|
2000
|
|
|
Deereren behementziaz nahikoa nazkaturik, Otsotzarmendi jaunak hartu nahi izan zuen hitza, itaunketari ukitu gizakorrago bat eman nahian, baina Deerek ez zuen men egiteko inolako intentziorik. " Jakin behar du jendeak,
|
jakin
behar du etxeko teleikusle errespetagarriak, gizaseme dohakabe itxurako hau, gizaseme onanista zikin hau zer den, zer izan den, gizarteak berriz inoiz halakorik pairatu beharrik izan ez dezan". Airean utzi zuen esaldia, eta Deerek ezpainak busti zituen ur tragoxka batez.
|
|
|
Nola ekarriak izan ginen, zer jukutria eta azpijoko erabili zituzten, aspaldian utzi nituen esanda. Bere kabuz, diruaren akuiluz, etorriko zenik ere izango zen apika; ez naiz ni horien artean zenbatzekoa, Jainkoak ongi daki hori edo jakingo luke, aspaldian hila ez balitz; era berean, dagoeneko ohartuta egongo da irakurlea Oinazeak orduak luze ditu programa ez zela programa arrunt bat; zerbait izatez gerotan, gehiago zela epai bat, non gonbidatuak eta irakurleak
|
jakin
behar luke gonbidatu hitz horri zein zentzu eman ez baitzuen defentsarako aukerarik txikiena ere, nire aurretik joan ziren gizagaixo guztien paraderoak ezinago argi erakusten duen moduan. Baina epai bat zenik ere ez nuen bete betean uste; beste errezelo batzuk egiteko ere ikusten bainituen han hemenka arrazoiak, oraindik adierazi ezin dizkizudanak bestalde, baina denboraren joanak egia bihurtu zituenak nire begien argitan.
|
|
|
Migelen aiherkundeak ez ziren txantxetakoak. Ba, hala ere, amak hura guztia
|
jakin
behar zuen. Tunel bat nuen esan behar hura; amairik, argirik gabeko tunel luze bat.
|
|
|
Edozein modutan, egun gutxi geratzen zait eta ez dut eman nizun berba jango. Horregatik, jakizu egia dela, goizean, basoan Rakel eta Ruben atzean utzi ditudala, baina aldi berean
|
jakin
behar duzu Tomekin itzuli naizela. Bai, badakit zuri ez zaizula inporta, baina ez nago lasai birigarro horrekin.
|
|
|
STOP. Ondo
|
jakin
behar duzu. STOP.
|
|
|
Nik ez dakidala erantzun diot, eta Esther, Adela eta Luisek, behintzat, hala diotela; edozein modutan, ez dut besterik jakin ahal izan. Dâailleurs,
|
jakin
behar duzu bart berandu arte geratu naizela Danen furgoneta zelatatzen eta Rakel, ez baina Adela ikusi dudala ekipaje tokira igotzen. Hala ere, ez du gaua han igaro ze, igo eta lasterrera, Dan bera jaitsi baita, salto batez eta zakar samar jaitsi ere, eta handik gutxira Adela ere bai.
|
|
2001
|
|
|
Zer, Roman? Zer
|
jakin
behar nuen?
|
|
|
Mila mozorro ditut, mila aurpegi, eta mila kolore. Inork eta inoiz baino gehiago, egun, zirkunstantzietara egokitzen
|
jakin
behar dugu (geuretarrok), hitzaren zentzurik hertsienean: alegia, gorputzez nola arimaz.
|
|
|
Eta delako guzti hori, hitz eta gogoeta, ez da aski, ez luke aski izan behar, orain zer nolako diren ezagutzea. Euskal hitzen legeak gerok atera nahi ez baditugu geure baitarik, gainera, beste zerbaiten mende baldin bagaude (hizkuntzaren mende, alegia," hizkuntza" dena den),
|
jakin
behar dugu, ez diot" jakin behar genuke", lehenagoko euskaldunek nola zerizten bihotz begietan aurkaz aurk zituztenei, nondik nora etorri diren hitzok egungo kokalekura. Erdaretan, parte hauetako erdaretan gutxienez, orobat, gu, askotan eta askotara esan izan dudanez, hartzaile izan baikara emaile baino areago.
