|
2008
|
|
|
hutsez egiteko ohitura txarra sartu zaigu, horregatik, Barandiaran eta Azkueren ondo tik euskaraz jarraitzen dut, edukiaren aldetikako jakintzen biltzen Herri> Sendakuntzazkoa> eman nuen, Ehizarena> izango da filologo frustratuen baimenik gabe. Filologoek eta mekanografoek, beren gipuzkoar mundutik ateratzen
|
jakin
behar lukete. Ez da bakarrik zuberera gaizki tratatua dena, Patxi Ondarrak badaki bere kostuz nola 11.orrialdeko zuzenketak egin behar izan zituela, asko Aita Iraizozek, Nafarroako lapurtarrean idatzia automatikoki, norbaitek gipuzkoartu zizkiolako.
|
|
|
Bizkaierak auzolana behar du eta adostasuna. Irakasleak
|
jakin
behar du zelan irakatsi, baina batzuetan ez daki zer irakatsi, zer biz kaiera. Halakoetan arautu beharrean gara.
|
|
|
Horiek oro
|
jakin
behar zituen arrotzak, ondotik jinen diren hauetaz jabetzeko: Euskal Herrian apezak berak pilotan eta jokoan, apez jauntzi edo galtza xuritan, ez baitzuen harek egundaino holakorik ikusi beste edozein kiroletan, dela rugby, futbola, lasterka, jauzika, boxeoan edo beste.
|
|
|
Batasuna beharrezkoa du hizkuntzak, bertzenaz aise lehenago hilen da, hor ez dut zalantzarik. Baina batasuna hornitzen eta aberasten ere
|
jakin
behar dugu. Horretarako, aldaera estilistikoak funtsezkoak dira, eta aldaera estilistikoak biltzeko, besteak beste, euskalkietara ere jo behar da, han aberastasun ikaragarria baita.
|
|
|
Euskalkia lantzen duenak nolabait
|
jakin
behar luke hori, hizkuntzaren oinarri batuari leialtasuna gorde diezaion. Bestela, gerta daiteke eta sarri gertatzen da gaur, euskalkien aitzakiaz hizkuntzaren barnean hesiak gero eta gogorrago bihurtzea, elkarganatu beharrean bata bestetik urrunduaz joatea.
|
|
2009
|
|
|
Esaterako, batzorde klasikoen aldamenean, egitasmoak ere ari gara sortzen, hau da, ikerketa guneak. Eta
|
jakin
behar dugu osoko bilkurak arinago egiten, osoko bilkura horietatik gauza batzuk ateratzen, batzorde espezializatuetan landuak izan daitezen. Hori da akademia guztietan dagoen eskema.
|
|
|
Eta, aldi berean, Euskaltzaindia erakunde ofiziala baldin bada, jakin egin behar du botere publikoekin batera lanean aritzen, bakoitza bere nortasunetik abiatuta. Eta, aldi berean, euskalgintzan dabilen jendearekin ere lan egiten
|
jakin
behar du. Ez da beti erraza izaten.
|
|
2010
|
|
|
Erdaraz bezain ondo
|
jakin
behar genuke
|
|
|
Derrigorrezko eskola-aldia amaitzean (demagun, 16 urterekin), EAEko ikasle guztiek euskaraz eta gaztelaniaz hitz egiten, irakurtzen eta idazten
|
jakin
behar dute: parez pareko elebidun izan behar dute hizkuntza ofizial bietan.
|
|
|
izaera jeneralekoa eta helburu bakarrekoa da hiritar guztientzat; norbanakoari (ikasleari berari, edo bere gurasoei) uzten dio/ e eredua aukeratzen; pausoz pausoko ezarpena planteatzen du9596 eta, azkenik, jeneralista da. Hori dela-eta, Kasuan kasuko ama hizkuntza eta zonalde soziolinguistikoa direnak direla ere, EAEko ikasle guztiek
|
jakin
behar dute euskaraz eta gaztelaniaz, derrigorrezko eskola-aldia amaitzean. –Behar adinako gaitasun maila praktikoa?
