|
2010
|
|
|
...ian ez baitago inolako plangintzarik eta funtzionarioek erabiltzen dituzten programa informatikoek ere ez baitute galiziera modu duinean erabiltzeko aukerarik ematen. galizian, galiziera hutsez emandako epaiak %3 besterik ez dira. estatuko administrazio periferikoan eta administrazio militarrean, hutsaren hurrengoa da ia ia galizieraren erabilera; izan ere, komunikazio hizkuntza nagusia gaztelania
|
izan
ez ezik, administratzaileek ondo baino hobeto dakite administrazio horietara zuzendutako agiriak galizieraz idatzita badaude, berandu begiratzen eta izapidetzen direla, atzera botatzen ez badituzte behintzat. ppren gobernu berriak, 2008/03/1eko hautestontzietatik ateratakoak hain zuzen, martxoko 1/ 2008 dekretu bidez onartutako galiziako Funtzio publikoari buruzko 35 artikulua aldatu zuen, funtzi... para facilitar la movilidad por todo el territorio nacional (español) y evitar las barreras lingü� sticas (sic). horrela, iaztik, galizian posible da funtzionario izatea galiziera jakin gabe; horrek modu larrian gutxitzen ditu galiziera erabiltzen duten hiztunen eskubideak.
|
|
|
...izan dela esan daiteke. hala ere, galiziako argitaletxeek gorabehera handiak dituzte aurrera egiteko orduan, diru-laguntzekiko eta hezkuntzaren munduarekiko duten mendekotasuna dela eta. galiziako telebistaren (tVg) sorrera funtsezkoa izan zen gero eta indar handiagoz osatzen ari den galiziar ikus entzunezko sektorea dinamizatzeko; eta bertan egin diren ekoizpenak kalitate eta arrakasta handikoak
|
izan
ez ezik, hizkuntzaren duintasuna eta prestigioa ere zabaldu dute. testuinguru horretan, lanerako aukera asko eta asko sortu dira (aktoreak, gidoilariak, bikoiztaileak, etab.), eta komunikazio hizkuntza gisa galiziera erabiltzen da beti. antzerkian ere, antzerki talde profesionalek eta amateurrek galiziera erabiltzen dute ohikotasunez beren antzezlanetan.
|
|
|
Sarrera galiziera hizkuntza ibero erromaniko bat da, hainbat hizkuntza zeltaren eta latin arruntaren artean azken hori gainjartzetik jaioa, penintsulako ipar mendebaldeko koadrantean. galiziako nazionalitate historikoan, asturiaseko mendebaldean (eo eta navia ibaien artean), leongo mendebaldeko bierzon eta zamorako ipar mendebaldean galiziera erabiltzen duten hiztun guztiak batzen baditugu, gaur egun bi milioi lagunek baino gehiagok hitz egiten dute galiziera. ...ldaera arkaizante bati, eta bost mila lagun inguruk hitz egiten dute. horrez gain, galiziako milioi erdi emigrantek baino gehiagok beren berezko hizkuntza hitz egiten jarraitzen dute sendi mailan espainiako estatuko beste herri jakin batzuetan eta amerikako zein europako abegi herrietan. iraganean bizi izan zuen erdi aroko urrezko garaiaren ostean (orduan galizian hitz egiten zen hizkuntza bakarra
|
izan
ez ezik, latin idatziaren erabilera ere partekatu baitzuen mota guztietako agirietan —literatura, zientzia, historia, administrazioa eta notariotza, eta abar—), galiziako erreinua gaztelako erreinuak (geroko espainiak) xurgatu zuenean, soziolinguistika klusterra martin ugalde, kp/ 20140 andoain azken horren politika asimilatzailea lekua galtzen eta gaztelania galiziera ordezkatzen hasi ... XV XViii. mendeetan zehar gaztelaren zerbitzura bizi ziren atzerriko eliteek tokiko agintarien (noblezia, elizako goi hierarkia, justizia, etab.) eginkizunak bereganatu zituztenean, galiziera makalaldian sartu eta jende xehearen artera baztertu zen zeharo:
|
|
2011
|
|
|
ez perspektiba territorialean eta ez, bereziki, diglosiaren definizio gehien gehienek171 hain noraezekoa duten osaera soziofuntzionalean. Beste era batera esanik, berehala aipatuko ditugun arnasguneetan
|
izan
ezik ez dago gaur egun euskaldun masa zabalik, talde gisa ondoko ezaugarriok betetzen dituenik:
|