|
|
|
Eta delako guzti hori, hitz eta gogoeta, ez da aski, ez luke aski izan behar, orain zer nolako diren ezagutzea. Euskal hitzen legeak gerok atera nahi ez baditugu geure baitarik, gainera, beste zerbaiten mende baldin bagaude (hizkuntzaren mende, alegia," hizkuntza" dena den), jakin behar dugu, ez diot"
|
jakin
behar genuke", lehenagoko euskaldunek nola zerizten bihotz begietan aurkaz aurk zituztenei, nondik nora etorri diren hitzok egungo kokalekura. Erdaretan, parte hauetako erdaretan gutxienez, orobat, gu, askotan eta askotara esan izan dudanez, hartzaile izan baikara emaile baino areago.
|
|
|
Ba, orduko eta geroxeagoko lagunez. Burgoskoez, Burgos baino lehenagokoez eta are Luzear hil zen garaikoez? zerbait jakin nahi baldin badu, mundu osoak dakiena, edo
|
jakin
behar lukeena bederen, esango diot. Hark eta nik genituen lagunak ñabar xamarrak ziren:
|
|
|
Ez du saiaketa luzeetan aritu beharrik izan. Badakizki, inon ikasi gabe, nobelagile batek
|
jakin
behar dituen gauzarik nagusienak. Pertsonak ederki ikusten ditu, bai barrendik eta bai kanpotik; nork bere bizia du, berez ari dira eta berez mintzatzen, inork behartu gabe.
|
|
|
Pentsabide hori agertzen da, dakigunez (edo
|
jakin
behar genukeenez, Â Europan eta 1971n ari baikinen) Saussuregan, Meilletengan, Vendryesengan, eta pentsabide horrek etorki ezaguna du: Durkheimen soziologiako fait social delakoa.
|
|
|
Zertaz ari garen
|
jakin
behar dugu, beraz, aurren aurrenik, eta horretarako, esan bezala, testuak zer dioen behar dugu jakin, bestela esan, bere sortzetik ahalik eta hurbilen finkatu. Bada horrelakorik franko euskal literaturan.
|
|
2002
|
|
|
euskal idazleak zerbait baldin badira" euskal" dira lehenengo eta behin, eta gero" idazle", zeren batzuetan kosta egiten da, eta nola gainera, testu bat hartu eta euskara dela irenstea, nahiz itxuraz bederen euskararen antz handia duen hango hizkera motak. Euskal idazleak, gezurra iduri baldin badu ere, euskaraz
|
jakin
behar du lehenik. Eta ongi, ez pentsa.
|
|
|
Kontsultatu dituzu noizbait apalategietan ditugun koloretako entziklopediak, edo bankuen diruz hornitutako bilduma eder horietan ageri diren Schopenhauer-en eta Vitruvioren lanen itzulpenak [6]? Ez dira horiek gazteendako liburuak, ez dira horretarako asmatu, baina
|
jakin
behar duzu mundu zahar honetan indarrez betetako gazteez gain badirela beste anitz gauza zure inguruan, zerbaiterako balio dutenak gainera ez idurian.
|
|
|
Eta guri ere, zer esango dizut, ez zitzaigun burutik pasatzen euskaraz egitea. Hango funtzionarioak idazmakina (badakizu zer den idazmakina [15] bat?) erabiltzen
|
jakin
behar zuen, baina euskaraz mintzatzen ez: baldin bazekien, ongi, ez zion inori ere kalterik egingo, baina ez bazekien, hor konpon marianton.
|
|
|
Ez dakit, benetan diot, euskaltzaleok nahi dugun kontsolamendua den horrela pentsatzea edo benetan errealitateak eskatzen duen zerbait den. Baina batera nahiz bestera izan, ez dut dudarik euskaltzaleok hartu behar dugula aitzindaritza hausnarketa honetan, ez dugula besteren esku uzten ahal gogoeta hau, eta
|
jakin
behar dugula non gauden: hausnarketaren ondorioa izan daiteke bere horretan segitzea orain arte bezala, edo ibilbidea aldatzea.
|
|
|
Iparra edo hegoa, hori berdin zait, baina
|
jakin
behar du non dagoen eta zein den bere tokia. Lehen esan dut Euskaltzaindiari [21] dagokiola euskararen araugintza akademikoa, legeak hala aitortzen diolako, nahiz oraingoz politikari batzuek ez diren, antza denez, honetaz jabetu eta Euskaltzaindia auzo bateko edozein elkarteren antzera tratatzeko joera erakusten duten, kontuan izan gabe erakunde bat dela, halaxe onartua gure oinarrizko legeetan.