|
|
|
EAEko belaunaldi berriek elebidun izan behar dute: euskaraz eta gaztelaniaz
|
jakin
behar dute. Hala dio EEN legeak:
|
|
|
Autonomia Estatutuaren agindu espresa da beraz, ez EEN legearen berezitasun huts, EAEko hiritar guztiek euskaraz jakitea. Konstituzio aginduz, gaztelaniaz
|
jakin
behar dute hiritarrek. Estatutuaren erabakiz, euskaraz jakingo dutela segurtatu behar da.
|
|
|
eskola munduak zer norabidetan arraun egin behar duen seinalatzen du. Euskaraz eta erdaraz, bietan
|
jakin
behar dute gazteek. Hori da asmo nagusia; horretan ez dago interpretazio auzirik.
|
|
|
Datu kuantitatiboak edo estentsiboak eskuratzeaz gainera informazio kualitatiboa edo intentsiboa behar dugu jakite kontuen esparruan: euskaraz dakiten ikasle horiek zer neurritan elebidun diren, eta bereziki zer neurritan euskaraz egiteko gai diren,
|
jakin
behar dugu. Jakite esparrutik erabileraalorrera pasa dugu gero, jakina, balorazio osatua egin ahal izateko213.
|
|
|
eguneroko mintzajardun xumeak, lekuan lekuko moldera egokituak, ehoten du hiztun elkarteari belaunez belauneko etorkizun aukera eskaintzen dion berba sare posible bakarra. Horretaz jabetzen eta jabearazten
|
jakin
behar genuke guztiok, aspergarrizko produkzio, korrekto, bezain antzuan itoko ez bagara.
|
|
|
Ugariegia ere bai, gero murriztera jo behar izan genuelako?, erantsi du Garagorrik. . Baina, alderaketa bat erabilita, azokan produktu ezberdinak aurkezten genituen, eta irakasleak, sukaldatu beharrekoaren arabera,
|
jakin
behar zuen zein produktu aukeratu. Hori zen gure filosofia:
|
|
|
Biharko egunean, eta ikusita gauzak nola dauden, ikastoletan A eredua ematera behartuko gaituzte akaso. Horregatik, guk
|
jakin
behar dugu zer garen. Nik atera nuen ikasgaia hori izan zelako:
|
|
|
1996an, beraz, erronka horri erantzuteko ardura eta konpromisoa hartu zuen ikastolen mugimenduak, eta honako galderari erantzutea zen helburua: . Zeintzuk dira derrigorrezko hezkuntza bukatzean 16 urteko gazte batek gutxienez ezagutu behar dituen gertaera eta kontzeptuak, egiten
|
jakin
behar dituen prozedurak eta lortu behar dituen trebetasunak eta bereganatu behar dituen balioak eta jarrerak??.
|
|
2012
|
|
|
Idazleak
|
jakin
behar du balizko irakurle zabal hori garaiko Euskal Herrian badenez gero, eta eurek maite dituzten gaiak jorratzen dituzten liburuak irakurtzeko eskubidea dutenez gero, ez uxatzen. Horretarako irakurgai errazak ere landu behar dira.
|
|
2013
|
|
|
Xabier Altzibarrekdioen bezala, Hiriart Urrutik hainbat irizpide finkatu zituen, berriketariek nola idatzi behar zuten zehaztuz. Berriak igortzekotan, nork igorri zituen
|
jakin
behar zuen, izenik gabeko artikulurik ez zuela onartuko zehaztu zuen, halaber bizi pribatuari buruzko informaziorik ez zuela onartzen gehitu zuen. Beharrez, artikuluak zuzentzen eta berridazten zituen.
|
|
2014
|
|
|
Musikarekin du lotura bigarren oroitzapen honek, eta garai hartan, derragun orwellen urte malapartatua ez zela hain urrun izango? behin eta berriro entzuten nuen oskorriren kasete bateko kantekin. dantzarekin eta izpiritu alegera kutsakor bate kin lotzen nituen zenbait kantekin. nola
|
jakin
behar nuen bada nik Gora> ta> gora> beti> zelebraziozko haren hitzak Gabriel Ares ti delako batenak zirenik. Kasete harekin ikasi nuen hitzen in darra zein den musikaren meandroa besarkatzen dutenean:
|
|
2016
|
|
|
Ulertze prozesu hau ez da hutsetik hasten, harreman pasibo batean, begirale hutsa izan daitekeena, ingurugiroa behar du, zentzuaren eraikitzea ahalbidetzen duena, non pertsonak paper aktibo bat izanen duen eta nondik ulertze eremu berriak irekiko dituen. Kokatze kontzeptuak non gauden adierazten diguten eta honek ikusteko mugak ematen dizkigun, ondorioz eremu berrien irekitzeko
|
jakin
behar dugu non kokatzen garen, hau malgua izaki, ez baita ulertzearen muga bat izan behar, gizartearen historiari lotua da.
