|
2007
|
|
|
Alde batetik ikasturtea, ikaslerik gehien izan den ikasturtea. Eta bestetik, ikaslerik gutxien
|
izan
dena, hau da, ikasturtea.
|
|
2008
|
|
|
Hizkuntzaren egoeraren balantzea kontuan hartuz, komunitate euskaldunaren bizindarra ahula izanez, agertzen da botere publikoek, euskal elkarteek eta euskaltzaleek lan asko egiteko dutela,
|
egina
izan dena eskasa baita. Bi hizkuntzen arteko desoreka estrukturala dinamikoa da, esan nahi baita mugikorra eta mugitzen dela.
|
|
|
Hizkuntzaren egoeraren balantzea kontuan hartuz, komunitate euskaldunaren bizindarra ahula izanez, agertzen da botere publikoek, euskal elkarteek eta euskaltzaleek lan asko egiteko dutela,
|
egina
izan dena eskasa baita. Bi hizkuntzen arteko desoreka estrukturala dinamikoa da, esan nahi baita mugikorra eta mugitzen dela.
|
|
2009
|
|
|
Txillardegik bere 80 urte emankorretan, gizarteari oro har, eta euskal gizarteari bereziki, egin dion ekarpena laburbiltzea ezinezkoa izango litzateke lerro hauetan. Sortzailea, polifazetikoa, berritzailea, aurrerakoia, beti bere garaiaz haratago bizi
|
izan
dena, kritikoa, ausarta... euskararen munduan bizi garenontzat, pertsona eta maisu eredugarria.
|
|
|
Txillardegi sortzailea, polifazetikoa, berritzailea, aurrerakoia, beti bere garaiaz haratago bizi
|
izan
dena, kritikoa, ausarta... euskararen munduan bizi garenontzat, pertsona eta maisu eredugarria. dute kokapen nagusia (idazle, itzultzaile, bertsozale, argitaletxe...) eta euskararen inguruan dagoen industriaren zati garrantzitsu bat Donostian dago.
|
|
2010
|
|
|
2009ko martxoan kultura eta komunikazioaren ministeritzaren kabineteko buruak euskal konfederazioaren lehendakariari igorri zion gutunean hizkuntza ideologiaren bilakaeraren adibide ona da. arestian erran dugu batasuna eta uniformatasuna berdintzen direla arduradun publiko batzuengan eta iritzi publikoan. gutun horretan estatuaren ordezkariak bereizketa argiki egiten du hori idatziz: ...rantzian hizkuntza ideologia ofiziala, estatuarena hain zuzen, aldatu dela erran dezakegu. halere, aukera denetan, frantsesaren lehentasuna baieztatu da eta hori bi mendez geroz ez da aldatzen. aldiz, adibidez, nahiz eta inolako legezko testutan hizkuntzen lurraldetasuna baieztatu ez den, zeharka onartua dela ohar dezakegu. alabaina hezkuntzaren kodeak bere l312 artikuluan, 2005ko apirilean aldatu
|
izan
dena, dio: " Eskualdetako hizkuntza eta kultura irakaskuntza eman daiteke eskola ibilbide osoan zehar, estatuaren eta lurralde kolektibitateen arteko hitzarmen baten bidez finkatuak diren modalitateen arabera, hizkuntza horiek erabiliak diren eskualdeetan" 3 argi da estatuaren hizkuntza ideologia era baikorrean aldatzen dela eskualdetako hizkuntzen mesederako, emeki eta baratxe izanik ere, frantsesaren lehentasuna printzipio nagusia egonik.
