizik artista, non irakasle ona, Tolstoiri jarraituz, etengabe formaturik eta eguneraturik dagoena den, beti prest; futbol entrenatzailea, Marinaren analogiari jarraituz, zeinak jakin behar duen une bakoitzean, talde bakoitzean edo pertsona bakoitzarekin nola aritu behar den, zein teknika edo metodologia den egokiena; lorazaina izan du, oraingoan Ken Robinsonen analogiari jarraiki, zeinak jakin behar duen bera ez dela sustraiak eta petaloak jartzen dizkiona, landarearen hazte egokiaz arduratzen dena baizik. Irakasle onak jakin behar du eszenatoki egokia prestatzen landareak berez has daitezen, landareak zuzendu edo nahi duen forma eman barik, noski; eta, ahaztu barik arestian esandakoa, irakasle onak pasioarekin transmititzen
|
jakin
behar duela.
|
|
|
gardentasuna, artifizioa eta askatasuna. Gardentasunari dagokionez, irakasleak argi eduki behar du bera ez dela garrantzitsuena eta, hortaz, desagertzen ere
|
jakin
behar duela ume edo nerabeak bere bidea egin dezan; hau da, bidea markatu behar du, ikaslearen ordez bidea egin barik. Bestela esanda, gardena izateak zera esan nahi du, interferentziaren efektu edo ondorioak ahalik eta gehien gutxitzea; artifizioa ere izan behar du irakasle onak, ume eta nerabeak ezjakituriatik ateratzeko premia eta gaitasuna izan behar baitu, ume eta nerabeek, jakin minerako joera ustez naturalaz gain, esfortzu ezarako joera ere baitaukate.
|
|
|
Askeak eta autonomoak garela esan arren, zoriontsu izateko modua adierazten zaigu, zer egin behar dugun erdiesteko, zer den ona eta zer ez, zerk salba gaitzakeen, etab. Hortxe dago, hain zuzen ere, haurtzaroan hasten den infantilizazio basatiaren gakoa, gizabanakoa zenbat eta infantila eta heldugabea izan, orduan eta errazagoa delako arazo sozial, ekonomiko eta politikoetatik deslotzea edo horiek ahaztea, nor bere desira indibidualetan arreta jartzen hasteko. Erresilienteak izan behar dugu, hau da, egoera kaskar eta gordinera moldatzen
|
jakin
behar dugu zoriontasuna norberaren baitan baitago, ez egoera aldatzen saiatu. Denak bere horretan jarraitu behar du.
|
|
|
Ustezko askatasun horren atzean, berriz, mehatxua baino ez da ezkutatzen, gurasoek espero ez duten erantzuna jasoz gero, jai edukiko bailukete gazteek. Nagusi diren heinean,
|
jakin
behar dute zein den erantzun egokia, hots, gurasoek nahi dutena. Formak aldatu arren, zuzenketa edo ortopedia ez da desagertu, umeek eta nerabeek eskatzen zaiena egiten bukatu behar baitute.
|
|
|
Modu analogoan, eskolan ere ezin da nahi dena egin, askatasuna eta autonomia murrizten direlarik. Langile bakoitzak, bereziki irakasle bakoitzak,
|
jakin
behar du zein den bere egitekoa eta arazoak sortu barik bete behar du, horretarako izan baitira prestatuak. Sistemak ez ditu ale aske, autonomo, kritiko eta konpetenteak behar, ondo funtzionatuko duten pieza erabilgarriak baizik —eta, ahal den neurrian, beren buruak esplotatzen duten langile erresilienteak, inoren kontra kexatzeko arrazoirik eduki ez dezaten.
|
|
2022
|
|
|
Azkeneko kontu bat. Uste diat
|
jakin
behar duala. Galdategiko, hire fabrikako administraria eta semea ere eraman egin ditiztek.
|
|
|
Ekintzaile armatu islamiarrak bonbak jartzera daramatzana ez da erlijioa, identitate zauritua da. Identitate zauritua zer den askok baino hobeto
|
jakin
behar genuke guk.
|
|
|
Ipar Amerikarrak erreferentzia hartzeko eta inkontzienteki imitatzeko joerari begi zeharka begiratzen pasa dut bizitza erdia, eta ez dut olatu horretan joan nahi. Baina, olatuen kontrako norabidean joan nahi izanda ere, uste dut kalitatea aitortzen
|
jakin
behar dugula, eta kalitatea dagoen lekuan, ikasten.
|
|
2023
|
|
|
apaizgaiak, desertoreak, Tutera eta Zaragozako deskalabruetan sakabanaturiko soldaduak, itxura gaiztoko liskargileak, etxetik ihesi joandako gazteak eta, gainera, abenturari italiarrak, poloniarrak eta alemanak. Horiek guztiek dardarik gabe jendearen kontra tiro egiten
|
jakin
behar zuten eta sastakaiari edo lantzari irmo eusten. Eta hala izan, ikaragaitzak, Europako gudarosterik izugarrienaren lehenengo tiro hotsak entzundakoan ihesari ez emateko.
|
|
|
2 Ni naiz ta (1) hori (2) gure ezkontza nola galdu dan jenteak
|
jakin
behar du; tratamentu hau zerratu zala bi urte ta erdi inguru, motibo gabe despeida eman dit. egia esan nahi badu.
|