|
|
|
Ez da zalantzarik hango eta hemengo euskal mintzoek eskaintzen dizkiguten baliabideak gureganatu behar ditugula, eta euskara batua deitzen dugun hori ongi hornitu behar dugula euskal hitzak, euskalki batekoak nahiz bestekoak izan, baztertu gabe. Hori hala da, baina horrekin batera bistan da aberastasun hori kudeatzen eta gobernatzen
|
jakin
behar dugula, sukaldean janariarekin egiten dugun gisa: osagai aukeratuenak izanik ere, ezin dira elkarren artean nolanahi ere nahastu.
|
|
2003
|
|
|
Ez zen-eta itxura horrela ibiltzea jendea oraindik gerraren ondorioak sufritzen ari zen garaian. Eta mariloro horrek, Andrexi goxokiak eman eta eman aritzen den kakatua horrek, bere senar separatistarengatik
|
jakin
behar zuen hori guztia. Nola begiratzen dion Andresekin azaltzen denean!
|
|
|
Zuen argumentuak iraina eta hutsa besterik ez baldin badira, bide okerretik zabiltzate. Zuk
|
jakin
behar zenuke, monsignore...
|
|
|
Zuk
|
jakin
behar zenuke, aita Belisario, iraina bekatu dela...
|
|
|
Ezin zaituztet gehiago engainatu; egia
|
jakin
behar duzue. Ez dizuet irristagailurik uzten inoiz ez ginatekeelako iritsiko bainuzale koitadu harenganaino.
|
|
|
Halaxe da, bai! Kristau zintzoa zara, Manuel; ezen,
|
jakin
behar duzue, anai arreba maiteok, zer oso kristaua dela piercinga: haragia oinazearen zerbitzura ipintzen baitu.
|
|
|
Gurasoek Jainkoa ondo zerbitzatzeko
|
jakin
behar duten guztia irakatsi behar diete seme alabei, ohitura zintzoak harrarazi eta oker aritzen direnean zigortu. Hitz egiten ikasten dutenetik Jesus eta Mariaren" izen gozoac" irakatsi behar dizkiete.
|
|
|
1) jaiegunetan meza osoa entzutea; 2) urtean behin gutxien gutxienez aitortzea; 3) Pazkoan jaunartzea; 4) Elizak agintzen duenean barau egitea; 5) Elizari hamarrenak eta primiziak ordaintzea. Gainera, guztiek
|
jakin
behar zituzten katiximaren zati nagusiak (galdera erantzun erara antolatua, Asteteren? 1599, edota Ripaldaren? 1618?
|
|
|
Baina baldintza ekonomiko horiez gain," millares" sistemak beste bi oztopo ere jartzen zizkion herritarren gehiengo handiari: estamentala âkargudun izan nahi zuenak" hijosdalgo de carta executoria" zela frogatu behar zuenâ, eta kulturala edo linguistikoa âgaztelaniaz zuzen irakurtzen eta idazten
|
jakin
behar zuen. Horrela, 1767ko Donostian, esaterako, udal kudeaketa donostiarren ehuneko 1,88ren esku zegoen; kargu publikoak izateko gaitasuna, berriz, herritarren ehuneko 0,73k baino ez zuten (MartÃnez Gorriarà ¡ n, 1993: 266).
|
|
2005
|
|
|
Ekonomiaren eta naturaren arteko harremanak eta XXI. mendearen hasiera honetan ditugun arazo ekologikoei aurre egiteko garaian aditu kopuru gero eta handiago bat egiten ari den hausnarketa ulertzeko, pentsamendu ekonomikoaren historian zehar ingurumenari atxiki zaion eginkizuna zein izan den
|
jakin
behar dugu. Zehatz mehatz jarduteko asmorik gabe bada ere, ekonomi pentsamenduaren eskolarik garrantzitsuenetan zeharreko ibilbide bat egingo dugu.
|
|
|
Eta eztabaida, derrigorrean, eraman egin behar da maila zientifiko hutsetik sozialki gauzagarria denaren esparrura. Eta ezagutzen dugun gizarte bilbea osatzen duten pertsonek, erakundeek eta egiturek
|
jakin
behar dute erantzukizun printzipioa norberari aplikatuta abiatzen dela.