|
|
|
Funtsean arazo ekonomikoa zen, hau da, formatu elektronikoaren alde egiteak edizio gastuen zati handiena murrizten zuen, baina horrek era berean beste arazo handiago batzuk zekartzan, ez baitzegoen egitasmo komunikatiboak babesteko proiekturik, edizioa babesteko baizik. hau da, argitalpenari emandako laguntza produktu baten gutxieneko ekoizpenari lotuta zegoen (urtean lau zenbaki eta 1.000 ale bakoitzeko). bestalde, irakurlegoa oraindik ohitu gabe zegoen formatu elektronikoan jardutera. beraz, ukaezina da Jaurlaritzak proposatu zuen urratsa bide onean zihoala, baina honelako argitalpenentzat inolako bermerik gabe eta baldintza ekonomiko kaskarretan. horra zergatik hasi dudan artikulu hau aldizkariaren finantzazioari aipamen eginez. bat en bilakaera bestelakoa izan zitekeen honelako produktuen sustapen publikoak urrats teknologikoa behar bezala egiteko baliabideak eskaini izan balitu. euskalgintzaren errealitate organizatiboak izan duen bilakaera ere aipatu beharra dago. euskal kulturaren batzarra ren inguruan (ekb) biltzen ziren euskalgintzako entitate nagusiak eta berau zen bat editatzeari ekin ziona. ekb desagertu eta euskararen gizarte erakundeen kontseilua sortu zenean (1996), ordea, umezurtz gelditu zen bat. euskararen gizarte erakundeek ez zuten bat en sustapenean ardurarik nahi eta proiektua bertan behera uzteko prest agertu ziren. garai hartako argitalpen batzordea osatzen zuten pertsonak, eta elementu hau azpimarratu nahi nuke, pertsonak, banakoak, izan ziren proiektuari eutsi beharra zegoela eta proiektuarentzat behar zen oinarria jarri zutenak. txillardegi eta Xabier isasik ekin zioten bakardadean lan horri. une horretantxe bizi izan zuen bere unerik larriena aldizkariak. baina, behar den bezala inoiz idazten bada, esan beharrekoa izango da euskalgintzakoa txingurri lana izan dela, eta ataka zail horretan ere, ederki kostata izan arren, taldetxo horrek lortu zuen argitalpen batzordea kide berriekin osatzea, proiektuarekin konprometitutako koordinatzaile bat topatzea, egoitza berria, diru-laguntza publikoak bermatzeko konfidantza hedatzea, irakurlegoari eustea... ia hutsetik hasi zuen bidea bat ek. ...an zuen onena eman zuela, baina uste dut bat aldizkariaren" intra historia" azpimarratzekoa dela arlo honetan, izan ere bere iraupen eta bilakaeraren gako nagusia bertan dago. zorroztasun akademikoa, esperientzia aplikatua, militantzia eta zabaltasuna uztartzen asmatu dute aldizkariaren sustapenean lan egin dutenek. denona eta inorena ez, txikia baina ezinbestekoa, hori da bat aldizkaria
|
izan
dena eta horretan ahalegindu dira, produktuan ikus daitekeenez, bertara bildutakoak. 1996an esku bateko hatzak aski ziren aldizkariaren iraupenarekin konprometitutako pertsonak zenbatzeko, egun, ordea, bat desagertuko balitz bat berria sortu litzateke euskalgintzak bere eremu desberdinetatik dakarrenari bide emateko. ingurumaria aldatu bada, bat bera ere aldatzen joan da, ez beharbada nahi izan den moduan, bai, ordea, ahal izan den neurrian.
|
|
|
Cascante, c. 1530 bartzelona, 1589) gaztelaniaren aldeko" manifestu" suhar bat idatzi zuen, garaiko eta ondoko historialarien artean sarritan famatu
|
izan
dena. autorearen eta idazkiaren inguruan eman nahiko nuke hemen albisteren bat edo beste, Mendebaldeko hizkuntzen kultur idazkuntzaren aldeko eztabaidan une adierazgarria baita testu hori. ezaguna denez, hizkuntza guztiek ez dute erabilera idatzia aldi berean lortu, eta hainbaten kasuan gure egunetan lortu da halakorik. are gehiago: hizkuntza guztiek ez dute eskuratu oraindik ere kultura eskolatu jasoetarako ohiko erabilpen arruntik. idazkuntza eta modernitate kulturalak lorpen preziatu eta zailak izan dira. idazkuntza edo uneren bateko modernitatea iritsi direnetan ere ez dira beti garaipen horiek bere ondorioetan iraunkorrak gertatu:
|
|
2011
|
|
|
Izan ere, demostratuta dago gure herrian zabaldu den historia kanpokoek idatzirikoa dela, kanpokoek eraikitako topikoz osatutakoa: herri basatia dela, sekulan konkistatu gabea, isolatua bizi
|
izan
dena, hizkuntza isolatua duen herri isolatua, komunikatzeko pixka bat motz dena, alegia, eta ezin izan dena gaurkotu, euskara berdin atzerapena, erdarak berdin modernitatea dikotomia sortuz.
|
|
2012
|
|
|
Maitena Etxebarriak ere ez dauka zalantzarik, eta El Corte Inglés jartzen du adibide modura: " orain dela urte askotatik euskara erabiltzeko aukerarekin hain uzkurra
|
izan
dena, sartzen ari da, oso astiro, baina badoa poliki poliki".
|
|
2013
|
|
|
Aipatutako bi aurrekari horien artean, kokatzen dira Iñakiren txostenean erabiltzen diren euskararekiko azterketa enpiriko gehienak: 1) batzuk jadanik argitaratuta zeudenak, baina orain elkarrekin lotuta emanez, modu sintetikoan, eta zenbait bereizketa aberatsa eginez emanda, genuen ezagutza aberasteko aproposa
|
izan
dena, nire kasuan behintzat; 2) beste ikerketa berri baten emaitzak eskainiz: Euskara eguneroko prentsan izenekoa, 3 atalean aurkezten duena (27 or.), berak (eta beste batzuen artean agian?) eginikoa.
