|
2000
|
|
|
Historiari begiratuz gero, literaturan euskalki guztiek ez dute tradizio bera izan. Batetik hor dago lapurtera baxenafarrera, mendetan oso indartsua
|
izan
dena, idatziz ere mende hasiera arte ondo ibili dena. Gipuzkera eta bizkaierak tradizio ahulagoa izan dute.
|
|
|
Berak urteetan jaso izan du hori eta gauza asko ikasi. Aldiz, baserrian bizi
|
izan
dena beti isolatuago bizi izan da eta kaleko gunetik apur bat urrutiratuta dauden baserrietara hizkuntzan aldea dago.
|
|
|
HONEZ gero irakurleak garbi izan luke Katalunian, orain dela hogei urtetik hona inolako eskandalurik gabe posible
|
izan
dena, ez dela hemen ezinezko. Espainiako Konstituzioaren arabera ez behintzat.
|
|
|
Hurrengo elkartze sendoa (gaur artekoa
|
izan
dena) 83an izan zen, bera Algortako AEK ko" Lauaxeta" euskategian lanean zegoela. Ni ere lan bila bertaratu nintzen eta han zegoen Teo, gau eskolatik pasa eta euskaltegiko sor tzaileetarikoa.
|
|
|
Herrialde hauetan garrantzitsua da kontsumoaren kultura, izan ere, tradizio handia izan dute industrian, nahiz eta industria gehiena armagintzari emana egon izan den. Antzeko industria kultura honen erakusgarria izan da Bilboko Makina Erremintaren azken Biurtekoetan ikusi ahal
|
izan
dena. Horrenbestez, makina erremintaren sektore garrantzitsuan konpromiso maila handia erakutsi duten Txekiar Errepublikako eta Esloveniako enpresa batzuen erakusmahaiak ikusi ahal izan ditugu.
|
|
|
krispazio sozial handiena zegoen urteetan ere, kultur eskaintza bat eta irizpide batzuk izan ditu, administrazioak izan ez dituenak. Eta batez ere, ideologien elkarbizitza bat egon da, nire ustez eredugarria
|
izan
dena, oso emankorra eta gizartean beharbada ikusi ez dena. 90ko hamarkadan, elkarteak gorputza hartu zuenean, inolako arazorik gabe, tentsio eta eztabaida normalekin bakarrik, artikulatu izan dira hor egon diren sentsibilitate politiko guztiak.
|
|
|
Tapia da administrazioarekin torero lanetan aritu
|
izan
dena...
|
|
2001
|
|
|
Asmo horrekin zaindu ditut zenbait gauza. Nazionalisten jarreraz orain arte hitz egin
|
izan
dena baino zehatzago hitz egiten dut, era sinplean baino ez sinplistan. Adibidez, uste dut garbi adierazten dela bazirela euskaldunak alderdi bietan, eta euskaldunok bata bestearen aurrean egote hori ez dela atzoko kontua.
|
|
|
Batzuek herriz herriko monografiak eta grabazioak egin liratekeela diote, lexikoaz gain, narrazioak eta abar ondo gordetzeko; beste batzuek hiztegiaren beharraz mintzo dira; serio egindako lana, tresneriaren eta antzeko gaien hizkuntza atlasa ere aipatu izan dute. Ezbairik gabe, ikerketa lanera jende asko bultzatu duen eremua da itsasoa, eta euskaldun askorentzat betiko bizimodu arrunta
|
izan
dena beste hainbatentzat mundurik ezezagunena da.
|
|
2002
|
|
|
Niretzat hori antzerki eszenikoa da, dantza teatrala. Nik uste egunen batean muturrera joan behar hori baretu egingo dela eta pixkanaka jendeak eskatuko duela ez ahazteko orain arte egin
|
izan
dena. Berrikuntzak miresten ditut, baina iruditzen zait batzuetan urrunegi doazela.
|
|
|
Formazio gabezia horretatik abiatuta, akaso izan den gabeziarik handiena orokortasun falta izan da. Adibide bat, Gasteizen bidegorriekin gertatu
|
izan
dena: bidegorriak egin dira espaloi batzuetan, baina kale bukaeran bidegorria amaitzen da eta horrekin ezin da bizikletaz ibili.
|
|
|
Dena den, nik bene benetan uste dut «800 Balas» nire filmarik onena dela. Hobekien errodatua
|
izan
dena eta niretzat interesgarriena den istorioa kontatzen duena.