|
|
2017
|
|
|
Nahiz eta legeak pista interesgarri batzuk ireki, euskalgintzak ez luke bere bar nean gatibu egon behar, desbideratzen baliteke oinarrizko helburutik; baka rrik
|
jakin
behar du lege hori behar bezala baliatzen, bere helburuetara egokitzekotan, erran nahi baita, baldin eta aukera ematen badu euskara normalizazio bidean jartzeko Euskal Elkargoaren baitan.
|
|
2019
|
|
|
Guztiok
|
jakin
behar dugu batzordeen lana batetik doala eta egitasmoena bestetik. Bi bion arteko harremanak ezinbestekoak badira ere, bakoitzak bereari eutsi behar dio, lehendik ezarritako helburuen arabera, arrazoi gabeko esku sartzeak eta etenak saihesturik.
|
|
2021
|
|
|
Jaungoikoak badu gorputzaren figurarik[...]? Ez du Jaungoikoa dan partetik, zergatik da Espiritu purua[...] (Irazusta); Zaindu bezate euren etxea eta ez auzokoa, zergatik inoren buruko minak astoak hiltzen ditu (Apaolaza); Ai, noiz aurkituko naiz ni andre Joxepanean txokolatetxoa hartzen; zergatik
|
jakin
behar du, ni ez banaiz ezkondu, ez da faltatu zaizkidalako (Soroa);[...] baina hartu behar duzu, zergatik laster ezkonduko zaizu etxean daukazun arreba[...] (Etxeita).
|
|
|
Bazterraren ederrak osagarria emaiten zion, bai eta liburuek hain ardura kentzen duten bihotzeko bakea (J. Etxepare); Ardura ikusten da munduan gizona/ eta berdin andrea, kaiolatik joana (Xalbador); Hauek ardura oihan horretan zebiltzan (Etxebarne); Orok dakiguna da hori; eta bizkitartean egia hori hobekienik
|
jakin
behar genukeenek ardura ahanzten dugu (X. Arbelbide).
|
|
|
Alegiazko kedun adizkiekin, aukeran izaten da ko prospektibokoa eranstea edo behar soila erabiltzea: etorri luke,
|
jakin
behar genuke. Corpusetako datuek erakusten dute paretsu dabiltzala bi formak, behar luke/ luke.
|
|
|
Hala ere, en atzizki erredundantea erantsita erabiltzen da inoiz, izena partitiboan dela maiz41: Baina arrazoirik nagusiena ez dute berek ezagutzen (Villasante); Horiek izan dira nire lanik nagusienak (Etxaniz); Badakizki[...]
|
jakin
behar dituen gauzarik nagusienak (Mitxelena); Seme alaba nagusienak, ez daude eskolarako (Etxaniz); Kain, Adanen seme nagusienak (Gerriko).
|
|
|
Gurekin bazkaltzera etorri behar zenuke! Kontu horiek
|
jakin
behar zenituzke!
|
|
|
2.3c Dena dela, morfemak edo hitzak banatzerakoan
|
jakin
behar dugu zenbat klase bereiziko ditugun eta zein irizpideren arabera sartzen dugun hitz jakin bat klase batean edo bestean.
|
|
|
Hona hemen adibide bakan horietako bat: Artobero, etzan bera haiñ argia ta gauzak ikasten erreztasun handikoa be baña, jatorri onekoa ta guraso begiratuen semea zan, da baekizan Kristiñauak nahi ta nahi ez
|
jakin
behar dituan gauza danak, zerbait gehiagogaz (Agirre).
|
|
2023
|
|
|
Hain erraz: zeren
|
jakin
behar dut
|