|
|
2006
|
|
|
Zer
|
jakin
behar dut, zer?, egin nion garrasi. Minez nuen eztarria, minez nuen burua.
|
|
|
Zer gerta ere. Bizilagunek
|
jakin
behar dute elkarren berri. Nik ez dizut esaten detaileetan sartu behar denik, edo besteren bizitzak epaitu behar direnik.
|
|
|
Honaino, beraz, gure proposamenak. Bizimodua oso azkar aldatzen ari da, eta euskaldunok ere horretara egokitzen
|
jakin
behar dugu. Asma dezagun bide berriak sortzen, eta ez dadila izan gure irudimen motza egokitzea eta aurrera egitea galaraziko diguna.
|
|
2007
|
|
|
–Zergatik
|
jakin
behar dut nik ezer jende horretaz? –ausartu zen.
|
|
|
Haragoko korralizak dira. Nik baino hobeto
|
jakin
behar zenuke hori, hainbeste txikizio egin eta gero.
|
|
|
–Eta zer
|
jakin
behar duzu, neska. Nire pozoiak ezagunak dira!
|
|
|
–Jakin? Zer
|
jakin
behar nuke ba?
|
|
|
Halere, diote haren gorputza Paradisuan dela aurkitzen eta haren hilobia horretarako dela hutsa. Bidaiariak
|
jakin
behar du orain, lehen Asia Ttipia deitzen zen lurralde honetan, sartu direla Turkoak eta horretarakotz dela leku hau Turkia deitzen orain.
|
|
|
Aberastasun anitz bada, iduritzen zaizkizunak baino aise handiagokoak. Baina, urrunago joan baino lehen
|
jakin
behar zenuke zergatik Iohan Apezari horrela deitzen zaion.
|
|
2008
|
|
|
–Zer nahi duk, ekitaldiaren akta ala zer? Ez zuan erraza izan, eta hori duk hik
|
jakin
behar duan guztia. Joder, ez nian uste hirekin alde egin aurretik hartuko nuen azkeneko kopa kontu eskean joango zitzaigunik...
|
|
|
badago zerbait hil eta gero. Nihilistek
|
jakin
behar lukete.
|
|
|
Bat minez dagoenean, ni orain nagoen bezala (gerrietatik; udaren erdian geldirik),
|
jakin
behar du ez egiten honako galdera hau: " zergatik neri?".
|
|
|
Ni harritzen naizena da oraindik indarrean egotea gizapostura tonto hau. Umeek ere
|
jakin
behar lukete (bo, uste dut umeek badakitela, eta gerora dela ahazten) olgetan eta erdi barrez esaten dena dela olgetako eta erdi barrezkako esate gainzuritu eta gozagarrituaren premia daukana. Desmaskaraturik geldi bedi behingoz gizapostura tonto hau, eta bego garbi idatzirik linguistika edo psikologiako eskuliburuetan:
|
|
|
Nere irratiko jardunen bat edo beste aditu eta batek baino gehiagok esan didate han duena" ez naizela ni". Ezagutzen nautenek badakite nik ez daukadala aparteko interesik pertsona bezala;
|
jakin
behar lukete nineu izateari uzten diodan aldietan bakarrik izan dezakedala interes pixkaren bat... ez pertsona bezala.
|
|
|
Eta euren sufrimendua ere gurea izango da, jakina. Adoptatuei dagokienez, baina, gurasook
|
jakin
behar dugu arraza plus bat izan daitekeela, motxilan zamatu eta betiko eramango dutena. Ez dut esaten nahitaez hala izan behar duenik, aukera dagoela baizik.
|
|
2009
|
|
|
Erreportajean azaltzen zinen lekura joan ahal izateko, lehenengo eta behin leku hura non zegoen
|
jakin
behar nuen. Ia arratsalde osoa joan zitzaidan telefonoari helduta.
|
|
|
Gurasoen aukeretariko bat denez, babestu egin behar da, eta hezkuntza sistemako bideragarritasun parametroen barruan bermatu. Baina ikasteredu horren alde egiten duten guraso elebakarrek
|
jakin
behar dute beste ikastereduetan baino emaitza mugatuagoak espero behar dituztela euren seme alaben euskara gaitasunari dagokionez.