|
|
2003
|
|
|
herri orok daukala Jainkoa bere erara gurtzeko eskubidea, eta Jainkoak ez zuela inongo herririk bereizi. Eta batzuek Itun Zaharreko Kondaira idatzia izan duten arren judutarrak Moisesena dela uste den Tora delakoa, edota musulmanak Mahomarena dela dioten Korana, kasu, euskaldunak bezala hizkuntza ezagutzen ez zuten beste herriek ere bazutela Jainkoarekin eginiko Ituna, aldian behin egiten zituzten jatorrizko ospakizunen liturgiatik sortutako ahozko literaturan gorde
|
izan
dena. Are gehiago, azkarrago konektatu omen zuten herri hauek Ebanjelioaren espirituarekin Ituna idatzia zutenak baino.
|
|
|
Suertea izan nuen hemen, Oñatin ikusi bainituen banan banan Benito Lertxundi, Xabier Lete, Mikel Laboa, Ez Dok Amairu banatu eta gero. Benito Lertxundik jo zuen egunean, nik hamabost urte nituela edo, izan nuen berarekin elkarrizketa bat gerora niretzat garrantzitsua
|
izan
dena. Kantutegi zaharrean begiratzeko arau batzuk eman zizkidan.
|
|
|
Bistan da gauzatu gabeko asmoa dela, baina EAJk ere onartzen duen bidea da, oraintsu Joseba Egibarrek elkarrizketa batean adierazi duen bezala. EA da orain arte isilik
|
izan
dena, kongresua dela eta batez ere, baina badirudi begi onez ikusiko lukeela ekimen hori. Batzarrek ere ez luke begi txarrez ikusiko asmoa.
|
|
2004
|
|
|
Era berean, ez dut uste Gipuzkoako EA osoa ezkerrekoa denik, batzuek katuak urari baino izu gehiago diote-eta. Aralar bada tradizionalki ezker abertzalekoa
|
izan
dena. Bada, bai.
|
|
|
Gasteizko Euskal Herriko Unibertsitateko adituak oso ortodoxoak dira eta ez dute esamolde hori erabiltzen. Baina niretzat euskara arkaikoa Kristo garaian hitz egiten zen euskara da, hilerrietan aurkitu
|
izan
dena, Kristo ondorengoko lehenengo hiru mendeetan edo hitz egiten zena. Baina, adibidez, nire lanean hainbeste aipatzen dudan Lakarra adituak Etxepare, Lazarraga eta horienari deitzen die euskara arkaikoa.
|
|
|
Pistan bertan dago ametza, haritzaren familiakoa. Baso barnean otsalizarrarekin egin dugu topo, garaiera ertaineko zuhaitza bera, antzinatik txoriak harrapatzeko erabili
|
izan
dena, dituen fruitu erakargarriak direla eta. Gorantz jarraituz, hara baserramua, gure begi bistan.
|
|
|
Berrehun lagun inguru gara. Gurasoen etxea, Ezkoz, XVII. mendetik Irujotarren bizileku
|
izan
dena, pilotalekuaren aurre aurrean dago. Herri txikia denez, beti izan ohi da bakarren baten aurka aritzeko modua.
|
|
2005
|
|
|
Sorginkeriarengatik izan zen famatu bailara, baina haren edertasuna izan da hainbat euskal artista sorgintzeko gai
|
izan
dena.
|
|
2007
|
|
|
donostiarra naiz, unibertsitarioa, hondartza bost minutura daukat... kexatzeko arrazoi gutxi. Baina suizidioa gai potentea da, literaturan askotan erabili
|
izan
dena eta arriskuak ere badituena, fribolizatzeko erraza delako. Hitz egiteko modu bat poema broma modura hartutakoa da:
|
|
|
Eta aurtengo txapelketan berezia
|
izan
dena, rockero zaharrek egin duten lana izan da: Ainhoa Agirreazaldegi, Xabier Sukia, Unai Agirre, Aitor Sarriegi, Iñaki Zelaia, Joxe Munduate...
|
|
|
Orain arte teoria hutsa
|
izan
dena Hinoderi esker egiaztatzeko bidean jarri da, Alfvenek iragarritako uhinak antzeman baititu zundak. Gainera, Alfvenen uhinek energia handia dutela ezagutu da.
|
|
2008
|
|
|
Ganuzatik abiatzen da Lokiz mendizerrako eremu garaiera heltzeko bidexka bakanetako bat, Santiago baselizara doana hain justu. Izerdi pixka bat isuri eta maldaren azken zati bihurria zenbait harlosa eder gaindituz osatu ondoren, Ganuzako harratera helduko gara eta Lokizeko Santiago baseliza XIII. mendekoa, inguruko nekazarien bileren topaleku
|
izan
dena hautemango dugu bertatik oso gertu.
