|
2000
|
|
|
Ni ez naiz hemengoa (Pamiela, Iruñea, 1985) izan da kritikoen aldetik iruzkin gehien merezi izan dituena eta, ia aho batez, Pott Bandakoen irizpide teorikoen adierazpentzat jo
|
izan
dena, bereziki Bernardo Atxagaren Etiopia liburuak ezagutzera emandako belaunaldiaren oinarriak aditzera ematen omen dituelako. Nolabait, garai horretan eginiko poesiaren teorizaziotzat hartu dute kritikoek, deserrotzearen eta erbesteratzearen sinboloaren planteamendutzat.
|
|
|
Hortaz, besteak beste, oroitzapenen bidez egiten diren atzerakako mugimenduei deitzen zaie honela. Hau da, flash back deitu
|
izan
dena. Hiru eratako analepsiak ditugu:
|
|
2001
|
|
|
Saizarbitoriaren belaunaldia, (64koa deitu
|
izan
dena Arestiren Harri eta Herri ren argitalpena dela medio) konpromisoaren belaunaldia da. Gaur berrogeita hamar urte inguru duen idazle (eta lagun) talde honek (Saizarbitoria, Sarasola, Kintana, Urretabizkaia, Lete,...) bere garai eta beharrei ez zegokien literaturarekin egin zuten topo.
|
|
|
60ko hamarkadan Alemanian Constanza ko Unibertsitatearen inguruan sortutako Harreraren Estetikaren(" Rezeptionsästhetik") ildotik, irakurleak duen garrantzi hau gogoratzea ezinbestekoa dugu. Bestalde, nahiko inozoa litzateke, eta gaur egun erabat baztergarria, literatur testu baten berezitasuna(" literaturtasuna" hitzaz izendatua
|
izan
dena) idazketa modu zehatz batean dagoela defendatzea, bere garaian norabide inmanenteko kritikak defendatu zuen bezala.
|
|
|
Abangoardiarako joera gaitzetsia izan dela nahikoa garbi dago, Etiopia eta Poemas & Híbridos, konparatzen baditugu. Bigarren honetan gorde da Etiopiako alderik tradizionalena
|
izan
dena, eta argitaratu gabe geratu da abangoardiatik hurbilen zegoen saila. Baina Etiopia Euskal Herrian berrargitaratu den bakoitzean osorik eman da, behintzat.
|
|
2002
|
|
|
Ugalderen errealismo testimonial gordinak aurrez aurre topo egiten du Irazustaren eta Eizagirreren narrazioen ikuspuntu urrunarekin. Hori dela eta, ez da harritzekoa esan
|
izan
dena, hots, euskal eleberrigintzaren benetako drama bere bilakaera traumatikoa izan dela, ohiturazko poetiketatik poetika modernoetara igaro izana poetika errealistetatik pasatu gabe. J. M. Lasagabasterrek bere garaian (1982) baieztatu zuen bezala, lastima izan zen Pio Baroja idazlearen eredu hurbilak, adibidez, gure artean jarraitzailerik eduki ez izana.
|
|
2005
|
|
|
XX. mende hasieran oraino Frantzia, Espainia edo Italiako estadoek beren eza eman ziezaioketen hau edo hura Burulehen izendatzeari. Horrela da behin ere Burulehen ez
|
izan
denek igurikatzen zuten Rampolla kardinalea 1903an, Autrixiako inperadorearen erabakiz. Pio X.a hautatua izan zen ondorioz.
|
|
2007
|
|
|
georgiera, megrelo eta lazia, eta svanoa. Euskararekin konparatzeko gehien erabili den hizkuntza georgiera zaharra da, K.o. IV. mendetik izkiriatu
|
izan
dena.
|
|
2009
|
|
|
Bestetik, Vinculo berbak Nafarroako legeei, eta ondorioz, Bizkaiko foruei lotutako elkarte baten berri ematen digu, estatuko beste lurralde batzuetan Pósito izenarekin ezagutu
|
izan
dena. Auzo elkarte horiek, XVI. mendeko testuek antzinako erakunde modura aipatzen dituztenak; auzoko eta kanpotarrek, erromesak barruan direla, ogia ziurtasunez eta salneurri egokian lor zezaten eratu zituzten.
|
|
2011
|
|
|
Bestalde, badirudi orain arte egin diren itzulpenari buruzko lanek, oro har, testua izan dutela aztergai. Testu jakin bat, jatorrizko hizkuntza edozein izanda, euskaraz emateko jarraitutako prozesua eta euskaraz nola eman den; horixe izan da orain arte aztertu
|
izan
dena. Itzulpena, baina, ez da soilik testu jakin bat jatorrizko hizkuntzatik xede hizkuntzara igarotzen deneko prozesua; itzulpenean badira hizkuntzaz kanpoko eragileak, ezen itzulpena ekintza kulturala baita, hots, literatura eta kultura jakin batetik bestera egindako zubi lanean parte hartzen duten eragile guztien emaitza, zelanbait esateko.
|
|
2015
|
|
|
62 Hura da taldekoen artean bertsolaritzarekiko interes handiena izan duena eta txapelketarekin zein bertsolaritza modernoarekin gerora ere aski kritiko
|
izan
dena.
|
|
2019
|
|
|
Oso iradokitzaile suertatu zaigu Bihotz Bi Gerrako kronikakeko pertsonaia nagusi eta kontalari hiltzailearen azterketaren oinarri psikoanalitiko gisa. Gisa berean, ezin utzizkoa izango zaigu esparru honetan Joseba Gabilondok New York Martutene (2013) saioaren seigarren kapituluan" Gizonezko masokista eta emakume falikoa" (135) euskal bikote neurotiko/ falikoari buruz emandako azalpena, geure irakurketaren hartzigarri
|
izan
dena.
|
|
2021
|
|
|
Errealitate gordin horri aurre egiteko eta proposamenak mahai gainean jartzeko ardura etikoa, soziala eta edukatiboa daukate euskal hezkuntzek, aniztasunetik baina proiektu komun bateraturantz, inoiz euskal hezkuntza izan nahi badute. Horretan, curriculumek jokatzen duten rola funtsezkoa da,
|
izan
dena, dena eta izango dena definitzen duten heinean. Baina tresna dela, bitartekoa dela ez da ahaztu behar, eta idazten eta maneiatzen duten eskuek ematen diote zentzu eta funtzio bat edo bestea.
|