|
|
|
Horrexegatik
|
jakin
behar dugu bereizten euskara goiburu duten ekimenak, batetik, eta, bestelako goiburu batzuen mesedean, euskara baliatzen duten jokabideak, bestetik. Oso mesede kaxkarra egiten diote azken horiek euskararen erakargarritasunari.
|
|
|
Hitz gutxitan laburbilduko dugu diogunaren muinean dagoena. Jakin behar dugu, eta batez ere, elebakarrek
|
jakin
behar dute, elebidun izateak ez duela inor hizkuntza bat edo beste erabiltzera behartzen, eta ez duela behartuko; beude lasai, elebidun izateak hizkuntza hautatzeko aukera eman besterik ez du egiten eta.
|
|
|
elebidun izateak ez duela inor hizkuntza bat edo beste erabiltzera behartzen, eta ez duela behartuko; beude lasai, elebidun izateak hizkuntza hautatzeko aukera eman besterik ez du egiten eta. Jakin behar dugu, euskara errespetatzen dugun guztiok
|
jakin
behar dugu, euskarak, indarberritzen jarraituko badu, maitaleak eta salbatzaileak bainoago, hiztunak behar dituela.
|
|
|
euskarak, indarberritzen jarraituko badu, maitaleak eta salbatzaileak bainoago, hiztunak behar dituela. Gizarteak
|
jakin
behar du, eta bereziki elebakarrek jakin behar dute?, elebakartasuna indartsu den bitartean, euskal gizartean ez dela hizkuntza askatasunaz egiazki baliatzerik izango, elbarritutako hizkuntza askatasuna izango dugula Euskadin. Jakin behar dugu, horrexegatik, ez dela hizkuntza bakerik izango, ez dela hizkuntza bizikidetza orekaturik izango, eta horrek gizarte bizikidetza harmoniatsua hauspotu ordez makaldu egingo duela.
|
|
|
euskarak, indarberritzen jarraituko badu, maitaleak eta salbatzaileak bainoago, hiztunak behar dituela. Gizarteak jakin behar du, eta bereziki elebakarrek
|
jakin
behar dute?, elebakartasuna indartsu den bitartean, euskal gizartean ez dela hizkuntza askatasunaz egiazki baliatzerik izango, elbarritutako hizkuntza askatasuna izango dugula Euskadin. Jakin behar dugu, horrexegatik, ez dela hizkuntza bakerik izango, ez dela hizkuntza bizikidetza orekaturik izango, eta horrek gizarte bizikidetza harmoniatsua hauspotu ordez makaldu egingo duela.
|
|
|
Jakin behar dugu, horrexegatik, ez dela hizkuntza bakerik izango, ez dela hizkuntza bizikidetza orekaturik izango, eta horrek gizarte bizikidetza harmoniatsua hauspotu ordez makaldu egingo duela. Denok
|
jakin
behar dugu... Eta, egon gaitezen denok lasai, hain sinplea eta ulerterraza den hori guztia jakinda ere, gizarteak du-eta azken hitza.
|
|
|
Beste heldulekuren bat du gaurko gazteak euskarari lotzeko. Lehenik, euskararen etorkizuna bere eskuetan dagoela
|
jakin
behar du. Berenganaino heldu den hizkuntza zaharra betiko galtzen uzten duen belaunaldia izan daitekeela ohartu behar du.
|
|
|
Bestalde, deigarria ere bada hizkuntza komunaren izaera gaztelaniari baino ez aitortzea. Begien bistakoa da espainiar Estatuan gaztelania dela hizkuntza komun nagusia, bai ezagutzari dagokionez(" espainiar guztiek
|
jakin
behar duten" hizkuntza da, Konstituzioaren arabera) baita erabilerari dagokionez ere. Onuragarri baino ez da guztiek ezagutzen duten hizkuntza bat eskura izatea, eta onuragarria da hizkuntza hori Espainiatik harantzago ere hedadura handikoa izatea.
|
|
|
Egin ditzadan oraingoz hiru aipamen labur: alde batetik, espainiar guztiek nahitaez
|
jakin
behar dute gaztelania; ez dute, ordea, gaztelania erabiltzeko obligaziorik, eskubidea baizik. Bestetik, elebitasuna bermatzea ez da, ez behintzat Konstituzioaren arabera, gaztelania ez beste hizkuntzaren bat duten autonomia erkidegoek soilik beren bizkar egin behar duten eginkizun bat.