|
|
|
Finalean bai, dudarik gabe, Silveira izan da azken lau urteotako txapelduna eta aurten presioa besteontzako da. Lau urtez txapeldun
|
izan
dena oholtzan bada, bere bizkarrera botatzen du presio guztia eta zu zoaz zure saioa egitera eta ongi ateratzen bazaizu primeran, baina lasaitasun horrekin. Aurten presio hori banatua dago.
|
|
|
Sefardien komunitateko altxor preziatuenetakoa izan da XX. mendera arte sefardien hizkuntza
|
izan
dena: judu gaztelania edo gaztelania zaharra.
|
|
2009
|
|
|
Hala eta ere, lagun batzuen bidez, bildu genuen jendea. Hor agertu zen lehen aldikotz Ernest Alkhat, gero bertsolari ezaguna
|
izan
dena. Denuntziazko teatroa zen, baina herrian berean behar zen taldea osatu.
|
|
|
Baina narrazioaren garapen eta egiturari dagokienez desoreka ikusten dugu lan honetan. Lehen atalean Rosari ematen dio hitza, terapeutaren bitartekaritzaz, eta lehenengo pertsona nagusitzen da nolabaiteko autobiografiaren moldea hartuz, literaturaren historian genero literario femeninotzat jo
|
izan
dena. Bigarren atalean ordea, genero beltzari ematen dio bidea, arazo lazgarri honi gizonezko sortzaileek hamaika pelikulatan proposatu duten amaiera emanez.
|
|
|
Estu bai, ohi legez, baina egungo krisiaren aparretan hobe moldatzen da krisiaren magalean hazi eta bizi
|
izan
dena. Krisi bikoitzaren aurrean ekonomikoa eta prentsarena, ez dago biziraupenerako bermerik, baina iraganean langile jabeen formula giltzarri izan bada areago etorkizunerako.
|
|
2010
|
|
|
Hau da, haurrek frantsesa bere tokian ikasten dute, komunikatzeko eta gizartean nagusi den bizimoduan ibiltzen ikasteko, baina aldi berean, estuago identifikatzen dute etxeko hizkuntza eta etxeko kultura, eta gehiagotan praktikatu eta bizi ahal dituzte beren jatorriaren ezaugarriak. Berdin zaie orain modan jarri badute Cite Breuer deitzea betidanik La ZUP
|
izan
dena, edota ez badituzte turistak inguraraziko, izan ere, hamaika mundutan murgiltzeko zortea dute bizilagun hauek goizeko merkatuko erosketak egiteko ateraldian.
|
|
|
Koine erretoriko paneuropear horretan partzuer diren hizkuntza guztiek bateratuak dituzten egitura, esamolde eta baliabide sintaktiko estilistikoekin ondare komun bat sortu da, pieza baliokidez osatua. Adibidez, ingelesek" far from" idazten dutena frantsesek" loin de" idatziko dute, espainolek" lejos de", eta beste hainbat hizkuntzatan ere antzeko pieza bat sortuko zen ideia bera adierazteko, pieza bat beharbada hasieran hizkuntzan ez zegoena baina Mendebaldeko unibertso erretoriko komuneko korrontean murgildu beharrez garatu behar
|
izan
dena. Gure hizkuntza ez dakit zenbateraino dagoen atxikia batasun horri, baina gure aurreko idazleek ederki sumatu zuten euskara ere koine horretara eramateko beharra.
|
|
|
Gainera, jendeak eskatu egiten zuen. Baina Euskal Herri jator, goxo eta puta honetan modan
|
izan
dena desmodatzen da laster. Semeei herriko bestetako dantza taldea zein den galdetzen diedanean ez dute jakiten.
|
|
2011
|
|
|
Egungo egoerarekin baikorra da Jakue Pascual: " Etorkizunerako aurreikuspenak duela 25 urte baino askoz hobeak dira; nahiz eta gaur ez dagoen garai bateko autoeraketarik, beharrezkoa
|
izan
denetan haren dirdira ikusi izan dugu, han hemenka, baita alderdien gainetik ere. Inportantea da hau, Anarkherriak proposatzen duenaren ildoan doalako:
|
|
2013
|
|
|
Orain arte Madrilgo gobernuen sozio handiena
|
izan
dena, CiU, prozesuan parte hartzen ari da. Zergatik?