|
|
|
hizkiak luzatzea edo errepikatzea, emotikoiak erabiltzea, puntuazio ikurrak errepikatzea edota hizki larriak erabiltzea oihu egitea simulatzeko. Horiekin batera, bada beste ezaugarri bat ere aipatu
|
izan
dena, guri besteak bezain nabarmentzekoa ez iruditu arren: hizki larriak eta xeheak tartekatzea testua dekoratzeko helburuz.
|
|
2014
|
|
|
Krisi galanta bizi dugu, eta amaierarik ez da garbi ikusten. Euskararen erabilerak ez du goranzko biderik hartzen, espazio funtzional berriak bilatzeko eta lortzeko egundoko ahalegina egiten bada ere, arlo sozioekonomikoan duela urte batzuetako loraldia eten egin da, eta lan munduaren euskalduntzea deitu
|
izan
dena stand by egoeran dago, krisiaren erruz neurri batean, baina lan arloarekiko estrategia bera krisian sartu delako baita ere. Euskararen berreskurapen prozesua birpentsatu eta birplanteatu beharra dago beraz, baita esparru sozio-ekonomikoan ere.
|
|
|
Euskararen erabilerak ez du goranzko biderik hartzen, espazio funtzional berriak bilatzeko eta lortzeko egundoko ahalegina egiten bada ere, arlo sozioekonomikoan duela urte batzuetako loraldia eten egin da, eta lan munduaren euskalduntzea deitu
|
izan
dena stand by egoeran dago, krisiaren erruz neurri batean, baina lan arloarekiko estrategia bera krisian sartu delako baita ere.
|
|
|
Interesgarria da portaera asertiboa portaera pasiboa baino hobeto baloratu izana; are gehiago, euskaldunen artean gehien ikusten dena pasiboa denean izana, sumisio linguistiko gisa deskribatua
|
izan
dena. Nabarmentzekoa, era berean, lagin osoak hobeto baloratu duela, baita euskaraz ezgai direnek ere.
|
|
2015
|
|
|
Norabide horretan herri mailan zuzeneko eragile izan daitezkeenik lan egin behar da eta hizkuntza ohituretan eragitea helburu duten erakundeek elkarlanean aritu lukete benetan eraginkorrak izatera begira. Eragileen sarea osatzen horri begirako adibide bat da, hainbat udalerritan modu batera edo bestera garatu
|
izan
dena eta adibide zehatz batekin aurkeztu nahi izan dudana. • Hitz gakoak:
|
|
|
Norabide horretan herri mailan zuzeneko eragile izan daitezkeenekin lan egin behar da eta hizkuntza ohituretan eragitea helburu duten erakundeek elkarlanean aritu lukete benetan eraginkorrak izatera begira. Eragileen sarea osatzen horri begirako adibide bat da, hainbat Udalerritan modu batera edo bestera garatu
|
izan
dena eta adibide zehatz batekin aurkeztu nahi izan dudana. •
|
|
2017
|
|
|
Prozesu sozial guztietan oinarrizko bi dimentsio daude: bat errelazionala, eta beste bat edukiekin zerikusi duena, sustantiboa deitu
|
izan
dena. Diagnostikoan afinatzea, ekintza egokiak, egingarriak eta eragingarriak identifikatzea... arlo sustantiboari dagozkio.
|
|
|
Laburpena. Euskal Herriko lurraldeen arteko ikuspegi kritiko bat proposatzen du artikuluak, oinarrian 2017ko urtarrilaren 26an Topaldian hitzaldia
|
izan
dena, Durangon. Euskalgintzan zentratuz, zubigintzan eragiten duten trabak azpimarratu egiten dira hemen, formakuntza gosez dagoen Iparraldeko teknikari baten ikuspegitik:
|
|
2018
|
|
|
Azken aukera horren bidetik, litekeena da nazionalismo linguistikoaren elebakartasunaren paradigma baztertzaile bera Nazio bat/ Estatu bat/ Hizkuntza bathizkuntza komunitate horiek errepikatzea, baina hizkuntzen rola irauliz: ordura arte baztertua izan den hizkuntza orain nagusitzat eta bakartzat joz, eta nagusi
|
izan
dena orain baztertuz.
|
|
|
" Irten armairutik! Baietz 40 egun euskaraz" herri erronka
|
izan
dena eta batez ere eman duena ezagutu nahi duenak, jatorrira, izen bereko liburura (Jauregi 2017), jotzea du egokiena.