|
|
|
Eta badu zerikusirik managementaren lengoaiak den dena inbaditu izanarekin: gaur pertsonak gestionatzen dira; bizitza gestionatzen da; bikote harremanak eta umeak gestionatzen dira; haserrea gestionatu behar dugu; oro har, emozioak kudeatzen
|
jakin
behar dugu, baita gatazkak ere. Kudeaketa ekonomikoaren hizkuntzak bizitza inbaditu digu.
|
|
|
Kontuak kontu, subiranismoak
|
jakin
behar luke asuntoa ez dela soilik gehiengo soziologiko eta elektorala eskuetan izatea; ezinbestekoa dela gehiengo hori modu eraginkorrean gauzatzen jakitea, eta zeregin horretan dabil indarge.
|
|
|
Psikologia sozialak, neurologiak, eta soziologiak, zientzia gehienek konfirmatzen dute betetasuna besteekin lokarri sendo eta aberatsak ezartzeak dakarrela. Giza kondizioaz horrenbeste
|
jakin
behar genuke honezkero: ez gaitu zoriontsuago egiten egunero dutxatzeak, oporretan planetaren bestaldera joateak, edo plasmako pantailak.
|
|
|
Literatura adeitsuaren auzia dago hondoan. Baina idazle idazle den batek badaki?
|
jakin
behar luke, mundu guztiaren txaloa ez beste zernahi saia dezakeela bere idatziekin.
|
|
2010
|
|
|
–Badakit, jabetu naiz, esan zuen ozta ozta Akilesek, ezkutaleku hartarantz laster egiten hastean, oraindik ere bere baitan zeukan gerlariaren bulkadei obedituz?. Eta
|
jakin
behar dut nor den.
|
|
|
–Entzun ondo, Akiles, esan zion dortokak?. Nor zaren
|
jakin
behar duzu. Hori da zure eginbehar nagusia.
|
|
|
Jakinekoa da komunikabide guztiek dituztela beren itunak eta jokabideak. Eta kazetari guztiek
|
jakin
behar dituztela zein diren beren estatutuak eta zein diren beren nagusien helburu, iritzi eta asmoak. Honelako galderak, gehienbat, oraindik esperientzia gutxi duten kazetariek edo gazteek egin ohi dituzte.
|
|
|
Nik benetan uste dut Lehendakariak euskeraz [sic]
|
jakin
behar duela. Hurrengo Lehendakariak, aurrekoak bezala, euskalduna behar du.
|
|
|
Gibraltar, Ceuta, Melilla. Euskal Herriak bere aukera du, egoki erabiltzen
|
jakin
behar dugu.
|
|
|
Ez da zaila izango, ez baitzait inoiz ahaztu herri honetako gizon emakumeak berotzen eta bustitzen dituzten eguzki eta euri berberak berotzen eta bustitzen gaituztela Lehendakariok. Baina, edozein kasutan,
|
jakin
behar duzue hemen, etxe honetan, Legebiltzar honetan, hasi nintzen politika egiten, eta hemen bukatzen dut politika egiten. Agur.
|
|
|
Harrigarria erantzuna. Inork izatekotan, berak
|
jakin
behar baitzuen, Elamako olajaun zenez gero. Baina zergatik kontua saiheste hori?...
|
|
|
Bada erremediorik, botika naturalik: listoak
|
jakin
behar luke non topa, bozgorailu bila ibili gabe. Nik, ahaleginean eta ekinahalean zaintzen dut ahoa itxita, harik eta zuzen zuzenean galdetzen ez didaten bitartean.
|
|
|
Bekatu larria," mortala" esaten genion lehen, zuona da, kazetariona! Zuek bai, nik ez bezala, zuek bai
|
jakin
behar zenuketela" superstizioan fidatzea eta afera superstiziozkoa" haizatzea bekatu larria dela, ez hainbat Erromako Elizaren Katixima berrian, baina bai gure Unibertsitate Txit Goreneko Norma Jasoenetakoren batean. Baina zuek lasai.