|
|
2014
|
|
|
Elementu garrantzitsu bat galdu genuen, kontsulta bat egin behar genuen eta azkenean egin genuen prozesu parte hartzaile bat. Mobilizazio gisa arrakastatsua
|
izan
dena, baina ez Masek agindu zuen kontsulta.
|
|
2015
|
|
|
Dantza egiteko prakak jantzi zituen lehenengo emakumea ere izan zen. Camaron kantuan
|
izan
dena, horixe izan zen Carmen Amaya dantzan.
|
|
|
Musika elektronikoak ez du bide erraza izan Euskal Rock Erradikalaren agintepeko lurrotan. Paradoxikoki, Europako hainbat herrialdetan musika alternatibotzat jo
|
izan
dena berandu eta bide komertzialetatik iritsi da hona. Aurreiritziek indar asko dute oraindik.
|
|
2016
|
|
|
Gu mugimendu sozialetan sortu gara, taldearen lehen segundotik aurrera gure eszena diseinatu behar izan genuen. Artean 20 urte genituen eta Teofilaren [20 urtez Cadizko alkatea
|
izan
dena, PPkoa] garai onenak ziren, beraz egin kontu zer aukera genuen jotzeko. Egoerak berak irakatsi zigun autogestionatzen, gauzak dirurik gabe egiten eta espazioak lortzen.
|
|
|
German Gamazok ere" gerra" txiki bat piztu zuen 1893ko aurrekontuekin: euskal lurraldeetan Espainia osoko zerga berak ezartzea proposatu zuen Ogasun ministroak eta egitasmoari kontra eginez 120.000 sinadura jaso zituen bueltan, Aro Garaikideko lehen masa mobilizazio handitzat hartu
|
izan
dena. Gamazadan manifestazioak, altxamenduak eta liskarrak gertatu ziren, batez ere Nafarroan, baina baita beste toki batzuetan ere Donostian Guardia Zibilak 3 lagun hil zituen manifestarien kontra fusilak deskargatzean.
|
|
|
Haien bidez egin daiteke azken 40 urteotako eredu ekonomikoaren eta honen garapenaren ikerketa sistematiko eta analitikoa. 11,5 milioi agiri dira 1977tik 2015eko amaiera artekoak eta lehenbiziko aldiz dauzkagu eskueran (ustez) behar ditugun tresnak azaltzeko benetan konspirazio globala
|
izan
dena: aberatsen konspirazioa pobreen bizkarretik.
|
|
|
Horrek ez du zentzu handirik. Egun ETAren izenean gelditzen diren gutxi batzuek ez dute ordezkatzen ETA iraganean
|
izan
dena. Gaur egun Sortun dauden ETAko hainbat militante ohik ordezkatzen dute ETA izan zena eta horiek kudeatzen dute presoen egoera.
|
|
2017
|
|
|
Batzuk handik eta besteak hemendik, elkarlanean. Lehen aldia da ia lan-talde osoa gai beraren bueltan ari
|
izan
dena, gutxi batzuk Kataluniatik bertatik, eta beste gehienak erredakziotik, eta Euskal Herrian zeudenen artean txandak banatu zituzten momenturo albistearen jarraipena egiteko. Live Blogging eguneraketa sistema erabili ohi du ARGIAk webgunean horrelako albisteen berri emateko.
|
|
2018
|
|
|
Gertatuaren mamiaz France Culture irratiak bi aditu elkarrizketatu ditu, Stephane Foucart Le Monde ko kazetaria Monsantoren informazio ezkutuak plazaratuz saritua
|
izan
dena eta Emilie Gaillard Normandiako unibertsitateko irakaslea Hagan Monsantori 2016an egin zitzaion herri epaiketako kidea. Haien analisiak laburbildu ditugu.
|
|
2019
|
|
|
Bi urte geroago Tamayo inprenta erosi eta Antza izenarekin gaurdaino iritsi da orduan eratutako enpresa. 90eko hamarkadan, Argiak, ASPk eta Antzak Ametzagaiña taldea sortu zuten, Argiaren biziraunpenerako ezinbestekoa
|
izan
dena; teknologian eta Internet munduan egindako ibilbide oparoa ulergaitza litzateke talde hau gabe.
|
|
2020
|
|
|
Gauza asko! Oso jende interesgarria ezagutu dugu, ateak ireki dizkiguna, laguntzeko prest
|
izan
dena beti. Jende hori.