|
|
2019
|
|
|
hori ez da ordea, garrantziari dagokionez, hitzezko jardun arruntaren pareko. hitzezko jarduna da arnasguneen ardatz eta iturri. etxean eta tabernan, lagunartean eta lan giroan, erdarara pasatzeko tentazioa areagotuz doa. euskarazko mintzajardunaren orain arteko nagusitasunari eustea ez da lan erraza: herriko eskola (erdara hutsezkoa) d eredura pasatzea kosta
|
izan
dena baino nabarmen zailagoa da oraingo erronka" berri" hau: giza taldeon bizitza informalean (eguneroko mintzajardun arruntean) ez da aurrez aurreko plangintza aukera handirik izaten.
|
|
|
V.3 Erronka soziokulturala a) Gemeinschaft elkartasuna eta Gesellschaft gizartea egoki uztartu behar dituzte arnasguneek eguneroko mintzajardun arruntaren bizi iraupenerako hain bizia eta babesgarria izan duten herri giroa galdu gabe egin behar dute sendoa uztartze lan hori. uste baino lan nekezagoa da hori ere. zergatik hain nekeza den azaltzeko, abia gaitezen perspektiba teoriko zabaletik, Ferdinand tönnies ek eta max weber ek goldaturiko ildotik. tradiziozko norma araudia (kristandadea eta gizalegea) izan da, sarri, Gemeinschaft elkartasunaren oinarri nagusi. hainbat eskubide eta eginbehar argi izan ditu bide erakusle: tartean, auzo-lana. ongi izate kolektiboa eta erkideekiko lotura," a universal sense of solidarity" deitu
|
izan
dena, estimu handitan izan dira normalean elkartasun giro horretan. aurrez aurreko harreman bide xumeak, emozio eta sentiera espontaneoez oraturiko tratuak, leku zabala izan du Gemeinschaft elkartasun horretan.
|
|
2021
|
|
|
Kide askorentzat oso eredugarria da euskarak azken 35 urteotan izan duen bilakaera eta, hortaz, esan daiteke hizkuntzanormalizazioari buruz hitz egiten denean, euskara erreferentzia dela Europan eskualde edo eremu urriko hizkuntzen artean. Izan ere, guretzat ona
|
izan
dena beste hizkuntza batzuentzat ere ona izan daiteke. Programak eta proiektuak partekatu daitezke.
|
|
2022
|
|
|
Posible izan dugun kasuetan, aurrez aurrekoak izan dira, eta gainerakoetarako Meet plataformaz baliatu gara. Bilera ia guztiak euskaraz izan dira, Galiziako irakasleekin egindakoa salbu, gaztelaniaz
|
izan
dena. Bilera guztien egitura nahiko antzekoa izan da, izan ere, aurretik prestatutako gidoi bat jarraitu dugu elkarrizketetan.
|
|
|
Eta administrazioei zerbitzuak ematen hasi da. Gorago, Arabako enpresen foroa eta mapeoa aipatu dira; 2022an, Euskara Langai37 jardunaldia antolatu da Nafarroako Gobernuarentzat, aurrekaririk gabeko esperientzia
|
izan
dena, Nafarroako alor sozioekonomikoan euskararen inguruko erronkei nola aurre egin ikasteko.
|
|
2023
|
|
|
Txillardegi Hausnartu soziolinguistika sariek, Soziolinguistika Klusterrak eta Euskal Herriko Unibertsitateak elkarlanean antolatuta, akuilu funtzioa jokatu dute eta jokatzen dute hainbatetan. Beste ezagutza eremu batzuetako egileak soziolinguistikara inguratzeko sustapena eginez, arlo aplikatuan dabilenak ikerketara jauzi egin dezan zirikatzaile, ikasle gisa landua
|
izan
dena publikoki irakurgai jartzera animatzeko akuilu... Xede horrekin sortu ziren eta urte luzetako ibilbidea esperientzia arrakastatsu bezala konta dezakegu gaur egun. Zinez lan interesgarriak eta kalitatezkoak jasotzen dira sarien deialdiari erantzunez.
|
|
|
Topagunearen lehen Kongresuan onartutako" oinarriparretan" eta baita AEDren sorrerako gogoetetan" baikortasun kritikoa" moduko esamoldeak erabili izan ziren mugimenduaren ekiteko modua definitzeko. Mugimenduaren ikurra izan da eraikitzaile izatea, kritika publiko hutsa baino, eragiteko beste bide batzuk baliatzea eta behar
|
izan
denetan, aldarrikapen dinamikak martxan jartzea.
|