|
|
|
hurrengo urtean, gauerdiko meza hori, erlojuetan ordubete aurreratuta gabiltzanez eguzkiarekiko, igoal atzeratzen dute ordubete, gaueko ordu batera, alegia, beste emakume" burutik saltaturik" hasi ez dadin erromarak ere saltatzen... Salto kontua debekatua dago Vatikanoan, hori
|
jakin
behar lukete hara doazen guztiek, gizaseme nahiz emakume... Beti ikasten da zeozer, eskarmentua lagun eta maisu, eta hurrengo urterako, egon lasai, ziur ez bada ere, aterako dituzte, egon lasai, kontuak.
|
|
2011
|
|
|
Gure agenteak berehala hots egin dio nire taldeko bati galdetzeko ea nori jarraitu behar zion; hark niri deitu, eta gizonaren atzetik joateko agindu diot. Neska seguru asko etxera itzuliko da, baina gizon hori nor den
|
jakin
behar dugu.
|
|
|
–Jauna, ene bizia arriskuan jarrita, mairuen eskuetatik askatu zaitut, hori baitzen nire desiorik handiena. Baina ez naiz aurrerago joango, ezen badakit, eta
|
jakin
behar duzu zerorrek ere, kondesa zure emazteari haserrea piztuko zaiola bi arrazoirengatik: lehena zu askatu izana eta bigarrena zuri etxera lagun egitea.
|
|
|
Kronista saiatzen da berriak uztartzen eta osotasun koherentea ematen narrazioari, bere ikuspuntua eta historikoa nahastuz. Horregatik da kronika bat bere garaiko eta bere egilearen lekukotasuna, eta elementu subjektiboz jantzia badatorkigu ere, historialariak
|
jakin
behar du narrazioaren zati objektiboa bereizten, galbahean iragazita, datu eta gertakari konkretuak jasoz.
|
|
|
Ez dakit Basokoen kasta zer dela eta galdu behar den. Hori bai, egoera berrira moldatzen
|
jakin
behar dugu. dugu, ziurrenera, orain arte moduan bizi.
|
|
|
Euskal herrigintzak nola integratu zuen gizarte moderno industrialaren kalapita nagusia(" nazio" eta" klase" kontzeptuen arteko erromantze historikoa), halakoxe operazio semantiko, ideologiko, politiko eta praktikoa behar genuke: euskal herrigintzak
|
jakin
behar luke ondo proiektatzen, formulazio egokia aurkituz aro berriaren funtsezko taupadei.
|
|
|
Ulertu dute" zelan egin" baino gehiago, teknikaren eta zientziaren funtsezko eremuak?," nora joan" nahi dugun
|
jakin
behar genukeela.
|
|
2012
|
|
|
Jeanengatik al da? Baina laster zure semea izango da, ama, eta nik bezain ongi
|
jakin
behar du zure berri. Nola gustatuko litzaidakeen gu biok ere zu eta aita bizi izan zareten bezain zoriontsu biziko bagina beti!
|
|
|
–Egia
|
jakin
behar duzunez gero, nahiago dut neuk esanda izatea. Emakume honek eskubide guztia dauka mintzo den bezala mintzatzeko.
|
|
|
Azken urte hauetan, zergatik ez dakidala, hainbeste aldatu da ze ia ezagutu ere ez baitut egiten". Erretratu hori iragarpen bat da, baina nola
|
jakin
behar zuen idazleak. Hotel horretantxe emango zituen Okupazio garaiko lehen egunak eta bertan hasiko zen Suite frantsesa idazten, odolak irakite tenperatura iristen duen nobela postumoa.
|
|
|
Ispilu batek
|
jakin
behar luke eraman onekoa izaten.
|
|
2019
|
|
|
Gitak eta berak eskuak askatu dituzte. Lalek begiratu egin dio Gitari,
|
jakin
behar duen guztia adieraziz. Min egiten dio neskarengandik urrundu beharrak, hurrena elkar noiz ikusiko duten berriz jakin gabe.
|
|
|
Lale ohartu da, era berean, Gitaren ondoko aulkia, Cilkarena, hutsik dagoela. Beste behin, bere buruari agindu dio
|
jakin
behar duela neska horri zer gertatu zaion.
|
|
|
Lalek burua astindu eta sorbaldak uzkurtu besterik ezin du egin. " Nola deabru
|
jakin
behar dut nik?".
