|
2002
|
|
|
inguruan zeudenakere hondeatzen eta husten saiatu ziren, ordura arte nahiko ondo kontserbatuta egonzitezkeen hilerrietan hainbat kalte sorraraziz. Baina bidegabekeria hori ez zentxikiagoa
|
izan
XIX. eta XX. mendeetan, hilobi erraldoi horietan hainbat ahalduneketa sasijakintsuk kuxkuxeatzeko zuten?, asetzeko egindako lanek informazio garrantzitsuaren galera ekarri baitzuten.
|
|
2004
|
|
|
Estoikocn eta Aristotelesen lanek logika konplexuago bat garatzcko oinarria jarrizuten, baina hori ez zen posible
|
izan
XIX. mendearcn bukacrara arte, matematikarenhizkuntzatik hainbat elementu hartu eta notazioa zehaztu zcn artc.
|
|
2006
|
|
|
Aozaratza, Arkarazo, Areantza, Bedoña, Galartza, Izurieta eta Larriño. Hala ere, bi udalen arteko arazoek ez zuten etenik
|
izan
XIX. mendera arte.
|
|
|
Gogoan
|
izan
XIX. mendearen hasieran ez zela anestesiarik erabiltzen, ez zela horrelakorik ezagutzen, eta anputazio baten arrakasta ebakuntza egiteko azkartasunean oinarritzen zela askotan. Listonek horrelako ebakuntza bat segundo bakar batzuetan egin zezakeen.
|
|
|
Gauss-ek proposatu zuen infinitua hitz egiteko modu bat zela. Infinitua, baina, ez zen matematikoki definitua
|
izan
XIX. mendearen amaierara arte. Cantor zebilen tartean.
|
|
2007
|
|
|
Nahiz eta bromuro paperak arrakasta komertziala
|
izan
XIX. mendean zehar, erabilera nahiko mugatua zuten amateurren artean, eta handitzeak egiteko erabiltzen ziren batez ere. Kopia hauen tonua beltz neutroa zen eta irudiaren egonkortasuna albuminarena baino hobea.
|
|
2017
|
|
|
Halaber, antidoto egokia bilaka daiteke Euskal Herriko artearen tradizio historikoaren falta dagoela diotenentzat. Euskal Herria ez zen arte produzitzaile
|
izan
XIX. mendearen bukaerara arte, ados, baina, Manterolak erakusten digu, «modu batera edo bestera kultura guztiek erantzun omen diote galdera horiei artearen edo jarrera estetikoen bidez» (80 or.). Hartara, partekatzen ditut Xabier Gantzarainek hitzostean idatzitako hitzok: «Iruditzen zaio bati Ismael Manterola haize kontra ibili dela urte askoan, zorrotz eta aske, eta urte luzetako lan horren emaitza dela liburu hau» (279 or.). Hau ere Gantzarainek esana da:
|
|
2018
|
|
|
Presidentetzarako hauteskundeak iristen direnean beti sortzen da Eurokartaren gaia, baina ez du sekula aurrera egiten, inork ez duelako eramaten estatu mailara tokian tokiko hizkuntzen afera. Eta maila horretako eztabaida politikoa behar da Frantzian, frantsesa ez besteko hizkuntzei dagokienez XXI. mendeko Errepublikak ezin duelako
|
izan
XIX. mendekoaren ikuspegi jakobino bera".
|
|
|
Argitaratze produkzioa ere ez zen askoz hobea
|
izan
XIX. mendean. Perez Goyenaren lanean oinarrituta, Panizo Santosek idatzi du liburu edo liburuxken ekoizpena geldituta egon zela garai horretan, eta bakarrik mendearen azken urteetan hasi zela esnatzen, hezkuntzaren garapenari esker (Panizo Santos, 2000, 245). 166
|
|
2020
|
|
|
XX. mendeko bi gerrateen artean, Europan eleberri modernoa eraberritu zelarik, euskal literatura kostunbrismoan murgildurik zegoen. Hortaz, euskal eleberrigintzak ez du bizi
|
izan
XIX. mendeko errealismoa eta naturalismoa, ez eta XX. mendeko lehen herenean gertatu zen nobelaren eraldaketa sakona ere, teknika narratiboen berrikuntzaren bidez kontakizuna hankaz gora jarri zuena (hala nola Proust, Woolf, Joyce).
|
|
|
445). Oihenarten deskribapen egoki horiek (mugagabearenak, esaterako, edo lau aditz laguntzaile bereizteak) ez zuten oihartzunik
|
izan
XIX. mendera arte; eta orduan ere, Humboldt izan zen Oihenarten proposamenen bidetik jo zuen bakarretakoa. Horrek erakusten du gramatikari jakin baten intuizioek ez dutela askotan nahikoa indar izaten garaiko sailkapenak gainditzeko.
|
|
2021
|
|
|
Giovanni Rodariren fantasia, Christine Nöstlinger en errealismo kritikoa, Roald Dahlen fantasia edo Marie Gripperen errealismoa. Ez ziren falta
|
izan
XIX. mende urrunetik edo XX. mendearen lehenengo erdialdetik fantasia eta irudimena zerien haur literaturako liburuak. Alicia Lewis Carrolena; Pinocho, Carlo Collodirena, edo Printze txikia, Antoine de Saint Exupérirena.
|