|
|
2021
|
|
|
Segur aski gaztelaniazko argitaletxe garrantzitsuena
|
izan
dena, aldiz, katalanezko liburu batekin abiatu zen. " Kasualitatez", bilduma bakoitzeko bina liburu baitzeuden aurreikusita, baina Cesare Paveseren L' ofici de viure (Bizitzearen ofizioa) eta Claude Levi Straussen Tristos tropics (Tropiko tristeak) iritsi ziren lehenengo," bi liburu izugarri", 1969ko apirilaren 23rako.
|
|
|
Emakumeon egoera ez da sekula hobeagoa izan iragandako sasoietan. Urduritzen nau, era berean, zelan doan" askatasun liberala" zabaltzen esparru gero eta gehiagotara, benetan aukeratzeko parada bagenu bezala edo gure" nahiak" bideraturik ez baleude moduan, eta zelan doazen beste balio eta borroka batzuk iruditeria kolektiboan lausotzen, hala nola independentzia, historikoki emakumeon borroka nagusienetako bat
|
izan
dena eta, datu guztiek adierazten dutenez, erdiestetik urrun gaudena.
|
|
|
Norberak bere esperientziatik hitz egiten duenean eta entzuna sentitzen denean, gai horren inguruan mintzatzea jendartean zeinen berezitzat hartua den jakinda," magia" gisakoa sentitzen dugu. Orain arte indibiduala
|
izan
dena partekatze hutsagatik kolektiboa bilakatzen da. Zamak arindu egiten dira eta" hilerokoarekin nagoenean nik hau egiten dut" proposatzen du batek, edo" nire gorputzeko atal horrekin adiskidetzeko nik beste hau egiten dut" aipatzen du besteak.
|
|
|
Baina artxipelagoaren mendebaldeko uharteak bazeukan lehenago beste izen bat, guantxerazkoa, awara aborigenek erabiltzen zutena: Benahoare," nire lurra" edo" arbasoen tokia" modura itzuli
|
izan
dena. Eta beste hamarkada batzuetan izen hura erabiltzen jarraituko zuten, Perazaren saiakerak porrot egin baitzuen.
|
|
|
Artxipelagoaren mendebaldeko uharteak bazeukan lehenago beste izen bat, guantxerazkoa, awara aborigenek erabiltzen zutena: Benahoare," nire lurra" edo" arbasoen tokia" modura itzuli
|
izan
dena
|
|
|
Nekez ahantziko dute 2021eko uztaila kubatarrek. Beren osasun sistema eredugarria, pandemiaren larrialdian laguntzera mundu osora ehunka mediku eta erizain bidaltzeko gai
|
izan
dena, bat batean K.O. geratzeko zorian aurkitu da joan den uztailean, AEBek ezarritako blokeo ekonomikoaren ondorioz botika faltan, azpiegiturak erabat ahulduta. Oxigenoa ekoizteko fabrikaren matxurak ia eman zion azken errematea.
|
|
|
Eta hori da harrigarriena. Talde askorentzat urteetako lana
|
izan
dena, aste batzuetan burutu dute baxenabartarrek, Nicolas Armendariz bateria eta Allande Etxeberri baxua lagun.
|
|
2022
|
|
|
Albacora SAk hiru ontzi darabiltza Seychelleetako banderapean, S. Echebastarrek hiru, Inpescak bi eta Atunsak bat. Denak Espainiako Euskal Herrikoak (Spain' s Basque Country) dira, betidanik Europako arrantza industriaren gotorlekua
|
izan
denekoak".
|
|
|
Ene bizitzan egin dudan aurkikuntzarik harrigarriena ederrena, erranen dut, izan da Jesusen biziaren ezagutzea. Gizon hori
|
izan
dena, zer izan den, zer egin duen eta zertaratu duten azkenean, bere erlijioko gizonek. Enetako, jarraibide bat harrigarria da.
|
|
2023
|
|
|
Munduko herri guztiak, gustatu ala ez, borroka armatuaren bidez askatu dira. Ez dago herri bat askatua
|
izan
dena kolonizatzailea egun batean esnatu, eta konturatu delako etika duela eta zapalduak bakean bizitzen uztea erabaki duela.
|
|
|
Beraz, kalterik jasan ez duen edo erabilia izan ez den guztia bildu behar dute, eta beraien ekipoko poltsetan edo dagokion ibilgailuan jarri. Eta biziraun ez duen guztia edo erabilia
|
izan
dena, zabor poltsa erraldoietan jaso behar dute, eta horretan ari direnean ez dute jartzen beraien gauzak eta ekipoa jasotzean bezalako arretarik. Hala ere, azkenik lekutuko direnean, zerbait utziko dute atzean, eta ez bakarrik zabor poltsak.
|