|
|
|
Talde itxi bat osatzen dute, kalekoz jantzita daude eta segurtasun kezkarik gabe hitz egiten dute SSetakoekin. Lalek erabaki du zein langile suerte diren
|
jakin
behar duela. Beste zenbait presok inoiz ez dute zur pusketarik edo teilarik hartzen, esparruan hara hona lasai ibili ohi dira, bestelako eginkizunetan.
|
|
|
Ahal dudanean zuen bila joango naiz. Zer gertatzen den
|
jakin
behar dut. Aste hauetan ez da inor etorri.
|
|
|
–Horrek ez du axola. Neskek zer nahi izaten duten
|
jakin
behar duzu, ez niri zer erregalatzen didaten.
|
|
|
–Eta nola
|
jakin
behar dugu zer ordu den? –galdetu dio Lalek.
|
|
|
–galdetu dio Lalek?. Zure izena
|
jakin
beharra dut.
|
|
|
–Zubitik erori zaren edo zure burua bota duzun
|
jakin
beharra dugu, zeure hobe beharrez.
|
|
|
–Marisa, zerbait
|
jakin
behar duzu... bizirik zara, baina zangoa belaunaren aldean ebaki dizute eta zara gehiago oinez ibili, non ez den paralitikoen aulki batean edo zango muturrean protesia ortopediko bat jarriz...
|
|
|
–Zergatik
|
jakin
behar duzu. Garrantzirik ez du.
|
|
|
Libre zara momentuko. Baina ez dugu ikerketa bururatua, eta beraz, ez zaitez sobera urrundu, seinalatzen diguzu den mendrena etxetik ateratzen zaren ber... une oroz
|
jakin
behar dugu non zauden! Abokatua aiduru duzu, sarreran.
|
|
|
Itxaron beharrezko horretan, gauzak nola joango ziren? Hilabete mordoxka batean eguraldiak edo zeru sabaiak ondo portatzen
|
jakin
behar zuen, gero! Baina, kontu okerragoak etorri zitzaizkion bere uztaren eta salmentaren bitartekoak iritsi zitzaizkionean.
|
|
|
Ale, ez ernegatu. Amorrazioa aparte utzi, mesedez, euskaldun batek honelakoei aurrea ematen
|
jakin
behar du balorez eta.
|
|
2020
|
|
|
Harrigarria egiten zitzaidan Bordeletik Montpellier-eraino ni bisitatzera etorri izana, artean apenas nekien-eta ezer karlisten existentziaz eta haien gerraz; lan eskaintza bat egin nahi zidatela entzun izana, berriz, are gutxiago ulertzen nuen. Nitaz informaziorik bildu bazuten,
|
jakin
behar zuten soldadutzatik libratu nintzela amorante dirudun gutiziatsu baten sosei esker, gaugiroa gustatzen zaidala eta gerra batere ez.
|
|
|
Zu ez zara zintzoa izaten ari nirekin, ez didazu egia esan nahi. Zuk nahitaez
|
jakin
behar duzu hemen zer gertatu zen, hilketak izan zirela eta beste. Hor daude hilobiak.
|
|
|
Bai, nola
|
jakin
behar nuen burutik pitzatuta zegoela. Botikak hartzen eta guzti ari da, bazenekien hori?
|
|
|
–Et, et... egon apur bat. Esan dizut ardurari uztekotan naizela, baina ezer erabaki baino lehen zure erantzuna
|
jakin
behar dut, hala agintzen baitu gizalegeak, modu horretan hasi eta azaldu zion aita pontekoa ez zen babesle hark negozioaren etorkizunari zegokion jokabidea.
|
|
|
–mihiari haginka egin zion Manuelak ikusirik Jagoberi jartzen ari zitzaion aurpegiera goibela. " Egia
|
jakin
behar dut, baina egia jakitearren ezin dut estutu emakume hau, zertzuk pasatu ote ditu honek bere bizitzan zehar!", bihotzak irabazi zion buruari.
|
|
|
Bertsolaritzaren ezagutza sakona zeukan, ordea, eta handia da eremu horri egin zion ekarpena. Inoiz esan zuen doinuetan ikusten zuela berak gabezia, bertsolariak
|
jakin
behar lukeela gaiari egokien doakion melodia zuzen aukeratzen. Gaur Leteren melodia ez gutxi baliatzen dira bertsolaritzan.
|